Austri - 23.01.1899, Síða 2

NR. 2
AUSTfij.
6
um 'þalíklæti þjóða cg þjóðliöfðingja.
En þessari kröfu Spánverja um lík-
ama Kólumbusar neita Bandamenn,
og segja hann tilheyra þeirri þjóð
og því landi, er haun fann fyrstur
manna, og verða vesalings Spánverjar
víst að láta sér það nægja, sem aðra
afarkosti af hendi þessarar mannúð-
legustu! og frjálslyndustu! þjóðar
heimsins, er Bandamenn vilja heita,
sem er sá tignarsess, er margir vilja
hossa þessum auðugustu matirapúkum
heimsins upp í, en því miður hafa
margir þeirra hingað til of opt
notað auð sinn til þess að féflétta
alla alþýðu landsms, ennú hafaþeir fært
sig út fjTÍr landamærin til þess að
ræna og svæla undir sig eignir og ný-
lendur annara þjóða, undir yfirskyni
frelsis! og mannréttinda!— og hafa
niðst á særðum og sjúkurn mótstöðu-
mönnum sínum, hrúgað þeim saman í
óheilnæm og illa útbúin flutningssldp
þar sem þeir svo hafa dáið hópum
saman á heimleiðinni til Spánar.
Ameríka. J>að mega Bandaríkja-
menn eiga með réttu, að þeir eru heims-
ins mestu vélasmiðir. Nú hafa véla-
meistarar þeirra fundið upp aðferð
til þess að aka stærstu hafskipum með
öllum flutningi á landi. Hleypa
þeir skipunum inní þartilbúna skipa-
kví, sem þeir svo fullyrða að aka rnegi
með öllu saman eptir þar til gjörðum
járnbrautum svo langt sem menn vilja
á landi, og hleypa þeim svo aptur á
sjó. En um leið er talinn töluverður
vafi á því, hvort þessi flutningur muni
borga sig, þar járnbrautir þessar
þyrftu að vera svo ákaflega ramgjörv-
ar til þess að bera þvílíkan feykna
þunga. En ef þessi uppfynaing reynd-
ist „praJrtjsk^ þá væri ráðið frammúr
því vandi spursmáli, hvernig komazt
ætti yfir Panamaeyðið milli Atiants-
hafs og Kyrrahafsins,sem gleypti svo
marga milliarða króna fyrir Erökkum
eigi alls fyrir löngu, og sem Ameríku-
menn eru nú að reyna til að ráða
frammúr.
Jólasíjarnan.
Hún tindrar við dagsbrún, svo töfr-
andi skær,
hún tindrar í morgunsins loga,
og ofan á hjarnið og ísana slær
svo inndælum, fáséðum logn.
Hún dregur sem gullrönd á dimm-
bláan sjó
og drcglum um skýrönd hún fleygir
og geislinn frá henni í geðþekkri ró
um gluggann sig inn til vor teygir.
Hún fer undan dagsbrún og blikar
svo blítt
og boðskap um dagskomu geymir;
hún skín um hvern einasta afkima
þýtt,
og engu á jörðunni gleyrnir.
Hún lýsti þeim fróðu til frelsarans
braut
og fæðingarstjarnan hans er hún,
og ætíð um jólin svo innilegt skraut
og yfirbragð fagnandi ber hún.
pað er, sem hún heilsi frá himni
á jörð,
já, heilsi frá Guði til inauna
og skiifiþá kveðju á bjarnþökin hörð
svo helgidómsfulla og sanna.
Já, vöggu þcss himneska heilsar bún
frá
og heilsar um víðáttu geiminn
og greinir svo langt, sern að geisl-
arnir ná,
hver gleði er borin í heiminn.
Hún tindrar við dagsbrún, þótt dökk-
blátt sé hvel,
og dýrð sinni austrið hún fyllir
og snjóbreiður kaldar og harðar
sem hel
með himneskum ljöskossi gyllir.
Að sæti þess hæzta hún sýnir þér
leið —
húir sál þína teygir í ljóma
og áfram þér lyptir um háloptin heið
til himinsins leyndustu dóma.
Guðm. Magnússon.
■_____
VT®
t
Anáreas Rasmnssen,
póstafgreiðslumaður á Seyðisfirði, and-
aðist að heimili sínu aðfaranótt þ. 17.
þ. m. eptir langvarandi sjúkdómslegu.
Póstafgreiðslumaður A. Kasmussen
var fæddur á Lálandi 24. nóv. 1834,
og varð þannig rúinlega 64 ára gamall.
Hingað til Seyðisfjarðar kom hann 25
ára gan|all og dvaldi hér ávalt síðan.
og var því einhver elzti íbúi kaup-
staðarins.
Eyrst kom Basmussen, árið 1859,
sem beykir til verzlunar P. 0. Knudt-
zons. og varð hrátt utanbúðarmaður
við þá verzlun, þar til stóikaupmaður
Y. T. Thostrup keypti hana, hélt
þar sömu störfum með heiðri og sóma
til ársins 1890, er hann yfirgaf þá
verzlun með lofi og dálitlum eptir-
launum í noklcur ár, sem viðurkenningu
frá húsbónda sínum fyrir langa og trúa
þjónustu; og var hans saknað af öll-
um viðskiptamönnum verzlunarinnar
fyrir hreinskiptni og áreiðanleik.
Póstafgreiðslumaður varð Basmus-
sen þegar er hið nýja póstfyrirkomu-
lag náði gildi árið 1873, og hélt því
embætti td dauðadags, og var jafnan
talinn með hinum vissustu og sam-
vizkusömustu jióstafgreiðslumönnum
landsins.
Arið 1867 gekk itasmussen að eiga
eptirlifandi frú sína, Onnu Stefáns-
dóttur, uppeldisdóttur þeirra góðfrægu
kaupmannshjóna Jóhanns Havsteens
og frú Sophiu á Akureyri.
þ>eim hjónum varð ejgi barna auðið,
en tóku til fósturs systurson konunnar
þegar í barnæsku, núverandi kaup-
marm og skósmiðameistara, Andrós
Kasmussen, er hefir með einstakri lip-
urð hj 'Jpað fósturföður sínum hin síð-
ustu árin með hin sívaxandi póststörf.
YiÓ fráfall póstafgreiðslumanns An-
dreas Rasmussens hefir Seyðisfjörður
misst sinn þriðja nýta borgara á síð-
asta missiri, er var oss öllum að góðu
kunnur, vinfastur og staðfastur í ráði,
reglusamur og skyldurækinn em-
bættismaður og í alla staði liinn heið-
virðasti borgari, er lengi mun hér
minnzt með vinarhug.
Jarðarförin er ráðgjörð á firamtu-
daginn 26. þ. m.
Skapti Jósepsson.
„Afh|úpiin íslendinga.
i (þýtt úr danska blaðinu ,,K0l>enhavn“
28. og 29, uóv. s. 1.)
| -0-
j Vér höfum fengið eptirfarandi upp-
j lýsingar, frá nákunnugum manni á Is-
| landi, sem eru þess verðar að alinenn-
! ingur, en þó einkum ríkisþingið, veiti
| þeim eptirtekt.
I.
í Dönsk blöð flytja oss opt fregnir af
| þvi, eptir hinum íslenzku blöðum, hve
íslendingar séu illa farnir sökum botn-
vörpuveiða hinna ensku gufuskipa, að
viðbættum umkvörtunum undan því,
hve illa Danir verndi l indhelgina, er
islenzk blöð hafa fyrir keyri á Dan-
mörku, og ef þessi blöð væru lesin
þar, þá mundu menn reka sig á hverja
ritgjörðina annari eitraðri gegn Dan-
mörku.
pað eru gildar ástæður til þess að
rannsaka þetta mál nákvæmar, svo að
livorki alþýða manna, og allra sízt
ríkisþítigið, vaði hér um lengur í villu
og svíma, því til þvílíkrar haugalýgi,
svívirðingar og óþokkaskapar, sem í
þessum íslenzku blöðnm er borin Dau-
mörku á brýn, munu va.rt finnast dæmi.
Svo er nefnilega mál með vexti, að
! alstaðar er veitt þar með botnvörp-
| um í landbelgi, sem því aðeins getur
i átt sér stað, að Islendingar eru í fé-
í lagi með botnverpingum og fá nokk-
; urn hluta af ágóðanuin, til þess að
halda vörð og vara botnverpinga við
vat'ðskipinn „Heimdalli“. pessu hefir
farið fra m í nokkur ár, en nú í fyrra
sumar heppnaðist skipstjóranum á
„Heimdalli“ að fá hér um lögfulla
sörtnun. En sakborningurinn var sýkn-
aður. Og nú síðan fara menn ekki í
nokkra launkofa með þessa atvinnu,
sem áður var þó rekin í laumi. J>að
eru lagðar nokkuð háar sektir við ó-
löglegri botnvörpuveiði, sem þvt er
nokkur áhætta með, en sem nú er
næstum því algjörlega horfin.
Hinir ensku fiskarar og íslendingar
haga þessum félagsskap þannig: Á
sumrum er heilagfiski og kolar í háu
verði á Englandi, en annar fiskur,
einkum þorsluir, er þar þá í lágu verði.
Á íslandi er heilagfiski og kolar ekki
verzlunarvara, en þar er þorskurinn
í mesta uppáhaldi og gjörður úr hon-
um saltfiskur. pessvegna skipta þeir
þannig með sér, að Englendingar halda
heilagfiskinu og kolunum, on íslend-
ingar íá þorskinn í sinn hlut, gegn því
að setja vörð í landi til þess að gefa
botnverpingum í tíma vís'oendingu um
komu „Heimdalls“, og fyrir það að
Ijósta ekki upp um Englendiuga fyrir
Heimdellingum.
|>ó að varðsviðið kringum ísland sé
stórt, þá mundi „Heimdalli“ þó tak-
ast að afstýra botnvörnuveiði innfjarða,
jafnvel þó hann ekki stæði botnverp-
inga að verki. Skipiu hafa öll númer
er lcsa má úr landi. Og þó þeir
reyndu til að dylja númerið, þá væri
itægurinn hjá að fara í færu veðri úr
landi og lesa númerið, þareð skipin
fara mjög hægt meðan þau hafa botn-
vörpuna í sjó. En sé það * vottfast,
að skip hafi veitt ólöglega, þá getur
varðskipið tekið það hvenær og hvar
sem það hittir það.
Ef íslendingum væri nokkur alvara
með ópin yfir varnarleysi þeirra, þá
ættu þeir þó fyrst og frernst sjálfir
að stuðla að því að botnverpingarnir
yrðu handsamaðir En þeir hjálpa
þeitn þvert á rnóti til að komast
undan.
Undir þvílíkum kringumstæðum garti
ekki einusinni stórveldi verndað land-
helgi sína.
Hér þarf ekki framar vitnanna við.
Hér er ekki að tala urn sök einstakra
rnanna, næstum því allir Islendingar
eiga hér óskilið mál. þeir hafa hór
af fyrirhafnarlaust toluveröan íiagnað.
„Heimdallur“ verður því að vera á
verði bæði gegti Englendingum og ís-
lendingum, og því má það heita vel
gjört, að leika á þá báða og ná í
nokkra botnverpinga. En þar eð það
ræður að líkindum, að þetta tekst
ekki varðskipinu nema á stundum, þá
er það svo sem sjálfsagt, að hin ís-
lenzku blöð nota þetta til þess að
hæðast að „Heimdalli“ og hinni ’dönsku
stjórn á svívirðilegasta hátt, og nota
þetta til sívaxandi og stöðugra æsinga
gegn Danmörku.
Eað væri aunars fróðlegt að atli.ga,
nokkuð nákvæmar, aðfarir íslendinga
við oss Dani í öllutn greinum, en vér
ætlum hér að'láta oss nægja aðbmda
á eitt atriði, er þingfulltrúum land-
bænda vorra mun þykja fróðlegt að
fá vitneskju um.
II.
fað er alþingi íslendinga, sem liefir
búið til botnvörpuveiðalögin, og þau
eru mjög hörð.
En nú verður það, er sízt skyldi
ætla, að íslendingar, er sjálíir hafa
samið lögin, nota þau til að æsa Eng-
lendinga gegn Danmörku, þrátt íýrir
það að hið danska ríkisþing á ekkert
í lögunum. ]pegar nú „Heimdallur“
tekur botnvörpuskip við ólöglega veiði
samkvæmt þeim lögum er Islendingar
hafa sjálfir tilbúið, þá uota þessir
sömu íslendingar þetta til þess að
kveykja hatur gegn Dönum. jpetta rná
auk annars sjá aí blöðunum í Grims-
by, sem eru full af lastmælgi um Dan-
mörku útaf þessu.
Og hér komum vér þá að því at-
riði, er varðar mestu fyrir landbænd-
ur vora. Hinir miklu skipaútgjörðar-
menn í Grimsby og Hull hafa nfl.
hingað tii keypt til skipa sinna, sem
á eru sjómenn svo þúsundum skiptir,
danskt smjör, kjöt, flesk og egg. En
nú er það altalað, að ýmsir þessara
stóru skipaútgjörðarmauna séu þvi nær
hættir að kaupa þessar vörur af okk-
ur Dönum, en við það bíða danskir
bændur tilfinnaulegt tjón, er að öllum
líJvindum mun fara vaxandi.
pað er því meira en tími til þess
kominn, að hið danska ríkisþiug gefi
nákvæmari gætur að ástaudinu á ís-
landi, og einkum hafa gætur á því, að
væntanleg breyting á hinu ísienzka
stjórnarfyrirkomulagi ekki geli íslend-
ingurn færi á að koma Dönum í kland-
ur við aðrar þjóðir, er íslendingar
mundu ekki svifast að gjöra.
þ*á verður og ríkisþingið aö hugsa
sig vel um fjárveitinguna til varð-
skipsins. Hinir dönsku sjöliðar eiga
lof skilið fyiir hvað vel þeir hafa gætt
skyldu sinnar undir þessuiu örðugu
kringumstæðum, en vér ættum þó að
hafa svo mikinn þjóðannetnaö, að vér
ekki stuðlum að þyí að íslendingar
dragi dár að gunnfána vorum. Sjó-
liðum vorurn er þetta allt vel kunnugt.
En þareð stjórnin skellir við þfí skoll-
eyrunum, þá má vel vera að þeir eigi
ekki svo hægt með að taka til máls.
Hinn danski lýðstjórnarflokkur hefir