Austri - 31.10.1894, Blaðsíða 3

30 N„.
A IT S 'í' R !.
119
pessi sín eigin skuldabréf sjálf. Svona
er pó hinn ísl. banki líitinn fara með
landssjóð, og er pó tilfelli pess sjóðs
pað verra en hr. S. Johansens væri
að hann getur engar vörur keypt
fyrir seðla sína, ekki notað pá til
nokkurs hlutar nema ávísana á pen-
inga sína.
Eftirsafn. A „církulation" seðla
manna á milli heíir víst enginn sagt
að landssjóður tapaði. Hun kemur
fjiírhag landssjóðs ekki hið minnsta
við. |>að er innlausnin á seðlunum
úr pessari cirkulation sem um er að
ræða.
„|>ess ber vel að gæta“, segir
hr. S. J., „að ávísanir landssjóðs eru
enganveginn sama sem innlausn, en
að eins býtti eða víxiun á seðlum gegn
gulli í Káupmannahöfu“. ;ip>ess ber
vel að gæta“, að allt pefcta er tómt
vingl hr. S. Joha.nsens.
Landssjóður greiMr gull sitt út í
Höfn á tvennan hátt:
1., svo sem opinber gjökl eptir á-
kvæðnm fjárlaganna,
2., svo sem lán til privat manna.
p>essar útborganir leiðir af pvi_
að peir menn, sem taka við hinu út-
greidda gulli landssjóðs, hafa upphaf-
lega haft i höndum tilsvarandi upp-
iiæð landssjéðs seð]a= ávísana n gull
landssjóðs. í hvorutveggju tilfellinu
borgar iandssjóður skuld, í hitiu fyrra
sína eigin, í hinu síðara annara.
J>eir, sem hann bovgar skuldir pessar,
afhenda iandssjöði aptur seðlana í
kvittun fyrir móttöku peninganna, sem
peir hijöðuðu upp á. Eru seðlarnir
landssjóði alls ekkert annað en kvitt-
anir fyrír lokinni skuld pangað til
peningaleysi hans heima fyrir knýr
hann til að gefa þá út aptur, svo
sem ávisanir á peninga s:na í Höfn
Með peirri útgáfu seðlanna setur
landssjóður sig í nýja skuld sem hann
\ greiðir pá af hendi, er hann leysir
j seðlana inn næst.
I
; Ef nú herra S. J. borgar faktor
j sínnm, sem parf á peningum að
halda erlendis, vissan hluta launa
hans með ávísun á peninga sem hr.
S. J. á standandi í banka t. d. í
Stavanger, og faktor fær ávísunina
útborgaða í peningum og afhendir
bankanum bana sem kvittun fyrir
móttöku peninganna, segist br, S. J.
pá hafa býttað seðli sinum gegn
gulli“ í Stavangri?! Eða ef maður
kemst á laun við hr. S. J. yfir ávisun
hans á sama banka og fer með bana
eins og faktor fór með sitia, segist hr.
S. J. pá hafa býttað seðli sínum
! fyrir gull við sjálfan sig? Nei! slikt
veit hann að er pvert ofan i hið
j # 1
! sanna. Rétt eins og hvert annað
j skikkanlegt og blátt áfram fólk kall-
i ar maðurinn petta, réttu nafni: inn-
í lawsn shij'dabrefs. eða skuldarborgun.
í J>að er auðséð að hr. S. J. hefir ekki
j varað sig á pví, að setaing hans pýð-
! ir. ef hún A að hafa nokkra pýðingu,
j að landssjóður sjálfar sé alltaf að
J fá hjá sjúlfum sér peninga í býttum
1 fyrir seðla, pví að hann er nefnilega
eigandi bæði seðlanna og guilsins.
J>að er ómögulegt, að hr. S. J. viti
ekki, að uju athöfnina býtti eða víxl-
un verða tveir að vera, {>að er ó-
mögulegt að hanu viti ekki, að býíti
eða vígslnn tveggja hluta getur ekki
komið til mála, nema pá, er um enga
skuldalúkningu er að ræða, og peir,
er víxlast hiutunum á. eigna hvorum
j peirra um sig víst hlutfall verðmætis
j andspænis hinum; en seðlar eru út-
\ geýanda ávalt verðlaus blöð. Að
j vera að gjöra sfer sjálfum i hugar-
lund og telja öðrum trú uni pað, að
nokkur maður, sjóður, banki, sem j
seðla=á visanir gcfnr út á sjálfan sig, I
j sfe að býtta eða vixla seðlum sínum !
j fyrir peninga, pegar haun er að lejsa j
! pá inn til sin fyrir - peninga, sem j
| hann lœtur öðrmn úti — pað hlýtur
; pó lir. S. J. að sjá. að nær engri átt.
! Nú, en pó petta sfe kalluð býtti, pá
! breytist alls ekki, par fyrir pað
! faktum, að seðill er seðill og guU er
. gull.
Spurningum lir. S. J. er ómögulegt
að svara, eins og pær oru orðaðar,
pví að pær gjöra ráð fyrir pví, sem
ekki á sér nokkurn stað: að seðlar
sé landssjöði peningar (sbr. 1., „pen-
! ingaskiptum“) og að landssjóður sö
! að „býtta peim í Kaupmannahöfn“
i (sbr. 2., ,,seðlabýttin“). Enn sé pær
. settar fram í finanzlega rfettu máli,
: pá er pessum tveimur rækilega svar-
, að hér að framan. jþriðju spurning-
unni er piið stjörnarinnar, en ekki
mitt, að svara. — En að landssjóður,
sem verður að borga öll sín gjöld,
að lang-mestu leyti, í peningum, geti
ekki haldið áfram að borga með
srsiekjum sínum einnm ekki einnngis
; lag'diveðin iwsgjöld sín, lieldur einnig
; kvisuð seðillán bankans fyrir privat
: menn, og eimfremur sér sjálfum, úr
i eigiu sjóði, pær tekjar, sem harm
tapar á pví, að gjaldpegnar greiða
honum tekjur í seðlum — að íands-
sjóöur ekki geti petta, án pess að
sökkva landi og lýð í eyðileggjandi
skuldir á skömmuni tima, pví getur
( hver óvinglaður, óleigður skilningur
ofuvhæglega botnað í. Hér uiii er pó
óparfi að fara i langmæli. |>að er
faktum, sem er á vitorði allra gam-
alla pingmanna, að landssjóður er í
skuld við ríkissjóð. það hafðist upp
! á síðasta pingí; pó ekki yrði pá upp-
' slætt, ,svo að almennt vissist, hvað
m-- i - i- rrrwTfr"*-^*"*- M ■" „-r-i-TTmi mmm" «.i- «
sknldin væri há. Hún yar, að
minnsta kosti. hærri en henta pótti
að láta almenning vita, á pví reki
sem stjórnarskrármálið var. |>essu
trúa elcki hr. S. J. og „flokksmenn“
hans. Hann ,trúir því, pegar búið er
að pakka uppflosnaða flokksmenn hans
til — Gfrœnlands.
Gambridge, 26. júm' 1894.
' Eirikur Magmisson.
Nýjustu iitlenílar fréttir.
Gufuskipið „Oimbria“ kom hing-
að frá Englandi þ. 28. þ. m. og
kom með útlend blöð af 24. okt, og
er pað markverðasta eptir peim petta:
Alexander Rússakeisari liggur
mjög pungt haldin suður í Livadiu á
Krim, þangað sem læknarnir rfeðu
honum til pess að flytja sökum hins
' miídandi loptslags, og heíir jafnvel
| komið til orða, að flytja keisaranu
| paðan til Korfu. sem er ein-af Jonisku
j eyjunum, og loptslag talið pav mjög
' heilnæmt.
Keisarinn er mjög máttvana og
hjartveikur, og halda sumir læknar
að að honurn gangi krabbameinsemd,
sem er ættarsjúkdómur, er margir af
peim forfeðrum hans hafa dáið úr.
Vegna pessara veikinda átti að
flýta fyrir brullaupi rikiserfingjans og
prinzessu Alex af Hessen, og luinu
syo að fara tii Pétursborgar og stýra
| ríkinu í fjarveru föður síns.
Líflæknir keisarans er pröfessor
| Sacharin frá Moskva. Seint i pess-
j um mánuði var prðfessor Lcyden frá
j Berlin sóttur til keisarans. B ðir
! prófessorarnir, eru taldir afbragðs
! læknar. Allir ættingjar keisans eru
| kallaðfr suður til Livadiu.
Kolanemaverkfallið á Skot-
j landi er nú endað, eptir að hafa stað-
ið í nær 13 vikur. Höfðu verkfall-
endur stórtjðn af þvi.
I Norvegi liafa vinstrimenn sigr-
j að við kosningarnar til stórpingsins,
j eptir hina snörpustu kosningarrimmu.
| Segja norsk blöð, að þvílikur ákafi
! bafi eigi verið við kosningsr par í landi
' siðan 1814.
336
333
„Mér birtist Jesús með bros á vörum,
Haun benti mér á pitt dreyrugt lík“. —
„Hræðst Asapórs Mjölni, pú arlakinn smeikur,
Hví ert, pu í framaii svartur og bleikur?
Er belráð pér
1 hug gegn rnfer?* —
„Nei“, sagði þræliirm með hræddum huga.
En Hákon úrvinda svefii réð buga. —
Með lieijarglott liggur Hákou í draumi.
Svo hnikkir prælnum við slíka vo:
„]pví sá eg hann aldrifinn unda straumi?
j>vi yptir hann hagri brúninni svo?
Hann níddi með ránskap Noregs lendur,
En uú í hans blóði pvæ eg liendur.
Mér Ólafur blítt
Gefur gullmen l'rítt'1,
Spra hermdi præll bleikur í hræðslu falliun,
A háls í myrkrinu skar hann jarlinn.
{>á kvella lúðrar. svo heyrist i fjöllum.
„Hann hingað fiýði, -— hatm hér finnst víst“.
Sem hamraniur fossinn með hríðsterkum föllum,
Nú hildingur inn með liði brýzt.
IMeð atgeirum drepa peir íllpræl, en feginn
Sér Ólafur kempuna Hákon veginn:
„Sem höfuðlaus her
Nú heiðnin er;
Hefnt er pess illa, er Hákon fékk stofnað,
Hann hneig, og villunnar fortjald er rofnað.
í pví lypti hún upp hörninú á borðdúknwm og dró lítinn yndis.
legan drenghriokka undan borðiuu.
Drengurinn gengur til doktors Workamps, hwgsar sig dálítið
um, og segir siðan í hjartans einlægtii: „Hán parua er elsku mamma
mín, og pú ert elsku pabbi miim — pað ert þú!“
Doktorinn var raaður skapstilltur og hertur í embættisstörfum
sínum, en pessi jölagieði yfirbugaði vanalega ró hans. Hann kaf-
roðnaði og skjálfti fór um hanu allan.
„Komdu nteð mér.“ hvíslaði ksna hans blítt að lionuni; „pú
átt líka að gefa mér dálitla jólagjöf.“ Hún íór með hann i nokk-
■urskonar b'iðslu inní skrifstofu hans.
Ljúktu nú pessari skúffu upp’'1 Haim hiýðir henuií blindni.
Elísabet stingur hendinni niður i skáffuna og tekur par uppúr
spjalö, er vafið er innaní silkipappír. Hún tekur pappírinu atanaf
og heldur pá á mynd af litlum dreng.
Jósep Workamp veit ekki aí sér t'ramar, par til hann fmnur
tvo mjúka handleggi veljast um háls ser og heyrir blíða rödá
hvisla *ð sér........Kondu kæri, nú ætla eg að skripta fyrirpér!,,
Endir.
Dauði Hákonar jarls.
(Eptir A. OeKJensehlilger.)
{>að prumar í fjarlægu fjall-himinlopti
Og felmtrandi nötrar haf og jörð.
Úr norðurheim rýnidu með Rögnahropti
Öll regin heiðninnar útlæg gjörð.
f>ar fyr voru blótlundar ginnhelgra goða,
Nú gefur kirkjur og munklífi’ að skoða.
A stangli má
Um storð pó sjá.
Hvar mannháir vésteinar mæna hljóðir,
Sem minna á fornheimsins slöktu glóðir.
Stgr. Th.
DinfKiasta langnætti dveluv á löndum,
dauflega sjöstirnið skin,
óviðrin rjúkandi brjótast úr bönduni,
Brakar í furunni og volega hvín.
-Stormköst i blótlundum geigvænleg gnýja
Um grámosug skurðlíkun Valhallar día.
„Feigð að oss fer,
Senn föllum vér“.
{>á snarast um blótsteinn -- sú bylían er hurfe
Svo brotna kringdreifð fórnbein á jörð