Lögberg - 09.06.1955, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 9. JÚNI 1955
GUÐRÚN FRÁ LUNDI:
DALALÍF
Dagurinn hafði verið hlýr og kvöldið líka.
En Hildur hafði sagt, að það myndi kólna í nótt,
því að það hefði rokið upp úr keldunum fyrir
sunnan túnið. En Lína tók samt ekki þanrr spá-
dóm alvarlegar en svo, að hún lét ekki einu sinni
yfir sig skýlu. En hún var ekki búin að bera af
margar hrúgur, þegar kaldur andi fór að blása
utan dalinn, sem feykti með sér þokuslæðingi
fram fjallshnjúkana. En Lína var kappgjörn og
einsetti sér að fara ekki heim fyrr en hún hefði
komið öllum hrúgunum í einn haug og þar með
lokið við túnávinnsluna.
Vindurinn varð æ svalari og þokan þykkari
með súldarhraglanda, sem bleytti hárið og gerði
handleggina sárkalda. Lína kepptist því meira við,
til þess að reyna að halda á sér hita. En henni
tókst það ekki. Hún var farin að hríðskjálfa, áður
en hún hafði lokið við þær. Þvílíkur skjálfti.
Hún var alveg hissa. Hún mundi varla eftir því,
að hún hefði skolfið fyrri. En hrúgurnar skyldu
samt sem áður hverfa. Og loksins kláraði hún þá
síðustu upp úr rennvotu grasinu og hljóp heim.
Hún var svo lánsöm, að engin skepna var nærri
túninu, svo að hún gat farið að hátta. Það var
ekki vanþörf á að komast ofan í glóðvolgt rúmið.
Hildur losaði svefninn, þegar Lína kom inn, og sá,
hvernig hún leit út, hríðskjálfandi með rennvott
hárið. Þetta hafðist nú af klæðleysinu. Nokkrum
sinnum hafði hún þó talað um það við hana að
klæða sig betur. En það var orðinn vani að glæ-
næpast svona, hugsaði hún hálfsofandi. Hún ætl-
aði að fara að spyrja Línu, hvort hún ætti ekki
að skerppa ofan og hita á katlinum, en þá varð
hún alveg forviða á því, sem hún sá Línu aðhafast.
Hún opnaði eina skúffuna í kommóðunni og dró
þar upp stóra vínflösku og saup á svona líka
hressilega hvað eftir annað. Þetta varð að vera.
Af þessu hafði lyktin stafað, sem hún hafði svo
oft fundið fram úr henni. Hún hafði náttúrlega
þetta til að hressa sig á því, þegar hún vakti.
Hildur undraðist að Lína skyldi eiga þetta og hafa
gaman af því að drekka það. Lína flýtti sér að
læsa flöskuna niður og komast í rúmið.
„Aumingja barnið, ósköp skelfurðu“, sagði
Hildur. „Þú hefur ekki gætt að því að fara í
peysuna og hafa eitthvað um höfuðið. Og veðrið
orðið svona vont. Þetta datt mér í hug“.
Það var sama, hvernig Hildur reyndi að verma
hana. Lína skalf eins og hrísla í vindi. Seinast
fór Hildur fram í fjós, rak kúna á fætur og
mjólkaði úr henni hátt í könnu. Það var þrílit
fjórðungskýr, og mjólkin úr slíkum skepnum
hefur frá aldaöðli verið álítin allra meina bót.
„Drekktu þetta, góða mín, og vittu, hvort þér
hægist ekki“, sagði hún. Lína drakk þá nokkuð
af hlýðni við Hildi, sem allt vildi gera henni
til geðs.
Hildur fór svo aftur upp í rúmið. Lína hætti
smám saman að skjálfa og loks gat hún sofnað.
En Hildur sofnaði ekki. Henni leizt ekki á heilsu
stúlkunnar. Nú þegar hún hætti að skjálfa, varð
hún kafrjóð og brennheit. Líklega var hún að
veikjast. Hamingjan góða, ef hún ætti nú að fara
að horfa upp á veikindi aftur, hugsaði hún kvíð-
andi. Hildur lá og bylti sér þangað til klukkan
var orðin sex. Þá fór hún að klæða sig. Þau
fylgdust með gamla siðnum og færðu frá nokkr-
um ám. Þess vegna þurfti að fara snemma á
fætur og mjólka ærnar og hleypa lömbunum til
ánna. En það gekk stundum erfiðlega að vekja
Dodda. Hún byrjaði alltaf að tala til hans, þegar
hún var setzt framan á rúmstokkinn. Nú fór hún
til hans og strauk yfir vangann á honum.
„Doddi minn! Doddi minn! Farðu nú að vakna,
góði minn. Það er nú með fyrra móti, en ég varð
andvaka, þegar aumingja stúlkan kom inn. Ég
skal segja þér það, Doddi minn, að ég er svo
hrædd um að hún sé að veikjast. Hún fór út á
gerðið berhöfðuð og með bera handleggina, og
svo kom súld og kuldi og hún kom heim blaut og
skjálfandi. Þvílíkt óskapa ólán!“
Doddi glaðvaknaði undir eins aldrei þessu
vant.
„Hvað ertu að segja, mamma?“
Hún endurtók frásögnina. Hann reis upp í
rúminu og blés út um nasirnar af ákafanum.
„Það er ekki von, að vel fari“, byrjaði hann.
„Er þetta nokkurt vit að vera með þessa beru
handleggi hér fram í sveitinni — dalnum. Nei,
það er ekki von á því betra. Það er nú kannske
dálítill munur eða í þessum sjóðbullandi heitu
kaupstaðarstofum. Það er áreiðanlega ekki von á
því betra, en leiðinlegt er það samt“.
Hildur stundi þungan og horfði áhyggjufull
á svip yfir í rúmið, þar sem Lína svaf blóðrjóð í
kinnum með tíðan andardrátt.
„Guð gefi að hún fari ekki að veikjast. Ég er
búin að sjá nóg af veikindum“, sagði hún. „Þú
ferð svo að klæða þig, góði minn, meðan ég lífga
eldinn og læt upp ketilinn“.
Doddi kom bráðlega fram alklæddur.
„Hann er víst kaldur úti núna, það er víst
óhætt að fara í jakkann“, sagði hann.
„Já, hann er bara andkaldur“, sagði Hildur.
Hún stóð í bæjardyrunum með fötuna í hendinni.
Svo lögðu þau af stað.
Stekkurinn stóð niður við ána, heldur framar
en bærinn. Ærnar lágu flestar kringum stekkinn.
Það var búið að stía lömbunum frá nokkrum
sinnum, svo að ærnar voru farnar að spekjast.
Einstaka ær rak þó upp jarm öðru hvoru. Hildur
hljóp léttilega kringum ærnar. Doddi ranglaði
syfjandalegur á eftir með hendurnar í vösunum.
„Skerptu þig ofurlítið, Doddadrengur!“ kall-
aði hún. „Ungir bændur verða að geta vaknað á
morgnana, ef vel á að fara“.
Þá tók hann undir sig klunnalegt stökk og
hljóp heim að stekknum og dreif ærnar inn með
það sfima.
„Þú skalt nú sjá, hvort það fer ekki að
ganga“, sagði hann hreykinn.
Það tók þó nokkurn tíma að mjólka ærnar og
koma lömbunum til þeirra. En þegar. því var
lokið, greip Doddi fötuna og þau flýttu sér heim.
Hildur hafði alltaf verið með hugann hjá Línu.
Hún vonaði, að nýmjólkin myndi hressa hana.
Doddi hughreysti hana: „Hún verður albata, þegar
hún vaknar, vertu viss“.
Það bullsauð á katlinum, þegar þau komu
inn í eldhúsið. Doddi settist á eldhúskistuna með
kaffikvörnina milli hnjánna, meðan Hildur síaði
mjólkina. Þar næst var hellt á könnuna. Hildur
hlakkaði til að smakka á kaffinu í þessum kulda,
en samt ætlaði hún áður að líta inn. til aumingja
Línu. Doddi sat á kistunni og beið eftir kaffinu.
„Nú dámar mér aldeilis“, sagði Hildur, þegar
hún kom fram. „Hún hefur bara kastað upp allri
mjólkinríi, vesalings manneskjan. Hefði hún ekki
látið þennan óþverra ofan í sig áður, hefði hún
áreiðanlega haft gott af henni“.
„Hvað segirðu? Hvað lét hún ofan í sig?“
spurði Doddi forvitinn.
„Æ, það var vínskratti. Auðvitað hefur hún
ætlað að hita sér á því, en það er aldrei til bóta“.
„Á hún vín?“
„Það er svo að sjá, og það ekkert lítið“, sagði
gamla konan og drakk kaffið sitt hugsandi.
„Ja, mér lízt nú ekkert á það, ef hún ætlar
að fara að veikjast", sagði Doddi. „Það datt mér
nú aldrei í hug“.
„O-jæja, maður sér nú skammt í þeim efnum
sem öðrum“, andvarpaði Hildur.
Lína lá í hitamóki allan daginn. Öðru hvoru
gerði hún það fyrir Hildi að dreypa á mjólkinni,
en hún kom upp úr henni jafnharðan aftur. Þetta
var hreint ekki álitlegt.
Um kvöldið kom Helga á Hóli. Hildur sagði
henni frá mæðu sinni úti á hlaði.
„Ó-já, það má gera of mikið af öllu“, sagði
Helga, „líka fínheitunum. Þær vilja heldur veikj-
ast þessar ungu stúlkur, en að klæða sig al-
mennilega“.
Helga settist á rúmstokkinn hjá Línu og hélt
um úlnlið hennar, eins og hún væri að telja æða-
slögin, og sagði, að hún hefði háan hita — mikinn
hita. Og hún hristi höfuðið framan í Hildi. Helga
átti lækningabókina og las oft í henni.
„Þér lízt ekki á hana“, sagði Hildur, þegar
Helga var að fara.
„Nei, það er nú eitthvað annað. Hún hefur
feikna hita. Náttúrlega hefur manneskjan
„forkjulast“ og þá er nú ekki við góðu að búast.
Ef ég væri í þínum sporum, léti ég undir eins
sækja lækni, áður en lungnabólgan gerir vart
við sig“.
Hildur stundi þungan. „Þú heldur, að þess
þurfi?“
„Já, það er áreiðanlega alvara á ferðum“,
sagði Helga. Svo kvaddi hún nágrannakonu sína,
og fór ekki óánægð. Það var ekki allt fengið fyrir
Hildi gömlu, þótt hún fengi nýja vinnukonu. Hún
hefði ekki átt að vera alveg svona hreykin.
„Helga er að ráðleggja okkur að sækja lækni“,
sagði Hildur við Dodda, þegar þau voru að reka
inn í stekkinn um kvöldið. Doddi glápti á hana
alveg hissa. Svo hristi hann höfuðið raunalega
og sagði:
„Að sækja lækni! Nú lízt mér á. Þú veizt,
hvernig það gekk, þegar pabbi og Björg voru veik“.
„Það var allt annað, góði minn“, greip móðir
hans fram í. „Það var svo hættuleg veiki, sem
þau fengu“.
„Heldurðu að þetta sé ekki eins hættulegt,
sem gengur að Línu?“
„Það vona ég, að ekki sé“.
Doddi stundi mæðulega. „Þetta datt mér al-
drei í hug að kæmi fyrir. Það var svo skemmti-
legt, meðan hún var frísk og var að syngja“,
sagði hann dapurlega. „Það verður líka þó nokkuð
dýrt að fara að tosa lækninum hingað fram eftir“.
„Hún borgar það auðvitað", sagði Hildur.
„Svo-o-o“, sagði þá Doddi. „Á ég að leggja af
stað eftir honum í kvöld?“
„Við tölum um það við hana. Ekki förum
við að sækja hann án hennar samþykkis“, sagði
Hildur.
„Auðvitað verður að tala um það við hana“,
sagði hann.
Þegar þau komu heim, læddist Hildur inn í
baðstofuna til að tala við Línu. Doddi stóð fyrir
framan boðstofudyrnar og beið eftir að heyra,
hvað Lína legði til málanna.
Lína sneri sér til veggjar og heyrði ekkert
til Hildar, svo varlega gekk hún um hurðina.
Hildur gat ekki betur séð og heyrt en að Lína
væri að gráta undir sænginni.
„Lína mín!“ sagði hún blíðlega og klappaði
ofan á kollinn á henni. „Ertu ósköp veik núna —
líður þér ákaflega illa?“
Línu varð bilt við. „Nei, nei, ég hef ekkert
selt upp núna“, svaraði hún á kafi í sænginni.
„Viltu láta ná í lækni, góða mín?“
„Lækni?“
„Já, Helgu finnst það sjálfsagt“.
„Er hún eitthvert brot af lækni sjálf?“ spurði
Lína og hló dálítið, Hildi til mikillar ánægju.
„Hún á lækningabókina“, sagði Hildur
alvarleg.
Doddi var kominn inn á gólfið. „Ég skal fara
strax eftir honum, ef þú vilt, Lína“, sagði hann
ákveðinn.
„Ég ætti nú ekki annað eftir en að fara að
sækja Halldór lækni til að horfa á gubbuna úr
mér“, sagði Lína. „En ég þakka ykkur samt fyrir
umhyggjuna“, bætti hún við.
„Helga býst við ,að þú munir fá lungnabólgu",
sagði Doddi og hrukkaði ennið við þá tilhugsun.
„Þið þurfið ekkert að vera hrædd um það.
Lungun í mér eru víst í góðu lagi, hvað sem
Helga segir.' Þér er óhætt að fara að hátta, Doddi
minn. Þetta moltnar úr mér“, sagði Lína.
„Jæja, þú heldur það, góða mín, að það þurfi
ekki lækni“, sagði Hildur sárfegin.
„Ó-nei, .hann bætir mér víst ekki mikið“.
„Er þér ekki vel við hann?“ spurði Doddi.
„Þú talar einhvern veginn svoleiðis um hann“.
„Það er svo sem hvorugt“, sagði Lína. „En
það er víst óþarfi að trúa á meðulin hans, þau
bæta heilsu fárra“.
„Ekki var mikið gagn að þeim, þegar pabbi
var veikur‘“, sagði Doddi.
„Ó, það ver nú enginn dauðanum“, sagði
Hildur hógværlega.