Austri - 12.10.1891, Blaðsíða 2

Nr. 7.
AUSTRI
26
boði hjá tengdaforeldrnm sínnm,
með tvö, sértsaklega tilnefnd
stórmál — auk margra ónefndra
— fyrir stafni. Annað er lán,
ríkislán, sem hann er aó fá fram-
gengt í Paris og Rotchild hefir
með höndum, hitt er vafaspurn-
ingin, hvort hann eigi að sækja
Iieim í Jiessari feió Jiýzkalands-
keisara, sem hann skuldar kynn-
isför. Hans eigin Jijóó má ekki
heyra J>að nefnt, að hann fari til
Berlín, svo er hatrið á ]>jóðverj-
anum stækt. Frakkar vilja með
öllu móti afstýra slíkri pólitiskri
glæfraför, og segja, aö J>að só
ekki viðlit að af henni verði,
Jiví Jiá fái keisarinn ekkert lá i í
Paris, og svo sé þaö svo sem
sjálfsagt, ah J)á deyfist svo yfir
hinni ánægjulegu endurminningu
Cronstadt-fararinnar, að hún eins
og sópist hurt úr hugum manna.
Hér er nú úr vöndu að ráða: á
nú Czar að mööga ríklyndan keis-
ara J«jóðverja meó J)ví að sækja
hann ekki heim? á hann að
móðga hvikHnda barídamenn sína
ineb J)ví, að sækja hann heim, og
ef til vill, verba af láninu? J>etta
er nú guðspjall, sem ekki er gam-
an ab. Nú eru Frakkax farnir
aÖ kvíða því mest, að Czar muni
ef til vill gjöra sér þann óleik, að
sitja íHöfn framundir októbr. lok,
þegar lánið á ab vera um garð
gengið, og fara síðan til Berlin,
og þá gjöra sér enn verri grikk
með því ab vingast við Vilhjálm
keisara.
Jjýzkalands keisara hafa ekki
aukist vinsældir á Frakklandi ný-
lega. Við heræfingar sínar hafði
hann fjölda foringja í bobi í Er-
furt fyrir skömmu og hélt þar
ræðu, sem hann fór í hörðum orb-
um Napoleon I., sem hann kall-
aði uppskafninginn frá Korsiku.
Út úr þessu urðu blöð Napole-
oninga hamslaus. Fregnin barst
til París sama dag sem afráðið
var, að gefa á söngleikhúsinu
mikla hinn fræga söngleik Wag-
ners „Lohengrin“. Blöb þessi
skoruðu á skrílinn að láta það
til sín taka, að leikurinn yrði
ekki gefinn. J>utu heilir höpar
upp til handa og föta til að fá
leikinn rofinn; en stjórnin varð
fyrri til bragðs og hafði 600 lög-
regluþjóna á reiðum höndum fyr-
ir utan og í kringum leikhúsið;
jafnmarga hafði hún geymda á
launstöðum allt í kring í ná-
grenninu og svo hermannaflokka
lengra að, ef á þyrfti ab halda.
Lögregluþjónar tóku hið örugg-
asta við árásum mannþyrping-
auna, hnepptuívarðhald um kvöld-
ið yfir 1100 manns, og leikurinn
fór fram hið veglegasta, og liefir
síðan verib gefinn og litlar róst-
ur orðiö. Alvörugefnir Frakkar
una ýessum ölátum skríls síns
hið versta.
Á S})áni hafa orðið hinar
voðalegustu ófarir sökum vatns-
flóða, svo að menn hafa týnst
hundruðum saman og heilum bæ
hefir skolað að mestu leyti burt
og ógurlegt tjón orðið í gripum
og jarðargróða.
í Kína horfir til vandræða
mikilla bæði milli stjörnarinnar
og útlendra ríkja annars vegar,
og milli hennar og þegnanna
liins vegar. í seinni tíð hafa
orðið samtaka ofsóknir um allt
ríkið gegn útlendum mönnum.
Hafa margir trúarboðar, kaþólsk-
ir jafnt og prótestantar verið
bæði drepnir og rændir og hrakt-
ir á marga vegu; hús þeirra
brotin og kirkjur og eignir gjörð-
ar upptækar, Englar, Frakkar,
J>jóðverjar eg Bandaríkjamenn er
átt hafa þannig eptir þegnum að
sjá hafa knúið fast á hurðir
stjórnarinnar, að láta til sin taka
um hegningu þessara ódáða. Héin
hefir lofað öllu góðu, en svo hef-
ur það mál æxlast, að lítið hefir
úr refsingum orðið, en hitt orð-
ið ofaná, að þeir umbobsmenn
keisara í skattlöndunum, sem með
einurð og réttlæti hafa reynt að
friða sýslur sýnar, hafa sætt ó-
náð hirðarinnar. en þeir sem ekki
hafa hlutast i og enn heldurþeir,
sem skotið hafa lilíf yfir illvirkj-
ana og örfað J)á til hryðjuverk-
anna, hafa þegið keisarans sér-
stöku náð í staðinn. J>etta hefir
til þess leitt, að fyrnefnd stór-
veldi hafa dregið saman flota
sína við strendur Kína og, að
sögn, lagt einkanlega sterkan
flota upp í stórelfuna Yang-tse-
kiang, sem, í mörgum bugum,
rennur gegnum allt keisaradæm-
ið frá vestri til austurs, og mynd-
ar þannig hinn mikla endalausa
dal, sem helzt hefir dregið að sér
trúarboða og aðra aðsetumenn
siðaðra þjóða. í þessum dal hef-
ir og borið mest á ofsóknum
við þessa menn.
Hið einkennilega við allar
þessar róstur í Kína er það, að
J)ær stafa allar frá launfélagi í
landinu, sem á kínversku heitir
Kolao Hui og hefir lengi undir-
búið það sem menn þykjast
vita að nú muni eiga að fá fram-
kvæmd: að steypa frá völdum
keisaraættinni. Er því ráðist á
útlenda menn til að setja sibað-
ar þjóðir til höfuðs stjórninni í
Peking, og þegar hún er komin í
klípu vib þær fyrír alvöru, þá á
almenn uppreist að verða. —
Svona stendur það mál nú,
er póstur fer af stað til íslands.
Seyðislirði 10. okt. 1891.
Af síðustu dagblöðum, sem bár-
ust oss með strandferðaskipinu „Thj'ra"
fréttist fráfall ríkisforseta Chilimanna
Balmaceda, áreiðanlega. En dauðdagi
hans liafði ekki borið pannig að eins
og frá er hermt í „Austra11 5. tbl.
eptir hraðfrétt frá NewYork hingað
til álfunnar 2. f. m. Balmaceda skaut
sjálfan sig í borginni Santjago í Chili
um morguninn p. 19. f. m., yar pá fokið
var í öll skjól fyrir honum og hon-
um eigi undankvæmt óvinum sínum
lengur. þetta cr vonandi síðasta
skotið í pessu langvinna og grimma
borgarastríði, og pykir pjóðinni að
pað hafi komið vel á vondan höfund
pess.
Eptir ósigurinn við Yalparaiso
flýði Balsnaceda og fór huldu höfði
og leitaði sér undankomu, en komst
hvergi af landi brott og prengdi allt-
af meira og meira að Iionum, en að-
eins fáir trúnaðarmenn hans vissu,
hvar hann var. Lét hann berast út
margar ósannar sögur af sér og ferð-
um sínum til pess að villa óvini sína,
en loks krepti svo að honum að liann
sá sér engrar undankomu von, og
kaus pá heldar að falla fyrir eigin
hendi heldur en komast í greipar ó-
vina sínna, par sem hann átti engrar
vægðar von,
þjóðín tók fregninni um dauða
hans með hinum mesta fögnuði og
voru borgirnar Santjago og Valpa-
raiso uppljómaðar pað kvöld, er fregn-
in barst.
þegar fór að halla máli Balma-
ceda, pá tók hann silfur mikið úrrik-
isfjárhirzlunni og sendi til Englands,
en par hafa nú skuldheimtumenn Chi-
lis kyrsett pað, og er pað nú vel
geymt í banka Englands,
Höfðingjarnir oru enn í kynnis-
förinni hjá konungi vorum og drottn-
ingu og liefir nú ítalski krónprinzinn
bæzt við allt pað stórmenni.
Georg Grikkjakonungur fór pó
nylega til Bússlands til pess að beim-
sækja elztu dóttur sína, sem er gipt
yngsta bróður Alexanders Bússakeis-
ara. Hún liggur bættulega veik af
barnsburði.
Kýdáinn er í Ameríku ritstjóri
Gestur Pálsson úr taugaveiki 39 ára
gamall. Hann var gáfumaður mikill,
skáld gott og eínhver hinn pennafærast}
íslendingur.
Grevy er áður var forseti hins
frakkneska pjóðveldis er nýdáinn ; varð
hann 84. ára gamall.
Rúgur og önnur kornvara var
heldur lækkuð í verði.
Oullöld Seyðisfjarðar
er ennpá fjarlæg, að minnsta kosti virð-
ist margt benda á, að svo sé. þegar
aðal atvinnuvegur Seyðfirðinga: fiski-
veiðarnar, verða eingöngu reknar á
kostnað sjálfra peirra, bæðí á opnum
bátum og pilskipum sem peir eiga
sjálfir, pegar Seyðisfjörður er orðinn
miðdepill allrar verzlunar hér aust-
ánlands — og til pess virðist hann
vera ætlaður af skaparanum — og
öll verzlun er í höndum austfirðinga
__hvort sem þeir eru innlendir oða
útlendir að uppruna, pá fyrst mtm
„roða fyrir gullöld Seyðisfjarðar“.
Eramfarasaga íslands geturfyrst
fyrir fám áratugum byrjað; framfara-
saga Seyðisfjarðar nokkru seinna enn
sumra annara Iiéraða á landinu; all-
ar framfarir hjá oss stiga stuttum
skrefum fram, sem von er til; fram-
íörum Seyðisfjarðar liefir miðað jafn-
hægt áfram eins og og annara lands-
hluta og má pví segja að pær hafi
aðeins hyrjað braut sina, en eptir er
mestur liluti liennar (framfarabraat-
arinnar). Fyrir 10—12 árum var
porskveiði lítið stunduð hér á Seyðis-
firði, en pá var hún pó einungis stund-
uð á kostnað sveitarbúa sjálfra og
lagðist pví allur ágóðinn af fiskiveið-
unum fyrir í peirri sveit, sem
fiskurinn var veiddur í; pessu er ekki
pannig liáttað nú. Fiskíveiðar eru
nú stundaðar á Seyðisfirði sjálfsagt
5 fallt meir en 1879, en ekki með 5
fallt meiri hagnaði nú en pá. Meðan
pað íyrirkomulag sem nú á sér stað
á sjávarútvegi hér á Seyðisfirði við-
Iielzt er lítilla framfara von í velmeg-
nn almennings; almenn velmegun er
hér pví nær ómöguleg meðan Færey-
ingar halda áfram að spilla fiskiveið-
nnum fyrir Seyðfirðingum eins liáska-
lega eins og peir hafa gjört um nokk-
nr undanfarin ár, og gjöra enn. Sá
sem segir, að nú beri ekkert framar
á peirri óánægju, sem áður hafði heyrst
hjá landsmönnum með með Færey-
inga“ sem póttu spilla veiðinni fyrir
Islendingum, par par sem svo mikill
Ijöldi af þoim sækti sjó langt til hafs“
hlýtur að vera mjög ókunnugur Seyð-
firðíngum og áhugamálum peirra; ef
óánægja peirra með Færeyinga hefir
verið megn að undanförnu, pá er ó-
hætt að fullvrða, að hún hefir alls
ekkert dofnað. þeir sjómenn munu
ekki allmargir fyrir finnast í Seyðis-
firði, sem viðurkenna að Færeyingar
eigi „pökk skilið fyrir pað eptirdæmi
sem peir hafa gefið innbyggendum hér
með sjósókn sinni. þeir sjómenn munu
hér líka fáir finnast, sem ekki eru
sannfærðir um, að Færeyingar hafi
hókstaflega eyðilagt fiskiveiðina á öli-
um innri fiskimiðum við Seyðisfjörð.
þegar poim hefir pótt fiskurinn koma
seint á innmið á sumrum hafa peir
róið langt á haf, og lagt par lóðir,
par hafa peir venjulega fiskað svo
mikið að opt hafa peir afhöfðað hvern
einasta fisk og fleygt öllum höfðun-
um í sjóinn og stundum slóginu líka
að pessu er pví meira tjón sem pað
er fyr á sumrinu, pví pá er pað fyrsta
fisldganga sem pannig er komið íveg
fyrir, að geti gengið upp að landinu
það er elcki einungis reynzla S®yð-
firðinga, sem sannar að pess háttar
niðurhurður flæmir fiskinn lengra útá
haf, og hverfur haun að síðustu alveg,
pað er reynzla allra sjómanna,
sem stunda fiskiveiðar. það er
auðsætt, að sá pekkir ekkert til
fiskiveiða sem segir, að vér „meg-
um verða fegnir“ peim mönnum, sena
pannig spilla fyrir oss aðal atvinnui-
vegi vorum, eða að vér „auðgumst
nríkið á peim“ mönnum, sem pannig
hindra oss heinlínis i, í^ð auðgast.
það er hættulegur misskilningur að
Seyðfirðingar purfi að fá útlenda menu
tíl að veiða fiskinn hér; margir fisk-
ar eru eflaust í Seyðisfjarðarflóa, en
pó munu peir ekki svo raargir að
ekki geti til purðar gengið; reynzlau
hefir sýnt pað á seinustu árum, að