Austri - 03.03.1906, Blaðsíða 1

JBlaðið k rn.it- í t 3—4 a mn-
am á mínuði hyerjum, 42
a*k'.r naiuust til najsta aýárs
Blaðið kostar um árið: hér á
ii.li ið-jins 3 krðnur, orlendis
4 krónur. (ijalddagi 1. júlí hér
á'andi, erlendis bo*igist blaðið
£yrirlram
Uppspgn skrifleg, bundin vi^
áramót, ógild nema korai" sé til
ritstjórans fynr 1. októbor og
kaupandi sé skuldiaus fyrn’
blaðið. Innlendar auglýsingar
10 aura linan, eða 7o aura hvfer
þumlungur dálks, og hálfu dfr-
ara á fyrstu síðu.
XVI Ar Seyðisíirði 3. marz 1906. 6
Jone’s saumavélar
eru h« ztu saamavélarnar, sem til landsins fiytjast. Hafa á sk immum tima
hlotið airoennt lof.
Avalt nægar birgðir til. Seljast með verksmiðjuverði.
Einkasdlu-umboð fyrir Island heíir:
verzlunin „Framtiðinu, Seyðisfirði.
Sorgaratliofn
til minnis um andlát konungs vors
Kiistjáns IX, var haldin í Reykjavík
5. þ. m.
Eregnín um lát konungs hafði hor-
izt til íteykjavi'kur með lopiskejti
kvöldið eptir að hann lézt.
B-ektor hins almenna menntaskóla,
forstöðumenn prestaskólans og lækna-*
skólans gengust, fyrir sorgarathöfn
pessari. Yar hún haldin í samkomu-
sal skólans, og var boðíð til hennar
öllam lærisveinum skólanna og öllum
stúdentum frá lærða skólanum, eldri
og; yngri. Lektor J>órhallur Bjarnarson
hélt par mÍDningarræðuna, eu snngic
voru 4 kvæði er Stgr. rektor Thor-
steinsson hafðí orkt.
Yér setjum hér á eptir 2. 3. og 4-
kvaðið úr ljóðaíiokknnm.
Lag. Sjá þann hinn mikla flokk sem fj0ll
Xú hringja klukkur harmaklið,
|>ví hilmir vor er skilinn við,
Of hatið nú kom harmfregn sú
Og grætir pjóðar geð.
Hans farna dagsskeið fagurt var
Og fleiri geisla’ en skugga bar;
J>ví blíðast lán ei böls er án,
fó sýnist laust við sorg.
Á glæstan skjöldinu grams var sett:
„Með Guði fyrir æru’ og rétt“.
J>au lofðung} orð á lífsins storð
Hann efodi í allri dáð.
Og einmælt var í allrí stétt,
Að ekki' á skildi peim sáblett,
Sem ærukranz um enni hans
Sá Iofstír lagði sig.
Nú eyland vort v£ð hjaranu heims
I hjúpi snjóvgum vetrargeims
Hlant glaðibann um Baldur pann,
Er til sin heimti Hel.
Hann trygðir nam við Garðars grund;
Ei gleymir hún því nokkra stund;
Hún mælir ldökk: „J*ín minnis-pökk
Skal aldrei líða’ und lok“ .
Lag.- Ei:.u riddarinn ungur.
Hve íögur er minning
nsr sorgblíð líka nm leið,
Er lofðungs glæsta sigling
að ströndum Islands skreið;
^Með landsfólki’ að minnast
á liðin púsund ár
Hann leið knúði sunaan
um hafsins unnir blár.
A fornhelgurn slóðum
vor frægur jöfur stóð
Og foldar megir sungu
pá velkomnnda ljóð,
J>á iaust sem foss og elfur
og fjaUa bergmál með
J>ví feginsljóði kvæðu,
er gesti heilsa réð.
Og frelsisgjof hann færði,
sem tram oss hratt i braut,
J>á fagur dagur rann
eptir margra alda praut,
J>ann konung leit fyrstan
vor kæra feðragrunrl,
Hann kom með opið hjartað
og gjafarsæla mund.
J>ar sáum vér milding,
sem tignar burði bar.
En björtustu djásni
hið innra krýndur var,
^ar pekktum vér milding,
sem mat ei hefðar bond,
En mannlega viðkvæmt
í fátæklings tók hönd.
Hann olskaði land vort
og Ijúft vor bætti kjör,
Vors lands mun fylgjan ósén
nans verða’ í jarðarför,
Og konungs kistu viður
hún kveðju flytur hljótt:
„Sof, Kristján, kóngur góði,
peim hinzta svefni rótt!“
Lag. J>ín mifkunn, ór Guð,
O, Drottinn! sem konung svo ítran
gafst oss,
J>ér innum vé>" pakkir af hjarta,
Svo lengi’ að oss veittist pað hamingju-
hnoss,
Unz húmið fyr sólu dró hjarta.
Unz lofsæll í elli hann Ieið burt úr heim
Svo líður hvar dagur að kveldi.
Nú blessa hinn látna, og blessun veit
peim
Sem burthorfms tekur við veldi.
Oi blessa pú þjóðir, sem biðja pín til,
Og blessa pú rikið og löndin,
Og dragi npp óveður bráóum raeð byl,
J>á bjargi pín almættishöndin!
Veit friðsæld og ófriðar fjarlæg pú b ál
J>ú faðirinn líknsamur alda,
Og veruda pú frón vort íúthafsius ál
Yið íshjara uorðtirsins kalda.
Ouðsjíjóiiustu giörðir
voru haldnir í báðnm kirkjum höb.ð-
staðarins, dórakirkiunm og fríkirkj-
unni, jarðarfirardaginn fyrirhugaða,
19. p. m. Biðiir kirkjurnar tjaidaðar
svö’tum dúkum.
Kuk/Lkhikkanum bafð i og verið
hringt par tvisvar á dag 1 kl. tíma í
senn, frá pví and!átsfr°gnin kom og
par til jarðarfarardaginn.
Minningarsarakoma > t lefni af and-
láti kommgs var og haldin í K. F U.
M, í Beykjavík 4- p. in. Hélt, síra
Jón Helgason dócent par minningar-
ræðuna, og minning «rl|óð vo usaníia
er s>ra Fr. F'iðriksson bafði orkt.
Síra Friðrik flutti par og enndi um
Friðrik konung áttunda.
Gallsveig,
undur fagran, lét stjórnarráðið
3míða,og scndi nú með „Lauru“ fyrir
hönd lands og pjóðar, á k'sta Krist-
jáDs konungs.
Stefán Eiríksson hafði g$ört upp-
dráttinn að sveignum, skiptast par á
eikarblöð og rjúpnalauf. Erl. gull-
sm'ður Miguússon hafði smíðað sveig-
inn, af miklum hagleik.
Eáðherra Hannes Hafstein
sigldi til útlanaa. með gufuskipinu,
„Siga“ 3 þ. m. til pess að vera við
útför konungs
Fór hano fyrst til Norvegs og pað-
an til Kaupraannahafnar, og var
korainn pangað 14 p. m. sarokvæmt
loptskeyti sem var sent am pað til
Reykjavíkur. Ráðherrann átti að
afhenda gullsveiginn við jarðarför
konungs.
Island og Evropa.
Eptir
Oarl Thalbitzer
Vér höfum áður i blaði voru bent
á hinn vaxandi áhuga annara pjóða á
menning Norðurlanda. Og hpfum vór
að nokkru leyti haft tillit til pessa
áhuga, með pví að vér vildum í rit-
gjörðum peim sem blað vort hefir flatt,
sýna útlendingum hinar ýmsu hliðar
vors andilega lífs.
jpessí ábugi stefnir einnig að íslandi
— stefnir máske jafnvel sérstaklega
að Islandi. I liinum menntaða heiiri
hafa menn nú fengið augun oprrað fyr-
ir pvi, hvílík auðæfi fortíðarmenning-
arinnar fornsögurnar og kvæðin g.-yma,
og er nú jafnvel vpknuð döngun hinna
lærðustu manna tíl að geta lesið fræði
pessi á norrænu máli.
Síðast iiðið sutnar dvaldi eg nokkra
daga í Hollandi og hitti eg par hvað
eptir annað Hollendinga, sem voru
byrjaðir á að læra tungumál Xorður-
landa eingöngu í possuin tilgangi. Eg
hitti ýmsa unga menn, er gátu talað
eða skilið dönsku og norsku (sumir
lika sænsku) og spurði eg pá stundum:
Hveruig stendur á pví að pér kunnið
mál vort? Svöruðu peir jafaaðarlega
á pá leið, að íslenzku ritin hefðu hrifið
pá og lokkað, og heíðu Peir síðan
leiðzt til að kynna sér eitt af nútím-
ans Norðuilandamálum. Einnig fékk
ritstjórn pessa blaðs pegar beiðni frá
hollenzku tímariti einu um að mega
taka grein pú um stjórnmáldofai Is-
lands, er stendur 1 fyrsta númeri
blaðs vors.
En pað er ekki aðeins í Hollandi,
beldnr og í Englandi og pýzkalandi,
að eptirtekt er vöknuð á pessari erein
hins norræna kynstofns, í Englandi
safnast peir saman í félagi er nefnist
Víkingaklúbbnr, á fýzkalandi taka
háskólarnir nonæu fræðiinál að
sér.
I Danmörku er pekkingin á Islandi
og hegum pess ekki svo liós sem húc
ætti að vera. Að sonnu hefir nú a
síðustu árum meðal lærðra manna —
meðlram fyrir vora tilstilli, brytt tals-
vert á áhuga í pá átt; bafa hagfræð-
inga- og lögfræðineafélögin haldtð tvo
fundi um íslenzk málefni; en hvað pýð-
ir pað? Hvort Island eða Danmörk
í efnalegu tilliti hafl borið meiri gróða
úr býtum af sambandinu, skulum vér
hér láta óumtalað. Andlega skoðað á-
lít eg, að Danmörk hafi haft hagnaðinn
af pví.
J>að hefir farið líkt með ísland sem
með Nereg meðtn hann var í sambandi
,við oss. Kaupmannaböfn dró að sér
mikilmennin paðan. Bæði pá Holberg
og Wessel eignuðumst vér frá Noregi.
J>annig er einnig um Island. J>egar
á miðöldunum komu íslenzk skáld til
hirðar Danakonunga og í sögu vom
er Islendinga hér og par mlnnzt, og
er frægð peirra bundin við Danmörku
en ekki við Island. Má pannig nefna
pá: Árna Magnússon, Thorvaldsen,
sem var íslenzkur að faðerni, og nú
síðast Niels Finsen,
Um leið og Noregur árið 1814 náð'
aptur stjórfrelsi, endurfæddíst og
menning Undsins. J>að er mjög lík-
legt að sjálfstæði Islands rauni og
skapa blómgunartíð í menniugarlífi
Islendinga.