Austri - 31.01.1896, Page 1

Kemur.út 3 á m&nuði cða
36 blöS til nœeta nýárs, og
hostar hér á landi aðeins
3 h., erlend/s 4 hr.
Gjalddagí V jtdí.

JJppsöfjn slrijlcf) hrndiu við
ára'mót. Ógiid ncma hom-
in só til ritstj. fi/rir I. oició-
óbcr. Auf/h/sinc/ar 10 anra
\indn, eða 60 a.hver jmml.
dálks og hálfu dýrara á 1.
&iðu.
VI. Á R
AMTSBÓKASAENIÐ » Seyðisfirðj
er opið ú l.iugard. ki. 4—5 e. m..
SPA.R1SJÓÐUR Seyðisfj. borgar
4°/fl vexti af innlögum.
ÍÍTLBNBAK FRÉTTIR.
-—O—
England cg Bandarikin
eiga nú í all-huvðri deilu utaf landa-
mseraprætu milli lýðveldisins \ ene-
zu'ela og Guvíuki í Suður-Amcríku.
Er sú deila luuinig til koriiin, að
Englondingav ciga mikinn hluta af
fylkinu Guyana, ev liggur að pjóðvold-
imi Venezuela, og luifa nmrgiv Eng-
lendingar sezt niður pav á landanncv-
\im. cn Venezuclamenn segja að ]»eiv
cigi ckki land pað ev peiv l)úi í, og
vilja innlima pað og pú i lýðveldið,
scm nýlenduinenn pessir lilakka litt
til. pvi í Venczuela er o])t róstusamí
og stjórnleysi, eins og viða vill hrenna
við í lýðveldunum i Suður-Amevíka.
Englendingar hafa boðið Venezu-
ehunönmim að leggja pctta landaprtutu-
má.l i gjövðavdóm. on ]>ví hafa hiniv
neitað. En }>ó heiðu Vcnezuelamenn
sjálfsagt ovðið að lá-ta uudan, hefði
eigi voldugri pjóð slegizt í leikinn,
enda vivðast það engiv afavkostir fyrir
]>á að sicta gjörðardómi óvilhallra
mamiíi á. málinn.
En ]>á fóv forseti Baiularikjanna,
C?leveland, að skipta sév af pessu landa-
prætumáli og skvifast á mu }>;tð við
stjórnina á Englandi. Og er hemii
pótti petta slettirekuskapur af hommi,
]>á sendi Cleveland, litlu fyriv jöl,
stövpingi Bandarikjanna. all-lutvðovða
áskorun mn, að veita fé til gjörðar-
íuanna í málinu, sem h:mn g-tlaði sér
svo helzt siálfur :ið velja. pótti for-
seta pað hættulegt, að láta Englend-
inguni haldast pað n]>]>i að áseilast
hin amcrisku lýðveldi, og pað gengi
heint ofani keimingu Monvoe Banda-
ríkjaforseta, pess er fyvstuv hafði pað
fyviv skýlausan rétt og skyldu Banda'
ríkjaniamia. að bamia öllum ntlendum
pjóðmn, að skípta, sév af málum j
Amevíkn og allva sizt nuettu pæv
stækka par pau lönd, ev Ewópumenn
a'ttu pav fyrir. Kvað (Jleveland svo
fast að pessu, að hann sagði virðingú
Bandaríkjanna liggja viðpví. að Vene-
zuelamenn vícvu eigi ofuvliði bovmv i
pessu landapvætumáli af Englendiug-
um; en sjálfsvirðinguna lcvað forseti
hverra,r pjóðav dýrmætustu eign, sem
aldrci yrði of dýru verði keypt.
j>essum hoðskiip Clevelands tók
stóvpingið í Washington vel og kvað
]-að sjálfsagt að veita féð til gjövðar-
dóins pessa og ákvað til pess 100,000
dollava, og skyldu gjövðavmenn veva
priv'og setja landamcvki eptir eigin
geðpótta án pess að taka tillit til
krafa Englendinga. Og pótti Banda-
SKYmSFlRDl, 31. JANÍ’AR 1896.
rikjamönnum fyvst uln sinn petta vösk-
lega' gjört af fovseta og pinginu.
En EnglendingiU- kölluðu pett.a
ójöfnuð einan og yfirgang af liendi
Bandavíkjamanna og kváðnst eigi mundu
lúta siun hluta , hvað sein hinir segðu,
cn fórn pó liægt og gætilega í málið.
on voru péttiv fvvir, einsog peivra er
siður. og hjuggu herskipii.flota siim í
ákafa. #g badtu við fjárveitingu til
hevflotans peivvi ákvövðun, að hyggja
skyldi nú sem allva fyrst 10 nýja
bryndreka.
Canadamenn — ev stundum liefiv
verið sagt að iniindu fúsir k að sam-
einast Baiidavikjamömuiin — lét.u nú
og all-ófriðlega; sögðu pað sjálfsagt
að bervæðast og veita Englending-
um að inálum og ganga í ófriðinn með
peiin, ef til pess kæmi að hari/.t yrði,
niun pað og nokkuð liafa. gjört luigi
Canadamaima fráhvevfnvi Bandaríkja-
mönnum, að peir iiafa eigi viljað h:eta
peim fjiirtjón ]:>:ið, er peiv lia.fa beðið
af selaveiðum peivva í Bevingssundi,
sem pó ev tildiemt Canadamönimm
ineð gjövðavdónii.
]>egav Baiidavíkjanienn sáu, að
Englendingav skipnðust cági liið minnsta
við liótaniv peivra, og að grána blyti
gamanið. ef Amerikumeim héldu fast
fram kröfum sinum, — pá fór. að
koina hik á alla, hina. stilltari og
vitrari menn vestan hafs. sem pótti
pað hin mesta óhæfa ef possav tvær
fvændpjóðir ientu i hinuin voðalegasta
ófriði, sem hið næsta strið lilvti að
verða, með öllum peim morðtólum,
sem nú evu fundin.
Auðmennirnir og öll vevzlunav-
stéttin pav vestva, óttaðist svo mjög
ofriðinn, að aliir vildu selja alls-konar
skuldabréf fyrir næstum hvað sem í
lioði vav, og vovu kaupmenn sem a«rð-
iv að selja á kaupmannasamkundunum.
Fullyrða amevikönsk blöð, að a fáum
dögum hafi peiv tapað á sölu skulda-
brefa náhegt 1000 md.Lionu.rn dollara,
sem er voðaleg ujjphæð, ev lilaut
jafnvel að skjóta himun framfúsustu
skelk í bvingu.
Svo tók klevkalýðurinn duglega
í stvenginn og pvuinaði frá öllum
pvédikunarstólum í Bandarikjunum, á
síðasta sunnudag í Adventu, ákaflega
á móti ófriði yfiv liöfuð, og sévílagi
ófriði milli pessava fiændpjóða, ev
peiv töldu vera bvóðurmovð. Og í
san|a strenginn tóku klevkav á Eng-
landi, með himnn fvæga mælskuiuanni,
íarrar, í bvoddi fvlkingav. Og liafa
pessav keiiningar klerkalýðsius gjövt
inikið að pvi að sefa hugi manna.
En írlendingar blása að ófriðar-
tundrinu af alefli, af pví peiv pykjast
sviknir um pá heimastjórn, or Glad-
stone liafði lofað peim.
Ritstjóvi liins stóva New-Yovk-
iilaðs „\VORLD“ tók uppá pvi að
biðja ýmsa lielztu menn á Englandi,
að segja hlaðinn álit sitt um deiluefn-
ið, og voru öll pau svör, ev blaðið
fékk, nema frá Ivlandi, rnjög mótfall-
in ófviðnum. En («inna mevkast pykiv
liið stutta og laggóða svav gamla
Gladstones, er hljóðaði pannig: .. pað
þarf aðeins heiibrif/ða slcynsemi til að
liippa þessu í Iag“. En einkum eru
pó Englendingav stoltir af svari prinz-
ins af AVales og elzta sonav haus,
Jievtogans af Yovk. Segjast peiv veva
góðrar vonar um, já fullvissiv pess, að
deilumáli pessu vevði váðið til iykta á
pann liátt, að háðtun pjóðuin megi vel
lika, og verði pað til pess, að tryggja
enn betur vináttuna milli frændpjóða
pessava. Segiv „Times“, að eigi bafi
verið hægt að taka í fiim orðum betur
fvam vinahug Englendinga til fvænda
sinna vestan hafs, og hæla öll hin
ensku lili'ið mjög pvinzinum og hevtoga
fyi'iv petta svar, er peir vona að vevði
til pess að fdjákka mesta rostann i
Bnndaríkjamönnum, ásamt svavi gamla
Gladstones.
Hinn fvægi uppfyndingamaðuv,
Edison, hefiv hótnð Englendingnm ]>ví,
að ]x‘ir skuii fá að kenna :i göldvum
lians og gjörningum, ef ófriðuv takist
með Englendingum og Bandavíkja-
mönnum. Kveðst hann muni senda
peim all-illar sendingav í loptfövum,
ev megi stýva, og ætla.v liann að láta
paðan vigna yfir hc-rski]) og landhev
Englendinga eldi og „dynamit“, ev
gjörevði peim á svipstnndu. En um
stvendijv Korðuv-Amevíku ætlav hann
að leggja pæv iiiegin’gjai ðiv é.r vafuv-
magni, ev spvengi’ skip Englendinga í
lopt upp, ef pau vogi sév að landi.
iSegist Edison tveysta sév með fáum
mi'mnum að eyða gjövsamlega með
vafm'magnsvélum sínum heilum hev-
sveitum. En heimili sitt segist hann
muni fá vavið með 4 mönnum, pótt
alluv her heimsins veitti Iiomim pav
aðsókn.
Englendingav játa pað sjálfiv, að
Edison muni vevða peim skeiiHiluettuv,
ef svo iila taldst til, að peiv lendi i
ófviði víð Bandaríkin.
Englendingav hafa nú í mörg hovn
að líta, pvi peiv vevða að senda hev-
lið hæði að lieiman og fvá Indla.ndi
til Caplandsins, til að gæta par
réttav peirvav nýlendu gegn Bónnum í
Tvansvaal, ev peir eru hvæddiv um,
að jaýzkalandslíeisavi vilji veita. liðsinni.
eptiv hvaðskeyti haiis til fovseta Ivvii-
gevs, er getið ev um í síðasta tbl.
Austra.
Englendingav evu nú og komnir í
ófvið við Ashiaiitivíkið, er liggur u])[>-
af Guincastvöiidinni, all-langt inní
Afvíku, og evu pangað illiv vegir og
loptslag óliol4| en landsmenn, og
pó einkum koimiigav peh'va, mestu
grimindavseggir. Hafa Englendingav
aðuv ueyðzt til að herja á pá, og
bavði pá á peim Wolseley, sem mi
er vtirforingi alls landhevs Englend-
iiiga.
NR. 3
Frakkland. Frakkav evu að
stæla við Englendinga um, að lá.svik-
avann Arton fenginn sév í henduv, ev
stjórnin frakkneska ætlav að nota til
pess að konia upp meivi svikum í
Panamamálimi; en Englendingav evu
jafnan tregiv til að rjúfa gviðin, eða
banna mönnum’ landvist, nema um
uppvísa almenna glæpamenn sé að
vieða, en enga pólitiska ofsókn. sem
peim pykiv nokkuð gvunsamt um, að
hér eigi sév stað.
Admiváll Gervais er dæmdur sýkn
saka af pvi að hafa vevið valdnr að
stvandi liinna 3 fvalfknosku hovskipa,
er kemulu gvunns, ev pau áttu að
fara að heiman til Tyvklands í haust.
Nýdáinn er i Pai'i.s eitthvert
frægasta sjónleikaskáld heimsins., Alex-
ander Dumas Irinn vngri, 71 árs að
aldri.
Þýzkaland. Rar ev nú sem
fvrvi mesta pvef við sósíalista, en
ofsókniv pó heldiiv linavi, síðan iunan-
víkisváðgjafinn. von Köller, ev mest
gekkst fvrii' peini, hefiv farið úv
stjórninni; og nú er og hætt rið að
höfða mál gogu sa?nafræðingi Delbviich
er áðuv ev getið hér í blaðinu.
Með keisava og gamla Bismavk
fev a.llt vel. oa liefiv keisarinn nýlega
lieinisótt gamla manninn á Eviederichs-
vulie við Hambovg. og t.ala.ði ]>ar
viitsamlegii við liann. En cigi er enn
upplcomið, livað samtal peivra liljóð-
aði um. og fara blaðamenn um pað
mörgum tilgátnm, ev eigi ev a.ð henda
veiðuv á. pví eiiginn veit með nokk-
urri vissu hið simna.
Tyrkland. Soldán heíir
skrifað þeirn báðum, Rússakeisava
og fovseta Etiglandsstjóvinv, Salisbnry
lávavði, mjög vinsamleg hvéf, og beð-
ið p:i að efast eigi um að hann muni
efna. lofovð sín nm betvi réttindi
fyviv kvistna. menu í löndum sinum.
En lítt skipast po pav til liins betra
um luigi kvistiima m.-uina í Avmeníii,
og evu Rússav grunaðiv um að peir
stadi l'yrki u]>p í ójöljuiðinum undiv-
uiðrí, til pess að ldevpa. málum Tyvkj-
•uis í sem mcstar ógöngnv, og mat.a
svo sjálfiv sem bezt kvókinn. er til
skavar skríður með Tyvkjamim og
stórveldummi; og víst ev pað. að
Rússai' hafa með mesta bavðýðgi rvkið
út úr löndum sínum avmeniska flótta-
menn undir svevð Tyvkja. sem er all-
ódrengilega gjört.
Tyvkir hafa nú slakað pað lil
við stórveldin, að leyl'a nokkvmn af
berskipum peirra að sigla í gegimni
Hclltisundið iim að Aliklagai'ði.
Eigi cv með ö!!u óvamlasamt
að gjöva soldáui lil hæfis. Xýlega
ílýði Sa/d juisja á, náðiv sendiherra
Englendinga í Miklagavði og haðst
hans ásjáv fvrir sjálfan sig og sou
sinn. Veitti sendihevraim Iionuin pá
bæn og neitaði Soldáni um að fram'