Austri - 31.12.1911, Blaðsíða 3

NR. 61
AUSTRI
187
til að kveða upp úr með þennan
dóm.
Agaleysi og óstjórn ern aðalein-
kenni Sturlunga-alda bæði að nýju og
fornu. En hvorutveggja stafar af
heimskulegri og albeiiingjalegri stór-
mennsku, eða hégómagirni oðru nafni.
í baráttunni um ráðherratignina á
íslandi, ber svo ömurlega mikið á
pessu, að það gengur óviti næst. í
blöðunum íslenzku, málgögnum stjórn-
málafiokkanna sundurleitu, er og !ivað
eptir annað staðhæft. að náungar Jieir,
sem par er verið að ausa sér út yfir,
8éu menn brjalaðir. ^Menn i allra
æðstu steðum pjóðfélagsins, eða menn
sem af kappi eru að sækja inn í þær
stoður, taldir af mörgum háðir brjál-
semi, pað er næsta óárennilegt, spáir
ískyggilegi framtíð fyrir veslings pjóð-
ina.
í einu hinna siærri blaða, er út
koma á íslandi, var pví fytir skemstu
haldið fram um einn þeirra manna er
sterklega hafa sótzt eptir æðsta valds-
rcannssessi á landinu, að ltann sé
geggjaður. En rétt um leið birtist í
sama blaði ágtip af ávarpi til ungra
mann», sem flutt var við mjog hátíð-
legt tækifæri þar heima. o g er sá,
sem hátíðarerindið flutti, einn af
fremstu os mest metnu embættis-
mdnnum á íslandi. Til að brýna
ættjarðarást fyrir binum ungu monn-
um tekur ræðuskörungurinD pað til
bragð=, að bera Island saman við
önnur lond — og niðurstaða þess
samanbDrðar verður sú, að í rauninni
sé ísland lang ágætasta landið í heimi
— öýkt. Slikt hefir opt heyrit áður
þótt ef til vill hafi aldrei jafnmikið á
pví borið eins og í þessari háfleygu
eða gustmiklu störhátíðarræðu. En
það er heimska — syndsamleg og
háskaleg heimska. Nægileg ástœða
fyrir hvert einasta mannsbarn p'óðar
vorrar til að láta sér pykja vænt um
íslánd, pótt pað í samanburði við
morg önnur lönd sé snautt og afar-
erfitt viðureignar, eins vist og hitt, að
hver maður á að elska hana móður
sína hjartanlega, pó að hún sé hvorki
bezta né fegursta konan í heimi.
Hin persónulega stórmennska —
hégómagirnin — er komin inn í
ættjarðarástina — svo að hún — hin
íslenzka ættjarðarást — er orðin
eins oguppblásinn ngðrubelg-
n r (á líkingamáli séra Hjálmars heit-
ins Gruðmundssonar á Hallormsstað).
Slik ást stefnir mennum út í opinn
dauða.
Trúin á gullið í landinu — frá
tjarnarmýrinni í Reykiavik og 0skju-
hlíð (eða EskihJíð ef »eun vilja pað
heldur) út til yztu skaga landsins í
austri og vestri, norðri og suðri —
hún er af spmu ömurlegu rótum run.n-
in.
Og alveg eins stendur á peirri trú‘
sem svo kreptugt hefir verið prédikuð
hér i hópi vornm vestan hafs, að ís-
lendingar séu svo dásamlega frábærir
námsmenn, að pví ógleymdu, sem
andatrúarspámaðarinn einn helzti hélt
á lopti með svo einstaklegum alvöru-
svip og óskaplegum fjálgleik ekki fyr-
ir löngu út á íslandi, að íslendingar
séu gæddir meiri miðilshæfileik eu
nokkur pnnur pjóð í heirai.
Mesta mein vort — ekki að eins
peirra á Islandi — heldur og hóps
vors hér — er hégðmagirnin —
stórmennsKan, eda sjálfstiibeiðslan. A
því hefir borið meir en nokkru öðru
i birkjusegu vorri — sögu kirkjufél-
agsins íslenzka lúterska á undanförn*
nmárum. „Hinc illæ lacrimd" — segja
lat'nuraenn, eða á íslenzku alpýðumáli
„J>ar er flísín, senr við rís“.
Menu líti ytir pi sögu með logandi
ljósi, oa dylst víst engum heilskjgnum
iuanni, hvar raesta hættan liggur eða
hetir að undsnförun legið.
„Yei jður. nær tnennirnir hæla yð-
ur“ segir fr lsarinn „þvi eins gjörðu
forfeður jðar við rpámennina."
Út af stórroenn3kunní eða hégóma-
girninn’, þvi lang-háskalegasta pjóð-
lifsmeini voru, ríður oss íslendingum
nix í báðum áttnm og óHum áttum
meir en nokkurntíma áður í sögu
vorri á að leggja samvizkulega og
biðjandi rækt við kristindóminn, því
peir hinir h ó g v æ r u, en ekki gort-
ararnir, munu laudið er.ia.
Trúlofað
eru ungfrú Ragnheiður Bj'irns-
dóttirog Bjarni Eiríksson
búfræðingur, á EAifirði.
Yerðlaun
úr ræktunarsjóði, 50 kr., hefir stjórnar.
ráðið veitt Magnúsi Sigurðssyni á Fossi
bér í bænum fyrir, nnnar jarðabæt-
ur. Er Magnús sá fyrsti maður hér
i bæ. sem fær slík verðlaun, og ætti
pað að verða mönnura hér til npp-
hvatningar með sð sýna slíban dugnað
íjarðabótum, og Magnús befirgjört.
BjÓKleikir.
Kvennfélagið „Kvik“ sýndi tvo
sjónleiki á annan í jólum. Var það
„Piparmeyjanoldrið," eptir Gustav
Wied og ,. Afb.'ýðissgmin, “ eptir H.
Herz.
Leikir þessir eru fremur efnislitlir
en fara vel á letksviði. Sú níjung
var við pesia sjónleiki, að það voru
eingöngu kvennmenn. sem léku, og
tókst pað vel, því leikirnir voru yfir-
leitt mikið vel leiknir, og bin bezta
skeromtun. Á eptir var leikið á
piano og fiðlu, og tókst mjgö vel.
Frá landssímasteðiniii,
Á landssímastoðinni á Seyðisfirði
vorú f nóvemberraánuði afgreiddskeyti
og samtöl sem hér segir:
S k e y t i:
Erá útlöndum 169* skeyti fyrir kr.
400,05.
127 skeyti til útlanda fyrir kr. 186,45
(*hér af 102 veðurskeyti.)
S a m t ö 1:
198 samtöl með 227 vjðtalsbilum
afgreidd frá Seyðisfirði,
256 samtöl með 297 viðtalsbilum
afgreidd til Seyðisfjarðar.
Um sæsímann,
voru afgreidd 747 skeyti með
8157 orðum til útlanda; 608 skeyti
með 5888 otðum frá útlöndum.
Kvefsótt
illkynjuð, hefir gengið hér í bæn-
um nú um mánaðartíma og lagst
all-þnngt á ýmsa, bæði b0tn og full-
orðna. Telur héraðslæknir petta
vera iufluensu, og ráðleggur mönnum að
gæta hinnar mestu varúðar, pi mnni
veikin brátt hverfa.
Yeðráttan
hefir verið mjög umhleypingasöm
allan desembermánuð, optast rigning
og stormur, en frostlaust og snjó-
laust í byggð, par til um jólin,
að nokkurn snjó setti niður. Urðu
menn að vaða snjóiun í hné á götum
bæjarins á aðfangadaginn og krapa-
bleytu hina dagana, pví enginn af
ökuraöonum bæjarins var fáanlegur
til að plægja snjóinn og krapið af
götunum. Er pað okumönnum til
lítils sóma og er vonandi al þeir
bæti ráð sitt.
Brnni á Siglnflrði.
Á aðt'angadagskvöld jóla brann
verzlunarhús Gránufélagsins á Siglu-
firði, til kaldra kola.
Fiármark
Jóns Bjarnarsonar í Skógum í Axar-
fitði er: Heilrilað hægra. Ómarkað
vinstra.
Skógum, 23. nóv. 1911.
J ón Bjarnarson.
162
bvað hann ótti við, og mér fannst eg vera svo
voðalega heimsk. Lærdómur er erfiður, slra
M0ller.“
„Eiginlega ætti hann að vera auðskilinn,
en það er komið nndir ræðusniðinu, “ sagði
síra Möller- „J>ér hafið hér gefið mér bendingu,
sem eg skal muna eptir. J>að gjörðuð þér líka
í gær.“
„Eg?“ sagði Trix og rak npp stór augu.
„Af munni barnanna og hinna ómyndugu,"
sagði presturinn; hann hugsaði upphátt að
vanda. Og svo hætti hann við:
„Var yður alvara i gær, er þér tölaðuð um
bókasafnið?“
„Hamingjan góða — eg hefi steingleymt að
skrifa bréfiið!" sagði Trix og roðnaðr „Alvara?
Auðvitað! Eg ætlaði að skrifa jústizráðinu og
biðja hann um peningana* en svo kom hundurinn
í gær!“ —
„Og frú v. Grassmann," sagði prestur-
inn.
„Hún hefði nú ekki verið pvi til hÍDdrnnar,"
sagði Trix, „en eg varð að hæna Excellence að
mér og húsinn, og svo gleymdí og öllusaman-
En nú skal eg skrifa bréfið þegar í stað —■
látið pér bara bækurnar koma.“
„Já, en fyrst verðum við að koma salnum
í lag og panta borð og bókahyllur."
,Já, auðvitað,“ sagði Trix. „Ekki er hægt
að láta bækurnar hanga í loptinu. Bókahyllur?
Hvar á maður að fá þær?“
• 159
mér finnst það eiga vel við að mean kunni að
aba vagni. |>egar nDgi Syrop er fyrst búinn
að aka með yðnr inn i blómsturbeð og svo nið-
nr í skurðinn, pá mundnð þér fljótt kannast
við'að pað væri ekkert að pví að h&nn lærði að
aka vagui.“
„Eg held að pér misskiljið ástæðnr mínar,
kæra froken v. Dornberg, “ sagði frúin blíðlega.
„Eg mun forðast að bætta mér í hendurnar &
herra Syrop. Eg átti við það, að þér væruð
ekki vel fallin til að vera kennari þessa unga
manns.“
„Nú, einmitt pað! J>ér getið verið alveg
róleg, — faðir minn hefir kennt1 mér að aka,
svo eg kann það til fullnustu — pér getið vel
treyst mér i því efni-“
Frú v. Grassmann stundi við og hugsaði með
sér:
* „Hvar í ósköpunum hefir pessi stúlka verið
uppalin?“
Svo sagði hún upphátt i bæðnisróm:
„Mér tekst vist ekki að tala svo pér skiljið
mig. En látum svo vera, J>ér eruð ekki
matarþurfl, en péi hljótið að vera preytt . eptir
allt petta mikla göngulag.11
„Eg þreytt— po eg hafi gengið fáein spor?
J>ér parna, Excellence, erum við preytt?“ sagði
Trix, og til þess að sýna að hún væri ekki
þreytt tók hún til að hoppa eins og skjórfugl
í kriugum frúna, og Excellence geltandi á eptir
henni.