Dagskrá - 16.02.1898, Qupperneq 3

377
Nýir átrúnaðir.
Nú er nýja kirkjan kaþólska fullger, og lypt-
ir áttavitanum hátt upp yfir smáþorpið Reykja-
vík. Kastali frelsishersins fyllist á siðkveldum
af söfnuði trúaðra og vantrúaðra undir
bumbuslætti og strengjaspili, — en í musteri
hofgæðinganna er hin heilaga Krukkspá, æ
ofan í æ, þaulþýdd frá byrjun til enda af
einum nýkomnum sjöundadagsmanni, stöðug-
lega fyrir fullu húsi og með loflegum undir-
tektum vorra gestrisnu höfuðstaðarbúa. —
Reykelsisþefur af hóglega hreifðum i!m-
kerum og hljómur af mjúkum, hreinum kór-
söngum breiða sig út um loptið allt, fyrir
manns innri skynjan, þegar rcaður minnist
góðrar kaþólskrar messu, en því miður gjör-
ir kapellan í Vík ekki neitt annað en minna
mann á það, hvernig önnur guðshús þeirra
trúarbragða eru búin út til þess, að heyja
stríð gegn tómlæti og andvaraleysi veraldar-
barnanna. — Og svo er kapellan óþarflega
„hátt“ sett fyrir ofan bæinn. Menn fýsirekki
að leita svo hátt upp í hæðirnar í áttina til
Landakots og þeir, sem vilja tala um heil-
aga hluti með nokkrum árangri hjer, verða
að láta sjer það lynda að dvelja niðri á jörð-
unni meðal vor, en ekki uppi á „nýja túni“.
Bumbusláttur og guitarspil frelsishersins
getur heldur ekki notið sín til fulls hjer á
staðnum, sakir þess, að hjer er ekkert að
frelsa. Díkið er hjer ekki nógu djúpt, til
þess að menn þurfi á hjálp að halda til þess
að komast upp úr því. Menn þurfa öllu heldur
að leita sjer að „meðhjálp" til hins, að kom-
ast niður í það. Sú einasta óvættur, sem
herinn getur háð baráttu sína á móti í Babý-
lon við Faxaflóa er fátæktin, — en það er,
viti menn, hersins eigin skortur á þessa heims
auði, sem elds og blóðsmerkið er reist á
móti, að því er sýnist. Frelsaraherinn auðg-
ar ekki fjelag vort að neinu nema hávaða
og andvörpum, sem hljóma í eyrum utan-
hersmanna, nauðalíkt umsókn eða tilmælum
um fimm aura í herkostnað.
Að því er snertir sjöundadagsmanninn
má segja, að vjer höfum spreytt oss á því að
sýna hve góðfúsir og ræktarfullir áhlýðendur
vjer gefum verrð. — Því að vísu er það allra
þakka vert, þegar fólkinu veitist ókeypis tæki-
færi til þess að komast í svo nána viðkynn-
ing, sem venja er til í fordyri og á fram-
gólfi hofgæðingamusterisins undir þessum
ritningarlestrum. En að því slepptu hve
þægilegar afleiðingar slíkt getur haft fyrir
einstaka limi safnaðarins, virðist varla heimt-
andi af mönnum, að þeir hlusti ókeypis á
hræðilegar ógnanir um vatnsflóð og annan
fyrirgang til tortímingar öllu lifandi.— Væri
það svo, að menn gætu látið sjer nægja, eins
og fyr, að hafa þennan áðurnefnda vatnsgang
í bakhöndinni, fyrir ókomna menn, sjálfir haf-
andi sitt allt á því þurra, þá væri það við-
unanlegt að heyra einu sinni á misseri lesna
upp þar til heyrandi ritningarstaði. En sjö-
undadagsmaðurinn er ekki á því, að neinir
aðrir megi ætla sjer langa framtíð, heldur en
ef til vill þeir, sem eru svo heppnir að anda
með tálknum og hafa ugga eða hreifa, í stað
mannlegra ganglima.
Það er heldur ekki neitt þægilegt, að
hlusta á hárskarpar röksemdir fyrir því, að
einmitt manns eigin kynslóð hafi fyllt mæli
syndanna iíkt og átti sjer stað um hinaljett-
lyndu samtímamenn gamla Nóa.
Það má vel vera að þetta sje rjett at-
hugað af hinum mikla spámanni, sem risinn
er upp meðal vor, — en opt má satt kyrt
liggja, og vjer fáum úr öðrum áttum svo
mikið af fyrirheitum um óþarflega mikinn
ofnhita á sinum tíma, að það virðist hart að
gefa oss ávísun á það að ganga í vatnió
þar fyrir utan.
Yfirleitt líkar mjer allra best að sitja í
kirkjunni minni undir óbreyttri íslenskri prjed-
ikun. Það er eitthvað svo rólegt og æsinga-
laust. Manns innri maður verður að halda
sjer í skefjum inni í bústað sálarinnar, og
þar sem maður verður að sitja grafkyr og
hreifa sig ekki, vil jeg því ekki' láta áreita
anda minn með neinum hrellingum.
Vjer höfum sjálfir fullgóð trúarbrögð, og
makalaust hentuglega „innrjettaða" kirkju. Hví
skyldum vjer vera að hlaupa á eptir postul-
um nýrra átrúnaða? Kórmákur.
Lög staðfest af konungi 6. nóv. og 18. des. *
f. á.
Um nýbýli. Um heimild til að ferma og af-
ferma skip á helgidögnm þjóðkirkjunnar. Um
að stofna byggingarnefnd í Seyðisfjarðarkaupstað.
Um sjerstaka heimild til að afmá veðskuldbind-
ingar úr veðmálabókum. Um uppreist á æru án
konungsúrskurðar. Um þóknun handa forstjórum
og sýslunarmönnum Söfnunarsjóðs Islands. Um
að stjórninni veitist heimild til, að hafa skipti á
7 hundmðum, er landssjóður á í jörðinni Nesi í
Norðfirði, og kirkjujörðinni Grænanesi sama stað-
ar. Um lækkun á fjárgreiðslum þeim, er hvíla á
Holtsprestakalli t Rangárvallaprófastsdæmi. Um
frestun á framkvæmd laga 25. október 1895 um
leigu eða kaup á eimskipi og útgerð þess á kostn-
að landssjóðs. Um breyting á 6. gr. tilsk. 4. maí
1872 um sveitarstjórn á Islandi og um viðauka
við lög nr. 1, 9. jan. 1880. Um undirbúning verð-
lagsskrár. Um samþykkt á landsreikningnum fyr-
ir 1894 og 1895. Fjárlög fyrir árin 1898 og 1899.
Fjáraukalög fyrir árin 1894 og 1895. Fjáraukalög
fyrir árin 1896 og 1897. Um brúargjörð á Örnólfs-
dalsá. Um brýrnar á Skjálfandafljóti. Um að
umsjón og fjárhald nokkurra landsjóðskirkna skuli
fengið hlutaðeigandi söfnuðum í hendur. Um
lækkun á f járgreiðslum þeim, er hvíla á Hólma-
prestakalli í Suður-Múlaprófastsdæmi og Staðar-
prestakalli í Barðastrandarprófastsdæmi. Um
breyting á lögum um styrktarsjóði handa alþýðu-
fólki. Um breyting á reglugjörð 3. maí 1743.
69. gr., og konungsúrskurði 26. sept. 1853. Við-
aukalög við sóttvarnarlög 17. des. 1875. Um
stækkun verslunarlóðar á Eskifirði. Um stækkun
verslunarlóðar á Nesi í Norðfirði. Um löggilding
þessara- verslunarstaða: á Grafarnesi við Grund-
arfjörð, á Firði í Múlahreppi, við Haganes í Fljót-
um, á Hjalteyri við Eyjafjörð og hjá Hallgeirsey
í Rangárvallarsýslu.
4
in inn í lesherbergið fleygðist upp á gátt, og rafmagnsljósa-
Eirtan streymdi á móti mjer. Jeg hraðaði mjer út og ofan
stigann og sló mjer saman við hina gestina.
Síðan var settst til matar. Við borðið sátu milli 30 og
40 manns og jeg var svo heppinn að sitja við hliðina á
barnabarni húsráðandans, sem jeg nefndi áðan. Hún hjet
Constance Perowne, kringum 17 ára að aldri og var svo fjörug
■og ánægjuleg sem nokkurt mannshjarta frekast gat á kosið.
Hún masaði við mig um alla heima og geima og bauð mjer
strax að segja mjer öll deili á hinum mörgu borðgestum.
„Jeg er alltaf hjer þegar jeg get höndum undir komið
það er enginn staður til í heiminum sem kemst í hálfkvisti
við „Drottningarfurðu" Queens Marvel. — „Þjervitið ef til vill
ekki«, bætti hún við í lágum róm, „að faðir minn er dáinn,
og að móðir mín hefur verið hjer hjá afa alla leið síðan að hún
varð ekkja. Það er hún sem situr hjer beint á móti ökkur.
Er hún eklji falleg?"
Jeg leit yfir borðið og augað nam staðar við upplits-
hreint andlit konu milli þrítugs og fertugs, sem bar sýnilega
■sama ættarsvipinn sem andlit hinnar snotru og fjörugu
.stúlku sem sat á aðra hönd mjer.
Constance tók aptur til máls. „Nú skal jeg halda á-
fram að frseða yður um gestina, en þjer verðið að hlusta
vandlega á það sem jeg segi. Jeg ætla að byrja efst við borðs-
•endann lengst frá okkur, og halda síðan rjetta boðleið niður eptir.
Þjer sjáið konuna, sem situr þar. Hún er á líkum aldri og
mamma, klædd í svart flauel, með demantsstjörnu í hárinu.
Hana þykir mjer fjarska vænt um, hún heitir Lovisa Ender-
by og er frænka mín, því mamma hennar er einkadóttir afa.
Afi er nefnilega tvígiptur og móðir Lovisu er einkadóttir hans
frá fyrra hjónabandi, en pabbi var aptur einkasonur afa og
seinni konu hans, ömmu minnar. Lovisa hefur alið mestan hluta
aldur síns erlendis; hún hefur verið á Ítalíu, Spáni, Corsiku,
Indlandi, Japan, Ceylon og jeg má segja í Kxna líka. Hún
er furðulegur kvennmaður í margar áttir, en fyrstur og fremst-
Dáleiðendur.
(Lauslega þýtt úr énsku tímariti).
Einhver elsta ættin í Stafford voru Perownarnir í Queens
Marvel. — Sumarbústaður þeirra hafði orð á sjer fyrir allt
það sem gjörir garðinn frægan og aðlaðandi. I íbúðarhúsinu
voru æfagömul herbergi og söfn, svo sem myndasafnið, vegg-
tjaldaherbergið, hringabrynjusalurinn með öllum þeim vopn-
um, sem tíðkuð höfðu verið fyr á tímum. — Um allt húsið
lágu breið, drífhvít marmararið; gluggarnir vóru með gotn-
esku sniði og máluðum rúðum, að fornum sið. Þar voru enn
á hverjum degi lesnar morgunbænir í bænahúsi Hinriks IV.,
og svo við hliðina á þessum eldgömlu munum og herbergj-'
um var fjöldi af sölum og stofum með öllum þægindum
vorra tíma.
Húsið stóð á lítilli hæð, og útsýni vítt og fagurt yfir
grenndina. Ekrur og víðáttumiklar lendur spenntu greipar
utan um þetta gamla höfðingjasetur. Þar var trjálundur
Onnu drottningar, og afkáralega vaxin trjc, þar voru um-
girtir grasreitir og knattleikjavellir, fornir í sniðum, og svo á
aðra hönd leikpetti nútíðarmanna, sljettir öldumyndaðir gras-
fletir og smágrundir til knattleikja.
Það var um hávetur að jeg var jólaboðsgestur að Queens
Marvel ásamt með nokkrum vinum og kunningjum mínum
og fleira fólki. Húsbóndinn Edvard Perowne, var maður um
sextugt, tígulegur á velli, fríður sýnum, nokkuð skarpleitur,
framúrskarandi kurteis í allri framgöngu og þó laus við alla
tilgerð, sem er sjaldgæft nú á dögum. Hann kom inn í
gestasalinn til þess að bjóða oss velkomna ásamt með tengda-
dóttur sinni og ungri stúlku, sem hann tjáði oss að væri barna-
barn sitt.