Austri - 10.08.1897, Qupperneq 3

m. 22
AUSTM.
87
svo marga ágætismenn að fornu og
nýju, landsins, sem vorir frægu for-
feður byggðu, er peir ekki vildu pola
kúgun og yfirgang í liinum fornu óð-
ulum sínum, landsins sem hefir fóstrað
og geymt vora ágætu tungu, og hinar
fornu bókmenntir, sem allar pjóðir
öfunda oss af, landsins, par sem menn
rituðu á sína eigin tungu, meðan allar
aðrar pjóðir urðu að fiýja til latín-
unnar; að minnast pessa fátæka lands,
sem pað svo opt er nefnt. En af
hverju er pað kallað svo? Af pví að
ekkert land í heimi er eins litt yrkt
og ræktað sem vort kæra föðurlaud,
og sem vér pví stöndum í stórri skuld
við; pví ekkert land á svo auðuga nátt-
úru, að eigi puríi mannsandinn og
mannshöndin að framleiða pau gæði,
sem fólgin eru í liinu frjóva skauti
náttúrunnar. En hér eiga ýms mis-
ferli í stjórn landsins og vei’zlun pess
á fyrri tímum fullt eins mikinn pátt
í, einsog forfeður vorir.
En nú roðar fyrir nýrri framfará-
öld, einnig hér lijá oss Islendingum,
pví vísindin og hinar stórvægilegu upp-
götvanir nútimans hafa tekið pað afl
í pjónustu framfaranna, sem vér ís-
lendingar erum ríkastir af, en pað er
vatnsaíiið í fossunum, sem hugvitsmenn-
irnir geta nú breytt með æ hægara
móti í krapt pann, er getur fram-
kvæmt svo óendanlega margt, og á
hverju- ári, já, næstum á hverjum degi,
leggur petta nýja afl ný starfsvæði
undir pjónustu sína.
J>etta framtíðarinnar mikla starfs-
afl, veitir náttúra Islands oss í ríkum
mæli, og er pví vonandi, að oss lær-
ist bráðum að færa oss pað í nyt.
Hvílikum umbótum og framförum
nnxndi t. d. vort kæra Fljótsdalshérað
geta tekið, pegar vér. höfum Uert að
handsama atlið úr Kirkjubæjarfossin-
um, látið pað sjóða allan mat fyrir
Héraðsbúa, hita upp hýbvli peirra og
reka gufubáta aptur og fram um Lag-
íix'fijót; petta enx engan vcginn öfgar,
pví menn handsaraa nú petta afl, reka
með pví rafurmagns-vagnlestir langa.r
lfiðii’, beita pví fyrir sporvagna, lýsa
f g liita með pví stórborgir, sjóða ail-
an mat við pað o: fl. í löndxnn peim,
sem eru pó miklu fátækari af pessu
afli en vér.
lsland er kallað fátækt land, en pó
virðist pað eigi fátiekara en svo, að
náttúra pess sé vel hæf tíl að xxla
upp dugandi menn og konxxr, „pétta
á Velli og pétta í lund, polgóða á
raunastund11, pví pað eru eigi hin frá
náttúrunnar héndi bezt útbúxxu löndin,
er hafa framleitt mestxx framfarir og
auðsæld pjóðanna; pví pær pjóðir, sem
eiga í baráttu við náttúruna, standa
einmitt frenxst að andlegu atgjöríx og
yerklegxxm framkvæmdum. Allt slíkt
er koniið undir Jcarakternum og pjóð-
ar-einkennxinuni, og að pví leyti pori
eg að fullyrða, að vér íslendingar
stöndum eigi að baki annara pjóða,
og eigxxm pvt milda mögulegleika til
að geta tekið framförum.
Yér erum hér samankomnir í ein-
hvei'jxx liinu tigiiarlegasta og fegursta
héraði pessa lands, Eljótsdalsliéraði,
par sem sjálf náttúran í öllu sínu
sumarskrauti umkringir oss, Héraðið
sjálft eitthvert b.ið tilkomumesta á Is-
landi, stórvaxið að ummáli, um pað
renna tvö liin stærstu vatnsföll landsins,
umhverfis gníufir fagur fjallahi'ingur
og fjallakonunguriixn Snæfell í öndvegi.
J>ví er pað eigi ólíklegt, að pvílíkt
stórvaxið landslag ali stórhuga, dreng-
lynda og dugandi kai'la og konur, og
píinnig Iiafa oss reynzt bæði Héi’aðs-
menn, og Ejarðamenn, sem Ixin opt og
tiðum örðnga sjósókn hefir vakið til
dáðar og dugnaðar fremur öðrum laxids-
mönnum.
Með pvílikum ’mömiunx, sem vér
óskum og vonunx að séu víða til á
landi voru, efumst vér eigi um að:
............ej-jan hvíta,
á sér enn vor, ef fólkið porir
Guoi’ að treysta, hlekki’ að hrista,
lilýða réttu, góðs að bíða11.
Að svo mæltu biðjuxn vér liina heiðr-
uðu samkomu að hrópa lnirra fyrir
vorxx kæra föðurlandi!
Seyðisfirði, 10. ágúst 1897.
|>ann 2. p. m., koni „Yaagen11, skip-
stjóri Haugland, norðan af Eyjafirði
með 1200 tixnnur síldar. En pá var
herra 0. Wathné norður á fórsliöfn
að reyna til pess að koma frarn hvala-
veiðabátnum „Friðpjófi11, sem hann
hafði keypt par í félagi með lierra W.
Backe fyrir Ixönd 0rum & Wulff, —
svo pað varð að senda gufubátinn
„Egeriu11 eptir 0. W. norður, og mxxn
gufuskipið hafa komið par í góðar
parfir til pess að hjálpa „Elínu11 til
að ná |Eriðpjófi“ út, sexn líka tókst,
svo öll pi'jú skipin komu hingað sam-
flota um morguninn 7. p. m., og fór
„Yaagen'1 svo til útlanda með síldar-
farmiun samdægurs.
Með „Yaagen11 konxu að norðan,
kaupstjóri Chr. Havsteen, og fulltrúar
Gráxmfélagsiris, prentari Björn Jóns-
son og bóksali Erb. Steinsson.
p>ann 8. p. m., kom „Egill11, skip-
stjóri Olsen, frá Eyjafirði hingað muð
á 9. hundrað tunnur síldar, og fór
liéðan 9. p. suður á firði og svo til
útlanda.
Með skipinu kom frá Aknreyri stór-
kaupmaður Sörensen nxeð fiú sinni áleið
til Hafnar, og enskur kaxxpnáaður, sem
hafði konxið upp með „Agli11. HéfSan
tóku sér far til Stöðvarfjarðar ekkjxx-
frú Helga Austmann og dótturdóttir
liennar, fröken Helga Austnxann, Gutt-
ornisdóttir. Ýnisir íleiri farpegjar
voru með „Agli11 bxnði til xxtlanda og
suður á firðina..
Yerzlunarskip stórkaupmanns V. T.
Thostrups „Skirnir11, skipstjóri Ander-
sen, fór héðan með vörur til útlanda
í gær.
Síld er nxi farin að aflast nokkuð á
flestum fjörðunum, og geta menn nú
róið; en afli er nokkuð misjafn. „Eg-
ill11 sagði _ fullt af síld hér út af Seyð-
isfirði. Á Suðui'fjörðum hefir v.erið
„kastað11 fyrir hana, en fengizt ennpá
iremur lítið, en útlitið heldur gott fyrir
pá veiði.
Grassprettan er nú víða orðin í
meðallagi, pví gras óx nijög íijótt, er
tíðin batnaði, og nýting á töðu ágæt
h.]á peim, senx byi'juðu túnasláttinn
nxeð fyrra móti og náðu pví í liina
fyrirfarandi pxxrka. Aptur hefir bæði
hér og i Héraði rignt nokkuð við og
við síðustxx dagana, en í gær var pó
afbragðs purkur í Héraði og munu pá
mai’gir bafa lxirt txxn sín.
Lárus læknir Pálsson verður hér í
bænxxm, par til „Bremnæs11 kenxxxr að
norðan; en pá fer hann alfarinn suður
á firði, og ættu pvi peir, seni vilja leita
bans, að íiýta séraðpví; en maðurinn
hefir mörgunx vel gefizt sem læknir,
bæði fyr og síðar.
Póstar ennpá ókomnir, bæði að sunn-
an og norðan.
Mitið uppboð
verður baldið á Yestdalseyri pann 30.
p. m. og par seldar margskonar vör-
ur tillieyrandi Magnúsi Einarssyni,
svo sem vasaúr og klukkur, gullstáz,
gull- silfur- og nikkelplettvörur; álna-
vörur úr ull, bóniull og silki; utan-
hafnar- og nærfatnaður, borðdúkar,
sjöl, klútixr, hattar, skófatnaður, bro-
dergarn, brodersilki og nrargt til hann-
yi’ða; allt nýjar og góðar vörur.
Súkkulaði, frnt Rio-kaffi. Bi'jóst-
sykur. Lampar, lampaglös, járnvörur.
Málvei'k og margt vandað til stofu-
prýði. Veggjapappir, fataskápar og
og aðrar hyrzlur, bækur, vín, kaðáll.
Cenxent. Yerkuð sauðaskinn, harð-
fiskur, saltfiskur og margt fleira.
Eúmstæði Óskast lceypt.
Ritstj. vísar ti kaupanda.
90
um fíiki, og var aðeius með honum vildarmaðxxr bans, Don Juan de
Albuquerque.
Hann steig að baki framan við bogann, og gaf Don Juan bend-
ingu um að vera eptir. Svo gekk hann frain og mælti alvarlega og
tignai’lega:
„Tuttugu og fjögra manna ráðið liefir stefnt nxér fyrír dónx
sinn — hér er eg!“
J>egar konungur gekk iun í bogann liafði forsetinn og ráðið
x’allið á kné, og konungur lypti hattinum,
„Lotningarvottur sá, sem oss er skylt sem pegnum að sýna kou-
ungi vorum, er pegar sýndur. Setjist nxx niður, dómarar11, sagði Don
Sanchó, og settist í stól sinn.
Svo stóð liann óðara upp aptur, rétti xxt lrægri hendiua rneð
stafnixm, og sagði nxeð hátíðlegum rómi:
„Don Pedró, konungur í Kastiliu og Leon, yður er stefrrt fyrir
dóm liinna tuttugu og fjögra nranna; pér eruð kærður um niorð xl
Antouíó Hernaxides, ílokksforingja í varðliðinu, í el Cai'idad-stræt-
inu. Hvei'ju viljið pér svara kæru pessari?,,
„Hver er kærandi raiun?11 spurði konungur.
„Eg“, svaraði unglingsrödd, og Júanitö gekk inn í hringinn.
„|>ú, drengur minn!'1
Konungur sagði putta brosandi. En hann horfði pó með ánægju
á himx yndisfríða ungling.
„Hver ert pú?“ spurði Don Sanchó, og hóf rannsóknina.
„Eg heiti Júanitó Alzaró; og er foreldralaus drengur; föður
mínum man eg varla eptir. Eg var hjá móður íuinni liérna úti í
fjöllunixm; hún er nxx dáin lyrir einu ári. jpangað til nú íyi'ix sköxiimu
vai’ eg pjónustusveinu hja Don Jayme Orilxuela, í el Carixlad-
sti’ætinu".
Konungurinn verpti varirnar,
„Gakk liér fram fyrir foi'setastólinn, Júanitó Alzaró, og ber
fram kæru pina. En gæt vel orða pimii. Böðullinn er látinn skera
tungubroddinn af peini, er Lera frarn lognar sakai-giptir11, sagði Don
Sanclió byrstur.
„Eg veit pað, herra torseti, pví að menn liafa sagt mér pað.
.Tafnix' fyrir löguxmm. 87 .
„Svo befir hin náðarríka guðsmóðir hagað pví svo, að pilturinn,
sexn elskar dótturina, vevður til pess að hjálpa föðurnum11, sagði Don
Sánclxó, og sagði peim mæðgunum í fám orðum alla málavexti.
En við Júanitó sagði lianu lágt:
„Segðu ekki kvennfólkinu frá pví, hver movðinginn er, pangað
til eg kem aptur; pað má til að vcra svo“.
Með pað gekk hann út úr herberginu, og fór beint til Alcazar,
til konxrngsins.
„Aumingja Antonió, aumingja Antoniö11, tautaði Don Sanchö á
leiðinni; „en pað er satt, hann er fallegnr piltur, pessi Júauito,
fallegur eins og vordagur, og hjartað í honum er gull. Auiniiigja
Antonió; pað er pó líklega heppilegast, að hann er nú dáinn. Hafi
guð ætlað peim Adelu og Júanitó að eigast, pá hefði einhverntíma
dregið að pví, og hver veit, hvað honum heí'ði fallrð pað pungt.
Ilvíli hann í friði!“
í Alcazar gjörði Don Sanclió boð fyrir konung. og fékk Irann
pegar áheyrn.
„Nú, nú, lrerra borgarstjóri11, spurði konungur, „hvað er nú
tíðinda?11
Sanchö beygði kné sín fyrir sírium konunglega herra, og ruælti
hátiðlegri röddu:
„Herra minn og konungur! mot'ðingi flokksforingja næturvarð-
arins, Antonió Hernandesar, er fundinn11.
„So“, svaraði konungur léttlega. „nú pað er gott tið heyra pað
— pín vegna herra horgarstjóri, píu vegna11.
„Ekki nxin vegna, herra konungur, heldur réttvísinnar og lag-
anna vegna11, svaraði Don Sanchó alvarlega.
,J>að er gott, hafðu pað einsog pú vilt. Og hver er lrann?“
„Fyrirgefið, herra minn og konutigur, pó að eg pegi yfir nafni
htxns fyrst xrm srnn af sérstökum ástæðum. En eg xnun boða hann
á nxorgun fyrir döm tuttugu og Ijögra manna ráðsins, til pess að
hlýða á kæru sína, vörn að frambera og til sakar að svara, og ef
hann verður sekur fundinn, dóm að heyra og dómsfullnægjxx að með-
tuka. Hann er hágöfugxxv, áfargöfugur herra, og eg kem til yðar,
herra minn og kouuugur, sem liafið gefið út pau lög, að allir í