Austri - 23.01.1906, Blaðsíða 2

NR.
A U S T R I
6
anna, keœur spursmklið, hvort áheld-
nr að nota g0mlu aðferðina: að pekja
flögin með pökum eða oýju aðferðina,
grasfræsáningu.Um pessar tvær rækt-
unaraðferðir eru skiptar skoðanir, en
l)fðar eru jafn-réttháar.
Eg t.ek það strax fram, að eg er
fylgjandi gömlu aðferðinni, að þekja.
ec þc' með meiri undirbimÍDgi á jarð-
vegmom,en almenDt or hér á landi.
Að svo stöddu vil eg ekki ráðleggja
grasfræséningu, á meðan ekki er fengin
meiri trygging fyrir gagnsemi hennar
hér á landi enn sem komið er, og er
^ivi alls ekki rétt, að hvetja bændur
til hennar,pvi hún hefir mikicn kostn-
að í för með sér og bein peninga út-
lát í fyrstu. J>að er einnig áreiðan-
legt, að tiðarfarið hefir mikið að segja
i þessu efni. par sem þurkar eru
mikhr í maí, einkum í júní og fyrri
hlura júlí og jörð því þur, er miklum
efa buudíð hvort grasfræsáning verður
að gagni, einkum þá vindar eru líka,
sem opt á sér stað á Héraði um þenn-
an tíuia árs — suðvestan og vestan
attin —, og er því hætt við, að gras-
iræið mnndi fjúka í veður og vind, að
ineirn og minna leyti. fó grasfræn
sáning geti ekki staðizt á Héraði í
öllum árum, þá er ekki þarmeð sagt
að hún sé ómöguleg á IslaDdi, Hún
getur miklu frekar orðíð að gagni á
Suðurlandi, það gjörir úrkoman, og
eins er það að ásjálfu Héraði mun hún
inistrygg.
|>að er skoðun min að hún sé tryggari
á Útbéiaði. Skriðdal og Yöllum austan
Grímsár, en í Skögnm, Fljótsdal og
nnð-Héraði, það gjörir úrkoman. Eg
dreg þessa ályktun af árnnum 19C1—
1904 er eg dvaldi á Héraði og munu
þ»au öll vera ineðalár, nema sumarið
1903.
Ef grasír»sáning á að koma sem
fyrst að gagr.i, er nauðsynlegt, að sáð
sé ásamt fiæinu annaðnvort höfrum
eða bvggi, og telur gróðrarstöðin 1
Reykjavik að á dagsldttuna þurfi 100
pd. auk grasfræsíns 18 pd. Hafrana
eða byggið á að herfa niður, því það
(arf meiri mold en fræið. Fræinu
i;i- sáð á eptir. Eptir að sáningin er
búin, er valtari dreginn yfir stykkið
til að þjappa moldinni lítið eitt saman,
það eykur raka í moldmni og ver
hana foki. J>ær grasfiæíegundir er
bezt hafa gefizt í gróðrarstððinni í
Reykjavik eru:
Timothe — Phlaun prateuse
Liðagra?, — Alopecuius prateusis
Hásveifgras —• Poa Tr’vialis
Túnvingull — Festuca rubra o. s. frv.
og eru líkíndi til að þessar tegundir
gefist vel alstaðar á íslandi.
Ea: skal nú ekki fjöíyrða meira um
giíisfræsiuinguua, en vilji einhver
reyna hana í stórum stíl, ætti hann
að leita sér allrar upplýsingar áður,
það er um svo mikilvægf spursmál að
ræða Aptur væri það fróðlegt og
búhagfræðislegt, ef að bændur gjörðu
tilraunir, t. d. 1 eða 2 f hrepp með
grasfræsáningu og tækju til þess 100
□ fðm. og gæfu svo opinberiega skýrslu
um tilraunina, f skýrslunni ætti að vera
tilgreint hverskonar jarðvegurinn sé
undirbúningur hans fyrir sæðlð, hvaða
áburðnr sé notaður og hversu njikill,
sáðtegnnd, sáðtfmi; uppskerntími, þyngd
nppskernnnar,nýsleginnar og þnrkaðrar
og um tlðarfarið nm vaxtartímann. Ef
þaunig 11 aðar og útfylltar skýrslur
kæmu viðsvegar að, mundn þær gefa
margar góðar og gagnlegar bendingar
i þessu máli, sem gætu orðið til mik-
ils gágns fyrir íslenzkan landbúaað.
Eg gat þess áðan, eg væri fylgjandi
gömlu aðferðinni, en með meiri undir-
búningi á jarðveginum, en almennt
væri, og skai eg stuttlega skýra frá
hugmynd minni um það,
Við skulum hugsa okkur, einhvern
ykkar, Pétur eða Pál, harm rístir
ofan af 450 □ fðm. í túuinn sínu að
haustlagi, hann plægir ílagið strax á
eptir, en geymir þöknrnar i 2 eða 3
búnkum er séa vel upphlaðnir, jafnir
á lengd og breidd. Um vorið ber
hann í flagið góðan og nægcan ábúrð
og herfar hann saman við moldina,
einnig mylur hmnþökurnar vel i sund-
ur og blandar saman við í fiagið; um
vorið sáir hann i flagið turnips harð-
gerðri og þurítar iítilli tegund—er hann
tekur svo upp um haustið og not.ar
til gripafóðurs.Eptir uppskeruna, plæg-
ir hann flagið á ný, en ber í það
dálitið af kúamykja, er sé /’afnt dreyft
yfir það; um vorið er það svo herfað
og borið í það hestatað, í 225 □ faðma
er sáð höfrum og í hmo helmingfnn
höfrum og byggi, um haustið er svo
grasið slegið og notað sem grænfóður
handa kúm á haustnmákiptatímanum
Yfir veturinn hggur svo þakið autt,
en um vorið erboriðíþað sambreysk-
ingsáburður og svo þakið með nýju
torfi eðo. þökum af næsta reit’
Með þessari aðferð álit eg að tún
vor komist í bexri rækt og slétturnar
verði varanlegri, en nú á séi stað.
10.—15. hvert ársé svo hlettnriun apt
ar tekinn til meðferðar og svo koii af
kolli. Óskandi væri, að einhver segði
álit sitt um atriði þetta og málið í
heild smni.
Elliðakoti 24. nÓ7. 1905;
Vopnafirðí á þrettándanum X906.
Hér er áhugi manna töluvert að
vakna fyrir landbúnaðinum. Siðastliðið
sumar vóru hérplægöar 25 dagsláttur,
sumt at ræktuðn en mest afóræktuðn
landi. Plægingamaður var Sigurður p*
Johnson af Kjalarnesi. Hann þótti
leysa starf sitt vel af hendí og er hann
ráðiun líl félagsins næsta sumar. Sira
Sigurður Slvertsen á Hofi og Metú-
salem Einarsson bóndi á Bustarfalli
hafa alairt tún sín, og fleiri eru að
undirbúa girðingar. Kristján Árnsson
bóndi á Skjalþingsstöðum hefnr gjört
vatnsveitingar á sinni jörð og fengið
k þann hátt flein hundruð hestaengi.-
Jarðir eru einníg heldur að hækka í
verði. Asbrandsstaðír vóru fvrir 5 ár-
um seldir á 2400 kr. eu nú á 2550 kr.
Yflr höfuð eru jarðir hér góðar,annað
hvort +i! útigangs eða slægtta, og um
helmingur bænda býr á sjálfseign' Sjáv-
arútvegur mÍBheppnaðist hér síðasthðið
sumar eins og opt að undanfprnu, og
flestir útvegsbændur hafa því aukið að
mun skuldir sínar, en nú er í rúði að
setja á fót veiðfstöð í Biarnarey, sem
er út af Kollumúlanum, og jafnvel að
láta mótorbáta ganga þaðan til fiskjar,
og geta þeir þá jöfnum höndum sótt
á fiski miðin út af Héraðsflóa sem
hér út> af Yopnafirði og jafnvel norð ir
undir Langanes;eykstþá tískiveiðasvæðið
að miklum mun. Má vera að ekki líði
á löngu áður önnur veiðistöð verði sett
í Múlahöfn, er vera mun sérlega vel
löguð fyrir útgjolð á inótorbátum-
Gamla sagan nýja.
Yeturinn var nýgenginn í garð, ka'd-
ur og hryssingslegar. Hann hafðikomið
með norðaustan næðmginn í gúlunum
og dregið á erjtir sér mjallahvítaD
snjóslóðann sem hann breiddi ytír
tindana, hlíðarnar og láglendið. |>að
var einn sunnudagsmorgun að eg gekk
upp frá kaup'itaðnum og var förinni
heitið upp í hlíðma. Eg hefi æfin-
lega raikla ánægju af að virða fyrir
mér l.j'eytingar þær, sem náttúran
verðuf’ 'yrir á tímamótum, mótum
vetura.og surnars- peirar eg hafði
reikað uro hlíðina fram og aptur
nokkra stand og virt fyrir mérblómin
visin og föl, sem áður voru
í fullum þroska, en sem uú vom orð-
in herfang dauðans, varð raér litið á
hvar rjúpa biúfraði sig í hlé við hné-
háan blAgrýtisstein. í fyrsta hugsaði
eg að bún hefði hafi þarna náttstað
og værí ewn ekki farin út til fanga,
en brátt gekk eg úr skugga um að
vesalings rjúpan var særð og við nánc-
ari atauann si eg blóðdrefjar á snjón-
uui í kringum hana. Eg gekk nú al-
veg að rjúpuoni og sá þá fljótt að hún
myndi vera sár til ólítis. Duttu mér
þá í hug orð Jónasar: „Nú er bágt
til bjarga, blessuð rjúpan hvíta.“
Auminginn dasiðsærði suant upp á
mig óttafullam, háHbrostnnm angun-
umt hallaðí svo höfðiau að steimnum_
svo drógnst augnalozin alveg yfir sjáb
aldrið og rjúpan var — dáin, dám
eins og blómm í hlíðinni.
Eg ætlaði að taka hana upp og að-
gæta áverkann nánar, en litli hkaminn
var frosinn fastur við uielinn. Blóðið
sem runnið haföi úr skotsárinu á brjósti
hennar, hafði frosið og var auminginn
þannis: frosin föst í sínu eigÍD hjarta-
blóði. Eg stóð sem höggdofa. Eg
var að reyna, í huganum að stafa míg
fram úr seinasta kapitulanum í æö-
spgu dauðu rjúpannar, sem lá hér við
fætur mér. Strax í dögun hafði hún
skreiðst úr holunni siom til að leita
sér bjargar. Ugglaus hafðí hún flögr-
að ofan undir jafnsléttuna par sem
hún var vön að fá sér dagverð og þar
sem snjórinn var miiini. Ottalaus
hafði hún tekið t’l matar síns og tínt
I sarpinn frækormn sera fallin voru af
visnum stannginnum. Svo ailt í emu
rfður skotið af. Varnarlau3Í auminrmn
fiygur snöggvast upp, en fljött missa
vængirnir máttinn og með dauðans
ángist og óttalegum kvölum skreiðist
hún bak við steininn til að deyjá.
Upp úr þessum hugsunum hrökk eg
við að heyra áiikjuklukkuiiuín luiugt.
|>að var messulok. Ltmgra út í hlíð-
inni| uppi á háu melbarð-i hreykti
skyttan sér, með mjallahvíta rjúpna-
kippu á bakinu, sem skar vel af við
svarta úlpuna. Hann var að röita
heim með veiðina. í>að var eitthvað
svo mannslegt að koma heim með
sæmileg daglaun í dauðnm rjupum
rétt í sama mund sem fólkið kom frá
kirkjunui.
J>au eru ekki fædd ennþá,lögín, sem
eiga nð banna og hegna fieim ágiörna
og tilíinningirlausn, sera ganga út á
helgidögum til «ð iuwiia og rnyrða
varnarlausa málleysing(a, — það er
svona þegar náttúran ræður ekki
meðgpngutímanum.
Kristinn.
Utan úr heimi.
Rlkisskuldir Noregs eru nú taldar
að vera 305 milliónir króna.
Fjárhagsáætlun Lundúnaborgar er
helmingi hærri en fjárhagsáætiun alls
DánmerkUrrikis. 1889 voru útgjöldiu
3,305,000 pund Sterling, en 1904
16.176.000 pd. St. Sknldirnar hafa á
sama tíma aukizt úr 17.563.000 uppí
4t.620.000 pwnd og er það nú c. 170
kr á hvern íbúa borgarinnar.
Hið mikla ameiikska steinolíu-
hlutafélag: „Standard Oil Company"
hefir s. 1. ár borgað hluthöfum sinum
20 miliónir dollara í ágóða, J>ar af
hefir steinolíu-konungurinn John S.
Rockefeller fengiá í sinn hluta 5 mill.
Mönnum hefir reiknazt svo til að
tekjur Rockefellers muni s. 1. ár hafa
numið 45 miil. króna.
Hinn belgiski vísinda- og landkönn-
unarmaðnr Henrik Arctowski hefir nú
í hyggju að komast að suðarheimskaut
inu á bifreiðarvagni. J>vi er nefnilea:a
þannig varið, að við suðurhoimskautið
er ísinn aliur sléttur og engar sprung
ur í hann. Scott kapteinn se n nýl.
fór um Saður íshafið, segist hafa ekið
á sleða með huudum tyrir 16 kilom.
á dag og hefði vel getað komizt lengra
suður ef hann hefói ekki óttast að
verða vlstalaus. f>ar sem nú bifreiðar
vagn fer 5 sinnum hraðar en nunda-
sleði, og rúmar margfallt meiri vistir,
þá álíta Delgisku suðurheimskanta-
fararnir að það sé möguleiki fyrir þvl
að þetta geti heppnazt, og ætla því
að reyna það»
S ldaruflinn við austurströnd Eng»
lands hefir í ár verið framúrskarandi
góður. Fiskifiotinn frá Yarmouth og
Lowestoft hefir á 1000 báta aflað
610 000.000 sildar og er aflinn virtur
á 5000 pd. St. Mest af síldinni er
sent til Jpýzkaiands, Grikklands og
Italíu.
Gistihús lítið er nú búið ab reisa
á Mont Blauc, hæsta tindinam á Alpa
fjöiiun im.Hefir smíðið staíið yfir í 2
ár. 200 franka er sagt að nætur-
greiðinn rnuni kosía þar uppi.
Holdsveikin er hvergx eins útbreidd
sem í Japan. Aður var ekkert hirt
um þessa aumingja þar, og voru það
helzt útlendir trúboðar sem líkDuðu
þeim- En nú er það eitt af því
marga sem sýnir raenningu og fram-
farir Japana, að þeir hafa nú sam-
þykkt lög er fj’rirskipa einangran og
lækning allra holdsveikra.
Maðurinn: Hér er reikningur
yfir ball-kjól. Hvernig stendur á
þVl? —
K o u a n: J>að er fleg’ú silkikjóll-
inn minn guii, sem eg var í þegar þú
baðst mín í fyrra.
M a ð u r i n n: Einmitt það, þú
álítur þá að eg eígi að borga gildrnna
sem eg var veiddur f.
Ríkísmaður nokkur datt í
sjóinn. í>að var kalsa-veður og krapa
hröngl á sjónum. Samt sem áður var
unelingspiltur,—fátæklega til fara,sem
þar var nærstaddur — nógu hugaður
tfl þess að steypa sér á eptir mann-
inum og bjarga honum til lands. Maða.
urinn,sem bjargað var, tök upp buddu
sína, sem var úttroðin af silfri og
gulli, tók úr henni 2 kröna pening og
rétti að lífgjafa sínum, sem tók ekki
við houam, en mæiti brosandi:
„Herra minn, eg hefði fengið 5
krónur fyrir að flytja yður á lík*
húsið.“
Hann: M’g dreymdi í nótt að eg
bað þín, Hvað heldur þú að það
merki?
H ú n: J>að sýnir það, að þú ert
gáfaðri í svefni en v0ku.
Óþægilegur áheyrandi.
f>r>ð or fært í frásögur utn enskan kenni-
mann að hann hafi opt komið með ltaflanr
ræöum annara í prédikunnm sinum. En
einu ainni varð honum ekki gott af því.
Einn sunnudag er prestur var stiginui i
stólinn, settist æruveröur gamall maður i
sæti þaö er næst var presti og hlýddi ireð
athygli á ræðu hans. Ekki var prestur
kommn langt í ræðunni er gamli ma ðurinn.
aagði svo hátt að prestur hejrði: