Austri - 10.03.1900, Síða 1

iíoma út 3ll2blaö á nikn. cð «
42 arkir minnst til næsia
nýárs; hostar hér á landi
aðeins 3 lcr., ertendis 4 Jcr.
Ojalddagí 1. júlí.
Vþpsogn th'ifleg bwuktt vti
áramót. Ógild netna iMk-
in sé til ntstj. fýr+r 1 oldé-
l-cr. Innl. avgl. 10 awra
línan, eða 70 a. Jcvtrþuui.
dálJcs og Jiátfn dýrara á 1.
síðu.
X. AR.
Seyðisfirði, 10. mars 1900
NR. 8
AMTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 4—5 e. m.
Til skuldugra
Íkaiipeiída Ansíra.
f eir, sem skulda mér fyrir fyrir-
farandi árganga Austra, eru hérmeð
vinsamlegast beðnir að borga mér n ú
sem fyrst andvirði blaðsins í pen-
ingum, innskript, eða annari vandaðri
gjaldgengri vöru. Einkum skora eg
hérmeð á pá, er skulda mér fyrir
marga árganga blaðsins, áð láta
nú ekki lengur dragast að borga mér
pað, pví annars neyðist eg til að inn-
heirnta skuldirnar á annan lrátt.
Seyðisfirði, 17. janúar 1900.
Skapti Jósepeson.
Otto Wathnes minnisvarðinn.
Hérmeð er skorað á alla pá, er
sendar hafa verið áskoranir um sam-
skot til minnisvarða yfir Otto Wathne.
að gjöra nú svo vel að sjá um, að
samskotunum verði lokið, og pau send
gjaldkera nefndarinnar, kaupm. Sig.
Johansen á Seyðisfirði, fyrir 1. apríl
p. 6.
Forstöðunefndin.
Aigilantia.
Munið eptir pví, að Yigilantia tekur
á móti bæði starfandi og ekki starf-
andi meðlimum hringinn í kring um
ísland. Eyðublöð fyrir uppljóstranir
um ölöglega veiði botnverpinga fást á
lyfjabúðinni á Seyðisfirði.
f tilefni af greinum í Bjarka, sem
í Feir.ri tið hafa birzt, og sem
ganga út á að reyna að spilla fyrir
pví, að akbraut verði lögð gegn um
Eagradal til pess að samtengja Hér-
aðið og Eirðina, skal eg leyfa mér að
biðja um pláss fyrir fáeinar línur í yðar
heiðraða blaði Austra.
í lögum nr. 8, 13. april 1894, 3. gr.
stendur, að fiutningsbraut skuli vera frá
Búðareyri við Reyðarfjörð um Eagra-
dal til Lagarfljóts,
f essi ákvörðun í lögunum er auð-
vitað tekin eptir nákvæma athugun
pingsins og eptir að kostir og ókostir
á Eagradal og öðrum vegum milli Hér-
aðs og Fjarða höfðu verið vigtaðir hver
á móti öðrum.
J>að hefir pví ekki verið álit manna,
að frekar pyrfti að ræða unx, hvar
brautin ætti að liggja, einungis hafa
menn beðið eptir fjárveitingu pings-
ins til vegarins, sem eigi gat orðið fyr
en i fyrsta lagi á síðasta pingi, a.f pví
pessi akbraut er sú síðazta í röðinni,
sem talin er upp í lögunum.
A síðasta pingi virðist áskoiunin
um pessa fjáxveitingu hafa komið of
seint, svo hún verðixr að bíða næsta
pings og verður rnaður pá að álíta
sjálfsagt að féð verði veitt, ef „ingeniör11
sá, sem á að rannsaka dalinn, sem
líklegt er, verðúr á sama máli sem Páll
vegfræðingur Jónsson, sem mældi hann
í sunm?' sem leið, nefnilega, að Fagri-
dalur sé einasta heppilega akvegastæðið
milli Ejarða og Hóraðs á Austur-
andi.
Eins og menn pví sjá er gengið
fram í pessu máli með stillingu og
liægð af hendi alpingis og ber öllum
reyndum og skynsömum mönuum, sem
eru vinir Austurlandsins og óska að
| framfaramál pau, sem geta orðið land-
Í| inu ao gagni, eigi að hafa framgang, —
) saman um, að vegurinn til pess sé,
að láta menn sem vit og kunnáttu
hafa á pessháttar fjalla um málið, en
ofsóknir óknnnugra og ófróðra manna
um vrglagningar eins og Guðmundar
Hávarðssonar hlýtur maður að virða
að vettugi, og vona eg að almenningur
gjöri hið sama, svo að annað eins vel-
ferðarmál Austurlandsins eins og ak-
braut milli Héraðs og Ejarða drukkni
ekki í „gemeinni11 hreppapólitík.
Bíðum pví rólegir dóms „ingeni-
örsins“ um hvert hið ofurháa fjall,
sem mest allt árið liggur undir snjó
sé heppilegra fyrir akbraut en hinn
lárétti dalur, sem ætíð er fær vetur
sem sumar, sem er styttri en heiðin
(Héraðið hyrjar pegar út úr dalnnm
er komið milli |>uríðarstaða og Dal-
húsa, en ekki við Miðhús, eins og sumir
ókunnugir virðast halda) og sem er
svo vel lagaður fyrir aJxveg, að Páll
vegfræðingur í mælingu sinni áEagra-
dal, sem eg cíteraði áðan, skýrir frá,
að frá Búðareyri við Reyðarfjörð og á
brún á Eagradal Héraðsmegin verði
vegurinn alla leið svo láréttur, áð
ekki á einum einasta stað
purfi að skáskera hann til pess að
taka af bratta og er pó brattinn
hvergi meiri en heppilegast er, p. e.
a. s. 1 móti 15.
Eskifirði 17. febr. 1900.
Virðingarfyllst
A. Y. Tuliníus.
Fagridalur og
Lagarfljötsbríiin.
— 0-
J>að hefir verið tekið fram í Bjarka,
að pað mundi tefja fyrir byggingunni
á Lagarfljótsbrúnni, ef viðurinn og
annað efni til brúarinnar yrði lagt
upp 1 Reyðarfirði, af pvi aldrei kæmi
akfæri á Eagradal á vetrum.
En petta er hreinasti heilaspuni.
Vér höfum átt tal við marga Reyð-
firðinga, sem eru Eagiadal uákunnugir,
og hafa peir allir fullyrt, að pað væri
jafnan gott akfæri á Eagradal er út á
liði, brattinn lítill uppí dalinn og hhð-
bratti eigi teljandi, nema á stuttum
spöl.
Síðast áttum vér tal nm petta við
Kjartan Pátnrsson frá Eskifjarðarseli,
sem er Eagradal nákunnugur, og full-
yrti bann, að pað væri akfærigottá
Eagradal á hverjum vetri er útá
liði.
Stórkaupmaður Thor E. Tuliníus,
sem sagt er að tekið hafi að sér að
flytja upp hingað bi'úarviðiun, er bor-
inn og barnfæddtir á Eskifirði og par
upp alinn, og pví Fagrada.1 nákunnug-
ur og hefir sjálfsagt valið að skipa
upp brúarviðnum á Reyðarfirði, ein-
mitt af pví að honum var Ixunnugt
um akfærið á Eagradal.
í>að er pví svo langtfrá pví, að pað
mundi tefja fyrir pví að brúin kæmist
á Lagarfljót, að brúarviðurinn yrði
lagður upp á Reyðarfirði, að pað getur
vel jiýtt fyrir brúarsmiðinu um heilt
ár, pví pað má vel flytja brúarviðinn
upp samu veturinn til Reyðarfjarðar
og aka honum pegar yfir Eagradal.
T. d. mætti flytja efnisviðinn í Lagar-
fljótsbrúna núna í marzmánuði upp
á Reyðarfjörð og aka honum paðan
jafn barðan upp að brúarstæðinu, og
pá yrði hægt að byggja brúna í sum-
ar, en ekki fyr en að sumri 1901, ef
brúarefnið væri flutt upp á Héraðs-
sand — að ótöldum peim vandræðum,
sem geta orðið á pví .að koma brúar-
efninu par í land, og hlyti llutningur
pangað pví að kosta meira. — En að
aka upp Eagradal og upp Ejarðar-
heiði er ekki samjafnandi sökum bratta
og hæðarmunar.
Pöstafgreiðslumannsstöðuna á
Seyðisfirði álítur „fjóðviljinn," að
landshöfðinginn hafi veitt Jónasi Steph-
ensen vegna frændsemi peirra, og telur
jafnvel Jónas Stephensen lakasthæfan
í póstafgreiðslumannsstöðuna af rm-
sækeDdunura.
Vér skulum eigipráttaum pað, hver
af umsækendunum hafi haft beztu hæfi-
leika til póstafgreiðslumannsstarfans,
en að peir hafi aliir verið vel færir
l að takast póstafgreiðsluna á hendur,
j er áreiðanlegt.
i En bæði mun Jónas hafa haft
5
fleiri meðmæli en nokkur hinna um-
; sækjandanna ogábyrgð 2 efnuðustu
; manna fjarðarins. Jónas er og manna
, kunnugastur viðast um land, sem er
I nauðsynlegt fyrir póstafgreiðsiumann;
; og loks hefir hann aðstoð efnilegra
; barna sinna við póstafgreiðsluna, sem
I kemur sér lika mjög vel hér á pöst-
stofunni eins mikið og par er stund-
; um að gjöra, er mörg skip koma
; hingað með póst á sama tíma. Enda
hefir sú orðið reyndin á póstafgreiðsl-
unni siðan Jónas Stephensen tók við
henni, að öllum fellur vel við hann, og
!
pykir hann bæði fljótur og lipur póst-
afgreiðslumaður.
Tiílar
iðnaðarmanna.
—0—
pað er svo langt frá að hagleiks- og
handiðnarmönnum hér á landi sé enn
pá sá sómi sýndur og virðing, er sam-
svari pví sem nú er títt og sí og æ
fer í vöxt í löndunum, par sem iðn-
aðar og hagleiks snildin vex með degi
hverjum og vekur ekki einungis hina
stórkostlegustu keppni, heldur og til-
svarandi veg og virðingu. Auðvitað
er, að allt er á afar lágu og lélegu
stigi hjá oss, og par af ekki sizt ýmsar
iðnaðargreinir, enda eru par enn fyllstu
ástæður til. Afkoma peirrar stéttar
fer eptir öðrum ölmususkap og óskilum
í landinu, enda er of víða nálega enn
enginn munur gerður á hagleiksmanni
fullnuma frá útlöndum, og lítthögum
heimalningi.
En eg ætlaði í petta sinn einungis
að taka eitt fram. J>að eru heitin eða
| titlarnir, sem hagleiks- og iðnaðaðar-
f menn hér á landi hafa. jpessi heiti
j parf að laga, gegnum bendingar í
j bb ðum eða á annan hátt. J>ar de-
i p e n d e r u nx \ ér ennpá hroðalega »f
: dönskunni. Eins og menn vita kallast
meistarar í Danmörku allir yfir-
srniðir, sem námssveina halda, hvort
p..ð eru tté eðx járnsmiðir, skraddarar,
:i skósmiðir, eða hreinsunarmenn skor-
i steina eða skinnarar, eða skipa- og
j húsasmiðir Frá fornöldinni eigum vér
: einmitt oríið í staðinn fyrir „meistara“,
: sem sé: yfirsmiður. Hví skyld-
í um vér ekki upp taka pað orð og kalla
I alla iðnaðarmenn, sem slíkan söma
! geta átt skilið, pví nafni? J>ví pegar
j greina pyrfti einn smið frá annars-
s konar smiðum eigum vér eins hægt eins
; og Danir (og fjöðverjar) að bæta
i iðnaðarnafnininu við, t. d. Yfirhúsa-
; smiður, skipasmiður, klæðasmiður
(gjörðar maður er of langt) yfir-úr-
snxiður, yfirskrínsmiður, (o: snikkari
j er útlent, en nafnið skrínsmiður áður
til). Orð eins og timburmeistari er
j afkáralegt og enn afkáralegra er tré-
í eða járnsmiðsmeistari. Bezt og jafnast
er orðið yfirsmiður tómt' þetta
er ekki tómt hégómamál. Menn sem
til frama og fullnustu hafa lært sinar
j iðnir og ípróttir, verðskulda pau nöfn
(pó ekki megi titlar heita,) sem alpýða
ósjálfrátt hefir í virðingu. Enda hefir
; fólkið sjálft í frá upphafi fundið pað,
og kallar mikla hagleiksmenn ýrasum
; heiðrandi nöfnum, t. d. Völunda, pjóð-
haga, snillinga, dverga. Og pótt a 11 i r
j geti ekki átt pessi nöfn, sem hagleik
1 stunda, bendir petta í pá átt, að ekki
sé rétt að hnoða afskræmdum útlend-
um heitum á iðnaðaimenn pessa iands.