Dagskrá - 18.12.1897, Blaðsíða 2

342
full gott í »N. Ö.“! 3. d. 22. 1. a. o. lenda
í jólak'óttinn (!!) skyldi ölluin þykja það fallegt?
3. d. 19. 1. a. n., að því, er veðrið snertir,
má vænta að útgefandinn stækki blaðið.
Hvernig getur ritstjóriun komið því í sam-
band við veðrið? 3. d. 9. ]. a. n. »Æsk-
nna«. 3, d. 8. 1. a. n. Onnnr eins ómynd
og hún sýnir sig að vera ! Það er tæpast
liægt fyrir nokkurn mann að tala »bögubósa-
legra« n)á! en þetta! og Jón Olafsson ætti
að minnsta kosti að vera vaxinn upp úr því.
Jeg þykist nú hafa sýnt fram á það með
rökum, að Jón Olafsson þarf ekki að láta
mikið yfir sjer þar sem um rjettritun og gott
mál er að ræða, eða vera digurmæltur um
unglinga, þegar hann, sem margsinnis hefur
gjörst leiðtogi þjóðarinnar, bæði hjer heima
og annarsstaðar, leyfir sjer að bera á borð
fyrir fullorðið fólk annað eins góðgæti og
þetta; og það er ekki óhugsandi að hann fái áð-
ur en langt um h'ður að komast að því, að meira
þarf ti! þess að öðlast ’nylii fyrir biað sitt,
en einungis að heita Jón Ólafsson.
Þetta er að eins það helsta, sem atliuga-
vert er, en jeg hef sleppt öllum vitlausum
greinarmerkjum og fl. þess háttar; þar á með-
al hinni miklu ósannkvæmni í rithættinum, þar
sem hann skrifar ýmist allt eða alt, als eða
alls og m. fl.
Svona margar vitleysur á einni einustu
síðu munu vera sjaldgæfar.
Að endingu skal jeg geta þess, að jeg
er fús til að fylgja því ráði, sem ritstj. „N.
A.“ kennir og þannig hljóðar:
„Blessaður láttu’ ei bíta á þig
að baulur hala sletta,
aðra vilja þær eins og sig,
eins er nú með þetta".
Nei, það bítur ekki á »Æskuna« þótt Jón
sletti halanum.
Að svo mæltu óska jeg Jóni mínum gleði-
legra jó!a og góðs árs, jeg bið hamingjuna að
styrkja hann til þess að vanda betur frágang-
inn á Öldinni sinni framvegis því það gæti
þó orðið til þess að dálítið lengra yrði þang-
að ti! „Æskan" stæði yfir moldum hennar.
Sig- Júl. Jóhannisson.
„Hafragraut á ekxi að sjóða lengur en
5 — iomín.“, segir N, Ö., „og margir Vestur-
heimsmenn sjóða hann ekki öðruvísi en að
heila heitu vatni á mjölið (!) Hann er því
hollari, bragðbetri og auðmeltari (!!) sem hann
er minna soðinn(!)« náttúrlega þí beztur
hrár!
Slík fæða er sjálfsagt heiitug handa vestur-
heimskum uxum. — Islendingar eru orðnir
siðaðri en svo að þeir sjeu hráætur.
S. J. J.
„Vílian4' vestfirska.
„Þjóðv. uiigi", r.r. 10, er að gefa öðr-
um blöðum það nafn. sem hann verðskuldar
sjálfur, fremur flestu öðru sem gefið hefur
verið út í blaðsniði hjer á landi. — Hann
er frekur og tekur munninn fullan nú sem
fyr. I þeirri mennt hefur hann æfst en ekki
ryðgað, eptir að ritstj. Sk. Th. gekk í lið með
Dönum í stjórnarskrármálinu, því síðan það
skeði hefur Sk. þurft á ollu sínu takmark-
aða mannviti að halda til þess, að sjóða
saman ósvífnar og staðlausar getsakir um
aíla þá er fyigdu líkri skoðun fram í end-
urskoðunarmálinu eins og þeirri sem hann
skrifaði sjálfur nafi sitt undir í nefndaráiit-
inu sæla, síðast á þingi í sumar. — Þessa
hefur Sk. þurft, til þess að láta svo sýnast,
sem hann tryði óbifanlega á það að vera
sannur vinur fóiksins — sem hann hafði
svikið, þar sem aðrir vildu ekki svíkja.
— En hversu mjög sem Sk. reynir að
deyfa sína betri vitund með háværu gjálfri
og glaumi í Þjóðvillusneplinum sínum, mun
hann þó ekkl geta fengið aðra til þess að
gleyma eða loka augum fyrir því hve auð-
virðilega honum hefur farist, alla leið síðan að
hann kom 5000 króna „bitinni" á landsjóð
og þóttist fá tækifæri til þess að koma fram
óvild sinni gegn persónulegum óvinum sínum
upp á kostnað Islands.
Það er ekki hugsanlegt að neinn maður
sem vinnur allt af eiginhagsmuna hvöt einni
— sem er jafn treggáfaður eins og Skúli Thor-
oddsen, og ekki betur innrættur að upplagi
geti gefið út annað en saurblað, enda mun
enginn efast um hvern »karaktjer« beri að
gefa »Villunni“ nú síðan að innri maður hins
aflagða fógeta fór að koma fyllilega í Ijós,
— enginn ftema sá aflagði sjálfur, er virðist
vera að reyna að dáleiða sig og svæfa sína
litlu sjálfsþekking með þvkað veifa hrossa-
fælunni um sír.ar eigin hlustir.
,Bjarki‘ og stjórnarskrármálið. —
Meðal hinna kátlegustu fyrirburða í æfi-
sögu Valtýskuglópskunnar, er hefur mengað
og sýkt hugi nokkurra málaskúma hjer í
landi, munu stjórnmálsleiðararblaðsins „Bjarka"
verða taldir, — þá er menn síðar fara að
hafa gleggra yfirlityfir alla hringreið hinna ýmsu
forríðara og pólitisku klunna er tekið hafa
þátt í skrípaeimferð doktor Valtýs.
Það hefur aldrei heyrst eitt orð eðasjest
ein hugsun skráð í leiðurum þessa rímarablaðs
um stjórnarskrármálið, sem hafi verið til annars
en athlægis. — Sá, sem hefur ritað greinarn-
ar, hefur auðsjáanlega aldrei haft hugmynd
um, hvað stjórnarskipun er, hvað ráðgjafi er,
hvað þing er, í einu orði að segja, verið
jafn sakiaus af allri þekkingu á þessu mál-
efni, eins og Adam fyrir syndafallið. — En
samt hefur orðabelgingurinn og hinn djúp-
setti hugvekjutónn í þessum austfirska Kontra-
Skapta alltaf verið jafn hátíðlegur og virst
benda ótvíræðlega á Tyrkjatrú höfundarins
á eigið víðsýni sit't og skarpskyggni.
Það virðist ekki geta kornist inn í höf-
uð hans, að það sje allt annað að ríma
her.dingar og stuðla stökur heldur en
að skrifa um stjórnarfar lands eða ríkis. —
En eins og flestir munu vita, höfum vjer átt
ýmsa bragsmiði vel hagorða, sem hafa ver-
ið svo gersneyddir öllum hæfileikum til þess
að skilja eða skýra almenn málefni, að þeir
hafa jafnvel, sumir hverjir, mátt heita koma
fram sem hrein og bein fífl í öllum fjelags-
málum er þeir hafa lagt til um og er það ó-
þarfi að nefna nein nöfn að þeirri mannlýsing.
Islendmgar vita vel, að þessir menn hafa
gefist hjer — menn sem sjálfum sjer óafvit-
andi skrifuðu já og nei um sama hlut í sama
greinardálkinum, hringluðu úr einu og í annað
eins og hálffirtar, gátu ekki hugsað
neina liugsun til enda, og voru ófyndnir og
þreytandi gasprarar þegar þeir tóku að rita
um stjórnarmál eða önnur slík efni — og
voru þó vel skáldmæltir eins og höf. Bjarka-
greinanna. Meira að segja, vjer þekkjum all-
ir eitt skáld hjer á landi, sem stendur hátt
yfir þessum höf. í andagift og öllu skáldlegu
ágæti. — En enginn skynberandi, íslenskur
lesari vill þó sjá „stjórnarmálsleiðara" eptir hann.
— Vjer ætlum hjer ekki að fara að ræða
um hin ýmsu málsatriði Valtýskuþrætunnar
við „Bjarka". Það væri óþarft verk, því
vjer getum ekki skilið að nokkur hugsandi
maður láti blekkjast af þeim rímaraþvættingi
sem blaðið hefur borið á borð í þessu máli.
-— Vjer höfum og hingað til látið »Bjarka«
greyið umtalslausan — en í allra síðustu
tölublöðunum, keyra prosa-hortittir hans svo
fram úr hófi að það heföi ekki verið rjett
að geta ekki um leiðara blaðsins sem fyrir-
burð — einn þann allra kátlegasta í öllu
ambögusafni Valtýskuglópskunnar.
En sem dæmi þess hve hrokasteytt
þetta Eimreiðargagn þar eystra er, út af flokks-
stöðu sinni, má nefna ummæli þess um »Blöð-
n og stjórnarskrármálið« í einu síðasta tbl. Þar
segir „BjarkT' meðal annars um tvö af blöð-
uni þeim, er fylgja fram sömu skoðunum og
stefnu í stjórnarskrármálinu sem öll pjóðin
hefur fylgt og fylgir enn — þrátt fyrir mein-
lokur nokkurra Valtýssinna, og ómerkilegar
tilraunir nokkurra leigðra „miðlara", — að
aðrir hafi engir fengist til þess »að hætta nöfn-
um sínum á þá pappíra« orendurskoðun sem
fer frain á stjórnarbót fyrir Island! —
Það er sumsje »Bjarki«, sem á hjer að
vera helsti og fínasti pappírinn — hafandi
flækst inn í það, þekkingarlaus og skamm-
sýnn að aula sig með hinum ómögulega
Danasendli, Valtý Guðmundssyni. —
Þessi klausa blaðsins er vjer höfum vitn-
að í er ekki löng—en hún einkennir „Bjarka«.
— Það er eins og menn sjái í anda rímar-
ann og tjelagsmálafíflið er hreykir sjer upp
af engu og hefur hátt, — þar sem hann
ætti að steinþegja.
Síjórnarbót Valtýsdóttir.
Engin lifandi skepna, sem nú er á
jarðríki, veit með vissu, hve nær Bakka-
bræður væru uppi. Þetta er hulinn leyndar-
dómur jafnvel Boga Melsteð, sem alþingi hef-
ur sýnt mestan sóma fyrir afrek hans á leik-
velii sögunnar. Jón frá Ráðagerði, sem sit-
ur honum hið næsta í öndveginu, hristir höfuð-
ið þegar hann er spurður um þetta efni og
ættfræðingarnir drepa niður höfði og þeim
syrtir fyrir sjónum — því enginn hefir nekkru
sinni rakið ætt sína til Bakkabræðra.
Það skiptir heldur ekki afarmiklu, hve-
nær þeir lifðu í holdinu og dóu í syndinni.
Hitt er aðalatriðið, og það er verra, að: þeir
eru nú gengnir aptur.
Og til sannindamerkis um, að þessi sögn
sje ekki gripin úr vindinum er það, að þeir
voru sjenir með berum augum í sjálfum sóiar-
geisla höfuðstaðarins s. 1. sumar og hjeldu
þeir einkum til í hofinu, sem einkennt er
með þorskreiðinni og stendur hjá öðrum enda
musterisins með mosavaxna turninn.
Og eins og bókin mikla (sagan) mun
sýna og sanna, þegar hún verður lesin nið-
ur í kjölinn, hjeit Gísli, sem jafnan hefur
verið talinn fyrir þeim bræðrum sökum ald-
urs og gáfna — þegar reiknað er frá núlli
og niður á við, og hefur hann því jafnan
veriðmesturvirðingamaðurþeirra—já,hannhjelt
Stjórnarbót Valtýsdóttur
undir skírn. ■— En Eiríkur og Helgi voru
skírnarvottar.
Þetta hefur þeim bræðrum þokað upp ept-
ir trc.ppustigum tignarinnar, síðan þeir hlóðu
grjótinu að Brunku sálugu í storminum svo
hún fykí ekki. — Batnandi manni er best
að lifa. Hver myndi hafa trúað því, þegar
þeir gleymdu keraldsbotninum suður í Borg-
arfirði forðum og jusu svo skyrinu í skokkx
inn, að þeir yrðu skírnarvottar og guðfeðu-
svo tiginnar meyjar ?
En þó þeir sjeu nú orðnir goðfeður, þá
eru þeir ekki orðnir goðsfeður. Stjórnarbót
Valtýsdóttir er ekki enn þá orðin goð þjóð-
arinnar cða átrúnaðargoð almennings — þótt
nálega helmingur þingmanna hafi sópað slcarn-
ið með skegginu fyrir fótum hennar.
Það hefur tíðkast allt til þessá dags, að
ýmsir rembilátir einokunarkaupmenn hafa
tekið kveðju umkomulítilla skuldunauta sinna
og verslunarmanna á þann hátt, að þeir hafa
, »
>