Stefnir - 28.11.1902, Blaðsíða 2

162
sigra skort, en sólarlendur
sjá og nema — starfa og vaka?“
J>annig kemst. U. P. að orði í siðasta
kvæði bókarinnar. |>að er svo að sjá, sem
hann hafi grun um að í rauninni hefir hann
sjálfur verið á „dauðans bandi“ — lengst af
horft um öxl, á pað sem er að líða og lið-
ið er, og yfirleitt á pað í lífinu, sem mið-
ur fer. En jafuframt er sem hann verði
var við nýja hvöt til að líta fram á bóginn,
til þess sem kemur og koma mun. Nýjar
spurningar vakna og ný sálaröfl koma í ljós.
J>að eru trúin og vonin — sannfæriug um
pað að lífið sje þess vert, að því sje lifað,
og von um að það kunni þó að hafa betra
að bjóða — sem sigla að landi eptir langa
o.g harða útivist. Og eigi Gr. F. eptir að
vaxa sem skáld hjeðan af, þá verður það*
að öllum líkindum í krapti þeirra „mildu
mæðgna“ — trúarinnar og vonarinuar —
sem hann hefir aldrei þolað að vera án.
ÍS. F.
Ýmislegt af Aknreyri.
(Ejitir garalan bæjarbúa).
Nú eru 10 ár síðan jörðin Eyrarland
með hjáleigum og jörðin Kotá var keypt af
Akureyrarbæ, en með þeim kaupum má
telja, að nýtt timabil hafi inyndast í sögu
þessa bæjar. Bærinn komst við þau kaup
úr kreppunni undan höfðanum og gat lypt
sjer upp at' eyrinni norður, með öðrum orð-
um, bærinn skreið úr hýði, bljes út og
stækkaði um belming á f'áum árum.
En það var eigi einasta landrýmið og
tækifærið til að hreifa sig og reyna krapt-
ana, búskaparvitið og sjálfsaflaframkvæmd-
irnar. sein lypti mörgum og knúði þá i'ram
til nýrrar starfsemi og til að f'reista gæf-
unnar við jarðrækt, griparækt og heyskap-
arútvegu, heldur gáfu Eyrarlandskaupin
bænum beinan arð og fje til bæjarþarfa ár
eptir ár. Með Eyrarlandskaupunum opn-
uðust nýir vegir og ný skilyrði fyrir bæj-
armenn til bygginga og atvinnureksturs og
og ný umsvif og erviðí fyrir bæjarstjórnina
til að sjá uiu, sem hún að visu var eigi til
sparandi, jafn eptirsóttur og sá startí hefir
verið af bæjarbúum. En fyrst Eyrarlands-
kuupin hafa liaít svo mikla þýðingu fvrir
bæjarfjelagið, ætti vel við að atliuga, hvaða
umbótum land jarðirinnar liefir t-ekið. og
livaðu framföi um inenn geta búist við næstu
ár í Eyrarlandslandi, eða liverjar frami'ar-
ir bæjarfjelagið ætti að styðja.
J>egar bæiinri kevpti Eyrarland, voru
eigi meir er. eittlivað 100 faðmar af mat-
jurtagörðum í latidareignirítii, nú eru fullar
6 vallaidagsláttur í landinu af' vel ræktuð-
um matjurtagörðupi, sem munu liafa gefið
af sjer í haust í jafn vondu sumri til jafn-
aðar um 45 tunnur dagsláttan af jarðeplum
og róf'um. I landinu niunu hafa verið um
35 vallíii'dagsláttui' af ljelega ræktuðum og
ógirtum túniim, nú eru í þvi rúmar 50 dag-
sláttur »f umgirtum túnum í langtum betri
rækt. í landmu hafa verið byggð rúm 20
vönduð íbúðarhús af timbri, auk barnaskóla
leikhúss og trúboðasamkomuhúss. I land-
inu hafa verið gjorðar allmiklar vegabætur,
eitt með öðru liafa svarðarvegirnir verið
sljettaðir svo, að nú er vinnandi vegur að
aka mest öllum mó úr landareigninni ann-
aðhvort í vagni eða sleða. í stað þess að
það var ófært áður. Tilrauu hefir verið
gjörð í landareigninni með uppistöðuvatns-
veitingar til hagabóta, en það hefir mis-
heppnast hingað til og er ena eigi orðið
til bóta.
En hvað á svo bæjarráðið að gjöra til
framfara, laudbóta og atvinnuauka næstu
árin í Eyrarlands og Naustalandi? Um það
er þörf að ræða, og um það ættu hagsýnir,
framsýnir og glöggir menn að hugsa, og skal
jeg leyfa mjer að koraa með nokkrar til-
lögur, ef vera mætti, að þær vektu um-
hugsun og ef til vill umræðnr.
Fyrst og fremst æfti að auka matjurta-
ræktina; ætti bæjarstjórnin að gefa falt land
til þess; gilkinnar og brekkur úr Nausta og
Eyrarlandslandi hafa sýnt sigaðvera hent-
ug matjurtagarðastæði viða, þar sem eigi
er gott húsastæði, og ætti bæjarstjórnin
heldur að hvetja en letja bæjarmenu til
þess, að rækta þær fyrir matjurtir. Mark-
aðurinn fyrir kartöfiur og kálávexti er hjer
svo góður, að garðræktin borgar sig vel,
þótt öll vinna við liana sje vel borguð, og
meiri þekkingu og hvöt til garðræktar má
búast við að almenniugur öðlist, ef hinn
fyrirhugaði garði æktarskóli kemst á fót í
Naustagilinu. ,
I öðru lagi ætti grasræktinni að geta
farið talsvert iraui. Jpað er lítið. að eigi
hetír verið bætt við nema rúmum 10 dag-
sláttum at' túui í Eyrarlandslandi umliðiu
10 ár, enda liafa litlar uppörvanir komið
frá bæjarstjórninni til bæjurmanna um að
taka land til ræktnnar, þó hetír bæjarstjóru-
in í vetur sagst inundi gefa lala á erfða-
festu allstóra landsspildu norðan við Nausta-
túnið, og bafa suðurbæjarmenn í huga að
fá þar spildur á eríðafestu, en bæjurstjórn-
in ætti uð gjöra meira: hún ætti að taka
landsspilduna uorðan við Búðargilið og út
fyrir ofan Eyrarland, og bjóða hana sund-
urskipta á erfðafestu, og aðra spiidu norð-
a'n við Torlunefsgil á sama hátt; yrði bæj-
armöniium þannig visað á yfir 60 dagslátta
land, sem þeir gætu fengið til ræktunar
aniiaðlivort á erfðufestu eða leígu til margra
ára, þyrftu þeir eigi fyrst uiii sinn að kvarta
um að þeir gætu eigi fengið land til þess,
að reyna sig á við grasrækt. (_Mei.ru)
jþann 25. nóv. 1902 var almennur fund-
ur haldinn á Aknreyri eptir fundarboði frá
nef'nd. sem í'alið hafði verið, nð koir.a fram
ineð ákveðnar tillögur um það, á bvern
bátt að tiltækilegast væri, að sporna við
livaladrápi hjer við land. Nefndin lagði
fram svo hljóðandi tillögur:
„Fundurinn skorar á alþingi, að sam-
þykkja lög, er algjörlega banni hvala-
veiðamönnum, að flytja Inali hingað til
lands, eða í landhelgi.
Til yara skorar fundurinn á alþingi, nð
leggja 300—500 kr. gjald á hvern bval,
er hv.ilaveiðamenn flytja til lands.“
Á fundinum var gjörð sú breytingar-
tillaga við varatillöguna, að i stað 300-500
kr. kæmi 500 kr.
Aðaltillagan samþykkt með svo að segja
öllnm atkvæðum. Breytingartillegan sömu-
leiðis og varatillagan með þessari brevtingu.
Erin fremur ákvað fundurinn, að skora
á öll kjördæmi landsins, að taka málið til
alvarlegrar íhugunar, og láta til sín taka í
sömu átt og þessi fundur fyrir næsta þing.
K1 Jónsson. Er. Kristjánsson.
Wíeð Mjölnir 21. þ. m. tóku sjer far til
Kanpmannahafnar Jósep Jósepsson versl-
unarmaður og Jens Petersen skipstjóri.
Petersen liefir staðið hjer i sumar fyrir
hinni nýju sdd og þorskveiði í netakviar,
hefir haft kviur sínar bæði fyrir Yeigastaða-
og Skjaldarvíkur-landi. Danska stjórnin hefir
styrkt liann til að innleiða þessa veiðiað-
ferð hjer við land, og ætlar hann að koma
að sumri og halda áfram tilraunum sinum.
Ýmsir brendur lijer við fjörðinn hafa brot-
ið heilan um það, hvort kvíamar myndu
eigi vera fraintíðarveiðarfæri Ivrir sild, þorslí
og silung hjer á innfirðinum. þótt ervitt
sje um það að segja enn, mun'kvíunum
fjölga að sumri.
■j' Prestkonan á þóroddstað í Kinn
andaðist nýlega eptir langvarandi veikindi.
-j- ióhann Bergvinsson síðast til fheimii-
is í Garðsvík andaðist 24. þ. m. Hann
hafði lengi búið myndarbúi á Gauásstöðuin
á Svalbarðsströnd. 4^börn hans uppkomin
eru á lífi, 3 dætur og sonur. Dætur hans
tvær eru giptar, önnur Hannesi Jónssvni í
Hleiðargarði, en hin Asgeiri Stefánssyni á
Gautstöðum.
jt Jón Guðmundsson, bóndi í Víðirnesi í
Hjaltadal, 'andaðist 12. okt. s. 1., 73 ára að
aldri. Hann var í hjónabandi með epfirlifand't
ekkju sinni, Gnðrúnu Gunnlaugsdóttur, 46 ár
og áttu jiaa 9 börn, 4 dóu ung, en 5 lifa.—
Jón lieit. var hygginn, hagsýnn og viss, og
sýndi öllum mikla góðsemi, er höfðu af hon-
um kynningu. J.
Bjarmí sást úr Köldukinn á miðviku-
dagsmorguninn í norðaustri í stefnu af Húsa-
vík likt og af allmiklum eldi væri. ■
Tr»tlfrjálst vöruupplag hefir lilntaljelag
eitt í Kristjaníu sett á stofn í haust, hið 1.
þar í landi. A upplaginu framfer fullkomin
tollafgreiðsla af þar til settum tollembættis-
mönnum. Vörur, sem eiga að flytjast út apt-
ur eða hafðar verða til skipaútgerða, verða
afgreiddar þaðan tollfríar. Vöruflutninga frá
skipum til upplagsins sjer fjelagið um fyrir
mjög lágt gjald. Fjelagið tekur að sjer, ef
óskað. cr. niðurskipting á vörum, og sjer um
ábyrgðargjald á þeim. .Mjög híg leigaertek-
in fyrir vörurnar meðan þær liggja á upplag-
inu. Toll þarf eigi að greiða af vörum, sem
þar eru geymdar, fyr en þær eru teknar út
þaðan. Kaupmenn þeir hjer landi, sem
hafa vei'slunarerindsreka í Kristjaníu geta ef
til vill eitfhvevt gagn liaft af upplagi þessu.