Austri - 23.09.1896, Blaðsíða 2

XR. 25
A Ij B T II I.
*
festa. ’l'.að ðlit sitt með eiði, að engir
gallar á stýrinu liafi átt nokkurn pátt
í slysimi?
Yér lýsum ]»ví svo yfir, að vér liöf-
iini onga nstæðu til að a'tla nð li'muin
útlendu skoðunarraönnmn hafi eigi get-
að skjátlazt með álitsgjörð sína, einsog
felagið berlega segir að oss liafi lient,
heldnr erum vér sannfærðir mu að
peim hufi niikillega skjátlast, or peir
Jialda pví frain, að bilun stýrisins hafi
aðeins verið prýstingnum gegn ísmun
að kenna, pví að svo hefir alls eigi
verið, og liefði slíkt ekki komið fyrir
ef stýrið hefði ekki haft hina áður
nefndu gömlu galla og ekki hefði verið
óvandvirknislega gcngið frá pvi að öðru
leyti, einsog luegt er að sjá að iiefir
verið gjört, á. stýriskróksparti peim,
er að ofim er getið, og viljum vér pví
til upplýsingar geta hans nokkuð nán-
ara hér.
Partur pessi er einsog áður er getið,
•aðeins tappi sá af kröknnm, sem geug-
ur ofaní stýrislykkjuna; liann er 4l/j
'pnml. á lengd og par sem hann liefir
hrotnað frá króknum, er hann að pver-
máli 2 pnil. og 2 línur, og verður pá
iflatariuál brotflatarins, ef slétt væri,
-030, 66 □ l’iinr. En par sem tapjii
"pessi bcfir verið orðinn iiálfslitinn, pá
liefir á sínum tínia verið settur utan
mn hami fiólkur eða lietta, sem bylur
.liann allan jafnt brotfieti og gjörir
Jiann eins digran og liann íuun liafa
verið upphpjflega, án pess pó að gott
væri að sjá, að hann væri klæddur
pessum dul-arbúningi sem að ongu leyti
gaf lionum nok'lnsm styrk, heldur fyllti
nokkuð útí liina einnig hálfslitnu stýr-
islykkju, sein pé purfti að setja Jnilk
innani til pess að fyririiyggja allt skrölt
stýrisins. Rvermál tapjia pessa með
liettunni, eða einsog liar.n mun hafa
verið upphaflega, er 3 pml. og 2 línur
og verður pá. fiatarmál hrotflatarins að
hettubörnmnum með reiknuðum 1133,
54 □ línuv, verða pannig hettubarm-
íirnir niismunuriim á liinum tilfærðu
tölum eða 602,88 □ líiiur, scm cr lið-
•ugur helmingur af lriuu upprnnalega
gegnumsliorna flatarmáli tappans um
brotstaðinn.
Af pessu sést, að stýristappi pessi
hefir verið slitinn meir en til liálfs,
•áður en liettan var sett yfir liann.
pegar pess er nú gætt að lrin stýris-
járnin hafa að líkindum öll verið jafn-
giimul og pví jafn slitin, eða svo slitin,
nð járnmagn peirra stýristajipa, eins-
og pessa, liefir aðeins verið orðið tæji-
ur helmingur af pví seni pað var upp-
runalega, sem er hérumlril sania járn-
inagn og vanalega er brúkað í stýris-
krölístajipa á 24—26 tonna skijium hér,
pá getur liver niaður séð, að petta er
stór galli, og pó pað elcki be-inlínis sé
smi.ðagftlli, pá lýsir pað, einsog áður
er sagt, óvandvirkni, að setja liinar
unmeddu hettur á stýristappana og
hólka innaní lrinar liálfslitnu stýris-
lykkjur í stað pess að gjöra hvort-
tveggja af nýju, eða svo mundi pað
vera kallað liér; og pó svo liefði nú
verið, sem ekki var, að engínn annar
galli liefði verið á stýri „Yesta“ en
sá, að stýrisjárnin ejitir ofannefndum
stýristapjia að dæma, — lief'ðu verið
háifslítin, pá var sá galli eion nægi-
legur til pess, að orsaka ]>að, að stýr-
ið ekki mátti mæta minnstu mótsjivrnu
eða prýstingi gegn ísnum, nema til
pess að járnin Jiefðu hrotnað cinsog
pau gjörðu sum, og stýrið pannig orðið
gagnslaust, pó pað aldrei hefði brotn-
að um Jutlsiim, • sem pað ekki heldur
gjörði vegna hirnni ný upptöldu galla
á stýrisjáruuimm, lældur af pví að
hálsimi eða stýrið sjálf't var úr slæmu
járni og að öðru leyti gallað einsog
úður er sagt, og einsog líka gíegist
fram lijá öðrum hinum erlenda skoð-
unarmaiini eptir fyJgililaði ísafoldar 7,
maí p. á. að dænia, par sem svo stend-
ur: ,.A priggja feta svæði, gengur
rifa iriður á við 4. pnnil. á lengd, en
dýjit lieimar gátum við fundið að var
‘/4 puml.“. J>ó að petta sé mi í sjáJfu
sér ill skiljanlegt, pá sýnir pað með
öðru, að hinn..erléndi skoðunarmaður
liefir eins og vér, orðið var við galla
á stýrisloggnurn, pó lítið sé úr peim
gjört, og að irin umgetna rifa liafi
grynnkftð nokkuð frá pvi að liún var
mæld liér, sjálfsagt af ryði, enda liefir
ejitir pví, sem skýrt er frá í Austra
22. júní p. á., ekkert af stýrinu verið
notað aj)tur, prátt fyrir tillögu skoð-
iraarniannsins (John Shaiv) um að sjóða
]iað samnn.
Með frainansögðu pykjumst vér hafa
sýnt, nð árásir irins saineinaða gufu-
skipafélags á oss og skoðunargjörð
vora, séu á engum rökum hyggðar, og
látum vér pví úttalað um pað atriði
í petta sinn.
Viðvíkjandi aptur á. möti peirri
ástæðu félagsins, að vér liöfum verið
jafn færir um að Alíta galla og járn-
gæðum stýrisins, eins og að meta vinnu-
laun vor við aðgjörð pess, par sem vér
liefðum sett pau niður úr 2000 kr.
í 800 kr.. pá viljum vér taka pað
fram, að pá er vér tókuni að oss að
gjöra við stýrið, gjörðum vér engan
sainiring um vinuulauii vor fyrirfram
heldur reiddum oss um ofá fögurlof-
orð skipstjóra og farstjóra, senl kváð-
ust mundu sjá oss fyrir göðri borgun,
— pó að farstjórinn pættist ekki imuia
ejitir pví síðar, — ef vér gerðum svo
við skijrið, að pað kæmist til útlanda;
en af pví að vér vorum sannfærðir
um, að vér með aðgjörð vorri á stýr-
inu, — sem varð til pess að skijrið
komst Jijálparlaust til Enjjlands —
hefðum frýað hið sameinaða gufuskijia-
félag eða. lilutaðeigandi ábyrgðarfélag
við fleiri púsund króna útgjöld, fólgin
í pví að sækja „Yestu“ liirigað, eða
flytja stýri til lieiraar og koma pví á
hana liér, pá settum vér 2000 kr. ujij)
fyrir viimu vora, sem, ef saimgjarnlega
er skoðað, er mjög lítil pöknun í sam-
anhurði við pann hagnað, er nefnd fé-
lög iiöfðu af verki voru, einsog áður
er sýnt fram á. En í stað pess n.ð
borga lrina uppsettu ujipha’ð, gátum
vér með illan leik og meðfram fvrir
annara lijálp srert út 800 kr. sem vér
iilutum að sætta oss við, par vér vegna
vantandi samninga ekki treystumst til
að fara í mál út af misimminum
erlendis og ekki liöfðum fé til að kyr-
setja skijrið hér, eptir að vér höfðum
gjört pað sjófært. En prátt fvrir
petta, erum vér sannfærðir um að vér
höfum unnið nefndum félögum margra
púsund króna liagnað með verki voru,
sem gufuskipafélagið hefir endurgoldið
með pví, a,ð revna til að svívirða oss
í augum útlendra manna, með ritgjörð-
um sínum i blöðuuum og hæklingura,
og gætum vér vel séð, pó pað nyti
pessa hagnaðar einsog pað liefir lians
aflað.
Að endingu viljum vér taka pað
frain, að vonandi er, að hið sameiu,-
aða gufuskipaf>>lag gái svo að stýris-
útbúnaði skijia sinna framvegis, að pau
ekki tepjiist hér við land fyxir slæm-
an útbúning á peim, en pó svo kynni
nú til að vilja liér eptir, pá niundum
vér lítið liafa að gjöra, ef vér tækjum
að oss aðgjörð á peim fyrir slíka borgun.
Akurevri 11. ágúst 189(1.
S. Sigurðsson. Jósep Jóhannesson.
Eg Snorri Jónsson skrifa undir grein
pessa að pví leyti sem skoðunargjörð-
ina snertir.
Sn. Jónsson.
-i< *
Eramanskrifaða grein liafa skoðun-
armennirnir sýnt raér, og votta eg
samkvaunt beiðni peirra, að pau/V(/íi'7.s'A-«
atriði, sem fram eru tekin, eru, að pví
er mér er frekast kunnugt, alveg rétt
herm-d, og vil eg pví um leið lýsa vfir
pví, að eg eptir minni pekkingu ániáli
pessu, verð að álíta, að pessir menn,
sein eru hinir heiðvirðustu menn i alla
staði, hafi pví sarit óinaklegu álasi.
Akureyri 11. ágúst 189(1.
Kl. Jónsson.
Þúsmid ára miiiRÍn".
1 sumar tóku nokkrir menn í aust-
ustu sveitum Austur-Skajitafellssýslu
sig saman um pað, að iialda nú nokkra
niimringu um landnám Hrollaugs Eögn-
valdssonar undir Skarðshrekku f.vrir
1000 árum. Tóku peir, Gnðmundur
Jónsson í Ringanesi og Björn Ey-
mundsson í Dilksnesi að sér, að standa
fyrir veítingum við samkomuna, sem
ákveðin var á sunnudagiim í 17. viku
smnars (16. ágúst). Rennan dag var
gott veður um morguirinii, en pykkt
lojit og nokkur poka í fjölluni, en ejitir
miðjan dag fór að koma úði úr pok-
unni, og um kvöldið tök. að rigna, en
pá voru margir farnir á stað heim-
leiðis. Vegna pess að veður var eigi
sem hagstæðast, varð lítið af glímum,
kajiphlaupum eða öðruin siíkum skemt-
unirai, eins og í fyrstu var ráðgjört,
og urðu meiiii að láta sér nægja ræðu-
höld, söng og samræður. Yfir 100
manna voru saman komnir; flest var
úr Isesjum og Lóni, nokkrir af Mýr-
um og úr Suðursveit, og fáeinir utan-
héraðsmenn. Evrst var sungið : „O!
Guð vors lands“ og síðan minni Ts-
lands eptir Eymirad Jónsson í Dilks-
nesi, pvínæst hélt Jön próf. Jónsson
að Stafafelli tölu um laudnáin pessa
liéraðs, sögu pess og landsins í lie.ild
siirni, framtíð pess og viðreísn. Gat
liann pess fyrst, að flest ártöl á land-
námstíðinni væri nokkuð óvís, pví að
landnámsmenii liefði hvorki kunnað að
rita bækur né hatt ákveðið ár til að
telja timann frá, lieldur hefðu elztu
sagnaritarar vorir orðið að miða tím-
ann við iiitt og petta ejitir miiini elztu
o’g fróðustu iinuraa. En af írskura
rituin mretti sjá, að klerkar frá Tr-
iandi, er Norðmenn kölluðu Papa, hefði
verið komnir liingað 796, og örnefni,
sem á pá miimti, væri hér á suðaust-
urhorni landsins. Guðbrandur Yig-
fússon, sem mest og bezt Iiefði skrif-
að um tímatal í íslend-ingasögum, setti
útkomu Hrollaugs nálægt 900, pó
lieldur fyr en eptir aldamótin, en með
pví að liann fylgdi arraala tali urn upp-
haf íslands bygðar (874), munaði pað
4 árum frá tali Ara fróða, er setti
upphaf landná'iua 870, og mundi pví
98
ekki far'a fjarri, að telja útkomu Hroll-
nugs 896 (og l lHjótsíLóni uni sama
leyti, samkvreint ætluii Guðlirands).
Yæri pá réttar il aldir síðan Papar
liofði fvrst verið hér, en 10 síðan peir
hefði sezt liér að: Úlfljótur, er fVi:st-
ur flutti iög út iiingað og Hrollaugnr,
er var ættfaðir flestra lririna mestu
fræðimanna vorra í fornöld (Sæmund-
ar fróða. Ara fróða, Snorra Sturlu-
sonar o. fl.). Síðan fór lnran nokkr-
um orðtim mn kosti og galla hinna
fornu Yorðnmuna, uiu pað, iivernig
kristnin mýkti siðina en veikti jafn-
frajnt liina fornu stjórnarskipun, er
runUin var af iieiðinni rót, hvernig
laadsiuenn týndu frelsi sinu og rötuðn
i nauðir og b’gindi, og livað peir liefði
gjört og pyrfti enn að gjöra tii að rétta
við andlegau og lflvamlegan iiag sinu.
ijagði liaiin einkum áherzlu á pað, að
liverjum íslendiugi breri að virða tungu
sína og pjóðerni og Teitast við að vera
sem nýtastur í siimi stöðu i pjóðfé-
laginu. Síðan var sungið kvreði um
landnám Hrollaugs og framtíð Horna-
fjarðar, eptir Eynmiid í Jfilksnesi, og
nokkur fleiri ljóðniæli, og enn tölur
haldnar; mimitist p \ þorgriinur lreknir
Rórðarson pess meðal annars, að marg-
ir muiidu íniynda sér útlit landsins í
fornöld glresilegra en verið liefði, og
gjöra lieldur niikið úr apturfor pess
á síðari öldurn, en hann vonaði og
óskaði, að pað mundi blómgast og
auðgast á ókoniinni tíð, og pjóðin elcki
purfa að standa öðrurn pjóðum langt
á baki í mörgum greinum, og siðar
mælti liann fyrir miirai kvenna, og tök
pað fram, að réttarstaða peirra væri
íiú miklu betri en í fornöld, og liann
óskaði peim ailra peirra réttarhóta,
sem peim karaii að haldi, en rú væri
krafizt fyrir peirra hönri fieiri rétt-
inda, en pær mundu almennt liirða xinx
eða liafa not af, og viðvikjandi ment-
un kyenna taldi hann æskilégt, að liún
heindist meir í vei’klega átt en verið
liefði, og kvemiaskólar liendi náms-
meyjum að virða sem bezt vinnnna og
nytsemi hennar.
Sramlendingar og- „Yesta44.
Jþað fór illa, að ,,Vesta“ kom ckki
hingað til Austurlaudsins 12.—14. p.
m. eptir Sunnhradingum eins og far-
stjóri iiafði lufað, og peir reitt sig á,
]irátt fyrir varnagla þann, er farstjóri
sló í enda auglýsingarinnar, sem pó
hefði átt að gjöra pá varasama með
að reiða sig á p'essa ferð, er var
svona skilyrðum bundin.
Sunnlenzkir sjónienn hópuðust sam-
an hér á Seyðisfirði, Xorðfirði og Eski-
íii'ði til að sæta pessari ferð með
„Yesta“, og liafa svo flestir heðið sið-
an atvinnulausir á pessum stöðuin, sér
í stórskaða.
Og ])að var pað leiða við petta til-
boð farstjöra, að pað aptraði bæði
O. Wathne og Thor E. Tulinius frá
að senda sin gufuskip suður um miðj-
an p. m„ eins og peir höfðu pó ætlað
sér, svo nú vantar líklega fiutningsskij)
handa Sunnlendingum, pví „Yesta“
getur hvergi nærri flutt i eiiini ferð
allan pann fjölda, er hér er nú til
sjóróðra á Austfjörðum.
En úr pessum farkosts-skorti írirast
oss að hinn heiðraði farstjóri gæti
mikið hætt, með pví að láta „Yestii“
fara strax um luel frá Reykjavík