Austri - 29.11.1894, Blaðsíða 1

IV. A
SEYÐISFIRÐI. 29 NOVEMBER : 894.
Ak.
*>>>
ðð
I
Auitsl>í)kasaíiiið LSkU-Æ ! leSa efnahag manna
Sparisjóður vlUud. kl> 4
laugárd ki4—5em i cmaxj.rtg iu«uu« í liinum andi i J>eím landsfjórðungi, er ; ir dugandi syuir lslands fniri'a
Seyðisfj. er o7imT&”miÁ- i fjai'lægari héruðum lamlsins, til það útibú læi í. jþannig fengi | á peningum aö halcla til a-ð
j þess að þeir þori að veita l.ín í útibú bankans á isafirði allar | rækta betur landið og efla at-
—v—
! gegn sjálfskulclarábyrgð, og svo skuldir Vesturamtsins. útibúið á ' vinnuvegina.
Iljá Fr. Wathne « Búð-
areyri i Ileyðaríirði íæst a-
gætur íiarðfiskm* fyrir 14
gengur svo laugur t'mi til um-
söknar, undirbúnings, skripta og
loks peningasendinganna til lán-
, takanda, sem í seinni tíö hefir
mira pi.ndií mbt borgun utf; vjljab ganga nokku8 tr6llgt a6
llöníl. I komi til seoi beztra skila af
póstunum, -— svo lánþörfin er
opt horfin, er allt þetta um-
stang er um garö gengið, þvi
, það stendur mj'ig opt svo á, aö
íi Búðareyri, f.vrir peilillga }dlltakendur þurfa ekki nema
Ohðai og vel skotn-
ar rjúpur kaupir 0. Watlme
úí\ Iiöml.
UTIBU LANDSBANKANS.
skyndilán, og þá eru mjóg taf-
samar aliar þær reglur, er fyr-
irskipaöar eru meö panfsetningu
,tvo þvilík lántaka er opt
Akureyri Norðnramtsins, og það j
á Seyöisfirði skuldir Austuramts- !
ins. Eí' að eitthvert amtanna j
hefði lánað tneiraen 100,000 kr., !
þá yröi það útibúið í tilsvarandi
skuld við aða-lbankann í Reykja-
vík, sem þaö afborgaöi svo , .
... ... , v ... i manna á bankanum og lynr-
smatt og snntt, horuðstoL og ; . , "
.. ... T, , . T1 komulagi hans storurn vaxa vio
vextr tu Kevkiavikur. Hefði . „ 6,, M , x
, .... , ‘ . ,, v stoínun utibua, pvi það er eigi
aptur eitthvert amtauna ianao I 11 .,
, , T , , r i rett að leyna lrankastiornina
minna r landsbankanum, en þ*-ss- i , , ,
1AA „„„ , T * i T , 1 því, að drátturmn á að stofna
ar 100,000 kr. er þvi bera, þa í 1 ’ ,
' þvihk utibu, hefir aí morgum
fjkkevfc rnundi betur örfa og
j greiða fyrir viðskiptnm manna
! hér á lancli en stofnun þvílikra
útibúa, og svo mundi traust
I
manna
verið skilinn svo, að bánka-
ætti höfuðbnnkinn i Raykjavik
að borga það í útlininu. ,
P»6 væri mikiö ab ! btJðn'in ******>*■ Im h""
frágangssök. En aptur liefði I J
Svo er ákveðið í stofnlög-
um Landsbankans 18, septbr. j íegan hagnað af skyndiláni uppá
1885 9. gr.: sjálfskuldarábyrgð eða gegn vixli
rBanJánn sfcal. »»c-ð samþyklá lands- nær sér, þvi opt er svo nstat-t,
hofð?naja, svo jíjótt sem auðið e.v. afj rnönnum geta lcomið þvilík
setja á stofn aukabanka cða jram- j skynfíilán fjarska vel og ábatast
Iræmdarstof ur fyrvr utan lieykjavík. ■
T , . , . „ „., 'x " x vissi það fynr, aó þa rnundi
þvi íyrn- hvern landstjoroung ao \ , 1 , „
' ,x a ,, , . koma sa hraði á gang banka-
einkum á Aknreyri, ísajirði og
Seyðisfirði".
Nú eru liðin 9 ár siðan
þessi lög kornu út, og nála.’gt 8
árum síðan landsbankinn tók
til starfa án þess að þessum fyr-
irmælum 9. gr. sjálfra banka-
lagarma sé nokkur gaumnr gef-
inn. En mér getnr ekki annað
en virzt, ab það se nú kominn
tírni til ab frarukvæma 511 fyrir-
mæli bankalagann a.
Síðan að bankinn var stofn-
settur, hefir sjón verið sögu rík-
ari uin það, lrve rnikinn hagnað
Reykjavík og nágrenni höfuð-
staðarins hefir haft af bankan-
uui, ,en svo var þó víst til ætl-
ab, að laiKlið allt yrði þessa
hagnaðar einnig aðnjótandi.
T>að mun nú nokkur fótur
Lmtakandrnn opt haft ometan- | fa yfirrað yfir rentunum af u't- i , . ,
,, , A., x , , ' seðlanna og postavisana á nk-
lanum bankans tu norðungsbua, , . ■ °x , , .,x . ,
r x x .... ,-x ' ■ •Di 1 > íssioðiun, að landsjoður sæi ser
og, það að utrburð værr vio hend- . J _ „ , - . , T x
. ,. x t x eigr lengur fært aö rnnleysa þao
iiiíi, nmiulr verða tu þess, að . f, , r,
a r • storfé allt og standa rvkissjoði
miklu iiem efnamenn. ietu geyma i 1 ° J
, , , skrl á því, og rfluudr það þá
penuiga sina i bankanum (uti- I , ■ x
, x upp koma á tenrngnmn, að merst-
b'irnuj, sem að morgu leyti væn | 11 °
. . .j t • 1 ári Eirikur Magnússon hefði
hentugra, og njotara til þeirra i ,x
verið •— þvi miður —- æði sann-
mikið á þerm, ef þau væru að
fá nálægt lántakanda.
það er því degi ljósara, að
Islendingar gætu haft stórrnik-
inn liagnað af því, að stofn-
sett væn útibú frá landsbank-
arnim, eins og bankalögin mæla
fyrir.
persari skipting á lands-
bankanum væri og mjög hægt
að koma á.
Bankinn var upprunalega
stofnabur með 500.000 kr. Ef
nú Reykjavík héldi 200,000 kr.
af stofnfénu — auk hins.. mikla
gróða bankans og sparisjóðsfénu
og söfnunarsjöðnum, — og hvert
útibú, er gjört er ráð fyrir i
bankalögunum, fengi 100,000
kr. — þá er þó enn mjög
hlynnt að Reykjavík,
að'gripa, en í sparisjöðnum.
j>essi aðferð veit eg aö hefir
verið viðhöfb til . þess- að \stofua
útibú, bæði landsbanka og út-
lánsbanka gegn jarðarveðam, og
eru engar sjáanlegar ástæður
móti þvi að fara einnig líkt að
hér á landi.
Eg /et ekki betur séð, en
sp'.r í bankamílinu.
þab væri mjög æskilegt, að
hinn reikningsglöggasti og fróð-
asti maöur landsins í banka-
niilum, prectaskólakennai-i Ei-
ríkur Briem, vildi nú loks
rjúfa þögnina i þessu rnikils-
verða mí.li, því að fiestir mundu
það sé alveg gagnstætt fyrir- ' þvi trua, er lxann segði i banka-
mælum sjálfra bankalaganna, að I málinu; og þess viljum vérhelcl-
ur eigi dylja, að margir hafa
skilið þögn hans i því máli, sera
hann er þó manna gagnkurm-
ugastur, svo, sem honum þyki
eigi málstaðiu' bankans gagn-
höf-
fyrir því, að landið allt í heild | uðstaðurinn fengi þö meb þessu
sinni hafi hag af bankanutn, þar j miklu meira en helmingi meira
sem hann er, þar eð hann lán- i en hvort hinna þriggja fyrir-
ar út um allt land. En þetta
er engan veginn fullnægjandi
fyrir þarfir landsins, því hvorki
er lrægt að fá skyndilán uppá
í-j á lfskul darábyrgb ut um Iand,
og ekki heldur vixillán uppá
3—6 mánuði, sé lántakandi i
halda öilum höfuðstól landsbank-
ans í Reykjavík og ab það sé
rangt gagnvart hiiium lands-
fjöroungunuin; og rn.ér finnst ab
það sé á svo rnargvíslegan ann-
an hátt hlynnt að Reykjavík, að t vart meistara Eirftd Magnússyni
það se bæði réttar- og sann- i sem beztur. Gjöröi siraEirikur
girniskrafa, að hinir aðrir hlut- í landinu mjög þægt verk með
ar landsins fái nú loks þau af- ! &ó r‘ta nú loks um málið, og
not af landsba-nkanúm, sem liin i rjúfa þá þoku og vafa, sem
skýlausu bankalög veita þeim. j margir skynsamir menn eru i
skipuðu Útibua, og auk þess allan það er enganvegmn Reykja- , nm þetta eitthvert luð mikils-
hinn mikla ágóba, af þessum 1 vík einsömul, er fyllir landssjóð J verðasta landsmál \oit, st'iii
8 árnm, gparisjóðsféð o. fl. | af fé, heldur borga og hinir 1 hvorki verður hægt að þegja í
Ab vísu naundi bankanúm j hlutar landsins líka sinn fulla j hel eða að kæfa niðui' með stor-
skerf trl almermings heilla, og ' yrðum.
þessvegna eiga þeir og fulla S En meistara Eirík . Magn-
veita örðugt að fá útibúunum
þessar 300,000 kr. x hendur. En
rnætti ekki koma þeim fjárút- j heimting á því, að fá að njóta ússou vildum vér biðja, uð fræb;
nokkrum fjarska frá Reykjavík, látum þannig fyrir, að hvort j góðs af þeim nýmælum, er al- j oss um, IlVei* það er, sem gmðir
bæði vegna þess, að eigi er til- j útibú tæki sem góða og gilda j þingi semnr til almennra hags- j alU það fé, sem hndsjóður epih ham
setlandi, að bankaembættismenn- j borgun, allar þæi’ skuldir og j muna og lieilla fvrir landið, eins . kenningu tapar.
irnir í Reykjavik þekki nægi- J lán, er banlcinn ætti útistand- í og bankalögin ætlast til; og all- Dss er að-eins umhugað, að