Framsókn - 01.03.1897, Qupperneq 1

Kemur út
1 á mánuði,
kostar hjer á
landi 1 kr.,
utanlands
kr. 1,50.
FRJLHSðKN
Augl. 15 a. I.
hálfu dýrara
á l.s. Ojaldd,
1. júlí hvert
ár. Uppsögn
skriftf.l.okt.
m. áe. jj
Kosningarrjettur kvenna á Englandi.
Ungur parlamentsmaður, Faithfull Begg að nafni,
liar upp á þinginu frumvarp til laga um kosningarrjett
kvenna á Englandi. Kom pað til 2. umræðu í parla-
mentinu hinn 3. f. m., og var par sampykkt með 228
atkvæðum gegn 157. Margir hinna nafnkenndustu apt-
urhaldsmanna studdu málið mjög; en formaður hins
svo nefnda frjálslynda flokks, William Harcourt, var
pví heldur mótfallinn. Kveið hann pví mest, að pegar
búið væri að veita konum kosningarrjett, pá væri ó-
mögulegt að neita peim um kjörgengi!
Hvernig sem málinu reiðir af í efri málstofunni,
pá sýnir pó pessi atkvæðagreiðsla, að hugir manna
hafa á síðustu árum mjög breytzt og leiðst tilrjettari
og sannari skoðunar á kvennrjettindamálinu.
Lundúnablöðin skiptast í flokka um mál petta.
Apturhaldsmannablaðið „Standard11 og frjálslynda blað-
ið „Daily Neivs'1 berjast samhliða fyrir kosningar-
rjetti kvennfólksins, en „Times“ og „Daily Cronicle“
eru á móti.
r
Arsrit hins íslenzka kvennfjelags.
Annað ár.
—o—
Framsókn hefur sjaldan borizt kærkomnari bók,
en pessi; pó ekki sje hún stór eða umfangsmikil, pá
ber hún svo ljósan vott um andlegan proska íslenzkra
kvenna, og er í sjálfu sjer óræk sönnun fyrir pví, hve
rangt og óhyggilegt pað er, að vilja fjötra anda kvenn-
fólksins innan fjögra veggja og útiloka pær frá pví að
geta haft veruleg áhrif á pjóðfjelagið.
Eyrsta ritgjörðin, „Um kvennrjettindamálið á Is-
landi“, eptir Olafíu Jóhannsdóttur, er rituð af hrenn-
andi áhuga fyrir rjettu máli, og væri óskandi að hver
einasta kona á Islandi vildi lesa hana og íhuga vel og
rækilega. I ritgjörðinni kemur fram sterk áminning
og vandlætingarsemi til íslenzkra kvenna, og er pað
ekki að ófyrirsynju gjört. Jjað hlýtur að hryggja
hvern hugsandi mann, hve litið er á voru landi um
framkvæmdir og samtök í hinu góða, pegar litið er
til hve mikið konur í öðrum löndum vinna í pá átt.
Allt sem ritað er í peim tilgangi að vekja íslenzku kvenn-
pjóðina til alvarlegrar umhugsunar og til að koma
henni til að skoða sig sem eina lieild, er parft og gott.
Eorgöngumenn kvennfrelsismálsins purfa ekki að láta
hæðnishlátur mótstöðumannanna fá á sig; pað hefur
j| 3. TBL.
verið hlegið og hæðst að öllum góðum fyrirtækjum, og
pað má álíta að sú stefna eigi ætíð mikinn lífskrapt í
sjer fólginn, sem fjöldinn 1 fyrstu ræðst á með hæðni
og mótpróa.
Ofannefnd ritgjörð tekur fram, að atkvœðisrjettur-
inn sje kjarni kvennfrelsismálsins, — pau orð getur
Eramsókn fyllilega undirskrifað, og hefur áður látið
sína meiningu skýrt í ljósi um pað mál, og mun aldrei
víkja frá peirri skoðun. Starf allra sannra kvennfrels-
isvina verður pví að stefna í pá átt, að sannfæra ís-
lenzku kvennpjóðina um pessi sannindi.
Önnur ritgjörð ársritsins ber fyrirsögnina „Mennt-
un“. Hún er nafnlaus, en pað leynir sjer ekki, að
höfundur hennar er sjálfur hámenntaður í pess orðs
fyllsta og bezta skilningi. Hugsunin er svo skörp og til-
finningin svo rík og næm, að höfundurinn hefur getað
skyggnst miklu dýpra inn í hug og hjarta Islendinga,
en vjer minnumst til að hafa áður sjeð á prenti.
Greinin er eflaust einhver hin parfasta hugvekja, pó
sumum kunni að pykja hún nokkuð harðorð, en sann-
leikurinn er ætíð sagna beztur; pó hann sje stundum
sár, pá er hann pó jafnan lieilnæmur.
Jiriðja ritgjörðin er um indverska merkiskonu,
Punditi Kamabai, sem varið hefur æfi sinni til að
uppfræða indversku kvennpjóðina, einkum ekkjurnar,
sem par í landi opt eru börn að aldri, og eiga við
mjög hörð kjör að búa. Kamabai er kölluð „hin lærða“,
og ber pað nafn með rentu, pví bæði hefur hún lært
fræði Indverja og Evrópumanna; hefur hún stundað
nám á Englandi eptir að hún varð ekkja, og par tók
hún kristni. Eerðaðist í Ameríku til að kynna sjer
skólafyrirkomulag; og nú hefur hún haldið skóla á
Indlandi í 7 ár fyrir pessar vesælings ungu ekkjur.
Hefur hún átt við mikla örðugleika að stríða, sem
einkum stafa af pví að landsbúar sökuðu hana um að
hún kenndi dætrum peirra fráhvarf frá hinni fornu
pjóðtrú, en Kamabai og skólinn hefur staðizt allar árásir.
Hún hefur ritað margar bækur, og er í ritgjörðinni
lítill útdráttur úr einni peirra, sem átakanlega lýsir
hve hörmuleg eru kjör kvennfólksins á Indlandi.
pá er í ársritinu frásögn um alpjóðar kvenna-
fundi pá, sem haldnir hafa verið í París og Berlín,
fróðleg, pó stutt sje. Og einnig útdráttur úr fyrirlestri
sem úng stúlka frá Armeníu, úngfrú Margrjet Begla-
ríon hefur haldið í Yínarborg í haust um kvennfólk í
Armeníu. Stúlka pessi er furstadóttir, en hefur nú um
nokkur ár stundað læknisfræði og tekið próf við há-
skólann í Bern, til pess að geta sjálf staðið fyrir
SEYÐISFIRÐI, MARZ 1897.