Lögberg - 14.04.1955, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 14. APRIL 1955
Lögberg
Ritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
GefiíS 6t hvern fimtudag af
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MaNITOBA
J. T. BECK, Manager
- Utan&skrlft ritstjórans:
EOITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVENUE, WINNIPEG, MAN.
PHONE 743-411
Verð $5.0U um árið — Borgist fyriríram
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Presa Ltd.
695 Sargent Avenue, Wlnnlpeg, Manítoba, Canada
Authorlzed as Second Class Mail, Post Office Department, Ottawa
Þáttaskipt-i í brezkum stjórnmálum
Hinn mikli bardagavíkingur, Sir Winston Churchill,
hefir látið af stjórnarforustu Bretlands hins mikla, en við
af honum tekið Sir Anthony Eden, er árum saman hefir
við mikinn og góðan orðstír haft meðferð utanríkismálanna
með höndum.
Sir Winston hefir verið líkt við William Pitt hinn eldri,
er í raun réttri mátti teljast faðir brezka heimsveldisins og
í fótspor hans hefir Sir Winston dyggilega fetað, og minni-
stæð verða jafnan þau ummæli hans, að það skyldi sig al-
drei henda að skipa forsæti við upplausn þess.
Að efast um að sæti Sir Winstons verði vandfylt dettur
víst engum í hug, og þá allra sízt Sir Anthony sjálfum,
sem þjálfaður hefir verið í ströngum reynsluskóla hjá
fyrirrennara sínum, enda hefir hann sjálfur svo sagt, að
pólitískur andi hans muni um langan aldur svífa yfir
vötnum brezkra stjórnmála.
Sir Anthony er enginn nýgræðingur í þingsögu brezku
þjóðarinnar; hann hefir samfleytt átt sæti á þingi síðan
1923 og er enn ekki nema 57 ára að aldri; hann er manna
glæsilegastur ásýndum, mælskur vel og gæddur ríkri rétt-
lætiskend; hann er lýðræðissinni í húð og hár, mótmælti
stranglega hinni þrælmannlegu árás Mussolins á Ethiópíu
og lét af embætti í mótmælaskyni við hinn illræmda
Munich-sáttmála Neville’s Chamberlain við Hitler; það
þarf því engum blöðum um það að fletta að lýðræðishug-
sjónin eigi traustan hauk í horni þar sem Sir Anthony á í
hlut. En nú verða það ekki lengur utanríkismálin, sem at-
hafnir Sir Anthony’s snúast um, þótt hann vitaskuld hafi
víðtæk áhrif á viðhorf þeirra og rekstur; nú hvílir á herðum
hans ábyrgðin á rekstri brezka þjóðarbúsins í heild, marg-
þætt og flókin ábyrgð, sem krefst þolinmæði og sífeldrar
vökustarfsemi, en svo er hins vegar víst, að í ráðuneyti sínu
nýtur hann forsjár ýmissa úrvals samstarfsmanna svo sem
Butlers fjármálaráðherra, sem talinn er í sinni grein einn
hinn hæfasti maður, sem brezka þingið hefir í háa herrans
tíð átt á að skipa.
Þess er vænst, að Sir Anthony muni brátt rjúfa þing
og efna til nýrra kosninga, annaðhvort seint í maí eða
fyrstu dagana í júní og verða það fyrstu kosningarnar undir
forustu hans; íhaldsflokkurinn mun nálega óklofinn ganga
til kosninga, en hið sama verður engan vegipn um verka-
mannaflokkinn sagt, er sætt hefir einni pólitísku spreng-
ingunni annari meiri, og nú síðast vegna brottvikningar
Mr. Bevans úr þingflokknum.
Langflestir af núverandi þingmönnum íhaldsflokksins
munu leita endurkosningar og þeirra á meðal Sir Winston
Churchill, er jafnan unir hlut sínum manna bezt í neðri
málstofunni, en um endurkosningu hans efast enginn, og
enn mun það verða hann, er blæs íhaldsflokknum byr í
segl, því enn er hann hin mikla sigurhetja brezku
þjóðarinnar.
★ ★ ★
Vert fylztu íhugunar
Eins og nú hagar til eru tuttugu og sjö sæti auð í efri
málstofu þjóðþingsins í Ottawa og enn eigi vitað hvort
nokkrar ráðstafanir séu gerðar til að skipa nýja Senatora;
það er alveg á valdi forsætisráðherrans að ráða bót á þessu
og almenningi því að íullu ljóst, að við svo búið má ekki
lengur standa; háttalag sem þetta getur naumast skoðast á
annan veg en sem lítilsvirðing gagnvart stofnuninni og í
rauninni gagnvart þjóðinni í heild, því vitaskuld er það
hún, sem borgar brúsann; nú er svo komið, að efri mál-
stofan er orðin að elliheimili fyrir Liberala, sem sagt er
að verðskuldað hafi trúrra þjóna verðlaun og eigi skilið að
bíða aldurtila síns í dúnmjúkum værðarvoðum á kostnað
fólksins.
Núverandi sambandsstjórn hefir, eins og títt er um
aðrar stjórnir, verið ásökuð um margt, en fram að þessu
hefir hún víst sjaldan verið ásökuð um sparsemi, og þess
vegna eiga menn örðugt með að átta sig á því, að auðu
sætin í efri málstofunni eigi rót sína að rekja til sparnaðar-
ráðstafana; á hinn bóginn gæti það ef til vill komið sér vel,
að fylla í skörðin eftir því, sem nær dregur kosningum.
Hvað ofan í annað hafa komið fram raddir um afnám
efri málstofunnar, er sætt hafa misjöfnum undirtektum.
En því ekki að breyta til um skipulagningu hennar og láta
Senatora verða þjóðkjörna eins og viðgengst í Banda-
ríkjunum?
★ ★ ★
Fyrrum stjórnarformaður í heimsókn
Mr. Clement Attlee, fyrrum stjórnarfomaður Breta og
leiðtogi verkamannaflokksins, er nýkominn hingað til
lands; mun hann dveljast hér í átján daga og flytja fyrir-
lestra í hinum meiri háttar borgum. Mr. Attlee verður
canadisku þjóðinni aufúsugestur; hann er maður víðsýnn
og mælskur vel.
Eini maðurinn, sem andað hefir frá sér köldu í garð
Mr. Attlees, er Mr. Drew, foringi íhaldsflokksins, er gefið
hefir í skyn, að heimsókn hans sé pólitísks eðlis til stuðnings
við C. C. F. flokkinn; en slíkt er alveg út í hött og hefði
betur verið ósagt, því vitað er að fyrirlestrar Mr. Attlees
fjalla því nær einvörðungu um núverandi stjórnmálavið-
horf í heiminum. C. C. F.-sinnar eru skoðanabræður Mr.
Attlees í stjórnmálum og þar af leiðandi er það ekkert
undrunarefni þó þeir, öðrum fremur, fagni heimsókn hans.
Eigingjarni risinn
Smásaga eftir OSCAR WILDE
Þegar börnin komu frá skólan-
um, var það dagleg venja þeirra
að leika sér í garði risans.
Þetta var mikill og dásamleg-
ur garður, vaxinn grænu mjúku
grasi. Upp úr grasinu teygðu
sig hér og þar yndisleg blóm,
líkt og stjörnur. Þar voru einnig
tólf ferskjutré, sem sprungu út
á vorin í ljómandi blómaskraut,
en báru á haustin mikinn ávöxt.
Fuglarnir sátu í trjánum og
kvökuðu svo yndislega, að
börnin hættu stundum leikjum
til þess að hlusta á fuglasöng-
inn. „Ó, hve yndislegt er að
vera hér“, kölluðu þau til hvers
annars.
Dag einn kom risinn heim úr
ferðalagi. Hann hafði farið að
heimsækja vin sinn, er átti
heima í Tröllagarði, og dvalið
hjá honum sjö ár. Þá var hann
búinn að rabba um allt, sem
hann gat fært í tal, því að sam-
talshæfileiki hans var takmark-
aður, og nú aíréð hann að hverfa
heim í kastala sinn. Þegar hann
kom, sá hann börnin að leikjum
í garðinum.
„Hvað eruð þið að gera hér?“
öskraði hann reiðilega, og börnin
hlupu öll á brott.
„Garðurinn minn er minn
eiginn garður“, sagði hann við
sjálfan sig, „það ætti öllum að
vera ljóst, og ég leyfi engum
að hafast þar við nema sjálfum
mér. Hann tók sig til og gerði
háan girðingarvegg allt í kring-
um garðinn, og setti svo upp
viðvörunarspj ald.
ÁGENGNI
verður
REFSAÐ
Hann var mjög eigingjarn risi.
Nú áttu aumingja börnin
hvergi aðgang að góðum leik-
velli. Þau reyndu að leika sér á
götunni, en hún var óslétt og
þar var mikið ryk, og þeim þótti
hún vondur leikvöllur. Þau
gengu oft í kringum hinn háa
girðingarvegg risans, er þau
voru að koma heim frá skólan-
um, og töluðu um yndislega
garðinn innan við vegginn. „Ó,
hve okkur leið vel í garðinum“,
sögðu þau hvert við annað.
Nú kom vor, og hvarvetna
Ijómuðu blómin og fuglar sungu.
Aðeins í garði eigingjarna ris-
ans va renn vetur. Fuglarnir
vildu ekki syngja þar og blómin
ekki spretta, því að nú voru þar
engin börn. Aðeins eitt blóm
rak höfuðið upp úr jörðinni, en
þegar það sá viðvörunarspjald
risans, gramdist því svo vegna
barnanna, að það hnypraði sig
aftur niður í jörðina og sofnaði.
Einu verurnar, sem nú undu sér
vel, voru Snjói og Frosti. „Hún
Vor hefir gleymt þessum garði“,
sögðu þeir, „svo hér getum við
verið allt árið“. Snjói huldi allt
grasið með mikla, hvíta feldin-
um sínum, og Frosti málaði
silfurlit á öll trén. Svo buðu
þeir Norðanvindi að koma til
sín. Hann var klæddur í loðfeld
og æddi allan daginn um garð-
inn og feykti burt reykháfspíp-
unum. „Þetta er skemmtilegur
staður“, sagði hann, „við verð-
um að bjóða honum Hagla
hingað líka“. Og svo kom Hagli.
Hann lamdi kastalaþakið þrjár
klukkustundir hvern dag, þar
til hann hafði brotið flestar þak-
plöturnar, og svo þaut hann
um garðinn með ofsahraða.
Hann var í gráum kufli og and-
aði frá sér ískulda.
„Ég skil ekki, hvers vegna
Vor er svona sein á sér að þessu
sinni“, sagði eingjarni risinn,
þar sem hann sat við gluggann
og horfði út yfir kalda og snævi-
þakkta garðinn sinn, „ég vona,
að brátt komi veðurbreyting“.
En Vor kom alls ekki, ekki
Sumar heldur. Haust gaf hverj-
um garði gullinn ávöxt, nema
garði risans. Honum gaf hún alls
ekkert. „Hann er of eigingjarn“,
sagði Haust. 1 garði risans var
því ævarandi vetur, og þar
dönsuðu þeir, Norðanvindur,
Hagli, Snjói og Frosti á milli
trjánna.
Morgun einn lá risinn vakandi
í rúmi sínu og heyrði svo undur-
fagra óma. — Þeir ómuðu svo
yndislega í eyrum hans, að hann
hugði, að framhjá mundi fara
hljómsveit konungsins. Þetta
var þó aðeins lítill fugl, sem
söng fyrir utan gluggann, en svo
langt var liðið frá því að risinn
hafði heyrt fuglasöng í garði
sínum, að honum fannst þetta
vera þeir dásamlegustu hljóm-
ar, sem til væru í héiminum.
Nú hætti Hagli að dansa á þak-
inu yfir höfði risans, og Norðan-
vindur hætti áð næða, og yndis-
legur ilmur barst inn um glugga
opið. „Ég held að Vor sé loksins
komin“, sagði risinn og stökk
fram úr rúminu til þess að líta
út um gluggann.
Hvað var það, sem hann nú
sá?
Við honum blasti hin undur-
samlegasta sjón. Börnin höfðu
skriðið um lítið gat á veggnum
inn í garðinn, og nú sátu þau
hér og þar á greinum trjánna. —
1 hverju tré, sem hann gat séð,
sat lítið barn. — Trén voru svo
fagnandi yfir endurkomu barn-
annað, að þau höfðu öll sprungið
út í laufskrúð og blóm og veif-
uðu nú örmum sínum yfir höfð-
um barnanna. Fuglarnir flögr-
uðu til og frá og kvökuðu • af
unaði, og blómin gægðust upp úr
græna grasinu og hlógu hjartan-
lega. Þetta var allt yndislegt.
Aðeins í einu horni garðsins var
enn vetur. — Það garðshorn var
lengst í burtu og þar stóð lítill
drengur. Hann var svo lítill, að
hann náði ekki upp í greinar
trésins, en ráfaði í kringum það
og grét beisklega. Vesalings tréð
var enn þakið snjó og klaka og
Norðanvindur æddi yfir höfði
þess. „Klifraðu upp, litli dreng-
ur“, sagði tréð og sveigði grein-
ar sínar niður að drengnum, en
hann var of lítill.
Nú þiðnaði hjarta risans, er
hann sá þetta. „Ósköp hef ég
verið eigingjarn“, sagði hann.
„Nú skil ég hvers vegna Vor
vildi ekki koma hingað. Ég ætla
að lyfta litla drengnum efst upp
í tréð, rífa svo niður giringar-
veggina, svo að garðurinn minn
geti verið leikvöllur barnanna
upp frá þessu“. Hann sáriðraðist
þess, er hann hafði gert.
Risinn læddist nú niður stig-
ann, opnaði hurðina hljóðlega
og steig út í garðinn, en er börn-
in sáu hann, hlupu þau öll dauð-
hrædd á braut, og vetur dundi
yfir garðinn á ný. Aðeins litli
drengurinn var eftir, því að augu
hans voru svo full af tárum að
hann sá ekki, er risinn kom.
Risinn læddist að baki drengs-
ins og lyfti honum varlega upp í
tréð. Allt í einu stóð tréð í full-
um blóma, fuglarnir komu og
sungu í greinum þess, og litli
drengurinn rétti fram hendur
sínar, vafði handleggjunum um
háls risans og kyssti hann. Þegar
hin börnin sáu, að risinn var
hættur að vera vondur, hlupu
þau aftur inn í garðinn, og þá
kom einnig Vor með þeim.
„Upp frá þessu er þetta ykkar
garður, börnin góð“, sagði risinn,
og hann tók sér í hönd exi
mikla og braut allan girðingar-
vegginn. Þegar fólkið var að
fara á sölutorgið, sá það risann
að leik með börnunum í þeim
yndislegasta garði, sem það
nokkru sinni hafði séð.
Á kvöldin komu börnin ávallt
að bjóða risanum góða nótt, er
þau höfðu leikið sér allan dag-
inn í garðinum.
„En hvar er litli félaginn
ykkar?“ spurði risinn, „þessi,
sem ég lét upp í tréð“. Risanum
þótti vænzt um hann af því að
hann hafði kysst hann.
„Við vitum það ekki“, sögðu
börnin, „hann er horfinn“.
„Segið honum, að hann megi
til með að koma á morgun“,
sagði risinn, en börnin sögðust
ekki vita, hvar hann ætti heima
og þau hefðu aldrei séð hann
nema í þetta eina skipti. Risinn
var mjög hryggur út af þessu.
Á hverjum degi komu börnin
og léku sér hjá risanum, en litli
drengurinn, sem risanum þótti
vænst um, kom aldrei. — Ris-
inn var mjög góður við börnin,
en hann þráði að sjá aftur litla
vininn sinn og talaði oft um
hann.
„Hve mig langar til að sjá
hann aftur“, sagði hann oft.
Árin liðu og risinn varð gam-
all og lasburða. Hann gat nú
ekki tekið þátt f leikjum barn-
anna, en sat í stórum hæginda-
stóli og horfði á þau, og var
ósköp ánægður með garðinn
sinn. — „Mörg falleg blóm eru
í garðinum mínum“, sagði hann,
„en börnin eru þó fallegustu
blómin“.
Vetrarmorgun einn var risinn
að klæða sig og leit út um glugg-
ann. Honum var nú ekki framar
illa við Vetur, því að hann vissi,
að Vetur var aðeins Vor í svefni,
og að blómin voru aðeins að
hvíla sig.
Allt í einu varð hann mjög
undrandi, nuggaði augun og
horfði út. Vissulega var það dá-
samlegt, sem hann sá. — I fjar-
lægasta horni garðsins var tré
alþakið yndislegum, hvítum
blómum. Greinar þess voru sem
úr gulli og ávextir þess silfur-
bjartir, og hjá trénu stóð litli
drengurinn, sem hann hafði þráð
svo lengi.
Risinn varð ákaflega glaður,
þaut niður og út í garðinn og
flýtti sér til barnsins, en er hann
kom fast að því, varð hann
rauður í framan af reiði, og
sagði: „hver hefir vogað að
særa þig?“ I höndum barnsins
sá hann naglaför, og á litlu fót-
unum sá hann einnig þessi
naglaför.
„Hver hefir vogað sér að særa
þig?“ hrópaði risinn, „segðu mér
það, svo að ég geti grandað
honum með mikla sverðinu
mínu“.
„Nei“, sagði barnið, „þetta eru
undir elskunnar“.
„Hver ert þú?“ spurði risinn,
og allt í einu varð hann gagn-
tekinn lotningu og hann kraup
niður frammi fyrir barninu.
Barnið brosti til risans og
sagði: „Þú lofaðir mér eitt sinn
að leika mér í garði þínum, nú
skaltu koma með mér í garðinn
minn, — í Paradís.
Seinna um daginn, er börnin
hlupu um garðinn, fundu þau
risann liggjandi hjá þessu tré
og var hann allur hulinn hvít-
um blómum. — Hann var
dáinn. P. S. þýddi
—EINING
Feig skip mætast í hafi
IIINN gamli skipstjóri hafði
“ skemmt okkur lengi með
frásögnum sínum um einkenni-
lega atburði á hafinu, og við
höfðum hlustað á sögur hans af
mikilli athygli, eins og vera ber,
þegar gamall og reyndur sjó-
garpur segir frá hlutum, er hann
veit betur deili á en flestir aðrir.
Hann hafði sagt okkur frá
briggskipinu „Marie Celeste"
og leyndardóm hennar og ráð-
gátuna um freigátuna „Melusa“,
sem aldrei var að fullu ráðin.
Um sjóræningja, langferðasigl-
ara, hvalfangara og herskip.
Hver sagan var annarri betri, en
loks hóf hann að segja frá at-
burði, er honum sjálfum þótti
merkilegast, og með nákvæmni
í þeirri sögu sannaði hann, að
þar vissi hann gjörla um öll at-
vik og ennfremur til sannleiks-
gildis, hvað hann söguna vera
skráða í annálum Lloyds. Hér
kemur svo sagan eins og gamli
sjóarinn sagði hana og kallaði:
„Feig skip mætast í hafi“.
í september 1884 var þýzki
barkurinn „Fredric Scalla“ á
leiðinni frá Stettin til New York
með saltfarm og lenti í afar
vondum veðrum. Siglurnar
brotnuðu, stýrið tapaðist og
björgunarbátar skipsins fóru,
fyrir borð. í marga daga rak
skipið hjálparlaust um víðáttu
hafsins í stormi og stórsjó. Fjór-
um dögum eftir að stýrið tap-
aðist, kom leki að skipinu og
varð skipshöfnin að skipta vökt-
um við dælurnar. Það óvenju-
lega skeði þá, að skipið fór að
léttast mjög og virtist ætla að
fljóta lengur heldur en búizt
hafði verið við. Þetta stafaði af
því, að sjórinn tók að bræða
saltið í framrúmunum og dæl-
urnar fluttu því ætíð nokkuð af
því fyrir borð við hvert dælu-
sog. En skipverjar voru líka al-
veg komnir að þrotum eftir
erfiði við dælurnar í níu sólar-
hringa samfleytt, og gátu ekki
meira. Um þetta leyti var sjór-
inn í framrúmunum um 4 fet,
og þar eð hætt var að dæla, seig
barkurinn jafnt og þétt.
Ástandið var næsta vonlaust,
því skipverjar gátu ekki yfir-
gefið skipið, því að bátarnir
voru farnir, og um borð var ekki
nægilegt timbur til þess að hægt
væri að slá saman fleka. Mínútu
hverja sökk „Frederic Scalla“
dýpra og dýpra og það gat að-
eins verið um örfáa klukkutíma
að ræða, þar til barkurinn sykki
með manni og mús.
Við yfirgefum nú um stund
hið sökkvandi skip, „Fredric
Scalla“, úti á miðju Atlantshafi,
og hverfum til strandar Vestur-
Afríku. í höfninni Sierra
Leone lá ameríska briggskipið
„F. J. Merryman“ frá Boston
fyrir akkerum. Heilbrigðisyfir-
völdin höfðu stranglega bannað
skipinu að leggjast að bryggju,
því að 1. stýrimaður og einn
háseti höfðu dáið úr einkenni-
legri hitasótt, er lýsti sér eins
og farsótt. Skipverjum hafði
einnig verið bannað að jarða
hina dánu í landi eða fleyja
þeim fyrir borð. Er „F. J. Merry-
man“ lá þarna nokkuð frá
ströndinni, tóku aðrir skipverj-
ar þessa einkennilegu veiki og
dóu nokkrir við miklar þján-
ingar. Skipstjóra skipsins tókst
að fá nokkra kjarkgóða inn-
fædda til þess að taka líkin í ein-
trjáning sinn og fleyja þeim í
sjóinn langt frá ströndinni, en
er yfirvöld staðarins fréttu
þetta, bönnuðu þau mönnum
Framhald á bls. 8
Announcement:
The Barley Improvement
Institnte
Sponsored by the Malting and
Brewing Industries of Canada
announces there will be a
MAMTOBA B VBLEY
CONTEST
IN 1955
with the usual generous prizes.
The space contributed by
Drewrys
Manitoba Division
Western Canada Breweries
Limited
MD-353