Lögberg - 11.10.1956, Blaðsíða 1

SAVE MONEY!
use
LALLEMAND
quick rising
DRY YEAST
In y4 Lb. Tins
Makes the Finest Bread
Available at Your Favorlte
Grocer
69- ÁRGANGUR
SAVE MONEY!
use
LALLEMAND
quick rising
DRY YEAST
In y4 Lb. Tins
Makes the Finest Bread
Avallable at Your Favorlte
Grocer
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 11. OKTÓBER 1956
NÚMER 41
Fréttir frá ríkisútvarpi íslands
" U. SEPTEMBER 1956 —
Lítið veiddist af reknetasíld
1 siðustu viku, söltun í þeirri
^iku nam tæpum 6,000 tunn-
ktti og var heildarsöltun í
vikulokin orðin 39, 265 tunn-
~r- Á sama tíma í fyrra nam
neildarsöltun Suðurlandssíld-
ar 21 þúsund tunnum. — 1
haust er saltað á 13 höfnum
®unnan og ^estanlands. Til
Pessa hefur verið mest saltað
1 Keflavík, í 6,286 tunnur.
☆
^Ólafskirkja var endurvígð
SJÓ sunnudag, að viðstöddu
j^iklu fjölmenni og var at-
öfnin hin hátíðlegasta. Hér-
aðsprófasturinn framkvæmdi
Vlgsluna í umboði biskups. —
Lagngerðar endurbætur hafa
verið gerðar á kirkjunni. —
eraðsfundur Eyjafjarðar-
Prófastsdæmis var haldinn í
iafsfirði sama dag og sóttu
ann prestar og safnaðarfull-
ruar. Fundurinn mælti ein-
regið með því að endurreist
y^ði kirkja á Kvíabekk, en
ún var lögð niður með lög-
um 1914.
Formaður sóknarnefndar
iafsfjarðar, Kristinn Sigurðs
son og kona hans Kristín
ógnvaldsdóttir hafa gefið 10
Pusund krónur til endurreisn-
ar kirkju á Kvíabekk.
f ☆
I byrjun þessa mánaðar tók
imskipafélag Islands í notk-
Uu aðra hinna stóru vöru-
s emma, sem verið hafa í
^ggingu á nýju afhafnasvæði
Sem félagið hefir fengið til af-
hota milli Sigtúns og Borgar-
ns. Vöruskemmurnar eru
immklædd stálgrindahús, sam
a s yfir 6,000 fermetra, en
,ummálið er 40 þúsund ten-
Pgsmetrar. Vörugeymsluþörf
^mskipafélagsins hefur stór-
ukizt síðustu árin. Síðar er
tlunin að byggja stórt vöru-
eymsluhús niðri á hafnar-
akkanum í Reykjavík.
gmr kom til Reykjavíkur
®ddinefnd listamanna frá
^tjórnarríkjunum í boði
í nefndinni eru fimm
Jomlistarmenn sem efna til
^°nleika í Reykjavík næst-
^nandi fimmtudags- laugar-
ags- 0g sunnudagskvöld. —
^bssneskur ballettflokkur er
^mntanlegur til Reykjavíkur
jj Sunnudaginn kemur, í boði
loðleikhússins. — Mennta-
r-f arai5uneyti Ráðstjórnar-
le 'lanna úefur boðið fimm ís-
^ nzkum listamönnum þang-
St- Guðrún Á. Símonar og
i e an íslandi hafa verið boð-
Pangað í janúar n.k., og dr.
Páll ísólfsson, Þuríður Páls-
dóttir og Rögnvaldur Sigur-
jónsson í apríl næsta vor.
☆
12. seplember
Aðalfundi Stéttarsambands
bænda lauk á Blönduósi í
gærkvöld og bauð Sláturfélag
Austur-Húnvetninga öllum
fundarmönnum til mannfagn-
aðar 1 fundarlokin. Aðal-
fundurinn gerði þá kröfu til
ríkisvaldsins, að það verðbæti
allar útfluttar landbúnaðar-
vörur svo að bændur fái fyrir
þær það verð, er þeim ber
samkvæmt verðgrundvellin-
um. Skorað var á ríkisvaldið
að veita úr ríkissjóði jafnháa
upphæð, og tekin er af
neyzlumjólk, í verðmiðlunar-
sjóð mjqlkur, enda gangi þetta
fé til verðuppbóta á vinnslu
mjólk mjólkurbúa utan fyrsta
verðlagssvæðis.
☆
í nótt snjóaði víða í fjöll
fyrir norðan. I Siglufirði var
alhvít jörð niður undir sjó.
Siglufjarðarskarð er þó ak-
fært ennþá.
☆
1. desember í fyrra voru
landsmenn taldir 159,480 og
hafði þeim fjölgað á árinu um
3,447. ☆
Á Siglufirði er nú lokið við
að skipa út 45 þúsund tunnum
síldar frá þessu sumri.
V . ☆
í þessum mánuði eru liðin
20 ár síðan franska rannsókn-
arskipið Pourquoi Pas fórst
með 44 manns vestur undir
Mýrum, einn komst lífs af.
Þessa atburðar verður minnst
í kaþólsku kirkjunni í Reykja-
vík með minningarguðsþjón-
ustu á sunnudaginn kemur og
einnig verður minningarat-
höfn í kirkjugarðinum. Sonur
skipstjórans af Pourquoi Pas
og annar frakkneskur maður
eru hér staddir í tiléfni af því
að minnst er þessa sjóslyss.
☆
13. seplember
Fyrstu sýningarnar í Þjóð-
leikhúsinu á þessu hausti
verða listdanssýningar. Tólf
manna ballettflokkur frá Ráð-
stjórnarríkjunum kemur til
Reykjavíkur á sunnudag, og
verður frumssýning n.k.
þriðjudagskvöld. Dansfólkið
er frá Leningrad, Moskvu og
Kærnugarði, allt kunnir dans-
arar. — Þá verður frumsýning
á Spádóminum eftir Tryggva
Sveinbjörnsson, leikstjóri er
Indriði Waage; verið er að æfa
tvö önnur leikrit, Tehúsið
Framhald á bls. 5
Frettir fra starfsemi S. Þ.
BLÓMLEGT VlfiSKIPTALÍF í FLESTUM VESTUR-
EVRÓPULÖNDUM
— SEPTEMBER, 1956 —
Viðskiptalífið er blómlegt í
flestum Vestur-Evrópulönd-
um, segir í skýrslu frá. Efna-
hagsnefnd Sameinuðu þjóð-
anna fyrir Evrópu (ECE).
Þessi skýrsla fjallar einkum
um ástand og horfur í við-
skiptalífipu á fyrri árshelm-
ingi þessa árs og er hún birt í
septemberhefti — “Economic
Bulletin for Europe.” — í
Vestur-Þýzkalandi, Frakk-
landi og Hollandi stendur við-
skiptalífið í sérstökum blóma,
en aftur á móti virðist vera
um stöðnun að ræða í Bret-
landi. Dreifing vinnuaflsins
virðist einnig vera betur
skipulögð á meginlandinu en
í Bretlandi. Jafnvel í Svíþjóð
og Noregi, þar sem áður var
skortur á verkamönnum í
vissum atvinnugreinum var
ástandið betra en áður á fyrra
helmingi ársins. í Frakklandi
og Svisslandi er einnig um
framfarir að ræða í atvinnu-
og viðskiptalífinu og er það
þakkað utanaðkomandi á-
hrifum.
Viðskiptaörðugleikarnir í
Bretlandi stafa af sérstökum
ástæðum, segir í skýrslunni,
þar sem eftirspurn eftir vör-
um, sem framleiddar eru í
Bretlandi hefir minnkað. —
Bretum hefir ekki tekist að
dreifa vinnuaflinu frá þeim
atvinnugreinum, sem dregið
hefir úr til hinna, sem hafa
þörf fyrir vinnuafl. I skýrsl-
unni er talið, að ekki sé útlit
fyrir að ástandið batni í Bret-
landi nema að eftirspurn eftir
brezkum vörum vaxi á ný. En
það er ekkert sem bendir í
þá átt eins og er.
Á meginlandinu má hins
vegar búast við, að hið blóm-
Heimskringla sjötug
I vikunni, sem leið, mintist
Heimskringla sjötíu ára til-
veru sinnar með afmælisút-
gáfu, er bar með sér, að blað-
inu höfðu í tilefni af atburð-
inum borizt árnaðaróskir víðs-
vegar frá. — Sjötugsafmæli
þessarar tegundar, er merkis-
viðburður, talandi vottur þess
hve íslenzk tunga, jafnvel í
hinni vestrænu dreifingu, er
lífseig, og hve margir þeir enn
eru vor á meðal, er fjarlægja
vilja hana feigð.
Stofnanir vor Vestmanna
eru nú ekki fleiri en það, að
óþarft er að flýta fyrir aldur-
tila þeirra.
haldist og liggja til þess sömu
ástæður og hipgað til, góður
markaður bæði innanlands og
utan.
í Vestur-Þýzkalandi er
innanlandsmarkaðurinn enn
þýðingarmikill fyrir viðskipta
lífið og í Frakklandi er hann
í vexti, en það eru aðalástæð-
urnar fyrir hinu góða ástandi
í þessum löndum.
í skýrslu ECE er sérstakur
kafli, sem fjallar um útgjöld
neytenda og kaupgetu al-
mennings. í Frakklandi fara
neytendaútgjöldin vaxandi.
Sama er að segja um Holland
og Svissland. í Danmörku
hefir hins vegar dregið úr
neytendaútgj öldunum.
Aukin bifreiðaframleiðsla
Ef iðnaðar- og viðskipta-
þróunin heldur áfram í sama
dúr sem hingað til má reikna
með, að framleiddir verð 2,8
til 3,2 miljónir bifreiða í
Evrópulöndum árið 1960. Bif-
reiðaframleiðslan í Vestur-
Evrópu hefir aukizt jafnt og
þétt hin síðari ár um 10% á
lega viðskipta- og atvinnulíf
ári. Hvort þróunin heldur á-
fram og sem hefir valdið því,
að eftirspurn eftir bifreiðum
hefir enn ekki verið fullnægt.
I skipabyggingu og siglinga
málum er vöxtur. Það er af-
leiðing af auknum viðskiptum
á heimsmarkaðnum og sér-
staklega vegna aukins kola-
innflutnings Evrópu.anda frá
Ameríku.
Ráðstafanir gegn verðbólgu
Verðbólgan heldur áfram í
flestum löndum, segir í
skýrslunni. Auk Vestur-
Þýzkalands hafa m. a. Finn-
land, Holland og Tyrkland
gert auknar ráðstafanir til að
draga úr eða forðast verð-
bólgu. Flestar þjóðir hafa
komið á verðlagsákvæðum í
einhverri mynd. í nokkrum
löndum hefir verið hert á
viðskiptahöftum, sem þegar
voru fyrir hendi. í Englandi
og Noregi hafa yfirvöldin
gripið til þess ráðs til að
draga úr verðbólgunni, að
setja á verðfestingu, auk þess,
sem dregið hefir verið úr
kaupgetu almennings með
háum sköttum og með því að
draga úr niðurgreiðslum hins
opinbera.
Framhald á bls. 4
Sextíu og fimm ára afmæli háskóla
kennslu í norrænum fræðum
Kennslan í Norðurlanda-
málum og bókmenntum á
ríkisháskólanum í Norður-
Dakota (University of North
Dakota) í Grand Froks á 65
ára afmæli um þessar mundir,
því að grundvöllur var lagður
að þeirri kennslu með sér-
stakri samþykkt ríkisþingsins
árið 1891, og hófst kennslan í
þeim fræðum á háskólanum
þegar það haust, og hefir hald-
ið áfram nærri óslitið síðan.
Undanfarin 27 ár hefir dr.
Richard Beck verið prófessor
við ríkisháskólann í Norður-
landamálum og bókmenntum
og forseti norrænu deildarinn-
ar, en nýlega voru hinar er-
lendu tungumála- og bók-
menntadeildir sameinaðar í
eina allsherjardeild (Depart-
ment of Modern and Classical
Languages) og varð hann for-
seti hennar, jafnframt því og
hann heldur áfram kennsl-
unni í sínum fræðigreinum.
Af Norðurlandamálunum
er mest áherzla lögð á kennslu
í norsku, vegna þess hve Norð
menn eru fjölmennir í Norður
Dakota, en einnig er kennd
íslenzka, Noregssaga og úr-
valsrit bókmennta Norður-
landanna allra lesin í enskum
þýðingum, jafnframt því, sem
fluttir eru fyrirlestrar um þær
á ensku.
Á þessu hausti eru innrit-
aðir rúmlega 50 stúdentar í
Norðurlandamálum og bók-
menntum, langflestir í norsku,
en einnig nokkrir í íslenzku.
En alls eru rúmlega 800
stúdentar í erlendu tungu-
máladeildinni; kennsluna í
þeim fræðum annast, auk dr.
Becks, sex aðrir háskóla-
kennarar, tveir í frönsku og
þýzku, hvorri um sig, einn í
spænsku og einn í klassiskum
fræðum.
Á þeim 65 árum, sem liðin
eru síðan kennsla hófst á
ríkisháskólanum í norrænum
fræðum, skipta þeir stúdentar
hundruðum, sem þar hafa
stundað nám í þeim kennslu-
greinum, og einnig er það orð-
inn æði stór hópur námsfólks
af íslenzkum stofni, sem þar
hefir lagt einhverja stund á
íslenzkunám.