Austri - 09.09.1892, Blaðsíða 4

Nr, 24.
AUST Ii I
93
*z3'*æBK2at*2í

Meginhluti grundarinnar keraur
víst aldrei til vegna stórgrýtis, sem á
hana féll innanum aurleðjuna. Aður
en hlaupið sé, var gizkað á að pað
væri 12 fet á pykkt, par sera psð var
raest, og má af ’pví ráða, hversu stór-
kostlegt pað var.
Yigfús, sonur prestsins, vakti yfir
túninu í Stöð :pá nótt sem skriðan féll,
og var pað raesta gæfa að hann varð
ekki fyrir hlaupinu.
þessa 2 síðustu daga hefir verið
góður töðupurkur. Aðnr varlítiðsem
ekkert komið í garð hjá alraenningi,
encia hyrjaði sláttur hér óvíða fyr en
í byrjuu pessa raánaðar. Nú munu
flestir ná inn raegninu af töðum sín-
uni. Annars er grasspretta bæði á
túni og engjura raeð langminnsta móti
og verður heyforði mánna í haust að
líkindum minni, en átt hefir sér stað
í rúm 60 ár.
Nú er 8. Sgúst fyrir löngu liðinn
en ekki hefi eg enn frétt liversu far-
ið hefir ura prentsmiðjuraálið, eg hefi
vonað og beðið, að pú gengir par með
sigiu* af hólmi. Ólíklégt er að nokk-
ur sem viil lifa. leiki sér að pví að
höggva í sundur lífæðina; en Austri
er nú eina lífæðin í austtírzka likara-
anum, og að taka prentsmiðjuna irá
pér er einskonar banatilræði eigí áð
eins við ,.Austra“, heldur og aust-
fir/.ka upplýsingu.
Eg hefi alia tíð verið peirrar skoð-
nnar í stjórnarskrárraálinu, að menn
liafi ekki fullreynt konuugsgjöfina 1874
ácar en menn fóru að stofna til nýrr-
ar stjórnarbótar. An efa hera pó
stjórnarlögin 1874 í sér frækorn, til
endarbótar, sem aðeins parf að vökva
til pess pau beri góða uppskeru, par
er talað t. d. urá ráðgjafaábyrgð, sem
gjört er ráð fyrir að skipað verði fyr-
ir ura með lögum. þvípegirpá pingið
ura petta og annað crg lætur allt
standa hálfkarað. f>að er vanpakk-
látt af íslendingura að vilja ekki hag-
nýta sér pau gæði og pá blessun sem
felst í gjöf hátignarinnar; pað er
frumblaupslegt að gjöfinni óreyndri;
óendurskoðaðri og óendurbættri að
fitja upp á nýrri stjórnarskrá, sem
pá er heldur ekld neitt hugsjónarlegt
stjórnarform.
Kafli úr bréfi úr Húnavatsnsýslu 20, ág, 92.
Mér hefir opt dottið í hug, Austri
mir.n, að senda pér nokkrar línur, ekki
af pví að eg viti ekki að pér skrifa
margir ágætismenn, heldur binu, að
mér er freraur ilgott við pig, fyrir
marga grein er pú flytur lesendum
pínum; nafnið „Austri“ er minnir mig
á fornar æsknstöðvar, og sér í lagi
fyrir að pú fylgir alveg sömu skoðun
og alltaf hefir fyrir mér vakað í pessu
margrædda stjórnarskrármáli nú í 15.
til 16. tbl. pínu. Eg skal játa pað
að eg, menntunarlaus alpýðumaður,
er enginn stjórnmálagarpur, en sann-
færingu getur maður liaft fyrir sig,
livað sem lærdómi og þekkingu líður,
pegar ínaður bugleiðir málin. Eg hefi
aldrei getað komið pví inn í mitt fer-
kantaða böfuð að pað værý svo mik-
ið lífsspursmál fyrir okkur Islendinga
að hafá fvo ábyrgðarlausa, hans há-
tign konunginn og landstjórann eða
■jarlinn í æðstu stjórn vorri, og ráð-
gjafann þ&nn priðja, og svo jarlinn
með prem íjórum ráðgjöfum kringum
sig; eg hefði kunnað allt eins vel.
við að reyna að koma upp með stjórn-
arskrárbreytingunni annari lieilagri
prenningu, og liata keisara, kong og
jarl, svo sem í likingu við föður, son
og héilagaún anda, og hafa svo pessi
orðtök: keisari eða konungur eðajarl
staðíesta lögin með undirskript sinni,
í staðinn fyrir „konungur eða jarl“
(landstjóri), úr pví yrðu lítið meiri
vafningar hvort sem er, og stendur
ekki á líku, livort stjórnarskráin segir
einusinni „eða“, eða tvisvar „eða“?!
þetta ,,eða“ í sambaudi við paunöfn
sem pað er í pessum nýju stjórnar-
skrárfrumv,, finnst mér óferjanda og
óalanda, eða hversu óendanlegum snún-
ingum og vafningum í tilliti til laga-
staðfestiugar gotur ekki petta eina
orð ollað? Yið hver lög sern pingið
semur og skapar af sínnm vísdómi
og fær jarli, verður hann að senda
pau fyrst konungi og spyrja sem svo:
,,á eg eða má eg staðfesta petta ?“
Hann náttúrlega sendir með Sínar at-
hugasemdir, konungur gjörir ef til vill
aptur sínar og svarar ekki beint áfram
jái eða nei, svona getur petta gengið
einusinni, tvisvar, prisvar, svo íiggur
pað í hlutarins eðli að jarl er vinnu-
maður konungs en ekki pjóðar, og
bann segir „pú verður að gjöra pað
sem eg segi pér, pú ert mir.n en ekki
pjóðarinnar pjónn“, gjörir petta annað
en herða enn meira á peim óirelsis og
einveldisböndum sem við íslendingar
pykjumst reyrðir?
Öannast að segja pykir mér gamla
stjórnarskráin að flestu leyti vel við
unandi, og fengjum vér ráðgjafannút-
úr danska pinginu og stjórnarráðimi,
með fullri ábyrgð fyrir gjörðum síu-
um gagnvart pingi voru og pjóð, og
til pingsetu í hvert skipti hjá oss, á-
lít eg okkur nokkurnveginn borgið,
auðvitað væri bezt að fá Vetó kon-
ungsins takmarkað, en ekki verður á
allt kosið, og fyrr er gilt en valið sé.
Elcki er meistari Eiríkur enn af
baki dottinn, karlinn, með aðrita um
bankamálið, „lengi heldur karskur í
borð“. Um petta bankamál hefi eg
heyrt opt prefað, og fleiri en hitt á-
fella kenningu meistarans, reyndar
held eg peir eins og eg, hafi lítið vit
á bankanlálefnum, en pað hefir mér
alltaf pótt undarlegt að bankinn sjálf-
ur skuli vera undanpeginn pví að inn-
leysa sína, eigin seðla móti peningum
í gulli eða silfri; mér finnst af peirri
ástæðu hljóti pað að staía að seðlarn-
ir geta hvergi gilt nema á íslandi,
og pað sýnist liggja ljóst fyrir, að
tyeir sem skiptast á, eins og lands-
sjóður og ríkissjóður og í viðskiptun-
um parf annar (landssj.) að borga
hinum [ríkissj.) alltaf allt í gulli gegn
póstávísunum peim sem út á hann
(landssj.J eru gefnar, en taka gegn á-
vísunum pessum við seðltim bankans,
muni par af leiða gulípurð hjá lands-
sjóð; og er pað ek!d eðlileg afleiðing
pess að bankinn sjálfur er ekki skyld-
ur til að svara gulli eða silfri út á
sína eígin seðla ef menn æskja ? Mér
pykir pað lika hálfhart, ef eg t. d,
kem fram á danska skútu og vil fá
mér rosabullur á lappirnar hjá döusk-
um sjóara og hann hefir pær oggjor-
ir mér pær falar fyrir pað verð er eg
er ásáttur með, en eg hefi hvorki gull
né silfur, en seðla, bankaseðla nóga,
pá skuli danskur sjóari geta neitað
dönsku konungsmyntinni pó á bréf-
peningi sé, og eg pessvegna purfi eða
réttara neyðist til að verða frá kaup-
unum. Kemur ekki petta af pví að
á bankanum hvílir ekki sú skylda að
innleysa sína seðla? En hvað sem
öllu pessu líður er hitt víst, að meist-
arinn ritar í pessu máli sem i öllu
sem hann ritar, og við koma pjóð vorri,
af hreinustu og heitustu pjóðarást;
hann hefir ekki einungis sýnt pað í
orði heldur á borði að hann er sann-
ur mann- og pjóðarvinur; hver hefir
ef svo mætti að orði kveða, sampínzt
eymdum vorum eins og hann? Sýndi
hann pað ekki árin 1875 og 1882.
voru honum eklci mest að pakka, ef
ekki eingöngu allar pær gjafir og sú
hjálp er við Norðl. og Austfirðingar
nutum pá að bæði frá Epglandi og
Daninörku ? Og hverjar voru pakk-
irnár ? Aðfinningar og álas ogósann-
ar frásagnir um ásigkomulag okkar
Norðl. og Austfirðinga og pað í sjálf-
um norðlenzku hlöðunum svo sem
„Eróða“ sál. ef eg man rétt, og nú
ofan á allt pet.ta á að reyna að gjöra
hann bölvunarlegan fyrir orð sem hann
hafi átt að tala á vertshúsí á Seyðis-
firð’, sem eg get ekki meint að nokkur
maður álíti annað en tilhæfulaust slúð-
ur. Til að sæma pann marin að
verðung ættu Norðlendingar og Aust-
firðingar að leggja á sig nefskatt, pví
hans hjálpar hafa í peim fjórðunguin
allir notið ríkir sem fátækii*, og pað
er næsta merkilegt að pjóðin skuli
hafa tekið á móti pvílíkri hjálp sem
meistarinn var fyrsti frumkvöðull að,
eins og hrafn við tafni eða h... við krás.
Héðan er mjftg fátt að frétta, nú um
heyannatímann mjög lítið um mann-
fundi, helzt hittast menn á sunnudög-
um við kirkju og pá eins. og gjörist helzt
rætt um heyfang, purlc og rigning ept-
ir pvi sera við horfir í pað og pað
skipti. Sláttur byrjaði almennt frá
18,—23. f. m. fullri viku síðar en í
fyrra, fyrri hálfamánuð sláttarins voru
stöðugir ópurkar og pá fór jörð fyrst
að gróa pað keitið gat, liólatún áður
víða grá af hruna ; nú frá 3. p. m.
stöuugir purkar og hagstæð tíð, og
allir húnir að ná töðum sínnm méð
beztu verkun, en viða mun taða allt
að priðjungi minni en í fyrra; heilsu-
far manna yfir höfuð gott og engir
nafnkenndir dáið; bezti afli á Skaga-
firði pegar beita fæst, en talinn lítill
hér út með Skagaströnd fyr én.köm-
ið. er út í Nes. Verzlun pykir hér
erfið, mun pað víðar við brenna; við
hallærið á Rússlandi vérður ekki ráð-
ið nema af höfundi tilverunnar, ea við óálit
það sem helztu vörur okkar stauda í erlend-
is geturn við ráðið nokkuð, Hvaða mál er
það sem ætti að standa ofar á dagskrá þings
og þjóðar en vöruvöndunarmálið? Hvort virð-
ingar og peningaspursmál er jafnmikils varð-
andi sem það ? pið blaðstjórarnir básúnið
heilmikið um bindindi. og látum það gott
heita sé það eflt og því framhaldið frá sið-
ferðislegu sjónarmiði, en eg er hræddur um,
eígi að fara að afnema vínkaup með lögum,
banná flutning áfengra drykkja, þeirrar vöru
sem gengur óhindrað kaupum og sölum um
allan heim, það ináske gjöri illt verra, eug-
inn getur bannað mönnum að panta í káup-
félögum, og eigi að ,fara að leggja þrefaldan
toll á vínið getnr það leift til annars lakara,
þá mun tollgæzlan fara að verða erfið. þving-
unarlög eiga ekki víð þessa tíma. Að efla
bindindi frá siðferðislegri og frjálslegrí hlið
af virðingu fyrir vélsæmi og kurteysi álít eg
gott og rétt, en hvað lengra fer, ekki við eiga.
En að leggja alia áherzluna á vöruvöndunar-
máliö liggur hveijum manni í augúm uppi
að er eitt af hinum fyrstu skilyrðum fyrif
sönnum þrifum þjóðarinnar,
Á Sunnudaginn var, birti hreppstjórinn
við kirkju sýslumannsbréf um þingmannakosn-
ingu; hún á að fara fram 12. septbr, Engar
hreyfingar énn það til spyrst um undirbúning
eða samtök um hverja kjósa skuli néumnein
mál er menn vilja koma fram á næsta þingí,
orðfleygt er að þeir ætli að bjóða sig fram
Björn rfigfússon bóndi í Grímstungu og por-
leifur fyrverandi þingm. vor Húnvetninga; um
sönnur á þessu veit eg ekki.
* ♦ *
Ummælum hins heiðraða bréfshöfundar
um biridindismálið og yín-aöflutningsbannið,
viljúm vér svara með prðnm erkibiskupsins
af Westminster, Mannings heitins kardmála:
„það er að gjöra gabb að oss, að segja
að vér eigum að vinna á móti drykkjuskapn-
um aðeins með prédikunum um trú og
siðferði, á meöan löggjafarnir lögheimila o<r
vernda þá verzlan, sem eingöngu viðheldur
drykkjuskapnum, pað má eins segja við skip-
stjóra á skipi sem er að sökkva: pví læturðu
ekki standa í austri? — óg um leið bora göt
allstaðar á skipið“. Ritst.
Jarðárför frú Jórunnar Stefáns-
dótturfór fram að Vallanesi pann 31.
f. m. eins og áður hafði verið auglýst
hér í blaðinu.
Fjöldi sóknarmanna var viðstadd-
ur jarðarförina.
Sóknarpresturinn séra Magnús Bl.
Jónsson héit bæði húskveðjuna og
líkræðuna í kirkjurini, og mæitist hon-
um vel.
Erú Jórunn var jörðuð við hlið
ntanns sins. Jarðarförín fór að öllu
leyti hið prýðilegasta lram.
Seyðisfirði 9. septbr, 1892.
Tíðin hefir nú mikið gengið til
batnaðar hina síðustu daga og veður
gengið til landáttar, nteð náttúrleg-
um hlýindum og purki. Má heitaað
hér í fjörðunum hafi ekki komið veru-
leg landátt í heilt ár, enda var nú
orðið sannarlega mál á bata, par sem
töður láu eptir höfuðdag víðasthvar
hraktar og víða skemmdar á túnum;
og svo sem ekkert komist í purk af
sumarfiski. Getur hér ennpá orðið á
góð breyting og mikið færst í lag fyr-
ir almenningi, ef góð tíð héldist nú
nokkuð fram eptir haustinu.
Ef síldarafli verður í haust,
og skipsferðir að vanda héðan
til Norvegs, pá ætlar herra O.
AVathne að flytja hingað upp
til Aust urlandsi n s einn skips-
farrn af heyi,
Mjóíirðingar hafa í sumar sent
út, um 200 skp. af fiski til Eng-
lands fyrir eigin reikning. Seldist
stór fiskur par á 44 kr. skp. en smá-
fiskur á 46kr. En svo er eptír aö draga hér
frá kostnað og úrkastúrfiskinumáEngl.
[>ann 3. p. m. fór gufuskipið „Uller“
til Færeyja með nokkra Færeyinga,
og paðan átti skipið að fara tií Sta-
vanger.
|>ann 6. s, m. fór gufuskipið „Vaa-
gen“ með pöntunarfélagsullina og tölu-
vert af saltfiski frá herra O. "Wathne
til Englands. Hafði hr. Wathne keypt
um 150 skp. af saltfiski á uppboðinu
í protabúi Patersons.
Fiskurinn gekk á uppboðinu á
c. 34 kr. skp.
þann 6. p. nt. kont hingað gufu-
skipið „Stamford“ írá Englandi, með
vörur til pöntunarfélagsins og kaupm.
Sig. Johansens. — Með skipinu frétt-
ist, að kóleran útbreiddist mjög á
Norðurfrakklandi og nú komín til
Hamborgar og Bremen. — Sáma út-
lit með prísa og er síðast fréttist.
Skipið fór héðan pann 7. p, m.
til Eyjafjarðar.
í VEEZLAN
úrsmiðs Stefáns Th. Jónssonar á
I Seyðisfirði fðst ágæt vasáúr,' byssur
I og ntargar fleiri vandaðar vörur nteð
góðu verði.
Ekta skcgghnífar og slípólar
fást nú í verzlan
Stefáns Tli. Jónssonar.
-SVösk og vel vinnandi koná, sem er
vel að sér bæði til munns og handa
og er vön við alla hússtjórn utan og
innan bæjarj býðst til að Verða hú-
stýra á góðu heimili hér á landi, ann-
aðhvort í sveit eða kaupstað. Menn
snúi sér til ritstjóra Austra á Seyðisf.
Hér með er skorað á alla pá er eigi
hafa borgað útsvör sín til Seyðisfj.-
hrepps fyrir síðastliðið fardagaár, að
greiða pau innan 15. septbr. næstk.
svo ekki purfi að taka pau lögtaki.
Seyðisfj.hreppi 15. ágúst 1892.
Hreppsnefndin.
— _1 Kolbeinstanga við Vopnafj.
fást til kaups með góðum kjörum tvö
íbúðarhús sem liggja ágcetlega til pess
að sækja sjó frá peim, Báðum fylgir
gott verkunarpláss og öðru peirra
stórt fiskisöítunarhús. Báðum fyleja
kindakofar fyrir fáar kindur. Með
öðru peirra fylgír'túnblettur sem nokk-
uð er komið á veg með að rækta, og
á lóð peirri sem pví fylgir til af-
noia, er graslendi, sem með mjög lítilli
fyrirhöfn mágjöra að túni.
Lysthafendur snúi sér til verzlun-
arstj. V. Davíðsáonar á Vopnafirði.
Allir peir, er skulda méreitthvað, á-
níinnast hérmeð að borga allar skuld-
ir sínar til mín fyrir 1. október n. k.
Hrólfi 15. ágúst 1892.
Páll Símonarson.
lliignarjörð mín Guðmundarsíaðirí
Vopnafirði, pægileg bújörð vel hýst,
er til kaups með góðum kjövum; laus
í næstu fardögum.
Guðmundarstöðúm 5. ágúst 1892.
Stefanía Jónsdóttir.
Fjármörk Ben. S. Jpórarinssonar í
Vestdal eru:
Sneiðrifað fr. h. gagnbitað undir,
stúfrifað vinstra gagnhitað undir.
Sneiðrifað fr. h., standfj. fr. v.
Fjármark Kristjáns þorláksson-
ar í Sköruvík á Langanesi.
Hvatt hægra, fjöður frarnai*
vinstra. Brennimark. K. f>. sj
A b y r g- ð á r m a ð u r og ritstjóri:
Cand. phil. Skapti Jósepsson.
Brentari: 5’r. H u ð j ó n s s o u.