Austri - 18.12.1894, Blaðsíða 3

Nr. 36
A IT S T R í.
39
um 12. cktbr. Alieyrendur um 60—70
Lýsti hann fyrst nokkrum kostum
Ameríku, náttúrufegurð o. fl., en
flestum orðum fór hann um ókostina,
er hann taldi marga og mikla. Að vísu ,
værí par mikið „pólitiskt“ frelsi, en i
einstaklingsírelsí ekkert, auðvaldið !
drottuaði alstaðar og kúgaði svo vinnu-
lýðinn. að fádæmum sætti, fólk gengi
atvinnulaust svo tugum og lmndruðum
púsunda skipti, og eymdin meðal
verkmannastéttarinnar væri par af
leiðandi afarmikil; pað hefði enginn
hugmynd um slíkt, sem ekki hefði séð
pað, og aumustu förumenn á Tslandi
væru konungbornir á að líta i saman-
burði við suma verkamenn í Amerikn.
Hann sagði, að samveldismenn og
sérveldismenn kenndti hvorir öðrum
um vandræðin, en orsakirnar lægju
dýpra; allt pjóðlííið væri rotið og
pjóðin hneppt í prældómsfjötra af
ofurvaldi auðkýfinganna, er allt ætl-
uðu að kæfa. Ameríka mundi pví
hafa lifað sitt fegursfca. að pví er
írelsið snerti, æskuskeiðíð væri á enda
vunnið fyrir henni. og nú kæmi al-
varan. Kvað hann ekki getn, hjá pvi
farið, að algjörð hylting eða breyt-
ing á hinu núverandi ástandi væri í
aðsigi. og mundu hinir svonefndu
„pjóðviljamenn11 (,,populista,ri‘) eiga
mestan pátt í pvi. Tók hann til
dæmis verkmannahreyfingu pá, er átíj
sér stað i sumar (Coxey og hans
fiokk). er mundi verða fyrirboði síærri
tíðinda. Fyrirlestur pessi va.r fluttur
með áherzlu og krapti. það var auð-
heyrt, að raeðumaður talaði af brenn-
andi sannfæringu og eldheitum áhuga
á málefninu en ekki utan gáttar og
tilfinningarlaust.
Hr. Frímann B. Anderson, er
sonarson sira Arngríms Halldórsson ■
ur á Bægisá (+ 1863), og hefir verið
20 ár i Ameriku, bæði í Kanada. og
Bandaríkjunum. Hann er eflaust ein-
hver liinn fjölfróðasti íslenzkra manna
vestan hafs, hefir gengið par á ýrasa
skóla óg ritað mikið i ýms dagblöð
og tímarit. Hann var ritstjóri Heims-
kringlu nokkra hríð. Sérstaklega hefir
hann lagt mikla stund á eðlisfræðina;
og mun aðalerindi hans hingað til
lands hafa verið að leita fyrir sér,
hvort menn vildu ekki ráðast í að
nota vatnskraptinn (fossana) í Elliða-
ánum til að lýsa upp götnrnar og
húsin hér í höfuðstaðnum með i-af-
magni. Segir hann að kostnaðurinn
við pað muni ekki verða mjög mikill.
Hverjar undirtektir pessi uppástunga
hans fær hjá. bæjarstjórninni er ekki
fullljóst enn, en málefnið er fullkom-
lega pess vert, að pví sé einhver
gaumur gefinn:
(Eptir í>jððólfi).
Þi ngfaravkaup alpingismanna til
nukapingsins í sumar.
" Feröa- Fci'ða-
dagar. kostn:
Benid. Svoinss. á Héðinsh. 22 477 kr.
Björn Sigfúss. í Grímstng. 14 249 -—
Einar Jónss. í Kirkjúbæ 32 653 —
Eiríkur Grislas., Staðastað 12 264 —
Guðjón Guðlaugs. á Ljúfst. 10 191 —
Guðl. Guðmunds., Kirkjub. 16 433 —
Guttormur Vigfúss.,Geitag.32 724 —
Halldór Daníelss., Langh. 7 92 —
Jens Pálsson, ÚtskAlum 4 58 —
Jón A. Hjaltalín, Möðruv\ 20 363 —
Jón Jakobsson, Yíðimýri 15 270 —
Jón Jónsson, Stafafelli 29 524 —
Jón Jónsson, Múla 22 429 —
Jón Jónsson, Bakkagerði 32
Ólafur Briem, Áífgeirsv. 15
Pétur Jónss., Gautlöndum 22
Sighv. Arnas., Eyvindarh. 10
Sig. Gunnarss., Stykkish. 22
Sígurður Jenss. í Flatey 17
Sigurður Stefánss. i Vigur 22
Skúli Thoroddsen á ísaf. 20 513 -—
Valtýr Guðmundss., Khöfn 39 438 —
jðórður Guðmundss., Htvla 7 127 —
Jjorkell Bjarnas., Reyniv. 3 48
J>orleifur Jónss., Stóradal 14 249 —
Heiftnrsgjafir úr sjóði Kristjáns
konungs níunda hafa í ár hlotið:
Hálldór hreppstjóri Magnusson,
á Sandbrekku i Norður-Múlasýslu og
OJafur bóndi pormóðsson á Hjálm-
hoiti í Árnessýslu, 40 kr. hver peirra.
Amtmaður Páll Briem. Dag-
inn áður en póstur fór af stað frá
Akureyrí, kom amtmaður Páll Briem
til bæjarins að sunnan.
Ólögleg' veifti. Á Eyjaflrði var
síldarveiðaskipið „Vibrand“ frá Hauga-
sundi í Norvegi sektað um 200 kr.
fyrir ólöglega söltun á síldinni útá
skipinu, sem er útlent og á pví.sam-
kvæmt lögum, að salfca síldina í landi
og munu Norðmenn pessir hafa veitfc
par undir nafni búsettra Norðmanua
vestur á landi.
Sildin hefir alltaf verið í haust
á Eyjafirði og c.fli góður.
Seyðisfh'ði 18. desen.ber 1894.
Tíðarfar liefir allt fram að pvi
fyrir fám dögum verið hið blíðasta og
stormar veujuíremur litlir, snjór varla
verið teljandi nema á fjöllum uppi.
En nú siðustu dagan liefir veður
kólnað og dálítið snjóað, en pó hafa
engar hríðar verið og snjökoma enn
| litiL eptir pví sem hér er venjulegt
um petta leyti.
Síldarafli má alltaf heita góður
pö einkum á Eski-
J>ar láu nú fyrir
Og gátu
útgjörðar-
hafa vant-
og jafnvel
691 —
270 — á Beyðarfirði, oj
416 — iirði í seinni tíð.
186 — i skemmstu 5 gufuskip í einu,
489 — j öll fengið fulla hleðslu, en
328 — j menn raunu nú í seinnitið
508 — ’ að tunnur undir sildina,
j orðið pessvegna að sleppa nokkru af
lienni úr lásunum.
Fyrri hluta pessa mánaðar fóru
j gufuskip O. Wathnes, „Taagenu og
„Egitt“ með til samans eitthvað á,
| fjórða þúsund tunnur síJdar til Stav-
| anger, og á „Vaagen" að koma strax
1 upp aptur eptir síðustu sildinni í ár,
| en „Egill“ kemur fyrst aptur uni
miðjan janúar 1895 og fer pá O. W.
! með skipinu til útlanda.
Héðan fór ,.Egill“ snöggvast tíl
Borgarfjarðar til pess áð taka salt-
fisk par hjá borgara Jorsteini .Tóns-
syni, og paðan átti skiþið svo að fara
beint til Stavanger.
Með „Vaagen“ tóku sér far til
Norvegs, verzlunarstjóri Einar Hall-
grímsson og J>orsteinn Skaptason, er
! bAðir ætluðu svo til Kaupmannahafn-
! ar. Sveinn Brynjólfsson för og með
j skipinu, og mun liafa ætlað til Ame-
| i’íku.
| Áður en porsteinn Skaptason fór
af landi brott, héldu stúkubræður og
j systur hans honnm skilnaðarveizlu í
S pakklætis- og virðingarskyni fyrir
í starfahansi stúkunni ..Herðubreið og
i Ijeiðarstjarna“, og bind'ndismnlínu
i yfir höfuð.
Kanpinaftur I. K. Grndc ú Vest-
| dalsoyri er orðinn gjaldprota og neraa
! skuldir hatis um 35 pús. króna.
Lcikirnir eru núbyrjaðir og var
fyrst leikið á sunnndagskvöldið 16. p.
m. í bindindishíisinu ogvarnærri húss-
fyllirpö kalt værí, og pótti áhorfend-
unum góð skemmtun aðleikjunum, sem
voru „Nei“ ou „Hinn priðjia, enda
léku sumír af leikendunum allvel;
má par til teljs sérílagi Axel Schiöth,
Kristján Jónsson, Gróu Sigurðardótt-
' ur, Evjólf Jónsson og Anclr. Rasrnus-
sen; en sumir söngvarnir gátn farið
betur. Leikáviðinu var prýðilega fyr-
irkomið, og áhorfendaplássið gott.
Leikið mun við og við fram yfir
h'tiðar.
FRA ÚTLÖNDUM.
Hjóiiaskilnaftur í hlnni dönsku
konungsmtt? J>ann 16. f. m. var
356
heflr bannfæring kyrkjunnar hvílt á pér í 3 2 ár. Eg lcysi pig
hér með úr banninu, sem eg hefi vald til. Kristnin væri illa far-
in, ef eigi væru fleiri lyklar að hirnnariki, en peir sem hanga á hin-
um vanmáttuga armlegg páfans i Róm. Ameti!“
„Araen!“ tóku munkarnir undir og krossuðu sig mcð andakt.
Eáir klerkar mundu hafa sýnt sig jafn frjálslynda og pessir
síkileysku munkar, enda höfðu peir opt fyllt íiokk uppreistarmanna
á seinni árum. Jeir höfðu ekki krúnurakað sig, og létu skegg
vaxa og voru pvt bannsunguir af páfanum. Jeim pótti og miklu
pægilegra að berja á óvinum ættjarðar sinnar, en ilengja sjálfa sig,
eins og peirn var boðið, og peim hafði pótt pað samkvæmara Sönn-
um kristindómi að giptast, en skripta annara manna konum. Jess-
ir munkar reyndust ágætir hreystimenn, og Pantaleone áhóti varð
síðar herprestur Garibalda.
Jannig var nú haldið áfrarn í nokkra daga, og bættust Garí-
balda á hverjum degi drjúgum liðsmenn og voru margir peirra lið-
hlaupar úr konungshernum.
Á fiinmtánda degi var herinn koniinn í pann bæ er Vite heitir
og liggur undir fjallsrctum Calatafimi. Jar hélt Garibaldi herfor-
ingjastefnu, og bauð síðan öllu sínu liði að ráðast á her kommgsins,
er hann vissi að sat par allfjölinennur og vel útbúinn í fjallskarði
skamnit paðan, og var sá staður óárennilegur. Hann sendi hinn
rómverska herskara undír forustu Menotti sonar sins á undan aða.1-
hernum, og voru allir í þeirri sveit afbvagðs skyttur.
Er konungsmenn sáu liðið. tóku peir ^ð skjótu á pað með
íallbyssum.
Kallaði pá Garibalhi svo hátt, að heyra mátti uin allan herinn
prátt fyrir fallbyssuskotin: „Jeir bjóða okkur velkomna! Hermenn
mínir! parna liggur vegurinn til Palermo!“
Við pessi orð hröp&ði allur herinn ákaflegt gleðióp og óð
áfrant í miklum vjgamóð með Garibalda í fararbroddi
eins og hans var siðvenja. í hinni víðu rauðu kápu sinni liktist
hann Surti, sunnankomnum með sviga leyfl, og hermenn hans Mús-
pellssonunt. Garibaldi-söngurinn hljómaði i gegnnm fallbvssuskot-
irj og vopnabrakið, og „lifl frelsið". t samjöfnuði við mennina, pegar
3->2
I nokkra klukkutíma hafði nú verið ntikil gleði í Marsalaborg
og vopnagangur og fögnuður á öllnm strætum borgarinnar. En
ekkja Viacelli varð pess ekki vör. Hinn priliti frelsisfáni blakti
útúr glugganum gagnvart liúsi hennar, eins og allstaðar í borginni,
cn liún sá pað ekki. Hún gokk eirulaus herbergi úr herbergi
gegnum allt húsið. Hún dvaldi ýnr.-st í herbergi ntanns síns eða
sona sinna, eða húu staðnæmdist í stofu dætra sinna óg settist á
rúmstokkimi og horfði á fatnað peirra. Stunduin hrökk hún við
og virtist henni sem hún lieyrði stunur. VesalingnrJ Jað voru
andvörp frá eigin nióðurhjarta hennar.
Svo gekk hún aptur í gegmim allan bústað peirra og nnni
staðar í salnuré.
„Frú!“ var sagt í dyrunum.
Sorgarhros lék á vörum ekkjunnav. er hún ko«j aúga á hin«
unga málara.
„Jó cg ge.ti eigi fært yður hugguuarerindi, pá kem eg þó með
von cun hefndina“; sagði Landolíó. „Hershefðingi Garibaldi er kom-
itm“,
Ekkja Viucelli sneri sér að dyruiuun, en áður en hún komst
pangað, koin Garibaldi inn.
J>að er óparfi að fara hér að lýsa betjunni, sem var jafn-fram-
úrskarandi að hreysti og sigursæh], sem mamikostum. J»að er
liuggunarríkt, að gleyma um stund aTlri eigingirni og ialsi veraldar-
innar og horfa á hinn niikla manniim ú Caprera., par sem kann gengur
um og ræktar aldinvið sinn og gefur skepnuin sínum, að eins hrygg-
ur yfir því, að geta ckki gjört allt það góðtt, er hanu langar tiL
Ovinutn haus og öfundarmönnum, — sem opt er aleiga ágætismann-
anna — hefir eigi telcizt að sverta virðingu hans, pví hún rís ætíð
glæsilegri uppúr pví hrati, sem á Tiana hefi-r verið kastað, og
stendur sent leiðarvfsir fyrir alla pá sem elska ljösið og fram-
farir mannJcynsins. Jað var ánægjulégt, að hafa lifað samtíða
pvilikum manni óg vita pað að ntinning hans deyr aldrei nteðal
pjóðauna. Jað gefur vou utn, að réttlæti og sannleikur sigri
pó að lokurn á meðtil vor.
Jegar Garibaldi lenti á Sikiley var hann nær 53 ára gamall.,
<en pó ekkert aptur farið, þó hann hefði átt í ótal þriuitum og