Austri - 30.06.1892, Blaðsíða 1

ivemur ,út 3 á mánuði eða
36 b'.óð til nœsta nýárs, og
kostar hér á landi aðeins 3
kr., erlendis4 kr, Gjalddagi
3t. .júlí.
Dppsðgn, skrifleg', tiiSíwS-
in við áramót. Ogild jieina
komin sé til ritstjórans fyrir
1. október. Auglýsingar 10
aura línan, eða 60 aura hver
$>ml. dálks og hálfu dýrara 4
fyrstu síðu.
II. ÁR.
SEYÐISFIRÐI, 30. JÚNÍ 1892.
Na. 17.
Lm gufuskipaferðir.
Flestir sem nokkub liugsa um
landsins gagn og nauðsynjar,munu
vera á þeirri skobun, ab strand-
ferbir þær, sem vér nú eigum í
vændum séu alsendis ónógar og
beinlínis apturför í bráöina, frá
því se.m verib hefir. f>ab má þó
telja víst ab þab hafi verið mein-
ing síóasta alþirigis ab auka þær
og hæta, en þab hefir farib á
allt annan veg og óheppilegan.
J>ab virbist alls eigi vanþörf á
aö nokkuð sé ritað um gufuskips-
ferbirnar, því þab er svo langt
frá ab mönnum yfir höfub sé Ijóst
livernig þær eigi ab vera, eba ab
menn séu komnir ab heppilegri
niburstöbu meb þab. f>ab sýna
mebal annars umræburnar á síb-
asta alþingi, og eins árangurinn
sem varf) af þeim.
pab hafa ýmsir lagt mikla
áherzlu á að landsjóbur beinlín-
is keypti gufuskip og héldi þeim
út á sinn kostnað; en ástæburn-
nr hafa verib einkum þær, ab þá
gætu landsmenn fengib ferbirnar
snibnar eptir ’þörfum sínum, og
þá mundu gufuskipaútgjörbamenn
ekki græba á landsjóbi.
Ilvab fyrri ástæbuna snertir
þá er þab ab vísu sennilegt ab
landsmenn mundu geta fengib
ferbirnar snibnar ab nokkru leyti
eptir þörfum sínum, ef tekib væri
sanngjarnt tillit til þarfa allra
landsmanna, en slíkt ætti einn-
ig ab geta fengist meb því ab
semja um ferbirnar vib gufuskipa-
útgjörbarmann, og fá hann til að
haga þeim eptir þvi, sem álitib
væri ab kæmi ílestum landsmönn-
um ab gagni. Hin síbari ástæb-
an er mjög léttvæg. jpótt gufu-
skipaútgjörbarmaður græddi eitt-
hvab á ferbunum, þá er alveg ó-
víst ab landsjóbur græddi tíltölu-
lega eins á þeim, með sínum leigða
framkvæmdarstjöra, þó landsjóð-
ui' ætti gufuskip og gjörbi þau
út. Eptir ebli sínu virbist það
vera nokkuð fyrir utan verka-
hringlandsjóbs og landsstjórnar að
vera skipautgjórbarmabur og eig-
andi; slík fyrirtæki eiga ab vera
í höndum prívatmanna, eba fé-
lags, („forretuings"-manna), og
væri æskilegt, ab vísu, að þeir
væru innlendir, eba búsettir í land-
inu, ef ske kynni ab fyrirtækib
yrbi vísir til margfallt meiri gufu-
skipaflutninga og samganga en
oss dettur ennþá í hug. Yæri
farib að þreugja þessum störfum
upp álandstjórnina, þágætimönn-
um kannske síbar dottið í hug
að láta hana taka ab sér verzl-
un landsins, sem sumir rnenn eru
svo óánægðir meb. En ab láta
landstjcrnina annast slík störf er
alveg fráleitt; þab mun fara bezt
á, að þeir hafi þau á hendi sem
hafa gjört slíkt ab lífsstarfi sínu.
Eblilegra virbist ab í landinu væru
vissar stéttir eins og annarstab-
ar — sem hver um sig færi ekki
langt út fyrir sinn verkahring,
enda mun í hverri þeirra fyrir
sig vera ærib nóg verkefni fyrst
um sinn. f>ab hefir jafnvel heyrzt
á sumum af framfaramönnunum,
ab þeir vildu ab hver eínstakur
bóndi í landinu væri jafnframt
kaupmabur og ræki sjálfur verzl-
un sína vib útlönd, en ætli þab
væri ekki affarassella ab hver
reyni ab ab leysa aðalatvinnu sína
vel af hendi, ábur en hann fer
ab gei’a sig vib svo ólíkum störf-
um. þ>ab væri varla öþarft ab
þeir menn íhugubu dálítib danska
málsháttinn : „Skomager bliv ved
din Læst“.
Réttast mun vera ab abgreina
strandferðirnar frá ferðunum milli
landa og semja við einhvern á-
reibanlegan gufuskipaútgjórðar-
mann um ab taka þær ab sér og
haga þeim eins og inest þörf er
á. Til strandferðanna þarf ekki
stórt skip ennþá, lestarúm þarf
eigi ab vera mjög mikib (t.d. 50
tons) en svo þyrfti ab vera rúm
fyrir talsvert marga farþegja á
óæðri plássum. þ>að erlíkamjÖg
ohentugt ab hafa stór gufuskip
til strandferbanna, auk þess sem
þab er dýrara. Smærri skipin geta
komið mjög víða, þar sem stærri
skipin geta ekki komib, en það
er áríbandi ab strandferbaskipin
komi sem víðast við. J>ab er
kunnugt að víba eru góbar hafn-
ir fyrir smærri gufuskip, þar sem er
of grunnt eba rúmlítib fyrir hin
djúpu og löngu gufuskip. Strand-
ferðaáætlunina hvað viðkomustab-
ina snertir, mætti hafa svipaba
því sem gjört er ráb fyrir áþing-
skjali 461 og 462 frá síbasta al-
þingi. J>ab er hart ab stórir
kaflar landsins — undir vanaleg-
um kringumstæbum —skulivera
alveg sviptir samgöngum þeim,
er þeir hafa eins mikinn rétt á,
eins og aðrir hlutar landsins. Tök-
um til dæmis Norburþingeyjar-
sýslu. f'ar eru 2—3 hafnir fyr-
ir smærri gufuskip og ein þeirra
(Raufarhöfn) svo gób, að varla
er betri höfn nokkursstaðar á
landinu. N.-þingeyingar þarfnast
þó strandferba ekki síbur en abr-
ir, þar sem Jökulsá, hib mesta
vatnsfall landsins, æbir niður Ax-
arfjörð og skiptir sýslu þeirra í
tvennt og eins og menn vita er
hvergi brú á ánni og er hún þó
hvergi reib milli fjalls og fjöru
á neinum árstima. Yæri því
sanngjarnt, ab strandferbaskipin
væru látin koma á hafnir þær
sem brúklegar eru í þeirri sýslu,
ekki síst þegar þab er ekki nema
mjög lítill krökur fyrir þau, ein-
ar 3—4 mílur. Aubvitab ætti
strandferðaskip ab koma vib á
sem flestum stöbum að hægt er
og þar meö leita ab flutnings-
þörfinni.
Til strandferbanna kring um
landib mundi fyrst um sinn nægja
eitt skip. Milli útlanda og ís-
lands ætti svo stöbugt ab ganga
eitt skip. J>að þyrfti ab vera
nokkub stórt t. d. á stærb vib
„Lauru“ og koma ab eins áhelztu
hafnir landsins. Strandferðaskip-
ib ætti svo ab taka vörur þær
er koma meb því og fara eiga
til smærri staðanna, aulv þesssem
þab að sjálfsögbu flytti allan ann-
an innanlandsflutning og fóllc sem
fyrir kæmi, þar meb póst þegar
svo stæbi á, eða að minnsta lcosti
allan þyngri póstflutning, þegar
ís eða annað eklsi hamlaði. |>etta
fyrirkomulag yrði varla mjögdýrt.
|>ab eru strandferbirnar sem
mundu kosta nokkub talsvert, en
ferðirnar milli landa mundu ab
mestu leyti geta borib sig.
J>egar menn hafa komiö sér
saman um, að það sé vert að
kosta meiru fé en ábur til gufu-
skipsferða meb ströndum landsins,
þá er mjög leitt ab þær einrnitt
nú skuli verba stórum minni en
næstliöin ár, og við það verður
líklega ab sitja í þetta sinn, því
ef ekki er búib að gjöra neina
samninga vib gufuskipaútgjöröa-
menn ennþá, þá er þab nú lílc-
lega orbib of seint héðanaf, til
þess ab fullt gagn gæti orðib af
ferðunum í sumar, úr því sam-
einaba gufufuskipafélagib vildi eigi
taka þær að sér.
í maí 1892.
J. Cr.
Vér viljum minnahinn heibraða
liöf. á það, að Norðmenn, sem
eru einhverjir mestir farmenn vorra
tíma, byrjuðu gufuskipsferðir inn-
anlands einmitt upp á lands-
ins kostnaö. Stórþingib og
stjörnin tók ferðirnar að sérífyrst-
unni, meðan menn voru að kom-
ast upp á að nota þær. En þeg-
ar fram libu stundir og menn
voru komnir á góðan rekspöl,
sleppti stjórnin gufuskipsferðum
í hendur prívatmanna.
J>ab myndi varla vera svo ó-
hyggilegt fyrir oss íslendinga ab
fara að dæmi frænda vorra í þessu.
En þab er svo sem sjálfsagt, ab
þing og stjórn þyrfti ab rábfæra
sig við þá menn, er bezt hefðu
vit á ab ltoma feröunum sem
haganlegast fyrir.
Ritstj,
Herhyðt hindindisins.
Bacchus Jjú ert böli valdur,
Brenni á þér vor tár!
Vorri pjóð um allan aldur
Eitruð bjóstu sár.
Hánum fé af rekkum tættir,
Ristir þeim svo níð.
Saklaus brjóst pú sárast grættir,
Svei þér fyr og síð!
Æðstu landsins óska-megi —
011 sem liarmar pjóð —
Hraktir pú á láði’ og legi,
Laptir peirra blóð.
Jónas, Kristján, — fyrrum fleiri —.
Felldir pú í val;
Hitnar pví vor hjartadreyri,
Hefna peirra skal.
Mæddri tíðum móður tókstu
Málung hinnsta frá,
Hennar með pví harma jókstu
Hungruð börn að sjá.
þó er verst af pessum málum,
þú hvern rýfur eið,
Tryggðir slítur týnir sálum,
Tapar dyggðaleið.
Heyrið, tímans heróp gellur
Hátt í hverjum tind’,
þyngri engin pruma svellur
þrúðgri himinlind;
Finnið ekki feðra-móðinn
Færast hjörtun í ?