Austri - 19.02.1894, Blaðsíða 3

N K; 5
A IT R T U T,
19
N O RÐIIRHETMSSK A TJ TSFERÐIR.
—o—
Kapteinn A. Hovguard liélt í vetnr fyrir-
lestur í landfræðisfélaginu i Kaupmannahöfa um
norðurheimsskautsferðirníu'. og pótti ínælast vel.
Kapteinn Hovgaard tók pað fram, að í fyrstu
hefðu menn farið pessar ferðir, til pess að ryðja
verzluninni nýjar brautir, pví menn hefðu haft
von um að geta siglt bæði vestur fyrir norðan
A meríku og austur um Asíu. Og pó pessar
ferðir hefðu gengið illa, pá hefðu 'neimskautafar-
ar ekki nppgefizt, oglokshefði Mac Clur kom-
izt alla leið fyrir norðan Ameríkn, og Korden-
s'kjöld á „Vega" norðan um Asíu. En verzl-
unarvegir mundu leiðir pessar aldrei verða.
En nú hefðu vísindin tekið við að framlmlda
pessum ferðum allt norður að heimskauti, og nit
legðu pjóðirnar svo mikið kapp á petta, að öll
likindi væri til að pað tækist innan skamms, pví
af hinum fvrri ferðalögum norður í höf hefðu
menn lært mikið, er nú kæmi í góðar parfir.
Menn hefðu séð pað, að bezt var að sigla ein-
skipa pangað norður, pví pá pyrfti ekki hvert
skijtið, að bíða eptir öðru, og sitja sig opt úr
góðu færi mcð að komast áleiðis. Menn vissu
nú, að til pessara ferða væru ekki stór skip
hentug. Menn færu nú sem næst landi, og ættu
með pvi móti hægra með nð kanna pað og taka
landabréf. Menn skildu eptir vistir og annan
útbúnað á vissum stöðum, sem seinna kæmi í
góðar parfir og gæti opt frelsað lif Norðurfara.
Nú viðhefðu menri sleða og beittu lmndum
fvrir peim eins og Peary hefði og haft með sér
hljóðgeimi (ldjóðritara Ponograf) til pess að
læra mál Eskimóa, og rafurmagnsljós. J>ýzkur
maður, Steinn að nafni. sem væri nð búa sig
út i mikla norðurför, ætlaði jafnvel að reyna til
Jress að nota úlfalda, er hefðu gefizt mjög vel á
húsléttunum í Thibet í snjóum og vetrarhörkum.
A seinni tímum hafa menn uppgötvað tvo
nýja máta til pess að komast áfram par norð-
ur frá.
Annar m'tinn var að iáta skipið reka með
hafísnum. f>að hefði menn gjört áður ósjálfrátt,
en. Nansen væri si fyrsti norðurfari, er bein-
línis ætlaði sér pað.
Hinn ferðamátann hafði Peary fyrstur
notað, og er hann innifalinn i pví að nota
fjöll og fyrnindi langt inní landi sem veg. pví
pegar heimskautsfararnir væru komnir langí inná
jökla yrðu ekki fvrir peim nærri pví jafn-miklar
jökulsprungur sem við strendurnar.
Nú sem stendur eru sex norðurferðir til
heimsskautsins annaðhvort á leiðinni, eða að eins
ófarnar á stað, svo pað eru allar likur til pess,
að mönnum takizt nú að komast norður fyrir 83.
breiddarstig, er menn hnfa hingað til lengst
komizt norður, og ná að likiudum heimsskautinu.
Kapteinn Hovgaard gat um ferð Nansens
og varaði menn við að vænta ekki of snemma
eptir heimkomu hans, pví margt gæti fyrirkomið
á svo ltngri leið.
Bæðumaður hafði góða trú á ferðalagi Peary.
Hann hefði sjálfur aflað sér fjárins til fara.rinn-
ar með fyrirlestrum sínum um ferðalag sitt í
fyrra og honum fvlgdi lians unga og fagra kona
og- með henni nð likindum gæfan til góðrar á-
framkomu par norðurfrá.
Seyð’sfirái 19. febr. 1894,
Tíftarfarift er nú orðið nokkru mildara, og
fyrir helgina var lier bloti nokkur og áköf rign-
ing, en pó mun óvíða hér í fjörðum hafa komið
upp jörð.
Síldarafli hefir verið nokkur hér i firðinum
s’ðasta hálfan mánuðinn, en nú lítur út fyrir að
sildin sé á útsigi úr firðinum. Kaupmenn hafa
gefið 3 kr. fyrir strokkinn.
Snjóflóft liafa einnig komið í Mjóafirði. í
Hvannni fór snjöflóðið vtír bæinn, en ekki sak-
aði. A Hesteyri tók snjóflóð bát á livolfi, er
var fennt yfir og bundinn við niðurfrosin stór-
tré, og fiskiskúr íneð nokkru af flski í og ruddi
öllu út á. sjó. í Firði tók snjóflóð hlöðu ofan
að veggjum og drap 3 kindur i húsinu.
„Vaagen“ komst heppilega alla leið af
Eskifirði á Papós með vöruskipið pangað og
urðu menn par matbjörginni mjög fegnir, en
fengu revndar „Infiuenza“ i tilbót.
„Influenzan“ æðir enn á Héraði, og hefir
nýlega höggvið par pað skarð í bændaröð, er
seint mun fyllt, par sem látinn er heiðurs-
og merkismaðurinn Sæbjörn Egilsson á Hrafn-
kellsstöðum; mun hans síðar minnzt l;ér í
Austra. Litnir eru og: merkisbóndinn Olafur
Stefánsson í Hamborg í EJjótsdal. Olafur Hjör-
leifsson, bóndi á Urriðavatni, og kona hans frá
10 börnum, húsfrú Bartnreif/ Jónsdöttir á Torfa-
stöðnm, mesta merkiskona; og organisti Jón
Snorrason, í Dagverðargerði o. m. fl.
Reglugjörð
fyrir lögferjima ytir Grimsá
frá Hvammi.
1. gr.
Ferjumaftur skal aunast flutiiing ferða-
mamia yfir Grímsá þegar þess er kraf-
izt og fært sé aö ferja og liefir ekkí
rétt til ab heimta a&stoö af farþegjum,
en skyldur er farþegi að bera döt sitt
á skip og ur þvi.
•2. gr.
Svo skal liver fars njóta fyrir sig og
farangur sinu sem ab ferju ber, þó er
skylt að flytja embættismenn, ef þeir eru
í embættisferb, og menn, sem eru að vitja
heknis. undir eins og þeir biðja um ferju.
3. gr.
Ferjumaður skal ávalt vera fljótur
til, er menu biðja um ferju frá uorður-
landinu og eins þá kölluð er ferja svo
heyrist frá ansturlandinu, enda sé sá, er
kallar, svo innarlega á árbakkanum ab
sjáist frá bænum i Hvammi, eu láti hann
einhvern b ða ab forfallalausu 8/.t klukku-
stundar fær sá frían flutning; bíði liann
lengri tíma, varðar það sekturn og er
bonum þá heimilt að ferja sig sjálfur ytír.
4. gr.
Skvlt er ferjumanni að ferja á sumr-
I um meðan sól er á lopti, en á vetrum
I meðan dagnr er; þð skal þá ferja sem
i undan eru teknir í 2. gr., þegar er þeir
j óska þess.
5. gr.
i ' ,
Ef nokkur notar ferjuna í óleyfi eða
i heimildarlaust, tekur hana Jmrtu eða
256
unni. Urðii par snögg umskipti. Fallbyssan rauk nptur á bak og
ofani kastalagarðinn, eu skotið liafði líka, eyðilagt 2 fallbyssur fyrir
uHisátursmönnuin.
Um kvöldið re.ð Bölja riddari í öllum herl<læðum útúr lcastal-
anum til herbuða umsatursmanna, og par tóku peir riddararnir,
Niels Jespersen Kruus, Eirikur Gustafsson Itoos o. fl. vel á móti
honum og spurðu peir liann um æfintýri hans og livernig stæði á
komu hans.
Haim sagði peim að hann hefði særzt. en v<æri nú heill sára
sinna og ætti að fara á funcl Eiriks konungs til pess að koma sætt-
um á milli liaus og ráðherrans.
A pað leizt öllnm vel, og af fögnuði yfir svo góðum tíðindum
lét Eirikur 0ustafsson húa til veizlu.
Nú settust bæði riddararnir og sveinar peirra að drykkju og
voru hinir kátustu.
Allt í eipii varð eins bjart og á degi í veizlutjaldinu og iimí
pað heyrðist óp og köll, og hinir ölvuðu riddarar og sveinar peirra
gripu til vopna og pustu útúr tjaldinu.
En er út var koinið, birtist peim undarleg sýn.
Heystakkar peir, er Eiríkur (Justafsson hafðí safnað að sér til
Sripalóðurs, stóðu i ljósum loga og einmitt pá er riddarainir rudd-
ust út úr tjaldinu, pá har iyrir pá sú sjón, er peir aldrei gleyindu.
litúr girðingu peirri, er riddararnir höíðu lokað gripi Thure Bjelke
ráðherra inni í, kom á harðahlaupum ungur tarfur og á bonum sat
svartur djöfull öskrandi og veifandi logbrandi í allar áttir, og á
eptir bola nieð hiim svarta púka komu öll geldneytin, kýrnar og
kálfarnir á barða hlaupi, öskrandi og grenjandi. En riudararnir
uröu ennpá hræddari. er nú kom grár stúr göltur pj( tandi með
ófturlegu orgi uin endilangar herbúðirnar og á baki honuin annar
svaitur púki, gr«njandi, og með blys í liendi, og fylgdi peim öll
svinalijörðin. Gjörðu pá aliir í herðbúðunuin krossmark í'yrir sér
og höriuðu aptur á bak, og komu peir ekkí upji orði fyrr eu djöfl-
arnir höfðu riðið með alla hjörðiua á eptir sér yflr vindubrúna iuai
^alstaborg.
-það var sjáltur liöfuðpaurinn, er reið l'remst í svinahjörðinni“j
253
hafði afbragðs iiest og dró skjött saman með lionum pg ráðlierr-
ai.uin, sem nú var i mikilli hættu staddur. pví liann mátti elcki
tefja sig á pví að berjast við pennan riddara, pví pá hefði allur
liópurinn náð lionum og mnkringt liann. Hann hleypti pvi undan
sem mest mátti hann, dróg sverð sitt úr sliðrum, sneri sér við í
soðlinum og bar af sér högg riddárans. Eu allt í einu kom hon-
itm lijálp úr óvæntri átt.
Tveir hjarðsyeinar höfðu setið yfir kindum og svínum rétt fyrir
utan Salstaborg og urðu peir varir við að húsbóndi peirra, sem
peiin pótti mjög vænt um. var liðspurfi. J>eir lilupu nú i veginn
fyrir riddarann og gjörðu ýmist að kasta molclarhnausum, sein
svínin höfðu rötað upp, intii nefhjöigina á Jijálmi riddarans, eða
Lönidu hann með hjarðstöí'um sínum.
„Gefizt upp, herra ráðgjafi, í konungsins nafni skipa eg yður
pað, eg er riddari Steitm Claeson Bölja. Fjandinn taki strákana
og moldina frá peiin“. MoTdarhiiaus liafði liitt nefbjörgina á hjálmin-
um og hálf-fyllt hana. „Giefstu upp í liendur konungi. Fjandinn hafi
strákana . . . .“ Nú voru riddararnir komnir á vindubrúna og fylgd
armenn Bölja riddara rétt á eptir. Allt í einu var vindubrúin
undin upp, og ráðlierrann og riddarinn, hestar og hjarðsveitiar steypt-
ust inní virkisgarðinn, og par réðist fjöldi húskarla á Bölja riddara
og rifu hatiti af liestinum, og mundi hann innan skainms hafa orðið
marg-stunginn til bana, hefði hin trausta brynja ekki lilíft honum,
og ráðherrann gengið á milli og sagt peini að hætta, pví nú væri
riddarinn faugi hans.
„Takið pið af inér lijálminn, skrambarnir ykkar, annars kafna
eg“ hrópaði riddariun. Hann komst skjfttt á fæturna, eptir að peir
höfðu tekið af lionum lijálminn.
,,Eg er sAr“ mælti riddarinn, og pvoði blóéið af sér við brunn-
inn í virkisgarðinuiu. „Hefðu strákarnír ekki fyllt nefbjörgina með
mold, pá liefðir pú nú, Tliure viiiur minn, verið í mínum höndum
í stað pess að eg er nú pinn fangi. En eg er forvitinn eptir pvf
að fá a5 vita, hvernig eg er kominn inn hingað, pví mér'er pað
öljóst“.
„En komdu nú, Stvinn Claeson, -kæri vinu-r minn, með mér, pvi