Stefnir - 13.02.1893, Blaðsíða 1

Stefnir - 13.02.1893, Blaðsíða 1
>• Árg. 24 nrkir. Yerð 2 kr. Borgist fyrir lok júlímáti. r 1893. Auglýsingar kosta 10 a. línan eða 60 a. hver pml. dálks. Fyrsti árgangur. P ó r. (Flutt á J>orrablóti á Oddeyri 1893.) — « » — {nifsaskelfir, skrugguvaldur! skelfdu Jötunlieim, styttu vættum illum aldur, — eun er nóg af [>eim. Láttu ltarðan hamar brjóta harðstjóranna stói, láttu cgnarelding þjóta, eyddu þeirra ból. Brjót í rústir vanans varða : vígin heimsku forn, brjóttu alla hlekki liarða hug er fjötra vorn. Akuvcyri 13. febróar. Ný lireyflng. iii. Yjer gátutn pess í síðasta blaði, að >r. 4. kirkjuvenju, að leiða konur í kirkju og láta prestinn taka pær til brena. I henni er margt bituryrðið, sárbeitt og særandi. - , — Guðnýju finnst það, að taka til bæna, hinn nýjasti nýji af skáldsagna tö unc utn ^ )Vera hlægileg auglýsing til guðs, er allt okkar hefði stigið feti framar en hinii, vejj 0g öllu ræður .... Yar pað nauð- stígið nýtt stig í skáldsaguaskáldskapn- i Synlegt að kunngjöra guði pakklæti for- um og höfundur pessi væri forgils ei(iranna?“ — Svo lýsir hann uppgerðar- gjallandi. Hið er ,,tendensinn“ í nýja 'við sögur hans peitn, pað að hann bæn prestsins, pegar Sigmundur, „sem j heldur svo búmannlega fast trúarvenj- segir eigi aðeins frá, heldur lika half- ! una“, lætur leiða Guðnýju konu sína í prjedikar. Hann kvað vera fátækur al- kh-kju^ án pess að láta hana vita af pví pýðumaður, er eigi hefir fengið aðra ájur, en fyrir Ouðnýju var allt í poku i, sem hann hefir atlað um j)ær mundir, „dimm ógagnsæ blæja Hanu befir lesið norsku já yfir sálarsjón hennar", skáldin Björnssoti, Kjelland, Lie o. fl. 1 og er auðsjáanloga vakinu af peitn ; hefir menntuu en sjer sjálfur. au ðvitað haft ríkt og fjörugt hugsanalíf, á iiana_ _ En SVQ síðas(. pví að hún hafði nýlega misst móður stna. — Ann- ars hefði Sigm. aldrei getað leikið svona Kamma kirkju kreddu-múra kljúfi hamars fall, láttu helli-skrugguskúra skola gobastall. bokulopti þungu eybi þrumu rafur-glóð yfir landib birtu breibi. Burtu myrkra-þjcö! Hefji Mjölui hendur ramar, liöggin dynji skæb, brjót til mergjar berg og liainar, brjot ab lífsins æb. Brjót ab innstu aubsins leynum, eignumst gæöa völ, verbi braub úr brunasteinum, blóin úr lmrbri möl. Hátt á lopti hamar þungur hefji þrek og mób, braut í gegnuin björg og klungur hrjóti vorri þjóö ! P. Jónsson. haft sjálfstæðar skoðanir á ýmsuni mann- kemur dálítill páttur úr æíi Helgu aum- fjelagsmálutn. það hefir verið með hann ; ingjanS) som væri efni i stóra skáldsögu, likt og „Sigriðr1 í „Gainalt og nýttL cr lýst.i sálarlífi ungrar stúlku, sem eigi „Hugsania var til; búu lá aðeins ídai“. fær son [lans Árua, rílca, af pví að hún Svo komu peir Spielhagen og norsku er fátæk, en verður svo fyrir sorg og skáldin og leystu hana úr dvala. „Isinn söknuði og lítilsvirðing mannanna, vegna var brotino, skoðanirnar tæddust og-;pró- þess hún er brennimerkt með lausaleiks- uðust t kyrpey og pögn, en pær próuð- barni, pó að sonur hans Árna rika eigi ust samt“. Svo brutust pær út hjá pað. — En, sem sagt, lmgsanirnar erti honnm í fjórum sögum „Ofau úr sveit-' svo margar 0g miklar, að höfundurinn um“. fær eigi tíma til að segja frá. það niyndi pykja tíðindum miklum ! í annari sögunni „Sjera Sölvi“ sýnir sæta i útlöndum, ef óbreyttur altnúga- hcmn hinti verri hlið prestanna, hræsn- maður ritaði einn góðan veðurdag aðrar ina ; líkræðum peirra, pví að sjera Sölvi eins sögur og þorgils gjallandi, og ó- lýgur beinlittis í ræðu sinni, er hann neitanlega er pað einkenmlegt, að unt- jarðsyúgur Árna aumingjanrt, sem hafði komulitill bóndi skuli einna fyrstur ltafa fengið brjóstveikiskast af pví að hann kraptinn, hafa einurðina til að láta í j purfti að kafa hálfa mílu fram og aptur ljósi skoðanir sínar á altnennum mann- ^ f fanitfergi, til pess að sækja meðul fyrir fjelagsinálum í skáldsögubúuingi. f>að prestinn hatula kúnni hans, en svo segir er reyndar eigi í fyrsta sinni, að borið presturinn í líkræðunni yfir Árna: „Fyr- Iiefir á preki og prótt hjá bændalýðnum ir sina ástkæru konu og elskuðu börn íslenzka, en pað parf líka prautseigjn sleit hann lífskröptum sinum .... af og pol, pað parf djörfung og dttg til að peirri ást til peirra, er góður guð einu dreifa og ripta úreltum sið, til að drepa pað gamla, sem gagnslaust er orðið oj greiða pví braut, sem er nýtt og gott, til aðf ryðja brott ramelfdum ltleypi- dómum og ripta almennri vanatrú, pv't að nýr sannleikur lætur opt illa í eyrum peirra, som pykir ofboð viðkunti.anlegt petta gamla hugsunarleysi og vilja eigi láta raska ró sinni og vanaföstmn hætti. jjporgils gjallandi byrjar likt og Kjelland byrjaði á sinutn tíma, hvað sem ttú úr hottum verður. Formsins gætir lítið, en efnið, hugsanirnar sitja í fyrirrúmi. En tnikili munur er á hinum prem fyrstu sögutn og hinni síðustu og stærstu. Hinar prjár fyrstu eru eigi anuað en smásögubrot, en í hverri fyrir sig eru svo margbreyttar hugsanir, að efnið sprengir formið. I fyrstu sögunni, „Leidd í kirkju“, finnur höfundurinu uð peirri almennu getur veitt, lagði haitn svo liart á sig, að œfistundir Imns hafa orðið færri eti ella'1. (Niðurl. n.). EINN KVENNASKÓLI retti að vera lijer á Norðurlandi, ein- ungis einu góður og í alla staði i'ull- kominn skóli, par sem konur gætn afiað sjer svo mikilhtr inenntunar bæði bók- legrar og verklegrar, uð hún geti orðið peim að verulegum, sönnum notum í lífinu, geti gjört pær að nýtari og betri konum. f>;tð er óparfi að fjölyrðu um til- gang kvennaskóia, allir eru á einu máli um hann. En hvað er pað betra að skólinn sje einu, pví mega peir ekki vera fleiri ? ]>essu er fljótsvarað.

x

Stefnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Stefnir
https://timarit.is/publication/146

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.