Lögberg-Heimskringla - 18.10.1973, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 18. OKTÓBER 1973
GULNUÐ BLÖÐ
GUÐRtTN FRA LUNDI
32.
Það voru dauflegir dagar, sem eftir voru til
'gangnanna. Kláus karlinn var vanur að smíða
utan um alla, sem dóu þar út á Nesinu. En nú fór
Gunnar á Múla inn á Hvítasand og beið þar meðan
'kistan utan um Markús var smíðuð. Síðan var
hún flutt sjóveg út í víkina.
Sigurlaug var sárreið yfir þessu háttarlagi. —
Fannst maður sinn lítilsvirtur með þessu.
Þann dag riðu þær systur Markúsar í hlaðið.
Sigrún var ákaflega góð við Margréti og bað
hana að lofa sér að hugsa um veitingamar, því að
þau systkinin gætu ekki hugsað til þess, að hann
hvíldi annars staðar en í Atlastaðagarðinum. Þar
voru foreldrar hans og systkini.
Margrét hafði ekkert á móti því, þó að hún
hefði heldur viljað, að hann yrði við hliðina á
litlu gröfinni, sem þau áttu í sameign í heima-
garðinum. Hún gat ekki staðizt vináttu og hlýleik
þessarar konu. En sárt fannst henni að sjá kistuna
flutta burtu. En hún bjóst ekki við að verða meira
í Grenivík þá var sama hvar ieiðið hans var.
Kannski hefði hann helzt kosið að vera hjá
móður sinni. Hann elskaði minningu hennar.
Mikil var nú eftirvæntingin hjá fólkinu að heyra
hvernig hann hefði ráðstafað eignum sínum. Það
heyrðist fljótlega. Margrét fékk ekkert nema inn-
stæðu í sparisjóðsbók. En það vissi enginn, hversu
mikil hún var. Brynhildi gaf hann yngri kúna og
Ingibjörgu systur sinni nokkrar ær. Hitt fékk
Gunnar í Múla með þeim skilmálum, að hann færi
að búa í Grenivík, svo að skepnumar þyrftu ekki
að hrekjast í burtu.
Heldur þótti fólkinu dimmt yfir svip þeirra
mága, Jónatans hreppstjóra og Nikulásar.
Gunnar óskaði eftir, að Sigrún léti sig hafa
reikning yfir veitingamar, en hún sagði, að það
kæmi ekki til mála.
Það fóru fáir utan úr sókninni, nema Múlafólkið
og Kláus gamli. Hann fór helzt til þess að vita,
hvernig reyturnar skiptust.
Konan hans var alveg hissa, þegar hún frétti
hvernig þeim hafði verið skipt. Náttúrlega flytti
Múlafólkið í sambýlið við þau. Þá færi þó að
þrengjast á jörðinni. Þvílík vandræði, að þau
hefðu nokkurn tíma sleppt Melhúsum og flutt á
þennan hornskika. En það yrði ekki aftur tekið.
Magga og Steinka frá Þröm voru tvær einar a
stóra búinu. Gunnar rak féð í kaupstaðinn til slátr
unar. Sigurlaug bjóst við, að hópurinn frá Múla
flytti einhvern daginn. En svo varð þó ekki.
Einn daginn voru svo flestar eignir, sem tiÞ
heyrðu Margréti, fluttar út að Melhúsum.
„Ert þú nú að flytja heim til föðurhúsarma,
Magga mín?“ spurði Sigurlaug hlýlega, þegar hún
sá mótbýliskonuna koma sunnan úr kirkjugarði.
Sjálfsagt hafði hún verið að kveðja litla leiðið.
Þar hafði hún setið marga stundina, aumingja
stúlkan.
„Já, ég er að flytja heim aftur,“ sagði Margrét.
„Hver hugsar um skepnurnar?“ spurði Sigur
laug forvitin.
Hún var orðin þreytt á því að bera þessa spum-
ingu í huga sér.
„Það er eitthvað, sem mér tilheyrir ekki lengur,“
svaraði hún. „Yngri kýrin er eign mömmu. Hún
verður héma, þangað til hin kýrin verður tekin
inn.“
Svo kvaddi hún þessa blendnu sambýHskonu
sína með þakklæti fyrir samveruna. Henni var
mikið hlýtt til hennar, þrátt fyrir allt.
Um kvöldið kom Hilda og lét inn kýrnar og
mjólkaði þær, sem mjólk var í og fór með mjólk-
ina út að Melhúsum.
Skárri voru það nú búskaparhættimir, sem hér
áttu að verða, hugsaði sambýlisfólkið.
Steini skinnið ranglaði við kindumar, en svaf
heima á Melhúsum.
Guddi þóttist viss um það, að það yrði Steinka,
sem byggi með Gunnari. En þann dag, sem siá
spádómur var birtur, fluttu bláfátæk hjón utan
af Nestá að Grenivík. Þau höfðu verið þar í hús
mennsku og áttu enga kú. Konan hét Guðbjörg. —
Hún heilsaði Sigurlaugu brosandi.
„Hvemig heldurðu að sambýlið gangi fyrir
okkur?“ sagði aðkomukonan.
„Ætlið þið að vera sem ábúendur?“ spurði Sigur
laug alveg undrandi.
„Við verðum hér í vetur. Jónas hirðir skepnum
ar fyrir Gunnar. Eg hlakka nú heldur til að hafa
mjólkina. Svo ætlar hann að láta okkur hafa
slátur. Það kemur upp í kaupið,“ sagði nýja sam
býliskonan.
„Já, það má nú segja,“ sagði Sigurlaug við
mann sinn, „að það snýst margvíslega gæfuhjólið
fyrir fólkinu og margir njóta góðs af reytunum
hans Markúsar heitins, og svo fær Brynhildur
þessa fallegu kú komna fast að burði. Eg vildi að
einhver leiddi svoleiðis grip heim í hlaðið til
mín. Það er ekki lengi að auðgast fólkið það.“
„Það hleypur nú ekki svoleiðis lukkuhnútur á
styttubandið þitt “ sagði Kláus gamli.
„Þau hafa flutt hingað á gæfustund, þau hjón,
Guðni og Brynhildur“, sagði amma gamla.
Það var þungur svipur á Sigurlaugu næstu
daga, þegar Guðbjörg var að dýrðast yfir mjólk-
urfötunni og slátrunum sem hún fékk frá Gunn-
ari stórbónda, en svo kallaði það hann í háði,
Kláusarfólkið. Það var talað mikið um eigumar
hans Markúsar í Grenivík þennan vetur.
Margrét fór inn á Hvítasand upp úr nýárinu og
vann þar á saumaverkstæði það sem eftir var
vetrarins.
„Hún á því ekki bágt með að borga fyrir sig,
stúlkan sú.“ sagði fólkið-
Einhver þóttist hafa heyrt, að Nikulás hefði
beðið hennar oftar en einu sinni. Hvort það hefur
verið nokkur fótur fyrir því, vissu víst fáir, en
það hefur áreiðanlega haft heldur lítið upp á sig
bónorðið það. Hún kom heim um sumarmálin,
spikfeit og glaðleg á svip. Hún kom áreiðanlega
búin að kasta sorgarsvipnum, fannst fólkinu þar
í nágrenninu.
Auðbjörg vesalingurinn var heldur vesælli út-
lits. Hún hafði verið í vetrarvist vestan heiðar-
innar, eins og fyrr, en kom heim upp úr sumar-
málum alráðin í því að drífa sig til Vesturheims.
Hún þóttist vita, að hún ætti vísan stað hjá vin-
konunni góðu, Gyðu, en frá henni hafði hún ekki
frétt nýlega.
Það vildi svo vel til, að Nikulás kom, rétt eftir
að hún var komin heim. Hann var forðagæzlumað-
ur sveitarinnar. Hann kom inn til Kláusar gamla
og drakk kaffi. Sigurlaug fór að segja honum frá
fyrirætlunum Auðbjargar.
„Hún er nú bara orðin þreyjulaus heima og ætl-
ar að drífa sig til Ameríku. Þú vildir nú kannski
vera svo góður að segja mér, hvar Gyða er niður-
komin- Henni trúi ég betur fyrir henni en syst-
kinum hennar, börnunum mínum.“
Nikulás hikaði dálítið með svarið.
„Eg er nýbúinn að fá bréf að vestan frá Sigirrði
bróður mínum. Hann segir mér lát hennar. Svo
það verður sjálfsagt dálítið erfitt fyrir hana að
hafa uppi á henni. Það fór eins og mig grunaði, að
þau myndu ekki sækja neitt sérstakt lán þarna til
Ameríku. Sveinbjörn vesalingurinn er orðinn geð-
veikur. Þeim hefði verið nær að híma kyrr héma.
Þá hefði hún verið lifandi og þeim báðum liðið
vel. Þess vegna vil ég ráðleggja dóttur þinni að
reyna að fá sér karlmann til þess að búa með hér
á íslandi. Það verður heldur lánlegra en þvælast
í aðrar heimsálfur, þar sem hún þekkir enga sál.
Það er ekki neitt fráleitt að reyna að klófesta
þennan gullfisk, sem á jörðina í félagi við ykkur.
Það yrði ekki svo afleitt að setjast í þetta laglega
bú. Þær eru fallegar hjá Jónasi karlinum rollu-
greyin- Hann þarf ekki að kosta miklu til þess að
verða búfær sá kauði.“
Auðbjörg flýtti sér burtu úr baðstofunni. Þetta
varð einhver mesti sorgardagur, sem þær mæðg-
ur höfðu lifað, síðan þær fluttu að Grenivík, þó
að margir hefðu gengið nærri þeim.
Auðbjörg var búin að ímynda sér nýja vináttu
við Gyðu, en nú var sú stjarna hröpuð. Allt var
skrifað og lært á sömu bókina fyrir henni. Hún
bjóst við, að það, bezta væri fyrir sig að vera hér
heima hjá foreldrum sínum, þó að það væri allt
annað en skemmtilegt.
$
Jónas og Guðbjörg fóru að vinna á túninu, en
strákur, sem þau áttu, snerist kringum lambféð.
Þau ætluðu að verða þar næsta ár, sagði Guðbjörg
sinni forvitnu sambýliskonu. En hvort þau yrðu
þar ein, hafði hún efcki hugmynd um, en henni
þótti vænt um meðan hún hefði blessaða mjólkina
handa sér og sínu fólki.
„Já, það er nú vel líklegt, að þér bregði við, eða
vera í þurrabúi,“ sagði Sigurlaug og dæsti gremju-
lega.
33.
Það var um krossmessubilið, að Gunnar í Múlá
reið heim að Melhúsum og gerði boð fyrir Mar-
gréti. Hann hafði aldrei komið þar við, þó að hann
væri lífellt á ferðinni inn að Grenivík þennan
síðastliðna vetur. Margrét kom út- Hann heilsaði
henni kumpánlega og bauð hana velkomna heim.
„Nú er vorið komið, Margrét mín,“ sagði hann
og brosti dálítið. „Þá verðum við að fara að hugsa
eitthvað um búskapinn í Grenivík. Þú manst, að
mér var gefið þetta allt með þeim skilmálum, að
þú nytir þess með mér. Eg get ekki hugsað til
þess, að ég verði að svíkja það loforð. Eg vona
að þú sért sama sinnis og ég, og viljir uppfylTa
þessa síðustu ósk þessa góða vinar okkar.“
„Þú sérð engin önnur ráð,“ sagði hún. „Getur
ekki Guðbjörg ráðsfcað fyrir þig? Mér finnst ég
varla geta hugsað til þess að flytja að Grenivík
aftur. Þar minnir mig allt á erfiðleikana í fyrra-
sumar."
„Þú hlýtur að muna eftir þeim hvort sem er,
meðan þú ert svona nærri. Eg hefði efcki farið á
fram á þetta, ef það hefði efcki verið vilji Markús-
ar. Hann sagði að ég fyndi aldrei eins góða stúlku
og þig. En svo getur þú verið ráðskona hjá mér
svona til að byrja með- Ef það getur ekki gengið,
vil ég láta þig hafa eitthvað af eigunum. Mér
finnst ég ekki vera frjáls að njóta þeirra, ef þú
verður ekki hjá mér,“ sagði Gunnar.
„Þú kemur inn og færð kaffi. Eg þarf að húgsa
mig dálítið um. Náttúrlega vil ég uppfylla ósk
Markúsar, en mér leiðist einveran. Heldurðu að
þau vilji efcki verða í húsmennsku hjá þér þessi
hjón, sem hafa verið þar í vetur?“ sagði Margrét.
„Það getur verið. Eg skal tala um það við þau.“
Hann kom inn og beið eftir kaffi. Þegar hann
fór, gekk hún með honum suður fyrir túngarðinn.
Hún sá það áreiðanlega, húsmóðirin í Melgerði.
Hún kom brosleit inn og sagði tengdamóður sinni
fréttirnar.
, „Hún ætlaði sér ekki að vera lengi í ekkju-
standinu, hún Margrét Guðnadóttir. Bara farin
að ganga á kærleiksgötu með Gunnari í Múla-“
„lójá, þau eru nú ekki alveg ókunnug, þær
manneskjur," sagði sú fáorða kona, Þórey, og hélt
áfram við prjónana sína. Svo bætti hún við: —
„Það fær þá nýtt umræðuefni fólkið til þess að
smjatta á. Öllum þykir gott nýmetið.“
Hilda stóð úti, þegar systir hennar kom heim
frá því að fylgja Gunnari.
„Hvað var Gunnar að tala við þig einslega? Það
hefur verið eitthvað áríðandi, því að ekki hefur
hann komið hingað þetta misseri, þó að hann hafi
nokkrum sinnum riðið fyrir ofan.“
„Hann vildi fara að búa í Grenivík, og ég á að
búa þar með honum. Það var ósk Markúsar heit-
ins,“ svaraði Margrét.
„Ósköp áttu gott að fá að búa þar með honum,
svona fallegum og góðum pilti,“ sagði Hildur.