Dagskrá - 04.03.1899, Síða 1

III. No. 31. j|
Reykjavík, laugardaginn 4. marz.
1899.
Dagskrá
kemur út á hverjum
laugardegi, árg. kostar
3,75 (erlendis 5 kr.), gjalddagi 1. okt.
Afgreiðsla og skrifstofa er í Kirjustræti
4, opin hvern virkan dag kl. 11—12 og
4—5 siðd.
Til minnis.
Bæjarstjórnar-fundir 1. og 3. Fmtd. í
mán., kl. 5 síðd.
Fátækranefndar-fundir 2. og 4. Fmtd. í
mán. kl. 5 síðd.
Forngripasafnið Mkd. og Ld. kl. 11—12
árd.
Holdsveikra-spítalinn. Heimsóknartími
til sjúklinga dagl. kl. 2—31 /2.
Landsbankinn kl. 11 árd. til 2 síðd. —
Bankastjóri viðst. kl. Hl/2—IV2 síðd.
Annar gæzlustj. vidstaddur kl. 12—1.
Landsbólcasafnið. Lestrarsalur opinn
dagl. 12—2; IMánud., Mvkd. og Ld.
til kl. 3 síðd., og þá útlán.
Náttúrugripasafnið (Glasgow) op. kl.
2—3 á Sunnudögum.
Reykjavíkur-spítali. Okeypis lækning-
ar Þriðjud. og Föstud. kl. 11—1.
Söfnunarsjóðurinn (í barnaskól.) op. kl.
5—6 síðd. 1. Mánd. í hv. mán.
Augnlækningar ðkeypis 1. og 3. Föstud.
í hv. mán. á spítalanum kl. 11—1.
Tannlækningar ókeypis 1. og 3. Mánud.
í hv. mán. kl. 11—1., Hafnarstr. 16
(*V. Bernhöft).
Fastír fundlr í Goodtemplarhúslnu.
„Hlín“ Mánud. kl. 8 síðd.,
„Yerðandi“ Þriðjud. - —
„Bifröst11 Miðvikud. - —
„Einingin“ Fimtud. - —
„Dröfn“ Laugard. - —
Barnast. „Svava“ Sunnud. kl. 11/2 síðd.
Barnast. „Æskan“ Sunnud. kl. 31/2 siðd.
Barnaguðsþjónusta hvern Sunnud. kl.
10 á.rd.
Fastir fundir I húsi W. Ó. Breiðfjörðs.
Stúdentafélagið annanhvorn Laugard.
kl. 81/2 síðd.
Davið 0stlund Sunnud. kl. 6I/2 síðd.og
Föstud. kl. 8 síðd.
ísl. goodtemplarstúkan Geysir Sunnud.
kí. 8.
Fastir fundir í Framfarafélagshúsinu.,
Fundir Framfarafélagsins á hverjum
Sunnudegi kl. 4 síod.
Sjómannafélagið Báran kl. 7 síðd.
Fastir fundir I Iðnaðarmannahúsinu.
Fundir Iðnaðarmannafélavsins 1. og 3.
föstud. í hverjum mánaði kl. 9 síðd.
Thorvaldsensfélagíð annanhvorn þriðjud.
ltl. 8 síðd.
Bandalagið síðasta Fimtuð. í hverjum
mánuði.
Prentarafélagið 1. Sunnud. í hvejrum
mánuði kl. 11 árdegis
Skósmiðanemendafélagið Lukkuvonin
Sunnud. kl. 3 síðd.
Endurminning Sæfínns,
laglegur maður, duglegur maður,
starfandi maður, áhugamikill og
tilflnningaríkur; en hann breyttist
alt í einu — varð svo að segja
á einu augnabliki að andlegum
steingjörfingi. Það er sagt að or-
sökirt hafl verið sú, að stúlka hafi
brugðið við hann heitum, en hon-
um hafl orðið svo mikið um það,
að hann hafl aldrei náð sér aftur.
Það hafa verið ritaðar 2 sögur
um Sæflnn; önnur birtist í Suðra
fyrir nokkrum árum eftir Gest
Pálsson, og heitir „Vöggur". Þar í
er þessi einkennilega vísa.
„Yöggur karlinn vatnar borg,
Vögg þó flestir gleyma;
enga gleði’ og enga sorg
á hans líf að geyma."
Hin sagan birtist í íslandi í
fyrra eftir Hjálmar Sigurðsson og
heitir „Yatnsberinn". Báðar sög-
urnar eru einkar fagrar.
í kvæði því, sem hér fer á eftir,
er Sæflnnur látinn tala sjálfur.
Ég man það svo vel þegar vorgol-
an þaut
um voginn og báran hló,
og dalinn minn litaði daggarskraut,
og drottins ljós skein yflr hæð og
laut,
en alt var svo angurblítt þó.
Það var eins og hvíldi’ einhver heig-
ur blær
yflr hverju, sem augað leit,
og heilnæmt var loftið ogsvipfríð-
ur sær,
og sagnrúnum brosandi eygló skær
með gullflngrum grundirnar reit.
4-f lotningu grét þá hver steinn
og hvert strá,
er straumljóðum kvað við þaufoss;
það var efns og fjöllunum vöknaði’
um brá,
er vermandi skein þau sólin á
og kysti þau eldheitum koss.
Sæflnnur var maður, sem flestir
Reykvíkingar kannast við, og miklu
fleiri. Hann var eitt af ölnboga-
börnum náttúrunnar. Hann ól
aldur sinn hér í bænum um lang-
an tíma og liafði þann starfa að
sækja vatn. Sæflnnur var öðru
vísi en aðrir menn; hann lifði
öðruvísi en aðrir menn og heflr
sjálfsagt hugsað öðruvísi en aðrir
menn. Það var eins og hann tæki
ekki eftir neinu, sæi ekkert, heyrði
ekkert, findi ekkert, eða að minsta
kosti var svo að sjá sem allar til-
flnningar hans væru sljóvar. Hann
hafði samt ekki alt af verið þannig.
Hann hafði verið gáfaður maður,
Svo breyttist það alt á svo ör-
skammri tið
og ekkert varð sjálfu sér líkt;
æ, sælan var horfln þér, sveitin
mín fríð,
ég sá þar ekki’ annað en fátækt
og stríð,
sem áður var auðug't og ríkt.
Hver léttasti þytur varð þungskil-
ið mál,
varð þrungið og kveinandi hljóð,
sem læsti sig gegnum líkama’ og
' sál,
sem linaði jafnvel hið harðasta
stál
og ís hieypti’ í elaheita gióð.
Og náttúran talaði tárvot um brár
þeim tungum, er skildi fár,
en hljómurinn skar eins og hvass-
asti ljár
og hjartanu fanst sem hin blæð-
andi sár
ei læknuðu eilíf ár.
Og ógæfu stráði’ einhver hulin
hönd
og hrygð yflr þessa sveit;
þar gat ekki noklcur reist við rönd,
og reirt var þar alt í þau heljar-
bönd,
sem enginn að eilífu sleit,
En hvernig stóð á því? — ég vissi
það vel,
ég vissi það einn - og hún;
það sjálf hafði’ hún rofið, sem rjúfa’
átti’ ei hel;
hví reif hún það niður, sem bygt
var svo vel?
— é fæ ekki ráðið þá rún.
Ó, langt er nú síðan; já, langt,
svo langt
— þó lifði ég alla þá tíð —
lifði ég! — nei, það er rangt, það
er rangt!
hún rænti mig lífinu — æ, það er
*
strangt,
þetta andvana, eilífa stríð.
Sig. Júl. Jöhannesson.
Yaltýsan,.
n.
„Ætti Valtýsan að vera fulln-
aðar úrslit?
Hver sér það? Frumvarpið var
bundið því skilyrði, að því væru
engin takmörk sett, hve lengi það
skyldi standa, með neinu móti.
Það skyldi óákveðið eins og með
vanaleg lög.
Því getur heldur ekki verið svo
til ætlast, að það sé vopnahlé,
eins og Fjallk. álítur. Vopnahlé,
er ávalt bundið við glöggari eða
óglöggari frest. Vopnahlé, sem
við engan frest er bundið, er mjög
lilcrar þýðingar og fullnaðar úrslit.
Engin lög, eng'in fullnaðar úrslit,
og engir samningar eru bundnir
því skilyrði, að þeir geti ekki
breyzt ef hlutaðeigendur vilja báð-
ir eða allir breyta, og engar brýn-
ar ástæður standa móti breyting-
unni. Þangað til þetta verður, er
Valtýsfrumvarp fullnaðarúrslit.
í ráðgjafa bréfl 31. maí 1897 er
þvertekið fyrir það að nokkrar
aðrar kröfur eða réttindi en þau,
sem í frumvarpinu standa, megi
inn í það bætast, eigi það að ná
staðfestingu. Allar aðrar kröfiu'
skulu niður falla og með engum
öðrum réttindum hreift þangað til
sést hvernig frumvarpið reynist,
og það mun reynt til þrautar.
Þá er þing vort heflr samþykt
Valtýs frumvarp heflr þingið af-
salað sér öllum öðrum kröfum og
réttindum, sem það hefir framfylgt,
en þeim, sem fengin eru með frum-
varpinu, sem í raun og veru eru
minni en engin. Ekki má hreifa
íslands ráðgjafa úr rikisráðinu, og
ekki fylgja fram sérstjórnarrétt-
indum þeirn, sem í stjórnarskrá
og stöðulögum felast. Þó vill einn
orðabelgurinn ganga að Valtýs
frumvarpi, fara síðan í mál við
stjórnina út af sérstjórninni, ofan
í skilyrðin sem sett eru fyrir því,
að frumvarpið nái staðfestingu, og
sem þingið gengur að, fallist það
á frumvarpið. Samningur þessi
stendur ekki lengur en þangað til
stjórn og þing kemur sér saman
um að frumvarpinu sé ábótavant.
En livenær verður það? Líklega
nokkru áður en himin og jörð
líða undir lok.
Þó allir þingmerm standi upp
og æpi í einu hljóði að réttindi
íslanfls skuli ekkert skert eftir sem
áður, er það gjálfur eitt, gangi þeir
að skilyrðum stjórnarinnar, þeir
hafa jafnt fyrir því selt þau fyrir
vesæla Valtýsu. Eitthvað þykir
ráðgjafa komið undir því, að frum-
varpið nái fram að ganga, með
því þykist hann komin úr ógöng-
unum, sem hann kallar. Það er
stjórnin, sem er í ógöngunum, hún
brýtur stjórnarskrána sífelt. Hún
hefir aldrei framkvæmt sérstjórnar-
atriði hennar hvað yfirstjórn sér-
málanna snertir. Vér erum einnig
í ógöngum, það eru surnt öðruvísi
ógöngur, vér náum ekki rétti
vornm, en það er hin aumasta
útlausn úr ógöngum, ef vér köstum
frá oss rétti vorum, en það gerum
vér ef vér aðhyilumst Valtýsuna;
þá göngum vér að skilmálum ráð-
gjafa. Allar kröfur og öll vor
sérréttindi skulu dauð vera. Vér
eigunr það undir náð stjórnarinnar
hvort hún reisir þau upp frá dauð-
um, ef henni verður einhvern tíma
ógeðfelt frumvarp Valtýs. Sjálf-
sagt eigum vér undir högg að
sækja réttindi vor, þau er oss enn
vantar. Það er þó baráttuvegur
að þreyta við lögbrot og rangindi,
en engin úrræði þegar búið er að
kasta burt rétti sínum með laga-
ákvæði. Rétturinn er ekki frarn-
ar eign þess, er kastar honum frá
sér með samningi, livort sem samn-
ingurinn er beinn eða óbeinn og
ekki sízt þá er tíminn er óákveðinn.