Austri - 27.04.1893, Page 2

/
>;*: 11
A U S T 11 I
42
eg sé þitt liús við sólar skýjarofin,
eg sé pinn ársal, rósapelii ofinn!
l>ú komst firá. lifsins iiáa helgidómí.
en hollvin fittu’ í liverju minnsta blómi;
í liverju foUlarfræi bjggir andi,
sem fæddur var á ódauéleikans landi.
hú kemur, fjallið klökknar, tirin renna,
sjá klakatindinn roðna, gljúpna, brenna!
Kom Drottni lik með makt og miklu veldi,
og merkið sveipað guðdómstign og eldi!
líom liknardis, og tín npp allt bið týnda,
bið tvista, gleymda, brakta, spillta, pinda!
Nærkona kom og legg nú lausnarhendur
við lífsins móðurfjöll og höf og strendurí
Kom til að lífga, gleðja, fjörga, f*ða,
og frelsa, leysa, hugga, sefa, græða.
I brosi pinu brotnar dauðans vigur,
í blíðu pimii kyssir trúna sigur.
Kom, vek mér líf úr pessum þurru greimnn,
og pýddu korn og brauð úr liörðum steinum.
Og eitt er enn, bin dýpsta dulargáta:
lát Dauðann tala — Helju sjálfa gráta!
|>að kantu ei. En kann eg rétt að biðja? —•’
Eg krjúpa vii að fótum píuum, gyðja:
, TJm eilífð vari æska pín og kraptur,
pó aldrei mína rós pú vekir apt.ur.
Eg fagna pó; eg pekki hvað er merkast,
og pykist sjá hvað drjúgast er og sterkast,
að pnð sem sigrar, pað er ást og blíða.
Haf pökk míns hjarta, sumnrgyðjan friða.
3Iatth. Jocliumssoii.
—-------•rr.-.-ur.-----
Austur-Skaptafel'ssýsla. (Lóni) 8. apríl 189?!
JSTú er (síðan á jafndægrum) kom-
in hin inndælasta tið, hláka og blið-
viðri á hverjum degi, og allstaðar
komnir upp nægir iiagar í byggð, en
tii fjalla er enn mikill snjór, enda
var par víða komin sú fannkyngi, að
menn pykjast varla vita dæmi til
sliks. J»að littir svo út af blöðunurn,
sem vetur pessi hafi víðast um land
verið betri en á Austurlandi, par
sem mun mega telja hann með meiri
snjóavetrum, og er eins og hingað
liafi náð einhver sneíill af poim dæma-
fáu lrarðindum, sem gengið hafa yfir
Horðurálfuna í vetur. Að visu liefir
veðráttan optast verið heldur mild og
frostvæg liér’ji sveit. mestir frostkafl.
ar: á jólaföstu !(hæst 13° C.) i 1.
v. |>orra (~ 10l/2° C.); 1. v. Göu
(-v- 12'/j° C.) og 4. V. Góu (~ 15°
C.); en snjókomau var óvanalega milc-
ii með köflum, einkum i austurhluta
sveitarinnar, og hagleysur stöðugar.
fyrst á jólaföstu (og jafnvel áðnr —
um veturnætur — fáa daga) og svo
frá pvi snomma á f>orra til pnska.
I vestanverðri sveitinni var optast all-
gott til ha.ga, pó kom par líka mik-
ill snjór í premur hriðum á jólaföstu,
í 2. viku þorra og 4. viku Góu, náði
iiann einnig til |næstu sveitar fyrir
sunnan Almannaskarð (Nesja) svo að
jafnvel varð stundum haglaust á Horni
0g pykja pað fádærai. Annars var
yfirleitt miklu snjóléttara í Nesjum
en hér, og enn betra er lengra drö
suður. Margir voru orðnir mjög tæpt
staddir íneð heybjörg, er batirni korn
og enn ver var látið af ástandinu fyrir
austan Lónsheiði, en nú er vonandi
að allt komist 'bærilega af. M a t-
vöruskortur hefir vcrið hér hinn
mesti, pvi að pótt talsvert hafi verið
sótt til Djúpavogs úr austustn sveit-
um Skaptafellssýslu.” hefir pað hvergi
nærri hrokkið til að fullnægja pörf
manna, og pví miður munu menn ckki
hafa almennt fylgt pvi ráði, sem allir
máttu pó sjá að yar hendi næst í
haust, pegar engin kornvara kom, og
pað var að lóga svo miklu af grip-
um, að menn væru byrgir með mat,
og byrgir að heyjum fyrir pað sem
eptir væri. Hafa prí margir orðið að
gripa til pess óyndisúrræðis aðkaupa
saltkjöt hjá Papós-verzlan, og er enn
ekki fyllilega séð fyrir endann á
bjargarskortinum, pví að ekkert skip
er enn pá komið hér. og viðast mjög
litill afli, nema við Papós aflaðist
nokkuð næstu 3 daga fyrir skír-
dag, fengu menn par hæst um 60 tíl
hlutar, en fiskurinn var öllu smærri
en vanalegast gjörist hér. Siðan hafa
engar gæftir verið. Sagt er, að nokk-
uð hafi rekið affiski i Oræfum i vetur.
og eitthvað lítið í suðursveit. en ekk-
ert i Hornafirði. í Álptafirði hefir
verið skotið talveit af hnýsum.
Með tíðindmn má telja hundafár-
ið. sem gekk hér eins og logi yfir
akur í vetur, og strádrap svo rakk-
ana fyrir mönnum, að hreinustu vand-
ræði urðu rceð fjárgeymslu. par sem
viða var enginn hundur eptir á heim-
ili. Hafa ýms'rveriðað kaupa hunda
langt að sunnan fyrir 10 kr. hvern,
og má p^ð clýrt kalla. og getur verið
álitlegur gróðavegur fyrir pá, sem
vilja nota sér neyð náunga sins.
Stórskaðar af grjótfoki
urðu á nokkrum jörðum í Lóni og á
Mýrum í oi'saveðrinu af norðri 3.—4.
des. í vetur, og varpað pví meinlegra,
sem sömu jsrðiruar höfðu veturinn
áður orðið fyrir miklum skemnidum, og
voru ekki búnar að ná sér.
Lítið heíir verið rætt um almenn-
ingsmál í vandræðatið pessari, en lík-
legt er að sú luigsnn haii vaknað hjá
mörguni, að pörf væri á betri sam-
göngum og betra verzlunarlagí, svo I
að allt bærist ekki út í opinn dauð-
ann. Greinar „Austra uin landsmál
ættu að vera pakksamlega pegnar, og
eru að mínu viti margar göðar og
athugaverðar bendingar i peim og
ætti almenningur nú að iliuga málin
randlega og sækja svo pinginálafuudi
í vor til að leggja sinn skerf til pess,
að pau verði rækilega búin undirnæsta
ping.
S a m g ö n g u m á 1 i ð hlýtur að
vera aðalniál næsta pings, og er lik-
legt, að stefna síra Jens Pálssonar
verði ofaná i aðalatriðunum, einkum
ætti að leggja áherzluna á pá grein,
að „sjórinn er aðalflutuiiigabraut
lamlsins11, og pað ætti að sitja fyrir
öllu öðru, að leitast við að hrinda
samgöngunum á sjó í betra horf, en
vagnvegir frá kaupstöðunum upp til
sveitanna verða víst fyrst um sinn að
mæta afgangi, sökum liins afarinikla
kostnaðar, er peim hlýtur að vera
samfara. Póstvegi pá. er fáir nota
til flntninga, og ðra vegi, sem líkt
er háttað, mætti vist nægja að ryðja,
avo að peir yrði færir fyrir hesta.
Eigi sýnist óyggjandi. að pað væri
alstaðar æskilegt, að lögleiða 2 kr.
gjald á hvern verkfæran mann i stað
hreppavegavinnu, pótt pað gaái sum-
staðar átt vel við, og kynni að mega
gefa sýslunefndum vald til að breyta
lireppavegaviimuimi í peningagjald, í
peiin sýslum, par scm slikt pætti
hentugra.
U m eptirlaun hefir mikið
rerið rætt á pingmálafundum og nú
nýlega bæði í „Austra“ og ,,Stefni“
og nnin pað vist vera fullkotninn „þ>jóð-
vilji“, að pau sé tnkmörkuð sem mest
eða helzt afnumin með öllu, en pó er
vert að athuga sem bezt, ástæðurpær
á móti algjörðu afnámi eptirlauna, er
„Spakur“ ber fram i „Stefni" (3. tbl.)
Ein er sú, að embættismenn muni pá
sitja sem lengst í embættum, ef peir
eiga enga von eptirlauna, og stjórniu
kynoka sér við að víkja peim frá og
visa peim útá klakann. Öni.ur er sú,
að pá muni margar bænaskrár um
eptirlaun drifa irm á hvert ping. og
pingiS eyði tima sínum við pær og
taka margar til greina sökum brjöst-
gæða o. s. frv. og muni aðhald al-
. mennings vera ónógt til að p.ptra
í slíku. Hvorug pessi ástæða cr litils-
verð, pegsr gætt er að ölluin mála-
vöxtum, en pó er sú eptir, sem pyngst
er á metunum, og pað er sú, að
stjórnin muni seínt sampykkja algjört
afnám eptirlauna, enda muni til pess
purfa stjórnarskrárbreytingu, og væri
pvi betra að láta sér nægja að fara
I fram á lækkun eptirlaunananna.
Sameining húnaðarskól-
anna er enn eitt mé.lið, sem parf
rækilegrar umhugsunar áður en pví
er ráðið til lykta og undarlegt sýnist
pað af Eyfirðingum (sjá Stefni 5. tbl.)
að viljahalda dauðahaldi í 2 búnaðar-
skóla úr pví á að fækka peim a ann-
að borð, pvi að pá liggur pað beinast
við að steypa peim öllum saman. J>að
virðist margt mæla með pví að láta
pá 4 búnaðarskóla standa, seni peg-
ar er komnir á, einn ihverjurn lands-
j fjórðungi, en með pvi að fækka peim
[ uin 2, eu láta 2 haldast við, virðist
fátt mæla, nema ef vera skyldi sam-
keppnin, eða einhver rigur milli Norð-
lendinga cg Sunnlendinga.
Kaílí úr bréfi úr Vopnaf. dags. 15. apríl 1893.
Iféðan er að vanda, ekkert
markvert að frétta. Harðindin héld-
ust óslitin að heita máttí Göuna út,
og voru pá fjölda margir — sumir
frá pví á jþorra— heylausir að heita
máttí, og enginn svo staddur að
haim gæti öðrum hjálpað, pví að
undanteknum einum bónda, sein fyrir
sjálfan sig mun hafa verið byrgur
lrain úr, voru sárfáir sein komizt
heiðu til sumarmála, livað pá lengur.
Höfðu inenn síðari part Góunnar
skorið nokkuð af stórgripum, og á
aiinað hundrað af pvi sem rýrast var
af sauðfé, en rAðgjört var, ef ekki
batnaði með pAskatunglinu. að skera
fjölda fjAr til pess pó að bjarga ein-
liverju. Fór hér sem fyrri að „pegar
r.eyðin er stærst er lijAlpin nrest“,
pvi A laugardaginii síðastan i Góu
piðnnði og heíir síðan að heita má
verið óslitin hláka, og svo hagstæð
sem frekast inátti verða. í Selárdal,
nyrzta parti svoitarinnar, er pó eltki
nema fvrir skömmu komin u]ip jörð
og hún hvergi nærri góð; er ekki
sjAanlegt að par taki gadd upp fyrr
en komið er langt frain á sninar.
Sem koinið er. er vonandi að
allt lirökklist stór- slisslitið af i
petta simi, en auðvitað er pað pó
undir tiðinni héreptir komið, pví eins
og áður er sagt, er ekki teljandi á
hey nð byggja, nema hjá einstaka
manni. og pví allt undir komið að
hérumbil óslitin góð og hagstæð tið
haldist fram ur.
Hefir útlit í pessari sveit aldrei
orðið jafnvoðalrgt og nú, í peirra
manna minnum sem sem nú lifa, pví
hetði ekki batnað eimnitt pegar batn-
aði, var ekki annað fyrirsjAanlegt.
en að meiri hluti allra gripa hefði
fallið eða verið lógað. enda hefir vet-
ur pessi í sumnm pörtum sveitarinn-
ar, verið með pcim hörðustu sem
menn muna,
Yonandi er að petta verði til
pess að kenna n.önnum að setja ögn
skynsamar á en Att hefir sér stað
í haust sem leið, en von er pað en
vissa engin, pví pað litur svo út sem
menn geti nldrei lært pað, og vita pó
allir og viðurkenna að skynsamlegur
ásetningur er liið fyrsta skilyr'.i fyrir
að menn gcti búið, er pað álit niitt
að á pessu verði aldrei gott lag al-
mennt. fyrr en t.l eru lög uin liey-
ásetning, meðf'ram vegna pess að lög-
um peim sem til eru um petta efni.
er ekki og verður aldrei, beitt eins
harðlega eins og mn og ætti að vera,
sumpart vegmi pess að opt getur kom-
ið fyrir að peir sem lögunuin eiga að
beita séu utidir sömu syndina seldir,
einsog peir sem beita ætti lögunum
við; en engan pekki eg pann hlut
sem eg álit straffverðari, en að kvelja
með huiigri og annari íllri meðferð
skepnur sem menn hafa undir hönd-
um, en pað er vitanlegt að petta gjöra
menn vítalaust á ári hverju meira og
minna. Er vonandi að pingmenn
vorir taki petta málefni, jafnpýðing-
ar mikiö eins og pað er í hagiræðis-
legu og siðf'erðislegu tilliti. til vand-
legrar ihugunar, og láti ekki misskild-
! ar frelsisliugmyndir villa sér sjönir
' i pvi.