Austri - 24.10.1914, Blaðsíða 1

Blaðið kemur öt 3—4
smnum á mánuði hyerjum,
42 arkir minnst til næsta
nýársi Blaðið kostar um
árið hér á landi aðeins b
krónur, eJ.iendis 4 krönur.
(Ijalddagi 1. júlí hér á
landi, erlendis boigiat. blað-
ið fyrirfram.
Uppsöso skriflejt, bundiir
við áramót, ógild nema
komin sé fil ritstjórn fyrir
1. október og kaupandi
sé skuldlans fyrir blaðið,
Innlendar auglýsingar: 40
aurar hver centimetri dálks,
og priðjungi dýrara á 1,
slðu.
XX tv. Ap.
Seyðisftrði 24. október 1914
2ÍB 43
til Austra.
(Áður birt á fregnmiðum).
(Frá ,Vísi“).
Rv. 18/io-
Ófriðnrinn.
Central Jííews símar frá Lon-
don í morgun:
Ensk hleypisnekkja með 4
tundurspillurum lenti í gœr í
orustu við 4 þýzka tundurspill-
ara. og sokkti þeim pllum.
J>jöðverjar í Belgiu hafa stpðv-
azt við linuna milli bœjanna,
Ostende, Tourout, Boulers og
Menin.
Bandaher hefir náð Fleurbaix
fyrir vestan Lille.
(frá „Vísi“)
Rv. i»/10.
Central News símar frá Lon-
don í morgun:
Tjón Breta í tandurspillara-
viðureigninni var 5 særðir.
Skipin skemmdust dálíðið.
Belgjaher hefir hrint af á-
hlaupi jþjóðverja á vaðiö á ánni
Yser.
Ban.daher hefir tekið Ar~
mendéres, unnið áfram í miðj-
unni og a milli Arras og
Oise.
(Frá „Vísi“)-
Rv 20/
VVV‘ /10-
Central News símar írá Lon-
don í morgun:
Japanska beitisnekkjan Taka-
chiho rakst á sprengidufl og
sökk íyrir utan KiautsQhau.
Bandaher miðar áfram í Belgíu
til bæjarins Boulers. Sömuleiðis
til Lille (noröaustast á Frakk-
landi).
Grimm orusta hefir nú geysað
í 10 daga fyrir norðan og sunn-
^n Arras á Frakklandi.
(Frá ,,Vísi“).
Rv. 21/l0.
Central News simar frá Lon-
don í morgun:
3 liðsforingjar og 70 liðs-
menn Maritz uppieisnarforingja í
Suður-Afríku handteknir, aðrir
uppreisnarmenn þar syðra haía
gefizt upp viljandi og gengið í
stjórnarherinn.
Framgangur bandahers á
Frakklandi heldur áfram.
Belgir halda enn stöðu siuni
við ána Yser.
þjóðverjar verja bandamönn-
um ailar leiðir til Lille-borg-
ar.
------------------
Eviöpa eptir
öfriðinn.
í „B, e v i e w o í Reviews"
stendur fróðleg og skeœmtileg grein
eptir ritstjóra enska stórblaðsins
D a i 1 y News, Mr. Gfardiner. Fýrst
spyr hann hvernig fari
„Ef Fjóðverjar sigra?
AUt meginland Evrópu er nú í
díelunni, allt að pví komið að detta
í sundur. Svo nú er sá villtur, sem
geta skal, hvernig hið nýja landabréf
muni líta út á síðan. Vandinn er pví
meiri fyrir pá sök, að vel mætti svo
fara að úrslit ófriðarins yrðu tvíræð;
Fjóðverjar kunna að bera hærri hlut
á landi, bandamannaherin)i á sjó.
Hverjar yrðu pá hinar stjórnar-
farslegu afleiðingar? Hvað Frakk-
land snertir yrðu pær banvænar.
Flotí Frakka yrði án pýðingar. En
annað mál er um Englandsflota.
Engar ófarir á meginlandinu gætu
komið oss á kné meðan ver höldum
forræði á hafinu.
En mættum vér miklum skaða á
landi, lenti hann líka á fieirum pjóð-
um, einkum Frokkum og Belgjnm.
Mundi floti vor geta ógnað Fjóðverj-
um með jafn-miklum og bráðum voða
ein8 og landher peirra ógnar Frpkk-
um? Segjum að varla yrði pað, en
pá yrðnm vér íila staddir. Að sönnu
stæðum vér ósærðir eptir, en banda-
menn vorir iægju óvígir í valnum.
fví nær lífi Fjóðverja aem vér gengj-
um á sjónnm, pví fastara prengdu
peir að hálsi Frakka á landi. Og
einka úrræði vort peim til bjargar
yrði pað, að vér slepptum íorræði
vorn á hafinu.
Er petta hugaanlegt? Gætum vér
tekið pann kost, pótt Frakkland væri
í veði, og gjöra oss að æverandi
undirlægjum Fjóðverja? pað yrðu
óttalegir kostir. Að sleppa frá peim
dauðans ófpgnuði, yrði sigur á landi
lítsspursmál fyrir oss. Ef pað tækist
ekki, yrði landabréf Evrópu gjört í
Berlín. J>ýzkaland mundi flæða yfir
alla Evrópn frá Antwerpen til
Miklagarðs og yfir allan hennar skaga,
öll lönd yrðu lýðskyld hinum sanna
sigurvegara. Keisarinn er pá orðinn
landsdrottinn Evrópu. Vei Ítalíu á
peim degi.
En ef Fjóðverjar yrðu
sigrað i r?
Fað yrði pá fyrst, að Elsass og
Lothringen yrði skilað aptur Frpkk-
um. Rán peirra fylkja varð versta
deilu- og hatursefnið pjóðanna milli,
enda voru pau tekin að Bismarck
gamla fornspurðum; pað óhapp unnu
hervaldsforsprakkarnir. Gætnm pess
vel á síðan, að láta pá pilta hvergi
ná tökum. Ófriður frá votí hálfu er
á móti keisaranum og hans st.jórnar-
sinnura, peim skulum við koma fyrir
kattarnef, en fýzkaland viljum. vér
ekki eyðileggja.
Framtíð pýzkalands.
Geta má til hvað ofaná verði. Sú
bygging, sem Bismarck skóp með
„blóði og járni", verður að líkindum
lögð í rústir, eins og ávalt hafa fallið
pær stofnanir, er úr blóði og járni
hafa gjörðar verið; og vænta má, að
Hohenzollarnir hitti á sorphaugnum
bæði Búrbónana og Napoleonana,
og Bayararoir munu fegicsamlega
losna við ok Prússanna; en á sama
bandi yrðu ríkin Wlirtemberg og
Baden, pví allir Suður-Rjóðverjar eru
miklu mildari og glaðværari pjóðir en
Prússar, niðjar hinna fornu grimmu
og herskáu Vinda. Undir ríki hins
prússneska. hervalds er allur grund-
vö’lur grafinn, og lýðurinn stynur
par i fornum fjotrum, pótt ópreyju
hans — eins og saga jafnaðaróeirð-
anna sýnir — sé haldið í skefjum
snrapart með ofríki og sumpart með
fölsuðu föðurlandsglamri. Og aldrei
hefði alpýðan látið siga sér í alls-
herjar-ófrið, ef keisarinn og hans
skrumarar hefðu ekki talið henni trú
um að líf Pýzkalands væri í veði.
En pað var hin hróplegasta lýgi!
Nei, fielsi og framtíð pjóðarinnar
var að vísu og er í veði vegna her-
valds kúguDarinnar; og frelsi sitt fær
pessi hámenntaða pjóð aldrei fyr eD
einmitt. fyrir pað, að hinn mikli
Prússahor og Prússakúgun bíður gjör-
samlegan ósigur.“ —
Síðan sýnir ritstjórinn Ijóslega fram
á stefnu sambandshersins, að hún sé
alls ekki gegn pýzku pjóðinni, heldur
gegn ofríkisvaldi Piússa. „pað er
keisarinn, hervaldsstjórn hans og
junkararnir eða aðallinn, sem
vér viljum leggja að velli. Reyndar
(bætir hpf. við) purfum vér Englend-
ingar um leið að lægja svipaðar of-
ríkisstéttir heima fyrir, pví auk auð-
valdsins eigum vér enn yfir höfðum
vorum æði-ríkan erfða-aðal og fleiri
leifar fyrri tíma. —
Hvað verður úr Austur-
r í k i?
Austurríki er sjálfdautt (segir hof.).
Úr pví myndast nær pví af sjálfu
sér 3 eða 4 Bjálfstæð lýðveldisriki:
Kaupendor
„Austra‘%
peir, sem eiga ógreitt andvirði blaós°“
ins fyrir einn eða fleiri árganga, eru
hér með vinsamlega beðnir að senda
mér pað sem fyrst, í peningum, póst-
ávísun eða með innskriptar-skírteini til
verzlana á Austur' og Norðurlandi.
Seyðisfirði 15. okt. 1914
Þorst. J. Gr. Skaptason.
pýzkt, bæheimst, ungverskt, og 4. lík-
lega á Balkanskaga vestanverðum.
Italía fær Suður-Tyrol niður aö
Triest. Hin lýðveldin (eða pingbund-
in konungsríki; verða Serbar, Grikk-
ir, Bulgarar og Rúmenar.
En P ó 1 v e )• j a r?
Standi Nikulás keisari við orð sín,
er pess meiri von að hið gamla, víð-
lenda Pólland rísi upp aptur í sög-
unni seua eitt at megin-pjóðríkjum
álfu vorrar, enda á engin pjóð meirí
kröfurétt í sjóði hjá systrnm sínum,
en hún.
En hvað er að segja um Rússa?
Rússsr eiga pað heljar-land, sem
hvorki verður urtnið á sjó né landiy
meðan pað beldur sér heilu; og pll
viðureign við alvald Rússa afar-tor-
veld. Er líklegt, að hann lifi lengst
allra einvalds-harðstjóra i Evrópu.
En haldi nú keisari peirra, sem er
góðfelldur maður, en heldur prek-
lítill og mjög á valdi höfðingja lands-
ins og fornra hálf-fiðlausra siða, orð
sín, pá eru nokkur líkindi til að gjprð-
armenn vesturpjöðanna, sem gjöra.
eiga um allsherjar-málin eptir öll
ófriðar-vandræðin, muni vinna hanik
svo á sitt mál, að hann breyti eins
við Finnland og Pólland, og veiti
hinum hartleiknu, ágætu Finnum fulla
heimastjórn.
Og hvað svo Norðurlpndin snertir,
mætti pá líka takast, að tryggja grið
milli peirra, sérstaklega Svíanna, svo
að pær pjóðir pyrftu ekki lengur að
hafa lífið í hondum sér sakir ótta
fyrir ásókn og ofriki hinna fornu
„barbara“.
Danir ættu að fá vissar skaða-
bætur; og Kílarsknrðurinn og strend-
ur hans ætt.i eins og frístaðirnir, að
njóta hlutlevsisréttar.“
M. J.