Austri - 20.07.1892, Page 2

NR, 19.
A U S T R I
72
^^■agaass^KaawKsœjtcrfoamíaBafca^TMS^aaM^jwaocwggMscaíwaaoanQMaciaiaEirywMarec*
húu liggur út á Raufarhöfn, eða póst-
urinn yrði einura degi lcngur að fara
alla leið til Vopnafjarðar, ef liann
færi á Raufarhöfn, en ef hann færi
Axarfjarðarheiði. En á móti pessu
raá meta fyrst almenningsgagnið, sem
vegurinn til Raufarhafnar gjörir fram
yfir hinn, annað sparnað á aukapósti
frá Skinnastað til Raufarhafnar, og
priðja, að pað mætti til með að byggja
sæluhús á Axarfjarðarheiði, ef par
yrði aðalpóstleið. Onnur breyting sem
neðri deildar nefndin hefir gjört frá
uppástungu sýslunefndarinnar er sú,
að aðalpósturinn gangi út í Sauðanes
og páðan að Skeggjastöðum. Sýslu-
nefndin hafði stungið upp á pví að
aðalpóstleiðin lægi út í þórshöfn og
paðan yfir Erekkuheiði, ogsvonáttúr-
lega eptir ströndinni að Skeggjastað.
Eptir pessum vegi fara allir sem sækja
austan af Strönd til pórshafnar, og
par að auki liggur vegur pessi að
kalla má beinast við fyrir alla pá sem
purfa að ferðast á milli |>ingeyjarsýslu
og Norðurmúlasýslu. En aptur á
móti er pað fyrst og fremst talsverð-
ur krókur fyrir póstinn að fara út í
Sauðanes, og svo mundu engir nota
veginn yfir Sauðaneshálsiun (sem póst-
urinn yrði náttúrlega að fara austur),
nema pósturinn og peir, sem beinlínis
ætluðu í Sauðanes og kæmu að aust-
an. |>essi breyting' á póstleiðinni er
pví hreint óskiljanleg, pví hún hefir
sér ekki annað til ágætis, en bæði að
lengja póstleiðina og búa til dýran
veg par sem sárfáir hafa hans not
aðrir en pósturinn. Nær væri að kosta
aukapóst frá þórshöfn út í Sauðanes,
eða jafnvel lengra út eptir Langanesi.
|>að er nú búið að leita álits sýslu-
nefndarinnar í Norðurpingeyjarsýslu
um pessa umgetnu pingsályktunartil-
lögu neðri deildar alpingis, og var hún j
sampykkt af sýslunefndinni án breyt- !
inga, ekki af pví að sýslunefndin væri i
allskostar ánægð með breytingar pær |
er eg hefi getið um hér að framan, í
að gjörðar hafi verið frá áliti henn-
ar á fundi 1888, heldur af pvi, aðliún
mun hafa komizt á pá skoðun, að ef
hún vildi binda sig við pað álit sitt, ‘
mundi engin breyting verða gjörð á
aðalpóstleiðinni, og vildi hún pá lield-
ur pessa breytingu en að allt sæti
við pað gamla, pví pað liefðu óneit-
anlega margír not af póstveginum
svona lögðum, pó pað yrðu færri en
ef hann hefði verið lagður eptir uiipá-
stungu sýslunefndarinnar. J>að er
annars nokkuð merkilegt að pessi að-
nlpóstleiðarbreyting skuli purfa að j
ganga á undan, til pess að fá viðun- '
anlega vegi eptir byggðum sveitum.
í>að lítur svo út sem aðalspursmálið
•sé að fá góða vegi par sem póstarn-
ir fara um, nefnilega aðalpóstar.
Aukapóstar geta brúkað vonda vegi
og brotizt yfir óbrúaðar ár. J>að eru
einungis aðalpóstarnir sem eru pess-
ar æðri verur að peir mega ekki steita
fót sinn við steini. Handapeim parf
landsjóðurinn endilega að kosta einn
góðan veg, pó mjög fáir aðrir eigi
par leið um, en hvorki handa alpýðu
manna eptir fjölbyggðum sveitum né
handa aukapóstum, sem pó stundum
liafa meiri flutning meðferðis en aðal-
pósturinn, eins og neðrideilda.rnefnd
alpingis segir að eigi sér stað með
aukapóstinn frá Grenjaðarstað til
Yopnafjarðar. Oneitanlega væri heppi-
legra að landsjóðurinn kostaði góðan
veg eptir byggðinni, eða par sem byggð-
in væri mest kringum allt landið.
Auðvitað getur sá vegur ekki orðið
eptir beinum línum, eða sá styzti veg-
ur sem hægt væri að fá fyrir lang-
ferðamenn, enda kæmi liann að bezt-
um notuin fyrir aímenning með pví
móti að hann lægisem mesteptirbyggð-
um héruðum og á sem flest kauptún
landsins. J>að er mjög lítið bætt úr
flutningspörf pjóðarinnar með sem
beinustum og styztum aðalpóstveg-
um, pví pað getur aldrei orðið hlut-
verk landpósta á íslandi að flyfja
annað en bref og smásendingar á
milli manna. Og hitt lieldur eigi lík-
legt að almenningur noti pá vegi til
vöruflutninga að pví er nokkru nem-
ur. Sjórinn hlýtur að vera og verða
aðalfiutningsbraut íslendinga kringum
landið á liin ýmsu kauptúnpess, eins
fyrir innlend vöruskipti og útlenda
vöru, en pá ríður landsmönnum á að
hafa sein greiðasta vegi að hverju
kauptúni og sín á milli í liverju hér-
aði. Á petta ætti ping og pjóð að
leggja meiri áherzlu en á aðalpóst-
veginn. |>að purfa brýr á fleiri ár
en pær sem aðalpóstur á leið yfir, og
ætti landssjóður að brúa pær eptir
pví sem hægt er að koma pví við án
tillits til pess hvert brýrnar eru á
aðalpóstleið eða ekki.
Nöfnin fjallvegir, póstvegir, sýslu-
vegir og lii eppavegir ættu öllaðrenna
saman í eítt orð, v e g. Veg, semland-
sjóður, sýslusjóður og lireppavegasjóð-
ir kostuðu allir í sameiningu pannig;
að sýslumenn innheimtu vegabóta-
gjaldið óskipt á manntalspingum ár
hvert, eitt dagsverk fyrir hvern verk-
færan mann, og landsjóðurinn leggi
svo til jafn mikið fé í hverja sýslu á
landinu eins og vegabótagjaldið úr
allri sýslunni er mikið. Sýslunefndin
ákveður hvar mest nauðsyn er á vega-
bótunum og sér um framkvæmd á
peim. En til pess að nokkur mynd
verði á vegabótunum lijá okkur purf-
um við að ala upp vegfræðinga. Vér
purfum fyrst að fá stöðuga vegfræð-
inga frá útlöndum og svo purfum vér
að senda 2—4 menn úr hverju sýslu-
félagi til að læra vinnu og vegagjörð
af pessum mönnum, til pess að fá
vegfróða menn í hvert sýslufélag.
Vegfræðingar hjá okkur eru eins ó-
missandi og búíræðingar. |>egar vér
svo værum búnir að fá nóga vegfræð-
inga í hvert sýslufélag er auðsætt að
engum nema vegfróðum mönnum yrði
trúað f'yrir vegabótunum.
Eg veit, að margt má finna að
pessari uppástungu: svo sem að par
sem fólkið er fæst og strjálbyggð-
ast er, en vegir eru optast verstir,
par verði minnst unnið og minnst fé
lagt til vegabótanna. En aptur par
sem fjölbyggðast er og vegir eru góð-
ir, enda vegabætur komnar töluvert
á veg, par sé mest lagt til peirra. En
hér vakti fyrir mér jafnréttishugsun,
að pví leyti, að peir sem mest leggja
til, yrðu líka að bera mest úr býtum.
En ef eitthvert byggðarlag kemst svo
langt, að pað parf eigi framar aðbæta
vegi hjá sér, pá ættu peir hinir sömu
að losast við vegabótagjaldið; en land-
sjóðsgjaldið helzt samt við til hinna.
og borga pví allir nokkuð til vega-
bóta, eins peir er lausir eru við vega-
bótagjaldsgreiðslu á manntalspingum,
pví peir borga í landssjóðinn eins og
aðrir. En pað mun seint koma fyrir,
pví peir hinir sömu byrja pá á járn-
brautum og telefónum pegar annað
er e'gi hægt að bæta.
Eg fæ eigi betur séð, en pað væri
heppilegra fyrir pingið að breyta vega-
lögunum í líka stefnu og hér er gjört
ráð fyrir, og að pað væri drengilegra
að koma með uppástungu í pá átt,
heldur en að reyna að teygja aðal-
póstleiðina á milli sín eins og hrátt
skinn, einungis í peim tilgangi að fá
landsjóðsveg.
Iívað okkur snertir Norðurping-
eyinga, pá fengjum vér ekki í neinu
tilliti betri póstgöngur, pó aðalpóst-
leiðin yrði lögð hér eptir sveitunum,
en vér höfum nú. Enda eru póst-
göngur nú orðnar liér svo góðar, hvað
landpóstana snertir, að menn munu
ekki almennt finna pörf fyrir pærtíð-
ari né betri.
Norðurpingeyingur.
Um alp.kosningar í N.-Múlasýslu.
„Hollt er heima hvað;‘.
|>að eru nú ekki nema fáar vik-
ur pangað til kjósa parf tvo alpingis-
menn til næstu 6 ára hér í Norður-
Múlasýslu sem annarstaðar á landinu.
Á fundi peim sem haldinn var á Eg-
ilsstöðum á Völlum 30. júní síðastl.
kom pað í ljós, að enn er enginn full-
ráðinn í pví að bjóða sig hér fram til
pingmennsku. jporv. læknir Kérulf
er alráðinn í að hætta pingmennsku,
og Jón á Sleðbrjót porði ei að gefa
neina vissu um pað að hann byði sig
fram vegna heilsulasleika, o, fl. ogsvo
kom pað í ljós, að ýmsir hinna leið-
andi manna eru honum fráhverfir, og
vilja hrinda honum frá kosningu, af
pví að hann héldi fram afnámi vist-
arskyldunnar.
Hverja kjósum vér pá, ef hvorug-
ur hinna fyrv. pingm. býður sig fram,
eða nær kosningu? Eigum vér að
seilast út úr kjördæminu og kjósa
einhvern sem vér pekkjum lítt eða
ekkert ?
Eg sem rita pessar línur hefi pá
skoðun að liollara og myndarlegra sé
fyrir oss N.Múlasýslubúa að hafa al-
pingismenn vora innan héraðs, og
væri pví vert fyrir oss að fara að lit-
ast um hjá oss, livort ekki séu einhverj-
ir í sýslunni sem gjörandi sé að kjósa.
Eg vil leyfa mér að benda á nokkra,
sem mér sýnist vert að kjósendur veiti
athygli, tcl eg par fyrstan séra Ein-
ar Jónsson á Kirkjubæ. Hann er eins
og allir hér pekkja vel menntaður og
áhugamikill framfaramaður, samvizku-
samur og góður drengur, og liefir inni-
legan áhuga á að láta gott af sér
leiða í hverju pví er hann tekst á
hendur. Hann mundi verða áhrifa-
mikill liðsmaður í peim flokki á ping-
inu sem draga vill par saman til sátta
og samvinnu. Og pað er sá aðalkost-
ui’ sem hver pingm. parf að hafa sem
nú verður kosinn á ping. Margir finna
pað eflaust að honum, að hann er prest-
ur, og muni pví verða stéttdrægur.
En pó eg sé einn af peim sem hafa
pað álit að prestar haíi fullmikið at-
lcvæðaafl á pingi, pá sýnist mér var-
hugarvert fyrir kjósendur hér aðhrinda
séra Einari, ef hann byði síg fram,
fyrir pá sök að hann er prestur, pví
pað er mjög hæpið að kjósendur geti
fengið pá pingmenn sem sé að peirra
skapi allra í öllu. Æskilegt væri að
hinn pingmaðurinn væri bóndi, og ættu
pví kjóscndur að fara að litast um
eptir bónda innan héraðs ef Jón á
Sleðbrjót býður sig ekki fram, eða
ef kjósendur vilja lirinda honum frá
kosningu. Eg leyfi mér að leiða at-
hygli kjósenda að nokkrum bændum
hér í sýslu, tel eg fyrst Sæbjörn Eg-
ilsson á Hrafnkellsstöðum, sem bæði
er vel menntaður og hefir mikinn á-
huga á pjóðmálum. Baldvin Jóhann-
esson hreppstjóra í Stakkahlíð, sem
líka mun vera vel að sér, og liefir
nokkuð gefið sig við almennum mál-
um. Jón Hallgrímsson á Ásbrand-
stöðum i\opnafirði. Hann er útskrif-
aður af Möðruvallaskólanum, og er
hygginn og gætinn maður. Af hin-
um eldri bændum munu ýmsir hafa
augastað á Halldóri hreppstjóra Magn-
ússyni á Sandbrekku, en hann er nú
svo hniginn að aldri, og heilsutæpur
orðinn, að eg tel víst að liann gefi ei
kost á sér.
J>að væri æskilogt að einhverjir
kjósendur vildu leitast eptir pví við
pessa menn er eg hefi hér talið, hvort
peir vildu gefa kost á sér, svo kjós-
endur hefðu tímann fyrir sér að kynna
sér skoðanir peirra. Eg vona að rit-
stjóri Austra láti blað sitt flytja lín-
ur pessar, og allt annað sem gæti
leiðbeint kjósendum, og vakið áhuga
peirra.
Dalakarl.
Áskorilll. (Aðsent),
|>egar eg reið af Egilsstaðafund-
inum 30. f. m. pá var eg að hugsa
um framkomu manna par og alping-
ismannaleysi Norðmýlinga, par sem
enginn vildi gefa sig fram til ping-
mennsku, með pví |>orv. Kérulf er
alveg ófáanlegur til pess að fara á
ping og Jón Jónsson á Sleðbrjót, taldi
öll tormerki á pví að hann færi, enda
gat hann ekki sampýðst eindregna
skoðun Héraðsmanna á pví að óráð-
legt væri að leysa vistarhandið að svo
komnu.
p>að pótti mér og einkennilegt á
fundinum, að pau 2 pingmannaefni, er
gáfu kost á sér fyrir Suður-múlasýslu
voru báðir andstæðingar peirrar skoð-
unar og stefnu í stjórnarskrármálinu,
er fundurinn aðhylltist með miklum
hluta atkvæða; en pessir menn töldu
Jóni á Sleðbrjót pað til foráttu, að
hann liélt fram skoðun sinni gagnvart
fundinum á vistarbandsleysingunni.
Virðist mér hér koma fram nokkuð
skringileg mótsögn.
jpað var framkoma eins manns á
Egilsstaðafundinum, sem eg veitti
einkar vel eptirtekt og pótti mjög
merkileg, nfl. kaupst. Tryggva Gunn-
arssonar, sem mér fannst koma par
allt öðruvísi fram en eg bjóst við ept-
ir peirri lýsingu á skoðunum lians og
áliti á framfara-og áhugamálum pjóð-
arinnar, sem nú um langan tíma heíir
birzt í nokkrum blöðum vorum, eink-
um „p>jóðviljanum“, hvers ritstjórn
reyndar virðist að vera herra Tryggva
persónulega óvinveitt.
En á pessum fundi kom Tryggvi
Gunnarsson allt öðruvísi fram en skoð-
un lians hefir par verið lýst. J>ví
satt að segja fannst mér enginn fund-
armanna tala frjálslegar eða viturleg-
ar en hann, og hann gaf fundinum í
flestum málum mjög góðar bendingar,
er miðuðu til pess að skoða málin
sem rækilegast, og var auðsén hans