Sunnanfari - 01.08.1891, Blaðsíða 3

11
í hvert hundrað. Smérpundið er 48^/2
eyrir í Eyjafjarðarsýslu 1890. Yrði
þá beggja þeirra hluti í smjörvum ... 13,968
Olöf og Sofía feingu helmingi minna 6,984
Samkvæmt gjafabréfi Lopts frá 20.
Apr. 1430 þá fékk hver óskilgetinna
sona hans þrjú hundruð hundraða
(Ormur, Skúli, Sumarliði [og Ólafurj).
Gerði maður þar hundraðið á 150 kr.
sem óhætt mun, því þeirra hluti var
mestur í góðri fasteign, þá yrði það
alls................................... 180,000
Eptir þessu yrði þá allur auður Lopts 807,452 kr.
Gerði maður að hann hefði haft fjóra af hund-
raði i arð af eignum sínum, þá ættu árstekjur
hans að hafa verið 27,298 kr.
II.
Giiðmimdur Arason á Meykhölmn hefir verið
stórríkur maður. Hann var yfirgangsmaður
mikill, og fór svo að eignir hans voru teknar
undir konung nálægt 1446. Voru þá gerðar
skár yfir hvað hann átti og eru þær til enn í
afskriptum; má af þeim æðimikð sjá hvað mikið
hann hefir átt. þ>ó verður nokkuð að ætla á um
verð innanstokks muna. pá átti Guðmundur þessi
höfuðból: Reykhóla, Kaldaðarnes í Bjarnarfirði,
Núp í Dýrafirði, Brjánslæk, Saurbæ á Rauða-
sandi og Fell í Kollafirði. Auk þess átti hann
jarðir í Arnarfirði, í Múlaþingum, Gufudals-
þingum, Breiðafjarðareyjar og jarðir í Tálkna
firði. Als voru jarðir Guðmundar með höfuð-
bólum og öllu saman 3217 hundraða eða hér
um bil............................. 482,550 kr.
Kúgildi með öllutn jörðum hans voru
als 630 að tölu eða hér um bil...... 34,916
í kvikfénaði og búsgagni með öllum
sínum jörðum hefir hann átt hér
um bil............................. 86,776
Als hefir hann því átt hér um bil... 604,242
Guðmundur hefði því átt að hafa í tekjur ár-
lega hér um bil 24,170 kr.
Reikningarnir yfir eignir Guðmundar eru
æði ríkismannslegir og höfuðból hans voru setin
með rausn. f>á voru til bús á Reykhólum
meðal annars 45 kýr, 45 kýr á Bæ á Rauða-
sandi, 42 kýr á Núpi í Dýrafirði, 25 kýr í
Kaldaðarnesi, 24 kýr á Brjánslæk, 12 kýr á
Felli í Kollafirði. f>á voru »átta svín gömul
með grísum« á Reykhólum, »tíu svín gömul og
tvær giltur að auk með átta grísum hvor« á
Núpi í Dýrafirði og »nfu svín gömul og tvær
giltur að auk með átta grísum hvor« á Bæ á
Rauðasandi og eptir því var alt annað. A
Brjánslæk var þá »rauðasmiðja stór með
tólum«, en rauðasmiðja er í Búalögum frá hér
um bil 1460 metin »þrjár merkur með öllum
tólum«, en það eru 96 kr. Annars finnum vér
sjaldan getið um rauðusmiðju. Til var þó ein
á Grenjaðarstað 1406, þegar þ>orleifur Arnason
bjó þar. Innanstokks var alt ríkmannlegt á bú-
um Guðmundar. A Reykhólum voru t. a. m.
»fimm glituð línhægindi«, »tveir stakkar með
skarlat« og »fuglastakkurinn góði«, og »átján
stór drykkjukorn, sum búin með silfur«. í Bæ
voru meðal annars »fjögur hægindi glituð« og
»fjórir borðdúkar kostulegir þréttán álna hver«.
í>ar er og getið um »tunnur og pípur og önnur
ölgögn«. Eignir Guðmundar voru, eins og áður
er getið, teknar undir konung, en Kristján kon-
ungur fyrsti, sem altaf var í því botnlausasta
skuldabraski og peningahraki, seldi þær aptur
mestallar Birni ríka þ>orleifssyni og Ólöfu konu
hans, en þó fór svo, að Ólöf og synir hennar
urðu að skila miklu af þeim síðar erfingjum
Guðmundar.
Tvö kvæði
eptir Einar Benediktsson
Grettisbæli.
Jeg stari út yfir storð og mar;
á steini jeg sit, þar sem byrgið var,
og hallast að hrundum þústum.
Jeg lít í kring yfir kot og sel,
yfir kroppaðar þúfur, blásinn mel,
og feðra frægðina’ í rústum.
Og hálfgleymdar sagnir í huga mér,
hvarfla um það sem liðið er,
og manninn, sem hlóð þetta hreysi.
Mér er sem eg sjái hið breiða bak,
bogna og reisa heljartak,
í útlegð og auðnuleysi.
En einkum er mér sem eg heyri hljóm
af hreinum og föstum karlmannsróm,