Lögberg - 26.01.1956, Page 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 26. JANÚAR 1956
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
Þá hristi Anna Friðriksdóttir höfuðið um leið
og hún stóð upp, og gekk til baðstofunnar.
„Hvernig getur þessi syndari hugsað um gröf og
dauða, án þess að skelfast?“ hugsaði hún. „Reynd-
ar gat það svo sem komið fyrir, að hann hætti
að drekka og hefði iðrazt“. Anna hafði ekki talað
orð við nokkra manneskju, meðan kaffið var
drukkið.
Klukkan fimm um nóttina vaknaði hún við
hamfarirnar í veðrinu. Hún var víst áreiðanlega
skollin á, þessi stórhríð, sem fólkið hafði verið að
spá. Það var eins og baðstofan bifaðist í byljunum.
Hún, sem alltaf óttaðist að bærinn fyki, þegar
hvasst var, og hjúfraði sig í faðm manns síns, sem
hughreysti hana þar til hún varð róleg, lá nú
alein — hrædd og kvíðandi. Helzt hefði hún kosið
að hlaupa fram í baðstofuna til Borghildar, en þar
heyrðust víst ennþá meiri óveðurslæti, því að
hún var norðar. Hún tróð fingrunum í hlustirnar
og vafði sænginni utan um höfuðið. Þá varð veður-
gnýrinn að alls konar ofheyrnum. Henni heyrðist
einhver vera að stynja og andvarpa. Það hlaut
einhver að vera að deyja úti í þessu voðaveðri —
kanske hérna rétt við gluggann? Hún hafði svo
sem heyrt getið um menn, sem voru svo aðfram-
komnir, að þeir dóu við bæjardyrnar, án þess að
geta gert vart við sig. Ólíklegt var þó að Þórður
væri kominn heim og væri svo nauðulega staddur.
Hún tók fingurna úr eyrunum og ýtti sænginni til
hliðar, en 'heyrði þá ekkert nema veðurofsann.
Þetta hafði sjálfsagt verið einhver vitleysa, sem
betur fór. En henni heyrðist einhver hreyfing
inni í húsinu. Hún sneri höfðinu við og sá að
maður hennar var að klæða sig, þó að tæplega
hálfbjart væri. Hún varð svo hissa, að hún gleymdi
því alveg að hún var í málbindindi og spurði:
„Því ertu að klæða þig svona snemma, maður?
Hefurðu þá líka heyrt eitthvert hljóð eða stunur?“
„Stunur?“ spurði hann. „Ég hef ekkert heyrt
nema það, að komið er aftakaveður. Ég þori ekki
annað en að vitja um fjárhúsin. Steini hefur
kannske ekki hespað þau nógu vel, hann er svo
óvanur að hugsa um fé, og þá fennti þau full og
féð myndi fara fram í afrétt, ef það færi út“.
„Ætlarðu út í þetta veður?“
„Þetta er ekki annað en íslenzk stórhríð, góða
mín, sem flestir fullorðnir menn hafa komizt í
kynni við“. Hann talaði í sínum venjulega hlýja
málrómi.
Önnu langaði að biðja hann að fara ekki frá
sér. Það yrði svo hræðilegt að vera ein. En hvernig
gat hún beðið hann þess núna? En hann skildi
hana, þótt hún talaði ekki. „Þú átt náttúrlega
bágt með að sofa. Á ég að biðja Borghildi að
koma inn fyrir til þín?“
Nei, nei“, kveinaði hún, „það er bezt að ég
sé ein“. En samt iðraðist hún eftir því, þegar
hann var farinn. Ef hann hefði verið sami góði
eiginmaðurinn og hann var, hefði honum ekki
dottið í hug að skilja hana eftir svona eina eða
að minnsta kosti sent Borghildi til hennar. Hún
reyndi á ný að troða fingrunum í hlustirnar og
vefja sænginni utan um höfuðið, svo að hún gat
varla andað. En ofheyrnirnar byrjuðu aftur þrátt /
fyrir það. Henni heyrðist ungbarn vera að gráta.
Þegar hún tók fingurna úr hlustunum, heyrði hún
það ekki. En það var verið að láta aftur hús-
hurðina. Hvað hafði hann svo sem verið að brölta
út einungis til þess að henni liði enn verr en áður,
fyrst að hann var kominn strax aftur? En þetta
var Borghildur. Svo hann hafði þá vakið hana
til þess að hún væri ekki ein. „Vakti hann þig?“
spurði hún.
„Já, ég svaf nú laust. Þetta er meira óskapa-
veðrið“. Hún hélt' á ytri fötunum, og klæddi sig
í þau á gólfinu.
„Ætlarðu að fara á fætur strax?“
„Ég get ekki sofið hvort sem er. Það er hálf-
kalt inni hjá þér. Ég fer að kveikja upp í ofninum.
Hefurðu vakað?“
„Alltaf síðan veðrið brast á. Mér hefur liðið
svo hræðilega. Mér hefur heyrzt einhver vera að
stynja — og núna síðan hann fór út, hefur mér
heyrzt barn vera að gráta. Heldurðu að það séu
dánu börnin mín, sem eru að gráta?“
i „Ó-nei, þeim líður betur en svo, að þau gráti,
góða mín. Það hefur bara verið ýl í glugganum,
kannske laus rúða ,eða þá að þú hefur blundað
svolítið".
Þegar orðið var vel hlýtt inni kom Borghildur
rrieð kaffi.
„Mér finnst veðrið ekki eins ofboðslegt, síðan
fólkið fór að ganga um og tala“, sagði Anna.
Borghildur sat á stól við rúmstokkinn og beið
eftir bollapörunum. Henni til mikillar furðu fór
Anna allt í einu að minnast á mann sinn. „Hefur
Jón komið inn aftur?“ spurði hún.
„Já, hann er búinn að drekka kaffið. Þeir eru
farnir út aftur, Steini og hann, og koma ekki
fyrr en þeir eru búnir í húsunum. Það er svo
glórulaus stórhríð, og ég man varla eftir öðru
eins veðri“, sagði Borghildur.
„Hvernig komizt þið í fjósið, stúlkúrnar?"
„Við ætlum að fara allar og leiðast“.
„Ósköp ertu dugleg, Borghildur. Ég vildi að
ég væri eins“.
„Það er misjafnt, sem fólki er gefið af því
eins og öðru“, sagði Borghlidur. „Svo hef ég líka
þessa hestaheilsu, en þú ert heilsulítil“.
„Einu sinni sagði Finni mér, að ég væri eins
og ýlustráið fyrir utan gluggann, sem alltaf
kveinaði undan storminum. Hann sagði, að það
hefði alltaf verið þarna, síðan hann mundi til.
Heldurðu að það hafi verið rétt hjá honum?“
„Hann hefur að minnsta kosti trúað því, karl-
anginn“, sagði Borghildur og brosti ánægjulega
yfir því, hvað Anna var skrafhreifin. Svona mikið
hafði hún ekki talað síðan hún varð svona undar-
leg. „Heyrðirðu það sagt, að hann ætti að vera
bróðir hans pabba sáluga?“
„Já, já, og hann hefur sjálfsagt verið það —
þeir voru svo svipaðir á fæti“.
Anna andvarpaði. „Og svo lét faðir hans bráð-
ókunnugan mánn gangast við honum! Finnst þér
þetta ekki andstyggilegt, Borghildur?"
„Jú, það er reglulega andstyggilegt fram-
ferði!“ sagði Borghildur fálega.
„Eru þá allir karlmenn svona lauslátir og láta
svo aðra menn gangast við börnunum sínum?
Heldurðu að pabbi hafi verið svoleiðis?“ Hún tal-
aði svo lágt, að það var eins og hvísl.
„Hann Jakob heitinn? Nei, það er áreiðanlegt,
að heiðarlegri maður hefur ekki verið til í alla
staði en hann“.
„Aumingja pabbi! Hann var svo góður. Ég
veit, að hann hefur ekki hagað sér svoleiðis",
sagði Anna.
Borghildur tók bollapörin og stóð upp. „Nú
skaltu reyna að sofna, góða mín. Það er orðið
notalega hlýtt hjá þér“.
Anna breiddi sængina yfir höfuðið á ný.
Svefninn lagði líknarhendur yfir augu hennar svo-
litla stund. Hún sveif inn í draumalandið, en var
þó kyrr í húsinu sínu. Hún heyrði barnsgrátinn á
ný rétt hjá sér. Og þarna sat Lísibet fóstra hennar
í skautbúningi, eins og á myndinni, á sama stóln-
um og Borghildur hafði setið á áður, og hélt á
hvítvoðungi í fanginu. Það átti sjálfsagt að skíra
barnið í dag. Hún gældi við það, svo að það hætti
að gráta: „Blessað engilbarnið má ekki gráta“,
heyrði hún hana segja. Anna reis upp og leit á
barnið. Þetta var litla stúlkan hennar Línu. Víst
var það hún. Þá hrikti í baðstofunni og Anna
hrökk upp. Þetta hafði þá verið draumur. Mamma
og barnið hans — var það ekki undarlegt? Þetta
var undarlegur en auðráðinn draumur, hugsaði
hún. Auðvitað vill hún, að ég fyrirgefi honum og
taki barnið hingað heim 1 hjónahúsið. Hún hugs-
aði málið fram aftur og fram langa lengi. Loks
fór hún fram úr rúminu og sótti biblíuna. Hún
lét hana opnast af sjálfu sér, eins og hún hafði
svo oft áður gert, þegar hún leitaði til hennar.
Það hafði fóstri hennar kennt henni. Hún vonaði, ' >
að hún myndi sýna sér þessi dýrðlegu orð: „Sælir
eru þeir, sem friðinn semja. Þeir munu guðsbörn
kallaðir verða“. En hún gat aldrei rekizt á neitt,
sem við átti, nema að hún átti að hlýða áminn-
ingum föður síns og yfirgefa ekki boðorð móður
sinnar. Þetta var líka nóg. Henni fannst það sjálf-
sagt, að fara eftir þessari draumbendingu eins og l
fóstra hennar hefði talað við hana sjálf ljóslifandi
í sínum blíða en festulega málrómi, sem engum
datt annað í hug en að hlýða. Hún ætlaði að bjóða
manni sínum að taka litlu stúlkuna, jafnvel þó að
hrösun hans yrði opinber allri sveitinni. Þá dáðust
líka allir að því, hvað hún var góða kona.
Anna kastaði sænginni skarplega til fóta og
fór að klæða sig. Jakob varð alveg hissa, þegar
hann sá móður sína alklædda, þegar hann lauk
upp augunum. Hún var búin að taka blómin úr
glugganum og setja þau út í hornið við rúm-
gaflinn hans. Frostið var svo mikið, að þau gátu
frosið um hádaginn, sagði hún. Kannske höfðu
þau líka frosið í nótt?
Þegar stúlkurnar komu heim fannbarðar með
mjólkurföturnar, var húsmóðirin komin fram í
eldhús. Þær ráku allar upp stór augu.
„Ég hélt að það veitti nú svo sem ekkert af að
h^fa heitt á könnunni handa ykkur, þegar þið (
kæmuð heim“, sagði Anna og það vottaði fyrir
veiku brosi á vörum hennar.
„Það var sannarlega gott og blessað“, sagði
Gróa, „en þó er hitt ennþá dýrmætara að sjá að
þú ert sjálf að hressast“. Hún rauk að húsmóður
sinni og kyssti hana, þegar hún hafði sett frá sér
klökuga fötuna á eldavélina.
Allan daginn voru Borghildur og Gróa að
segja húsmóður. sinni sögur. Henni fannst þessi
hræðilegi dagur aldrei ætla að líða. Gróa þeytti
rokkinn fram í búri. Þar heyrðist minna á en inni
í baðstofunni, og rokkhljóðið dró dálítið úr veður-
hvininum. Stundum las Jakob upphátt, en Anna
heyrði lítið af því, sem hann las. Hún var alltaf
að hugsa um, hvað Jón myndi segja, þegar hún
færi allt í einu að tala við hann um litlu stúlkuna
hans. i
Það var komið fram yfir miðaftan, þegar
loksins heyrðist til karlmannanna fram í bænum.
Þeir fóru úr ytri fötunum frammi í gamla eld-
húsinu. Anna beið í eldhusinu með handklæði,
sápu og þvottafat handa manni sínum. Slíkt var
óvanalegt. Borghildur hafði venjulega hugsað
fyrir því. En þau ósköp að sjá, hvernig maðurinn
leit út, þegar hann kom inn. Efrivararskeggið var
eintómur klaki, andlitið blóðrautt og hendurnar
óhreinar. Hún hafði víst aldrei séð hann líta svona
hræðilega út. — Hún hellti heitu vatni saman
við í fatið. Hann horfði á hana alveg hissa. „Það
er ósköp að sjá, hvernig þið lítið út“, sagði hún.
„Gátuð þið ekki verið inni í húsunum?“
„Við erum búnir að fara alla leið fram á Sel“,
sagði Steini hreykinn. „Það vantaði nú af sauðun-
um, þegar Jón fór að telja í morgun. Það vantaði
líká Þórð“, bætti hann við og leit glettnislega
til Gróu.
„Ó, ég hefði orðið hrædd, ef ég hefði vitað
það. Þetta er óskaplegt veður. Ertu ekki hræddur
um Þórð í þessu veðri?“ spurði Anna mann sinn.
„Hann? Nei, ég þekki hann nú svo vel og
veit, að honum er óhætt að treysta“.
„Þú hefðir átt að fá þér mann til að hirða
féð, meðan hann var í burtu“, hélt Anna áfram.
„Það er leiðinlegt að þú skulir þurfa að vera úti í
þessari hörku“.
„Ég er nú ekkert smábarn, sem ekki má fara
út í hríð“, sagði Jón ánægður yfir þessum stakka-
skiptum, sem kona hans hafði tekið á þessum
sólarhring. Hann stakk andlitinu niður í volgt
vatnið ,svo að klakinn þiðnaði úr skegginu.