Lögberg-Heimskringla - 25.01.1973, Síða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 25. JANÚAR 1973
GULNUÐ BLÖÐ
GUÐRÚN FRÁ LUNDI
Markús var byrjaður að hreinsa með hátind-
aðri engjahrífu, efst uppi á túni. Hann hafði aldrei
hreinsað fyrr og fannst sér takast heldur báglega.
Afrakið smaug gegnum háu tindana og hausinn
var svo hræðilega langur, þegar í þúfurnar kom.
Auðbjörg brosti.
„Að sjá til hans. Hvað skyldi hann hreinsa
margar hrúgur á dag? Skyldi honum ekki sýnast
það ganga heldur betur hjá mér? Æth það verði
ekki svo, að hann verði feginn að biðja mig að
koma á spilduna til sín?“
f>egar hádegiskaffið var drukkið var hann jafn
fálátur og fór strax út, þegar hann hafði lokið úr
bollanum. Auðbjörg stóð í bæjardyrunum, þegar
hann kom fram.
„Mér sýnist þú ekki vera vanur að hreinsa,“
sagði hún hlæjandi. „Þú skalt bara láta það bíða.
Ég verð varla lengi með þennan skika okkar, þá
tek ég til við þitt tún.“
„Þú þykist eitthvað vera,“ sagði hann og rölti
til hrífunnar aftur. Það gerði hún líka.
Þama var einhver á ferð utan að. Það var
Gunnar á Múla, vinurinn sjálfur.
„Kannski hýmaði þá eitthvað svipurinn á óð-
alsbóndanum,“ tautaði hún fyrir munni sér.
Hún þekkti alia hesta þar í nágrenninu, en
hestinn, sem hann rak á undan sér, gat hún ekki
kannast við. Hann var svo líkur rauðblesótta hest-
inum hans Markúsar, sem hún hafði séð inn á
Bökkunum daginn áður.
Gunnar reið heim á hlaðið, því að Markús fór
heim, þegar hann sá til ferða hans. Sigurlaug hús-
freyja var á gægjum inni í bæjargöngunum og sá,
að þeir sprettu hnakkinum af klárnum og fóru
með hann inn í skála. Hún heyrði, að Gunnar
sagði:
„Ég var beðinn fyrir þennan hest til þín. Ég
býst við að þú þekkir hann.“
„Ég kannast við hann,“ sagði Markús og var
heldur glaðlegri í rómnum en hann hafði verið
fyrir stundu síðan.
En hvaðan gat þessi hestur komið? Hann var
óútreiknanlegur, þessi maður.
Svo leiddust þeir vinirnir suður túnið og
teymdu Lýsing á eftir sér. Auðbjörg fýlgdi þeim
eftir með augunum. Henni fannst eins og móður
hennar lítil von til þess að sá fagri draumur rætt-
ist, sem foreldrar hennar og systir töldu sjálfsagt,
að hún yrði ríkismanns kona í Grenivík. Hún
elskaði ekki Markús, en hún var farin að elska
það að eignast allar skepnumar hans. Samt ætlaði
hún ekki að gefa upp alla von. Það var ekki svo
gott, að hann gæti orðið hrifinn af dugnaði henn-
ar, sem flestir karlmenn gengust þó fyrir. Hún
hamaðist við að hreinsa, en ekki sást Markús
koma aftur á sitt tún.
8.
Það var komið kvöld, þegar þeir komu með
stóran hrossahóp vestan úr heiði, -Markús og
Gunnar. Guddi hafði slegizt í för með þeim. Hann
hafði verið við kindur í heiðinni. Það var auðséð,
að þeir ætluðu að reka inn í stekkinn. Þá kastar
Auðbjörg hrífunni og hleypur inn eftir til þess
að hjálpa við innreksturinn. Tömdu hrossin fóru
strax inn, en þau ótömdu snerust hvert utan um
anhað fyrir utan dyrnar. Hæst bar þó á steingráa
gæðingnum húsbóndans. Hann bar höfuðið hátt
og sveiflaði dökku faxinu til hliðar. Það var engu
líkara en hann vissi, að hann væri eftirlætið í
hópnum. Það var líka hýr svipurinn á Markúsi.
Það var ekki fýlusvipurinn á honum núna.
„Ef sá grái hefst inn, þá má hitt fara,“ sagði
hann. „Ég þarf að raka af honum. Hann sér ekk-
ert fyrir faxinu.“
„Við reynum nú sjálfsagt að koma því öllu
inn,“ kallaði Auðbjörg á móti.
En þá ruddist einmitt só, sem talað var um,
út úr þvöginni og tvö önnur hross með honum.
Hitt komst inn í réttina. Sá grái þeysti út á bakka.
„Þetta var nú verra,“ sagði Markús.
„Ég skal reyna að ná honum,“ sagði Auðbjörg
og rölti af stað í hægðum sínum.
Gráni var farinn að bíta. Honum fannst víst
tómilegt að vera orðinn einn, því að hin hrossin
fóru í al'lt aðra átt. Sízt datt honum í hug, að hann
þyrfti að óttast þennan kvenmann, sem þarna var
á ferð. Áður en hann vissi af var Auðbjörg búin
að ná honum og farin að klóra honum bak við
eyrun. Svo náði hún í sokkabandið sitt og batt
því upp í hann og teymdi hann heim að stekkn-
um, heldur brosleit.
„Þetta var vel af sér vikið,“ sagði Markús.
„Ertu ekki nema búin að ná folanum. Þakka þér
kærlega fyrir. Ég er hræddur um, að ég verði að
reyna að ná í hníf og skæri til þess að raka af
og marka, fyrst þetta gekk svona vel. Ég var lengi
búinn að kvíða fyrir því að ná þesisu saman.“
Kata htla varð að fá skýringu á því, hvað það
væri að raka af hrossunum og marka.
„Það er sama og þegar verið er að snoðklippa
krakkana, svo að hárið sé ekki fyrir augunum á
þeim, það er kallað að raka af. En að marka hross-
in er gert til þess að sjá, hver eigi þau,“ útskýrði
sögukonan gamla.
„Það hlýtur að vera galman að vera í sveitinni
og eiga mörg hross,“ sagði Kata.
„Ójá, það var gaman,“ sagði Anna gamla og
hélt svo áfram með söguna.
Þetta varð reglulega skemmtilegur dagur. Auð-
björg fór efcki heim. Hún beið meðan Markús náði
í skærin og hnífinn. Svo hjálpaði hún þeim til
þess'að marka folöldin. Þegar því var lokið bað
Markús hana að fara og sjá til, að þeir fengju
kaffi með lummunum, þegar þeir væru búnir að
raka af hrossunum. Hann sagði henni, hvar tólgin
væri geymd. Hún var fljót að gera eins og hann
óskaði.
Svo var drukkið kaffi með lummunum. Nátt-
úrlega nutu allir góðs af því.
Þá þurfti Markús að fá rakvatn, því að hann
ætlaði að bregða sér á bæi. Auðbjörg var á hjól-
um í kringum hann, sótti ferðafötin hans og lét
hann hafa hreina skyrtu. Svo var farið með hnakk
og beizli suður á stekkinn.
Nokkru seinna sást til þeirra félaga, þar sem
þeir ráku stóðhópinn á undan sér vestur heiðina.
„Varla hefði hann þurft að búa sig uppá, þó
að hann færi í heiðartúr,“ sagði Kláus gamli háðs-
lega. „Harrn þorir víst aldrei sjálfur að sitja á
þessum gæðingi sínum, heldur lætur hann Gunn-
ar ríða honum. Svona vesalingar ættu ekki að
vera að eiga fjöruga hesta!“
„Það er engin hætta á, að hann spekist ekki,“
sagði Auðbjörg. „Ég bara gekk að honum eins og
þúfu. Það verð ég, sem skal hafa lag á honum.“
„En montið í Auðbjörgu,“ sagði Guddi með
lítilsvirðingu.
„Það er eins og Sveinbjöm sagði, að hann er
hræddur við klárinn,“ hélt Kláus áfram.
„ Því trúi ég nú ekki,“ sagði Auðbjörg.
Henni fannst karl faðir sinn gera allt of lítið
úr Markúsi.
„Leiðinlegt að þeir skyldu ekki reyna þá hérna
út götumar. Það hefði verið gaman að sjá til
þeirra,“ sagði Guddi og gekk æstur um hlaðið út
og suður og hyssaði upp um sig buxunum.
„Ég spái að Lýsingur hefði fengið að láta í
minni pokann,“ sagði Auðbjörg. „Gráni verður
líklega bezti hesturinn í sveitinni,“ bætti hún við.
„Honum er varla þakkandi. Stríðöldum á töðu,
og aldrei snertur manns hendi,“ sagði Kláus
bóndi. „Gunnar hefur líklega ekki ástæður til
þess að fóðra Lýsing eins. Við getum það ekki,
fátæklingarnir.“ Svo bætti hann við í gremjutón:
„Það eru ríkisbubbarnir, sem geta það. Svo finnst
mér, að þú ættir að fara að snúa þér að túninu,
AuðbjörjJ Þú ert nú búin að stjana þó nokkuð
við hann í dag, þennan mótbýlismann okkar, og
færð líklega lítið í staðinn.“
„Það borgaði sig nú samt,“ sagði hún. „Það
var gaman að sjá svona mörg og falleg hross.“
„Þau voru nú víst ekki öll þarna, hrossin hans
Markúsar. Ég sá hryssu nýkastaða vestur í heiði,
sem ég áleit að hann ætti,“ sagði Guddi.
„Það eiga nú líklega fleiri hryssur í heiðinni
en hann,“ sagði faðir þeirra alltaf jafn kaldhæð-
inn. „Það byrjar nýtt líf fyrir honum, ef hann
ætlar að fara að ríða út eins og hver annar mað-
ur. Ég gæti bezt trúað því, að hann hefði ætlað í
bónorðsför. Það lá svo vel á honum. Hann þarf
varla að búast við hryggbroti hjá Múlafólkinu.“
„Honum dettur nú ldklega ekki í hug að líta
á slíka pappírsbúka,“ sagði Sigurlaug íbyggin.
Morguninn eftir svaf Markús, þegar mótbýlis-
fólkið fór á fætur. Siguriaug færði honum kaffi
í rúmið.
„Einu sinni gat ég þó náð þér í rúminu með
morgupkaffið, frændi!“ sagði hún.
„Það er nú svona, að vera á útreiðartúr fram
á nætur,“ sagði hann. „Þvílíkt uppátæki, að fara
að ríða út um hánótt. Þetta getur unga fólkið
haft mann út í.“
„'Ójá, það er nú ekki hægt annað að ségja, en
að þú tilheyrir yngri kynslóðinni, frændi, og því
ekki undariegt, þó að þú setjist á hestbak. Ekki
áttu svo fáa reiðhestana.“
„Ónei. Ekki vantar mig þá, en ég hef nú lítið
gert að því um ævina. Það er nú svona, að vinn-
an hefur gengið fyrir öllu.“
Þegar hann hafði drukkið kaffið, fór hann að
hafa sig í fötin og fór síðan upp á túnið, líklega
til þess að hreinsa. En svo varð þó ekki. Hann
sótti hrífuklumpinn og bar hann inn í skála.
„Skyldi þetta nú eiga að verða öll hreinsunin?"
tautaði Sigurlaug við sjálfa sig.
Þegar skatturinn var borðaður sátu allir fram
við búrborðið. Markús var í ágætu skapi. Guddi
óð elginn eins og vamalega:
„Ég gæti hugsað mér að Lýsingur hafi ekki
haft mikið við þeim gráa, þegar þið hafið verið
komnir í kappreiðar,“ sagði hann.
„Hann er alveg vitlaus, folavargurinn,“ sagði
Markús. „Ég skildi hann eftir hjá Gunmari. Hann
ætlar að reyna að gera hann viðráðanlegan.“
„Komstu þá gangandi heim?“ spurði Auðbjörg.
„Ekki aldeilis. Við vorum bara í útreiðartúr
um alla heiðina fram undir morgun,“ svaraði
Markús brosandi og sýnilega í bezta skapi.
„Ég var nú líka að segja það við konuna í gær-
kvöldi, að þér mundi vera nýtt um að ríða út,
svona bara að gamrd þínu,“ sagði Kláus.
En Sigurlaug gat ekki stillt sig um að segja:
„Kláusi datt nú bara í hug, að þú værir að
leggja af stað í bónorðsför.“
Henni sýndist svipurinn á frændanum þess-
legur, að hann myndi þola spaug.
„Það var nú hreint ekki svo skakkt til getið,“
sagði hann. „Meira að segja fór ég til þeirra
tveggja. Þið sjáið nú bráðlega árangurinn af því.“
Augun í Auðbjörgu urðu helmingi stærri en
þau voru vön að vera.
Svo fór hún að hlæja. Móðir hennar hló þá
líka henni til samlætis. ,
„Það verður nú svona frændi, að þú ferð fyrst
að lifa lífinu, þegar þú ert kominn til mín, enda
lofaði ég systur þinni því að vera þér einhvers
virði,“ sagði hún.
Seinna, þegar allir sátu og neyttu matar síns
inni í baðstofunni, en Markús frammi í búri, var
barið að dyrum. Guddi fór tyggjandi til dyra, því
aðsjálfsagt þurfti ekki að búast við því að Markús
færi, þó að hann væri nær dyrunum. Amma gamla
sagði, að það væri einhver unglingur á ferð. Það
fannst öllum ólíklegt. En samt var það syo.
Guddi kom inn aftur glottandi og sagði, að
það hefði verið óþarfi fyrir sig að fara til dyra.
Markús hefði orðið á undan sér. Hann hefði víst
átt von á gestunum. Framhald í næsta blaði.