Stefnir - 13.07.1895, Blaðsíða 2

54
S T E P N I R.
1895
|>egar höfundar ferðasögunnar er bújnn að úthúða
mönnum fyrir vitleysuna að bygeja bryggjuna í skerja-
klungri og spá óhjákvæmilegum manndauða við hana, pá
segir hann: «hefði verzlunarstaðurinn verið norðanvert við
ána hefði allt verið hægra viðfangs*. |>arna kom pað upp,
og er ætíð vel virðandi að menn gjöri eitthvað fyrir vini
sína, en ekki mun kaupmaður Möller kæra sig um að
höfundurinn beri fyrir brjósti sjer verzlunarbag sinn með
pví að níða niður framfarafyrirtæki sýslufjelagsins. Hann
hefir líka verið fyrsti og mesti hvatamaður fyrirtækisins,
og pörfin á pví eflaust verið ljósari fyrir honumen öðrum.
J>að er óneitanlegt að afstaða bryggjunnar við verzlunar-
staðinn á Blönduós er ekki góð, par sem hanner sunnan við
ána en bryggjan talsverðan kipp fyrir utan liana, en hún
(bryggjan) er lika algjört verk sýslunefndarinnar eða sýslu-
fjelags.ins, án pess verzlanirnar hafi nokkurn eyri lagt til
sjerstaklega, aö undantekinni höfðinglegri gjöf frá Möller
kaupmanni saman við önnur samskot sýslubúa. En svo
framarlega sem isrek eða eittlivað annað óviðráðanlegt afl
ekki grandar bryggjunni, sem menn geta verið vongóðir
um, eptir pví sem tilhagar par á staðnum, pá mun puð
reynast að bryggjan fær talsverða pýðingu fyrir kauptúnið
sjálft á Blönduós, enda er pegar byrjað á að leggja vagn-
veg frá henni suður að ánni. Og að minnsta kosti getur
bryggjan leyft samband frá landi við verzlunarskipin, pegar
pau liggja par fyrir framan, miklum mun lengur og óslitr-
óttara en ella á hveru pann hátt, sem menn vilja nota
pað, auk pess sem kaupmenn mega að mun vera óhrædd-
ari um menn sína og báta, sem á sjó eru, pegur sjórinn
ókyrrist fljótlega.
f>að má enginn álíta svo, að bryggjan utan við Blöndu-
ós verði nokkurntíma til pess, að kaupskip leggi sig við
hana — allmargir sem við mig hafa talað hafa ímyndað
sjer pað —; pesskonar getur ekki átt sjer stað, nema par
sem innilokuð höfn er, en síður er en svo, að pað sje á
Blönduós. Heldur ekki mega menn ætlast, til að lendingin
við hana sje ætíð góð, hversu mikið brim sem er. «Fyrr
er gilt en valið sje», og pað pykist jeg eigi að síður viss
um, að mörgum manni, er á sjó parf að vera á innanverð-
um Húnaflóa austanverðum, pyki vænt um að eiga bryggj-
una par fyrir ofan sig. Ef hún bjargur líti nokkurra
ungra manna, pá er fljótt að vinna sig upp verð hennar
lrá peirri hlið skoðað; pví uppeldi manna kostar óneitan-
lega tje, og er ekki hátt virt að meta hveru einn upplsom-
inn á 12 til 1500 kr., auk pess sem mannskaðar hafa ætíð
annað ópægilegra og pyugra í för með sjer en fjártjón.
Hrauuum í júnímánuði 1895.
E. B. Guðmundsson.
tJt er ltomið: „Eimreiðiii“, 1, Uepti.
Hún fer fjörlega úr hlaði, og er sein at henui standi
fjörganni framfarapytur. Efuið er ullt i vekjandi og
verklega átt, smá hugvekjur og kveðlingar sitt af hverju,
fiest nýstárlegt og pó við allra hæfi, ritgjörðirnar einlc-
ar ljósar, og — pað sem bezt er — stuttar og án „fram-
halds“. J>ótt hún kenni sig við gufu og reyk, setur húu
enga svælu í augu lesendanna, hvorki pólitiska nje f'iló-
sofiska. Fyrst er smellið kvæði, „Brautin“, eptir J>or-
stein skáld Erlingsson, pá járnbrautarálitsmál, sumpart
úr norsku, og sumpart ísl. brautarmál eptir ritsjórann.
Mun hann hafa lika skoðun, sein Sigtryggur Jónasson,
seni sje pá, að járnbrautir sjeu óhjákvæinilegt stórvirki
ulveg eins hjer (nema fremur sje) eins og í hverju
öðru landi veraldarinnar, enda purfi ekki annara vitna
við um framtíð vorrar pjöðar; geti hún ekki byggt sjer
einföldustu járnbrautir — smátt og smátt — pá getur
hún ekki lifað; dugi húri ekki lengur til stórræða, sem
tíminn heimtar, pá verður hennar tilvera apturföf og
einkis virði. Annað mál er pað , að rasa ekki fyrir
ráð fram, og sníða sjer stakk eptir ve.vti, að dæmi Norð-
manna. |>að er byrjunin, sem nálega allt er undir
komið, og hún er langmesta prekraunin Hin fyrsta at-
lagan ræður einatt úrslitunum, en pá má ofurhnginn
ekki bera hyggindin ofurliða, og pó en síður hyggindin
ofurhugann. — |>á fylgja smákveðlingar eptir Steingr.
Thorsteinson ; pá fróðleg grein um „Iðnuðarstofnanirnar
á Islandi á 18 öldinni“, eptir „Jón .Jónsson11,, og seinna
í heptinu er grein um „Hafnarlífið11 með sama nafni
undir, vel rituð líka. En nafnið, Jón Jónsson, er svo
almennt eins og loptið, að enginn e-r nokkru nær að
geta deilt pað frá öðrum nofnum. Yjer viljum — „rtieð
djúpustu respekt11, eins og Gröndal mundi segja —
biðja alla Jóna Jónssyni, sem eitthvert ærlegt verk
vinna fyrir almenning, að taka sjer viðurnefni, pví petta
ætlar að eyðileggja pjóðina; hvernig á hún að halda
heilum söusum með 6 púsund Jóna Jónssyni, sem eng-
inn pekkir i sundur ? Vjer íslendingar erum í pessu
sem öðru dálítið seinir að víkja frá venjunni. J>á koma
tvær smágreinir, sín eptir hvorn læknirinn, Guðmund
Magnússon og Gísla Brynjólfsson, önriur um „luugna*
tæring“, mjög eptirtektaverð, pví sjúkdómurinn er að
magnast í landinu, hiu um hið fræga nýfundna lyf við
barnaveikinni. pá er ein ritgjörð enn merkileg um
„Vátrygging á pjóðveldistímanum“, eptir V. G. Hve
margir vissu pað að fornmenn hðfðu assurance og hann
lögskipaðann? Loks er ágæt grein um „endurbót á
reglugjörð latínuskólans.11 eptir Svb. Sveinbjörnsson
(Hallgrímss.), kennara í Árösum. Skal hennar betur
getið síðar. Auk pess eru í hep.tinu nokkrar fleiri
sniágreinir, og víða fylgja myndir. Kveðlingarnir eru
liestir eptir J>. E., nokkrir ejitir Strg., og 2 eptir V. G.
(liann er Vel skáldraæltur maður, og er pað' vel að sögu-
smíðalistin á enn langt í land hjá oss til pess að verða
pað syndafióð, sem sálgar braglistinni. Kvæðið „Elli
sækir Grím (Thomsen) heim“, er fyndnast og bezt ort
at ljóðmælum heptisius. M
Tiðarfar að jafimði mjög gott. Grasspretta í betra lagi.
Afli talsverður utarlega á firðinum. Hákarlsafli á pilju-
skipinn yfirleitt góður.
Grimseyjarbrauðið veitt síra Matthíasi á Helgastöðum.
Laura koin að sunnun 9. p. m., með henni fjöldi
farpegaja. Hingað kornu sira Matt. Jochumsson, þingvalla-
fundar fulltrúar sýslunnar o. 0.— Herra Dr. phíl. porv.
Thoroddsen kom hingað með «Lauru». Ætlar að ferðast
um pingeyjarsýslu í suinar.
Amtmaður P. Briem kom me'ð f'rú siuni hingaö til
bæjarms 7. p. in.
þingvallafundurinn stóð 28. f. m. í 12-14. stundir,
mættu par 13 kjörnir tulltrúar. í flestum áhugamáluin
pjóðarinnar gjörði sá fuudur svipaðar áskoranir til alpingis
og pingmálafundur Eyfirðinga gjörði, euda munu fu 11-
trúar vorir hafa átt rnikinn og góðan páttí |>ingvallafund-
ar s.tartínu.
Atpingi var sett 1. þ. m. Forseti i sameinuðupingi var
kosinn Olafur Brietn, í efri deild Árui Thorsteins-
son með hlutkesti (þorleifur Jónsson sat heima heilbrigður,
segir pjóðóifur), og i neðri doild Benedikt Sveinsson.
Fjárlaganetnd í neðri deild: Guðjóu Guðlögsson, síra Jón
Jóiissou, Pjetur Jónssou, síra Sig. Gunnarsson, stra |>órh.
Bjaruarsou, |>órður Thotoddsen og Tryggvi Cuunarsson.
k