Dagskrá - 11.03.1899, Blaðsíða 4

128

Raddir úr ýmsum áttum.
—o—
Húsavík 10. febr. 1899.
Herra ritstjóri!
Þér haflð sýnt góðan vilja á að
skemta lesendum „Dagskrár" með
ferðasögu yðar umhverfis landið
á næstliðnu sumri, og tekist það
að miklu leyti, og á sinn hátt,
vel. — Flestum, sem nokkuð lesa,
er mesta ánægja í að lesa fallega
sagða ferðasögu, með því það er
jafnan nokkur fróðleikur, nema því
meira mistakist að skýra rétt frá
því, sem lýst er. Einkum verður
lesarinn spentur, þá er hann* veit
að ferðamaðurinn er kominn sögu
sinni að hans eigin heimkynni.
I’annig fór oss Húsvíkingum, þá
er þér hurfuð frá sögu yðar við
Flatey á Skjálfanda. — Yér urð-
um að bíða næstu póstferðar með
óþreyju. — í’á kom sagan til vor
í 22. tbl. Dagskrár, og þér segið
miklu meira um oss og bygð vora,
en vér áttum von á. — Nú var
orðið dimt þegar þér komuð, við-
dvölin stutt, og við fáa að tala,
þar eð sinn var við hverja heimsk-
una bundinn, svo sem: Útreiðir,
síldarafla, uppskipun, vagnreiðir
ofan af bakkanum? og á Bakkus-
arvegum.
Af því auðsætt er, að þér viljið
fræða lesendur yðar um oss hérna
á norðurkjálkanum, þó fáir séum
og smáir; en að yður heflr varit-
að nauðsynleg tæki til þess, þá
viijum vér nú bjóða yður nokkr-
ar setningar til fyllingar frásögu
yðar, í þeirri trú, að þér gjarna
ijúkið „Skránni" yðar upp fyrir
bréfsneplinum. — Og setningarnar
hljóða þá svona:
Yér Húsvíkingar erum við næst-
liðin áramót samtals, stórir og
smáir, 277 (fyrir 8 árum 138).
Af þessu eru 89 karlmenn yfir 18
ára. — Vér búum í 44 húsum,
ýmizt vænum eða vesælum, og
sumum þess á milli. — Af þessu
eru 12 timburhús, án moldarskýl-
is með öllu. — Þá eru 4 að mestu
af timbri, en að nokkru af mold.
Hin býlin eru öll með moldar-
veggjum, þakin grastorfi. — All-
staðar eru íveruherbergi, eitt eða
fleiri alþiljuð. — Hús þessi standa
á víð og dreif um nálægt 100
tún-teigastórt svæði; og er það
sem einn hvammur vestanundir
900 feta háum einstæðum fjall'-
hnjúk. — Hér segja sögur, að
Garðar Svavarsson hafl fyrstur —
að minsta kosti norðurlandabúa —
bygt hús á landi voru; og er þá
bygðin hér hin elzta.
Sýslumaður I’ingeyinga er einn
á meðal vor, eins og þér vitið. —
Ærið hefir hann að starfa að em-
bætti sínu; en aldrei hefir hann
skipað „sjálfur" upp úr nokkru
skipi hér, og enginn af oss gprir
það einn. — En hver af oss sem
á svo bátsförmum nemur, með
einu skipi, sór sjálfur um flutning
á því úr skipi eða í. — Tíðinda-
kveldið 21. ágúst átti sýslumaður
að kalla einn, það er flytja þurfti
úr „Hólum". Hann réði þvi
menn til vinnunnar og vóru þeir
8, er að unnu. -- Þó sýslumaður
hafi tekið með 'öðrum á einum
morpokanum, telur enginn ’hér
neina vanvirðu, hvorki honum né
öðrum. — Aldrei snertir kvenn-
fólk hór á uppskipun; það mundi
þykja ljótt, enda hafa þær nóg
annað að starfa-
Þrjár eru hér sölubúðir. — í
einni þeirra er aldrei selt neitt vín,
og eigi keypt nein íslenzk vará. •L—
í annari vantar aldrei bækur. —
Að öðru leyti eru þær ekki ein-
kennilegar.
Fyrir hartnær 16 árum bygði
hið elzta pöntunarfélag í landinu
hér hið fyrsta hús til þesskyns
nota. — ■ Fólag þetta, er nefnir' sig
„Kaupfélag íhngeyinga" vill alt
vel; þó tregðast það einatt í út-
svarsgreiðslu til sveitarsjóðs vors.
Fáir af oss eru meðlimir í því.—
Það heflr ógjarna fisk til gjaldeyr-
is; enda ekki aðstöðu til fiskverk-
unar, — en vér seljum ailan fisk
vorn blautan.
Sparisjóður hér geymir hátt á
7. þúsund króna; ekki í skáp,
heldur í útlánum. Hann er fjög-
urra ára gamall.
Bókasafn eða lestrarfélag var
um sömu mundir stofnað í þorp-
inu. Ekki kaupir það dagblöð;
enda eiga þau heima nálega í
hverju húsi, fleiri eða færri.
Enn var um sömu mundir þ.
e. um haustið 1895, byrjað að
byggja hér ís- og frystihús, og
lokið við það undir fyrirsögn íiins
góðfræga ísaks ísakssonar í júlí-
mánuðí 1896. Eígi er hér á Skjálf-
anda eða við hann nein virkileg
síldarveiðistöð — heldur aðeins
sildarhlaup endur og sinnum. —-
Þessi þrjú ár höfum vér á hverju
sumri, fyrri eða seinna fengið á
þann hátt heima aflaða síld til
að frysta og geyma til beitu. ■—
Aldrei hefir sú beita hrokkíð að
fuilu; ekki einusinni orðið fylt
frystihúsið. Hingað hefir þó aldrei .
verið flutt sild frá nokkru frysti-
húsi, nema í eitt skifti -— það var
í sumar sem leið — keyptum vér
aðflutt til frystingar 10 tunnur af
nýrri síld. Síðan hús þetta kom,
hefir aukist hér sjósókn nálega til
þriðjunga. Á næstliðnu ári var
haldið út 20 förum. Öll eru þau
smá nema eitt; það er nótabátur.
Á honum verður farið miklu lengra
og verið úti fleiri dægur; á hann
aflaðist og bezt.
Of mikið höfum vér sumir hveij-
ir haldið uppá vín um næstliðin
missiri. Enginn heflr nokkurn-
tíma, svo vér munum, haldið hér
fyrirlestur uni ofdrykkju eða bind-
indi. Eigi að síður berum vér
virðingu fyrir bindindi, og svo ijót
þykir oss ofdrjíkkja, að eigi munu
það hafa verið riéma tveir eða þrír
menn, er það hafi hent að fara af
fótum/ósjálfbjarga á almannafæri.
Og víst er það, að enginn af oss
var flatur af víni fyrir yður þetta
minnisverða kveld. Úr öðrum
fjórðungum landsins voru þá nokkr-
ir sjómenn hér, og sumir illa á
sig komnir; sázt það svo mjög
hér sem oftar, að af þeirra háttheldi
var það að ráða, að annarstaðar |
væri drykkjuskapur á enn hærra
stigi en hér, þó um of hafi verið.
Eigi var von að ókunnugir að-
greindu þessa frá þoi’psbúum, þótt j
bjart hefði verið.
Ilingað sýnist, eigi vera að flýja
fyrir sjómenn úr öðrum veiðistöð-
um undan hinum illræmdu troll-
urum. Þeir eru hér æ spakari og
nærgöngulli. Aldrei hefir „Heim-
dallur" sézt hér á Skjálfanda til
gagns; og ekki fókst „Hóla“-
stjóri til að finna þá. Enginn
sýslumaður skiftir sér lengur af
þeim, svo um só getið. Samfara
þessu virðist fiskur þverra, og
skyggja yfir framtíð sjómanna
hér,- eigi síður en annarstaðar.
Þá er urn landið hór að segja,
að túnrækt þokar áfram nokkurn-
veginn á móts við fólksfjölgunina.
í sumar er leið telst svo til, að
vér höfum fengið af töðu 12—1300
tíu* fjórðunga vættir. Kýr höfum
vér 15. Sauðfó 4—500. Hesta
höfum vér og nokkra; svo og hæns
og hunda. Allir eru þeir rækilega
læknaðir, og allir hafa þeir ein-
kennisband um hálsinn.
Lítið eitt hefir garðyrkja verið
stunduð af sumuin á síðustu ár-
um. í haust eð var fengum vér
að samtöldu nálægt 24 tunnur af
jarðeplum og rófum; en hvort-
tveggja þreifst i þetta sinn með
lakara móti. Á mjög lágu stigi
ætlum vér oss vera í þessari grein,
því að það er rúmlega ein tunna
á hverja 12 menn. Yonandi er
að vór fáum með tímanum vilja,
vit og dug til að hefja oss 11
stigum hærra, svo að ein tunna
aflist á hvern mann. Mínna eða
lægra hámark mættu menn ekki
setja sér nokkursstaðar á sjávar-
ströndinni landið í kring.
Um dýrgrip einn mætti enn
geta; það er „lækur“ sá er þér
nefnið í ferðasögu yðar, en heitir
frá ómunatíð „Búðará". Hana á-
lítum vér hafa alla þá kosti til
stórvirkja, sem vatn getur haft.
Hér við hana vildum vér í upp-
hafi — og viljum enn — hafa
Magnús á Halldórsstöðum með
tóvinnu sína; en vór fengum ekki
fyrr né seinna nokkuð áunnið í
því efni. Búðaráin starfar þvi eigi
enn annað en að hreifa myllu þá,
er þér nefnið; en það er nauðsyn-
legt og gott verkfæri, jafnvel þó
að hún 'mali reyndar eigi nema
rúg.
Þó að margt só hór fleira, er
vert væri að drepa á, þá látum
vór þetta nægja til viðbótar og
skýringar áminstum sögukafla
yðar. '
Athugasemd.
Ég hefi heyrt að þeim Húsvík-
ingum þyki ég ekki hafa sagt sem
réttast frá í ferðapistlum minum,
og má vel vera að svo sé; en hins
skal þó getið, að það er hvergi af
ásettu ráði gert að halla á þá.
Það er undir mörgum atvikum
komið, hvernig ókunnur staður
kemur manni fyrir sjónir, og það
fólk, er þar býr, og getur auðveld-
lega ýmisleg ónákvæmni átt sér
stað, þótt alt sé sagt eftir beztu
vitund. Ég sá tiltölulega marga
drukkna á Húsavík; en hvort þeir
hafa verið þarlendir eða ekki, var
mér alls ómögulegt að vita, eins
og gefur að skilja. Það var held-
ur ekki ætlun mín að segja það
sýslumanni til lasts að hann hefði
sriert hendi sinni við líkamlegri
vinnu; ég virði altaf þá menn,
sem gera það, því vér eigum
nóg af teprum og óverum, sem
ekki vilja drepa hendi í kalt vatn.
Eg er þakklátur bréfritaranum af
Húsavík, og vildi gjarna óska
eftir likum athugasemdum víðar
að, ef þess þykir þörf.
Ritstj.
Reykvíkingar!
Þar eð ég hefi ákveðið a.ð hafa
færri menn á vinnustofu minni
framvegis en að undanförnu og
gera mór. far um að hafa alt
enn þá vandaðra enn áður, bæði að
efrri og frágangi, þá sel ég ekkert
öðruvísi en gegn peningum við
móttöku, en gef þar á móti 10 °/0
og sjá þá allir, hversu afar-ódýrt
þeir geta fengið skótau hjá mér.
Allir þekkja hversu vandað það er.
Reykjavík, 9. marz 1899.
J. 0. Johnsen.
-U> G G
w c G
'O
'> Sd
C3 G CD u. o
£ S
"e CC bú Jh c3. G
co -+—1 O
cz w O
QO Ö
P
1 .£ <D
S— S cö >
-o < & *-M ■ 'O G -u> bfi <D
•r-l XO
W r— H
rG Ph
'O <D
Levenskjold Fossum - Fossum pr. Skien.
tekur að sér að útvega kaupmönnum við. Einníg eftir teikningum að
byggja hús. Semja má við PÉTUR M. BJARNASON á ísafirði.
M< ;nn ættu að nota tækifærið, því hvergi mun fást ódýrari viður,
eða með betri kjörum en hjá undirskrifuðum.
Pétur M. Bjarnason.
'iSST Lífsábyrgðaríélagið „STAR“. m
Skrifstofa félagsins Skólavörðustíg nr. 11, er opin hvern vii'kan dag
frá 12—2 og 4—5.
PRÉDIKUN Útgefandi: Félag eltt I Reykjavík.
í Breiðfjörðs hlí$i á sunnudaginn Ábyrgðarm: Sig, Júl. Jóhannesson.
kl. 6V síðd. Aðgangur að eins =------------------------------------
með miðum. D. Ostlund. Aldar-prentsmiðja.