Lögberg - 02.12.1954, Qupperneq 8

8
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 2. DESEMBER 1954
Úr borg og bygð
Miss Dorothy Stone og Ronald
Leslie Pound voru gefin saman í
hjónaband hér í borg 24. nóvem-
ber s.l. Brúðurin er yngsta dóttir
hinna mætu hjóna Thorsteins
Stone og frú Margrétar Stone,
sem bæði eru látin fyrir nokkr-
um árum. Föðurbróðir brúðar-
innar og kona hans, Mr. og Mrs.
B. J. Lifman frá Árborg voru
viðstödd giftinguna. George
Stone frá Edmonton leiddi
systur sína til altarisins.
Að hjónavígslunni lokinni fór
fram veizla í Pembina Lodge.
Ungu hjónin fóru brúðkaupsferð
til Minneapolis, en heimili þeirra
verður að Suite 6 Fleetwood
Apartments, Winnipeg.
☆
To The Columhia Press: —
Nov. 26th 1954
I would be very pleased if
you would correct a few errors
that appeared in our last
donation list: —
Mr. Sigurður Sigurdson, Wpg.,
should have been Mr. Sigurþór
Sigurðsson, Wpg., $10.00.
Mr. S. Sigurdson, Vancouver,
should have been Mr. S. Sig-
mundson, Vanc., $25.00.
Mr. and Mrs. Gunnar Guð-
mundsson, Vanc., $5.00, was
omitted in the list.
I also have an additional list:
Mr. and Mrs. J. T. Johnson,
Vancouver, $5.00; Mr. and Mrs.
' Sigmundur Grimson, Vancouver
$10.00; Mr. Gísli Jónsson, Prince
Rupert, $20.00; Mr. Walter Jóns-
son Prince Rupert, $10.00; Mr.
and Mrs.Hart, Vancouver, $5.00;
Mrs. Jón Magnússon, Seattle,
$5.00; Mr. H. Martin, Wynyard,
Sask., $50.00 í minningu um ást-
kæra eiginkonu, Guðrúnu. —
Tveir kassar af Salmon, Mr. O.
Philipson; tveir kassar af eplum,
K. Kristjánsson, Kelowna, B.C.
Með þakklæti frá stjórnar-
nefndinni.
Mrs. Emily Thorson,
Sherman P.O.
West Vancouver, B.C.
☆
Sunnudaginn hinn 21. nóvem-
ber lézt að Swan River Mrs.
Þórdís Samson 90 ára að aldri;
hún fluttist hingað af íslandi
1894. Mann sinn misti hún hér
árið 1902 og fór þá til íslands og
dvaldi þar í nokkur ár, en eftir
að vestur kom á ný, dvaldist hún
hjá tengdasyni sínum og dóttur,
Mr. og Mrs. Thordur Thompson í
Swan River bygð til æviloka;
útför hennar var gerð frá St.
James Anglican Church. Rev.
William Champners jarðsöng.
Aðalfundur Þjóðræknisdeild-
arinnar „Frón“ var haldinn í
Góðtemplarahúsinu á mánudags
kvöldið var. Forseti deildarinn-
ar, Jón Jónsson, setti fund og
bauð fundarmenn velk’omna. —
Síðan fluttu ritari og gjaldkeri
skýrslur sínar, sem báðar voru
samþykktar með samhljóða at-
kvæðum. Þá hófst stjórnarkjör
og var fráfarandi stjórn deildar-
innar endurkjörin, að undan-
skildum Dr. Tryggva J. Oleson,
en í hans stað var kosinn
Valdirqar' Lárusson kennari. —
I hinni nýkjörni stjórn eiga því
sæti eftirtaldir menn:
Forseti, Jón Jónsson
Varaforseti Heimir Thor-
grímsson
Ritari, Thor Víking •
Vararitari, Ingi Swainson
Gjaldkeri, Jochum Ásgeirsson
Varagjaldkeri,
Valdimar Lárusson
Fjármálaritari,
Gestur Davíðsson
Varafjármálaritari,
Einar Sigurðsson.
Endurskoðendur:
Grettir L. Johannson
, J. Th. Beck.
Er stjórnarkjöri hafði verið
lýst, hófst skemmtiskrá fundar-
ins. Voru leikin nokkur lög af
segulbandi undir stjórn próf.
Finnboga Guðmundssonar. —
Fundarmenn þökkuðu Finnboga
fyrir skemmtunina með lófataki.
☆
Á þriðjudaginn hinn 23. nóv-
ember síðastl. lézt að heimili
sínu Kjarna í Víðinesbygð
Halldór bóndi Kjernested 85 ára
að aldri; hann kom af íslandi
1876 og átti heima á Kjarna til
dánardægurs. Mr. Kjernested
lætur eftir sig konu sína, Sig-
rúnu, ásamt þremur sonum;
einnig lifa hann átta barnabörn
og eitt barnabarnabarn.
Útför Mr. Kjernesteds var
gerð frá kirkju Víðinessafnaðar.
Séra H. S. Sigmar jarðsöng.
☆
Mr. Björn Jónasson sveitar-
oddviti í Sigluneshéraði var
staddur í borginni í fyrri viku
og sat hér ársþing sveitastjórn-
arsambandsins í Manitoba. Mr.
Jónasson er búsettur við Silver
Bay.
☆
Mr. J. Walter Johannson leik-
hússtjóri frá Pine Falls, Man.,
var einn í hópi þeirra mörgu
þúsunda, er sóttu fótboltaleikinn
fræga í Toronto síðastliðinn
laugardag; í ferðinni heimsótti
hann einnig dóttur sína og
tengdason, sem búsett eru að
Sudbury, Ont.
Icelandic Canadian Club
There will be a meeting of the
Icelandic Canadian Club in the
lower auditorium of the First
Federated Church, Sargent Ave.
and Banning St., Monday,
December 6, at 8.15 p.m.
The Club is fortunate in hav-
ing as its guest speaker Dr.
Thorvaldur Johnson, F.-R. S. C.
Dr. Johnson has gained inter-
national recognition for his rust
research, conducted at the
Dominion Laboratory of Plant
Pathology, at Fort Garry, Mani-
toba. His subject will be the
important topic of rust research
and the development of rust
resistant grains. His address will
be illustrated by slides.
There will be a musical pro-
gram, provided by Normal
school students.
Members of the staff of the
University of Manitoba, of Ice-
landic descent, will be special
guests of the Club that evening.
The public are cordially in-
vited to attend. —W. K.
☆
A meeting of the Jón Sigurð-
son Chapter I O D E will be held
at the home of Mrs. H. Baldwin,
474 Oxford St., on Friday, Dec-
ember 3rd. at 8 o’clock.
☆
Mr. og Mrs. Fred Jóhnnsson
Agnes Apts., hér í borginni,
brugðu sér suður til Cavalier,
North Dakota til nokkurra daga
heimsóknar. Dr. John Jóhanns-
son, sonur þeirra, sem þar stund-
ar lækningar við mikinn og
góðan orðstír, kom hingað
Spurðu Einar prentara, að
gamni þínu, hvað hugtakið PÆ
(Pi) þýði. Svar hans gæti vel
verið á þá vísu, að það væri
glundrað prentletur. Spurðu
húsmóður þína, og hún kannske
segir það vera eftirmat. Spurðu
kennara í stærðfræði, og ef
hann er stöðu sinni vaxinn, er
1 ekki óhugsandi að hann hiki við
og horfi í tómt meðan hann er
að átta sig á því, hvað í spurn-
ingunni felst.
En þetta er ekki áhættulaust,
því að taki hann það upp á sig
að skýra fyrir þér málið, er hætt
við að kvöldmaturinn þinn kólni
á borðinu, því að sæmilegur inn-
gangur að málinu yrði vart flutt-
ur á minna en svo sem átta til
tíu klukkustundum. En fýsi þig
að kryfja það frekar, er til hand-
ar hið mikla verk Cantors um
pæ, þrjú bindi, og bók Heisels,
aðeins 278 blaðsíður. Nokkra
stoð að skýring málsins er einnig
að finna í ritverkum Antiphons
og Archimedes, Newtons, Leib-
nitz og fjölda annara.
Hvað er þá pæ (talan 3.1416;
nokkuð nánara, 3.1415 926535) ?
Pæ er undirstoð þeirra reikn-
inga, sem fást við að ferhyrna
hringinn (square a circle), og
allt það sem að því lýtur ■— að
setja í tölustafi flatarmál hrings-
ins. (To construct with a ruler
and compass a square exactly
equal in area to any given
circle).
Þetta verður að vísu aldrei ■
gert, fyrir þá einföldu en þó
nægilegu ástæðu að það er ekki
mögulegt. En pæ kemst svo í
námunda við þetta mark að vel
má una við, og nota. Pæ er,
semsé endalaus tala, eilífðar
eðlis. Talan hefur verið færð út
í 700 tölustafi, en þá engu nær
algerðri fullkomnun. Hún er eins
og froskurinn sem ásetti sér að
þverstíga gangstéttina með því
að stökkva miðja leið í fyrsta
stökki, svo miðja leið þeirrar
breiddar, sem eftir var, og svo
stökk af stökki, hvert um sig
helmingur afgangsins. Hann
heldur stöðugt áfram að ákvörð-
unarstaðnum, en nær þangað al-
drei þó hann stökkvi alla eilífð,
því að hvert stökk skilur eftir
afgang. — Þetta er reyndar gróf-
gerð samlíking, en sú eina, sem
norður til að sækja foreldra
sína.
*
Stúkan HEKLA I. O. G. T.
heldur næsta fund sinn þriðju-
daginn 7. des í G. T.-húsinu kl.
7.30 e. h.
Mcetið stundvíslega!
☆
Mr. Gísli Sigfússon frá Oak
View og sveitarráðsmaður í
Sigluneshéraði leit inn á skrif-
stofu blaðsins í vikunni, sem
leið, ásamt frú sinni; hann sat
hér ársþing sveitastjórnarsam-
bandsins í Manitoba; kvað hann
áflæði og þrálátar rigningar
hafa mjög rýrt heyskap í héraði
sínu og myndi slíkt til þess
leiða, að bændur yrðu nokkuð
að skerða bústofn sinn.
☆
Mr. Thorsteinn Ásgeirsson
málarameistari, ættaður úr
Húnaþingi, lagði af stað áleiðis
til Islands um miðja fyrri viku
og ráðgerði að dveljast þar
vetrarlangt. Mr. Ásgeirsson kom
af íslandi 1918 og heimsótti ætt-
land sitt 1930. Hér vestra hefir
hann jöfnum höndum gefið sig
við húsamálningum og fiski-
veiðum á norðurvötnum Mani-
tobafylkis.
☆
Vikuna, sem leið, var sunnan
og suðvestan átt um allt land,
og ýmist skúrir eða éljagangur
sunnan- og vestanlands en úr-
komulítið norðanlands og austa-
an. Hvasst hefur verið og rosa-
tíð. Gæftir verið slæmar syðra.
kemur í huga minn þennan
svipinn.
Það lítilræði, að flatarmál
hringsins verður ekki algjörlega
reiknað og sett í tölustafi á pæ
vísu eyðileggur alls ekki hina
praktísku notkun þess. Með pæ
verður, til dæmis, reiknað upp á
mínútu sólmyrkva árum á und-
an, og frumagna- og eðlisfræð-
ingar styðjast við það í hvívetna.
En í ljósi þess hve langt nú-
tíðar stærðfræðingar hafa kom-
ist á þessu sviði, er það furðu-
legt, og þá vægast sagt, hvað
stórstígir Forn-Egyptar voru í
þessum útreikningi. Áreiðanlega
notuðu þeir pæ, og hárrétt, eins
og síðar þeir Grísku — using the
method of circumcribing and in-
scribing a circle, with polygons
having an ever-increasing
number of sides, which is
substantially that used today.
(Verði þetta sett\í íslenzkt mál,
er það oftak þeim, sem þetta
ritar).
Þeir sem stóðu að byggingu
pyramidanna, sérstaklega hins
mikla sem kennt er við Gizeh,
án efa notuðu pæ reikninginn.
Ummál og rúmmál þess er svo
hárrétt og samsvarandi, hæð
miðuð við þvermál, að ekki
skakkar um einn tíu-þúsundasta
úr þumlungi, nánara en finna
má í nokkurri nútíðar bygging.
Auðsjáanlega var notað pyra-
midal cubit base (one ten- mil-
lionth of the radius), undir-
staða hnattmælinga. (The peri-
meter of the Gizeh pyramid, the
sum of the sides, when divided
by twice the height brings the
ratio of 3.1416, the same as that
used computing the circumfer-
ence of a circle from a given
diameter). En með þessu verður
séð, að pæ var reiknings lögmál
það sem byggingameistarar
stóra pyramidins notuðu við
bygging þess.
Hvað nálægt pæ kemst að því
marki að ferhyrna hringinn,
þrátt fyrir grúa tölustafanna,
verður séð með því að reikna
ummál jarðarinnar á pæ lögmál-
inu með tíu tölustöfum, sýnir
þvermál hennar innan þumlungs
breiddar.,En þetta er nægilega
nákvæmt, að vel má una við, og
no.ta á praktíska vísu.
—L. F.
KAUPENDUR LÖGBERGS
Á ÍSLANDI
Gerið svo vel að senda mér sem fyrst greiðslu fyrir
yfirstandandi árgang Lögbergs, kr. 75.00. Dragið
ekki að greiða andvirðið. Það léttir innheimtuna.
Æskilegt að gjaldið sé sent í póstávísun. Þeir sem
eiga ógreidda eldri árganga, eru vinsamlega beðnir
að snúa sér til mín.
SINDRI SIGURJÓNSSON
LANGHOLTSVEGI 206 — REYKJAVIK
Síðan 1910
Canadlskir menn bera
traust til Tip Top Tailors,
elztu og stærstu fata-
gertSarinnar I Canada. Tip
Top föt, sniðin eftir máli,
njðta mestrar hylli I
Canada vegna sniCs, gæða
og endingar. Spyrjist
fyrir hjá nágranna
. yðar, hann veitir
svarið.
Beztn
föt í
Canada, sem
fáanleg eru.
Tip
To
tailors
PÆ-TALAN 3.1416
Prýðilegt landkynningarrit
Eftir prófessor RICHARD BECK
Á sínum tíma birti ég hér í J
blaðinu stutia umsögn um
sænsku útgáfuna af riti þeirra
Hans Malmbergs ljósmyndara
og dr. Helga P. Briem sendi-
herra um ísland. Var það meira
en verðugt, því að sannarlega á
það, sem vel er gert ættlandi
voru til aukinnar kynningar,
skilið, að því sé á lofti haldið.
Ensk útgáfa af þessu íslands-
riti þeirra félaga, ICELAND, er
nýlega komin út á vegum sama
útgáfufélags (Nordisk Roto-
gravyr) í Stokkhólmi í Svíþjóð,
og er útgáfa þessi um allt hin
vandaðasta sem hin sænska.
Liggur einnig í augum uppi, að
þessi enska útgáfa ritsins á enn
meira erindi til okkar í hinum
enskumælandi heimi heldur en
sænska útgáfan, þó ágæt væri,
og næði vel tilgangi sínum. Ann-
ars eru útgáfur þessar að mjög
miklu leyti hinar sömu um efni
og myndaval.
Dr. Helgi P. Briem fylgir
ensku útgáfunni úr hlaði með
gagnorðum inngangi um Island
nútíðarinnar (“Changing Ice-
land”), og leggur þar, eins og
fyrirsögnin bendir til, áherzlu á
hinar miklu breytingar, sem
orðið hafa á íslandi á öllum
sviðum á síðari árum, og þá ekki
sízt í atvinnu- og samgöngumál-
um. Er þessi hressilega og um
margt fróðlega lýsing hans snið-
in meir við hæfi enskumælandi
lesenda, en hin sænska var, og
er það vel ráðið og viturlega.
Helgi ritar einnig kjarnorðar
og glöggar skýringar við mynd-
irnar, og er þar harla mikinn og
margþættan fróðleik að finna
um land og þjóð, sögu hennar
og menningu, sem erlendum les-
endum kemur að góðum notum
og eykur drjúgum skilning
þeirra á íslandi og íslendingum.
Seilist Helgi ósjaldan til tilvitn-
ana úr ýmsum ritum, eigi sízt
íslenzkum fornritum, myndun-
um til skýringar, og hitta þær
tilvitnanir löngum vel í mark.
Til skýringar heilsíðumynd-
inni af blaðsíðu úr skinnhandrit-
inu að Heimskringlu vitnar
Helgi t. d. til eftirfarandi um-
mæla um íslenzka sagnaritun í
hinu heimsfræga alfræðiriti
Encyclopedia Britannica, sem
óþarft er að þýða fyrir allan
þorra lesenda þessa blaðs: “The
independent invention of prose
by the Icelanders is one of the
most singular phenomena in
history .... The splendid prose
of these two centuries stands
unrelated, an unparalleled por-
tent in European literature.”
Hér er vitanlega átt við 12. og
13. öld, er íslenzk sagnaritun
stóð með mestum blóma. Mun og
óhætt mega segja, að þessi lofs-
yrði hins mikla brezka fræðirits,
muni vekja meiri athygli al-
mennra enskumælandi lesenda,
en fjölorðari lofsöngur íslend-
inga sjálfra um sama efni.
Þetta íslandsrit er þó um
annað fram myndabók, og eru
myndirnar allar eftir Hans
Malmberg hinn sænska, sem er
ótvírætt mjög snjall mynda-
tökumaður, og veit hvað hann
vill í þeim efnum. Skylt er þó
jafnframt að hafa í huga, hvaða
takmark hann hefir einkum sett
sér með þessum myndum frá ís-
landi, en því lýsir Helgi á þessa
leið í inngangi sínum:
“Hans Malmberg does not aim
at any completeness in his
photographs and has rather
avoided what is best known to
the public. He has tried to de-
pict the Icelanders of to-day
going about their daily tasks in
a landscape, majestic, barren
and young. For geologically too,
Iceland is absurdly young.”
Fæ ég ekki betur séð, en
Malmberg hafi náð ágætlega
þessum tilgangi sínum, því að
bæði eru hér margar myndir,
sem lýsa daglegu starfslífi þjóð-
arinnar á hinum ýmsu sviðum,
og jafnframt menningu hennar
og andlegu lífi, að ógleymdum
fjölmörgum myndum af landinu
sjálfu, hrikaleik þess og sér-
stæðri náttúrufegurð og fjöl-
breytni þess eftir árstíðum. All-
ar eru myndir þessar vel teknar,
og margar mjög tilkomumiklar,
þó því sé eigi að neita, að fegurð
íslands nýtur sín aðeins til fulls
í litmyndum, litskrúðið er svo
mikill þáttur einstæðrar og á-
hrifamikillar náttúrufegurðar
þess.
Nokkrar minni háttar breyt-
ingar hafa verið gerðar á mynda-
vali í ensku útgáfunni, saman-
borið við hina sænsku, og marg-
ar til bóta, þó að jafnan geti
verið álitamál um slíka hluti.
Hvað sem því líður, þá er þetta
vandaða myndasafn skemmti-
leg og næsta alhliða lýsing á
svipmiklu ættlandi voru og ætt-
þjóð vorri, sem þreytir þar sína
merkilegu lífs- og menningar-
baráttu, og sækir djarflega fram,
minnug síns auðuga menningar-
arfs frá liðinnj tíð.
Sameiginlega hafa þeir Hans
Malmberg og dr. Helgi P. Briem
unnið þarft verk og þakkarvert
með þessu prýðilega landkynn-
ingarriti sínu, og ber að fagna
því, að það er nú komið út á jafn
víðlesnu heimsmáli og enskan er.
Guðsþjónustur á hverjum
sunnudegi:
Á ensku kl. 11 f. h.
Á íslenzku kl. 7 e. h.
☆
Lúterska kirkjan í Selkirk
Sunnud. 5. des.:
Ensk messa kl. 11 árd.
(Bible Sunday)
Sunnudagaskóli kl. 12
Islenzk messa kl. 7 síðd.
ELDECO
Brezk ullarefni
eru viSurkend um ví8a veröld
sem fegurstu og fullkomnustu
fataefnin, ofin á Englandi I al-
fatnaöi, yfirhafnir, íþróttaföt,
jakka flr tweeds til viShafnar og
notkunar I sumarhita.
Fást hjá y8ar eigin klseöskera.
SkoðiÖ sýnishornabók hans og
athugiÖ liti og efnisgæöi.
L0WE D0NALD
(Canada) Limited
104 Adelaide St. West,
Toronto 1. Canada
Empire 6-7986
Skrifstofur Veslanlands:
615 Hastings Street,
VANCOUVER, B.C.
. Marine 2019
Monfreal skrifslofur:
620 Cathcart Street,
MONTREAL, P.O.
University 6-4254
Klæðskerur, veitið atliygli'
FinhiS oss eða slcrifiö eftir
ókeypis sýnishornabók um vor
berzku, innfluttu fataefni —
Super Flannels,
Super Worsteds,
Super Serges,
Cheviots,
Over-coatings,
Camel-Hair,
Cashmere.