Stefnir - 06.09.1901, Page 1

Verð á S2 örkum -cr 2 kr, 50 au., or-
iendis 3 kr. Borgist fyrir 1. ágúat
ÍUppsögn. ógild, uema koininsje tilút-
gefanda 1. október.
TEFNIR.
Níundi árgangur.
22. blað.
AKDREYRI, 6. september.
Biðjið ætíð um
danska smjörlíki,
sf«i er alveg eins notadrjúgt og bragðgott og snijör.
Yei&sinibjan er hin elzta og stærsta í Danmörku, og bvr til óefað hina beztu vöru
og ódýrustu í samanburbi vib gæbiu.
Fæst hjá kaupmönnum.
Fjárlögin 1902-1903.
í lögum pessum eru þessar fjárveiting-
nieðal annara.
^tyrkur til Guðin. Hannessonar til að launa
aðstoðarlækni á Akureyri, hvort
árið Kr. 800,00
— til augnlæknis Björns Ólafsonar til
lækningaferða kringum l.andið á
iielztu viðkornustaði. h. á. kr. 300,00
— til sjúkrahússins í Rvík. — 1200,00
— —----------á Akureyri, Isatirði
■og Seyðisfirði, til hvers kr. 400,00
^ess utan 800,00 kr. til Akureyrar
sjúkrahúss fyrra árið
— stil utanfarar Guðui. læknis Magn-
ússonar í Ttvík. kr. 1200,00
— til „O Wathnes Arvinger“ fyrir að
®ytja allskonar póstsendingar milli
hafna á íslaudi, að pví til skildu,
að skip peirra sigli eptir fastri á-
ætlun, hvort árið kr. 1000,00
Til Flutningsbrauta í Eyjafirði — 12000,00
— — — — á Eagrudal — 6000,00
— vegagjörðar á Fjarðarheiði — 6000,00
-— vegabóta og viðhalds vega í
Norðuratntinu — 18000,00
Til hins sameinaða gufuskipsfjel. fyrir sömu
ferðir, og verií hafa undanfarin ár, á
ári kr. 50000,00
— hvors kvennaskólans, í Eyja-
firði og Bfónduósi, á ári — 2200,00
Ennfretnur bygging skóla-
Imsins á Blónduósi f. árið — 4000,00
Magnúsar Einarssonar á Akureyri, til
aó kenna söng og orgelslátt kr. 300,00
— þorsteins Erlingssonar á ári — 500,00
— síra Valdimars Briems á ári — 800,00
Td Halldórs Lárussonar, til að kenna hrað-
rituu og semja kennslubækur í hraðrit-
un- á ári kr. 400,00
Til búnaðarfjekga, á ári — 20000,00
„ Búnaðarfjelags íslands á ári — 12000,00
Til sama, til k-ennsiu í mjólk-
urmeðferð — 8000,00
„ — ti(l -gróðrartilrauna — 2000,00
s — D1 að styrkja stofnun slátrunar-
húss, og tilrauna til kjötsölu i útlöndum
kr. 2000,00
Til skóræktartilrauna — 6000,00
„ verðlauna fyrir útilutt smjör— 500,00
„ að fá aðstoð fróðs manns við ráðstaf-
anir gegn fjárkláða í Norður- og Aust-
uramtinu, bæði árin kr. 6000,00
„ Stefáns kennara Stefánssonar fyrra árið
til að rannsaka fóður- og beiti-jurtir
kr. 1000,00
J>á eru pessar lánveitingar heimilaðar
úr viðlagasjóði:
65,000 krónur handa hlutafjelagi í Seyð-
isfirði, til að stofna klæðaverksmiðju, með
4°/0 vöxtum og 20 ára afborgun.
z0,000 til að stofna nijólkurbú með 3°/0
vöxtum og 20 ára afborgun.
15,000 kr. handa purrabúðarmönnum
ufan kaupstaða til jarðræktar og húsabóta,
með 3°/0 vöxtum og tuttugu ára afborgun.
10,000 kr. til sútarans á Seyðistirði
með 4°/0 vöxtum og tíu ára afborgun.
30,000 kr. til pilskipakaupu með 3%
og 8 ára afborgun.
Tekjuhallinn er fyrst um sinn áætlað-
ur að verði 133.149 kr., sem skal greiða
úr viðlagasjóði. I fjárlögunum 1899 var
hann pó eigi áætlaður nema um 99 pús.kr.
Myndi eigi vera óhætt uð íara að hugsa
laudssjóði fyrir nokkrum tekju auka með
pessu áframhaldi, en láta ekki allt reka á
reiðanum, eyða iyrst viðlagasjóðnum og
skulda síðan allt hvað aitekur, auðvitað
kaun uð vera hægt, að fieyta sjer puunig
nokkur ár, án pess að leggja nýja skatta
eða tolla á pjóðina, en að pví mun pó reka
áður mörg ár líða, enda muii heppilegast
að hver tími reyni lijer um bil að bera sig
sjálíur, einkum pá góðæri er í landi, og
lití eigi upp á framtíð, eða eti upp forða-
búr fortíðarinnar nema i hallærnm. þegar
alpýða seudir örláta, framfaragjarna og til-
prifamikla fulltrúa á ping, er bezt að húu
borgi jafnóðum styrkina og tilraunirnar,
sem peir leggja fjeð í, virðist pað eitthvað
myndarlegra, en að leggja pað upp á ept-
iikomendurna.
Auglýsingar kosta eina krónu hver
þumlungur dálks á fyrstu síðu, ann-
ars staðar í blaðinu 75 aura. Smá-
auglýsingar borgist fyrirfram.
1901.
jþinglok 1901.
Fyrsta pingi Islendinga á 20. öldinni er
lokið, og hefir pað allmiklu afkastað, pótt
frágangurinn af sumu fái misjafna dóma.
A pessu pingi hefir venju fremur borið á
skarpri fiokkaskipting i stjórnarskrármálinu,
og virðist sú flokkaskipting hafa haft áhrif
á önnur mál, pannig að heimastjórnurflokk-
urinn hafi mjög fylgst að málum sjer, og
hafnarstjórnarflokkurinn sjer. Stjórnarskr.-
br.málið var og á pessu pingi sótt með öllu
meira kappi af báðum flokkum en áður hefir
átt sjer stað. Hafnarstjórnarflokkurinn
hjelt fram endurbættri Valtýsku eða Rang-
ármiðluninni, en heimastjórnarflokkurinn
vildi fyrst koma fram nýju frumvarpi, og
þegar pess var eigi kostur, pá að gjöra pá
breytingu á ítangármiðluninni, að hjer bú-
settur innlendur maður bæri ábyrgð á allri
stjórnarathöfninni (p. e. búsettur ráðherra).
Síra Einar Jónsson hafði stutt Rangármiðl-
unina. en mun pó hafa greitt atkvæði nieð
pessari breytingu heimastjórnarmanna, en
breyting pessi fjell með 11 atkv. gegn 11 í
neðri deild, en forseti greiddi eigi atkvæði
að venju, en allir vissu að hanu var heima-
stjórnarmanna megin, er pví óhætt að segja
að heimastjórnarstefnan hafi haft einuiu
manni meira í neðrideild en hin, en pá hún
var fallin fylgdi síra Einar hafnarstjórnar-
mönnum, og komst pvi Rángármiðlunin gegn
um neðri deild með 12 atkvæðnm. I efri
deild var svo Rangármiðlunin sampykkt
með eins atkvæðis mun, en par er og á
orði, að forseti hafi verið henni mótfallinn,
og sje pvi helmingur peirrar deildar lienni
mótfallinn. J>að er pví hrein og bein til-
viljun að Rangármiðlunin komst gegnum
pingið, og einasta pvi að kenua að síra
Arnljótur forfallaðist.
Aptur ljet heimastjórnarflokkurinn einsk-
is ófreistað, að koma i veg fyrir framgang
stjórnarskrárbreytingarinnar í pessu formi,
og mun pað hafa hert á, að foringjar vinstri
manna höfðu látið pað í ljós, að peir sæju
ekkert pví til fyrirstöðu, að íslendingar
fengju sjerstakan ráðherra búsettan á Is-
landi. En málið var afgreitt til efri deild-
ar, áður en fregnin kom um ráðaneytis-
breytinguna í Danmörku. En er sú fregn
kom til Víkur, rituðu heimastjórnarinenn
efri deild ávarp um að sampykkja eigi mál-
ið eins og pað lá fyrir, en sem engan á-
rangur hafði. þegar búið var að sampykkja
málið í efri deild, var pingsályktunartillaga
frá H. Hafstein borin upp í neðri deild
svo hljóðandi:
„Neðri deild alpingis skorar á stjórn-
ina, að leggja fyrir næsta ping frumvarp til