Sunnanfari - 01.08.1912, Side 5

61
Stórt hrygðar kíf
sem stála dríf
stingur mig hverju sinni,
það eðla vif
meðan endist líf
aldrei fer mér úr minni.
Dimt hrygðar jel
milt þvingar þel,
við þig að hlaut eg skilja.
Þó finni eg hel,
þá far þú vel,
fögurleit hringa þilja.
Fræðafélagið i Höfn.
Eins og við mátti búast, var hætt við að
svo færi, að þeim íslendingum, sem heima
eiga í Kaupmannahöfn og hneigðir eru til
bókagerða og »grúskana«, mundi þykja nokk-
ur sjónarsviptir að því, þegar Itókmenlafé-
lagsdeildin var ílutt til fulls frá Höfn og til
Reykjavíkur, og ekki ólíklegt, — á meðan
þökti eittlivað töluvert eptir í Höfn af ís-
lendingum af því tagi, — að gerð mundi
verða tilraun til að koma þar á einhverju
íslenzku bókaútgáfufélagi.
Þetta kvað nú vera orðið, eptir því, sem
hlöð herma frá. Þar kvað nú vera stofnað
félag, sem heitir »íslenzkt fræðafélag«. For-
maður kvað vera þar cand. mag. Bogi Th.
Melsted, gjaldkeri Finnur prófessor Jónsson
og bókavörður Sigfús bókavörður Blöndal.
Stefnu félagsins kváðu lög^ þess segja þetta:
»Það er lilgangur félagsins að styrkja íslenzk
vísindi og bókmentir, með úlgáfu nýrra og
gamalla rita, er snerta sögu landsins og
nátlúru, íslenzkar bókmentir og þjóðfræði.
Einnig vill félagið, að því leyti sem liægt
verður, gefa út alþýðlegar ritgerðir um al-
menn vísindaleg efni nútímans, sem íslend-
ingum mætti að gagni verða«.
Eplir þessu er það svona hér um bil stefna
Bókmentafélagsins, sem Fræðafélagið hefir
tekið upp. Stefna þess er víðtæk, óákveðin
og ótakmörkuð, og getur starfsemi félagsins
eptir henni lent mjög á dreif, alt eptir því,
hvernig á er haldið.
Seinni liðurinn i stefnuski-á félagsins getur
verið nokkuð ótímabær, og að vísu ætti
stjórn félagsins að sigla sem mest fram hjá
þvi, að rusla út undirstöðulitlu svo kölluðu
»vísinda«-léttmeti. Þess er eingin þörf að
auka á það. Það verður víst séð fvrir því
að gefa út nóg af því hér á landi, þó að ekki
sé stofnað félag til þess í öðrum löndum.
Um fyrri liðinn í stefnuskrá félagsins er
liins vegar ekki, netna gott eitt að segja. Og
nú hefir Sunnanfara borizt til eyrna, að félag
þetta ætli nú þegar að færast það stórvirki
í fang að gefa út jarðabók Arna Magnússon-
ar. Verði reynd úr því og verði það verk
gert með dugnaði, þá fer félagið ekki erindis-
laust að heiman, því að með sannindum er
það að segja, að merkara eitt rit er ekki til
uin hag landsins á 17. öld og í byrjun 18.
aldar í öllum greinum en jarðabók Árna.
Það er einstætt rit í sinni röð, þótt víða sé
leitað. Það er nokkurskonar Dómadagsbók
landsins, og bregður helzt til jarðabókar
þeirrar, er Vilhjálmur bastarður lét gera á
Englandi um sína tíð, og nefnd er einmitt
Yðómadagsbók (Doomsday-book), af því að
hún álti að vera inálsgagn við alla dóma, sem
snerta jarðeignir á Englandi.
Leysi Fræðafélagið þetta verk sæmilega
af liendi og haldi störfum sinum í réttu horfi
að öðru leyti, á það án efa skilið stuðning
allra íslenzkra manna, sem eitthvað vita og
eitthvað vilja aðhafast, er sé til framhúðar.
TJm Kel«lnasiliítlniiii var bent á það í
siðasta blaði, að sómasamlegast væri að þingið
keypli hann, gerði að honum, og legði hann
undir umsjá Þjóðmenjavarðar. Sama ætti lika að
gilda um gömlu stofuna á Espihóli í Eyjafirði, sem
Jón sýslumaður Jakobsson ljet gera 1777; það er
að vísu húið að ríta úr hcnni þiljurnar, en þær
kváðu allar vera til, svo það ætti ekki að þurfa
að kosta of fjár að koma henni i samt lag.