Lögberg-Heimskringla - 22.05.1992, Blaðsíða 8

8 • Lögberg-Heimskringla • Föstudagur 22. maí 1992
þriðjudaginn 6. september 1977
Þessi ferðasaga var skrifuð af Þorsteini
Steingrímssyni frá Hóli við Raufarhöfn um
útsýnisförþá erhann fórímeð frændum sínum,
þeim Sigurbirni og Mark Johnson, frá Seattle í
Bandaríkjunum, um Norður-Þingeyjarsýslu í
september árið 1977.
Þorsteinn Steingrímsson
Það er von mín að dagurinn verði
merkisdagur i lífi frænda minna frá
Ameríku.
Það er búið, kvöldið áður, að gera
áætlun um nýtingu dagsins og tilhögun
ferðalagsins.
Um kl. 10:30 er stigið upp í
Landróverbílinn þ 1897. Við erum
fimm, hinir góðu gestir Sigurbjöm og
Mark og við feðgar: Þorsteinn,
Steingrímur og Höskuldur.
Við ökum austur þjóðveginn og
inn með Ormarsá. Það er svalt í
veðri, en þunnskýjað. Vegurinn er
blautur eftir rigningu að undanfömu,
en bíllinn öslar þetta fyrirstöðulaust.
Steingrímur ekur. Við stöðvum bílinn
við hyl nr. 8, Hvannamýrarhylur
heitir hann. Við göngum fram á
klettavegginn, sem rís yfir hylnum.
Það sjást sex laxar. Þeir eru rólegir.
Eiga sér einskis ills von. Myndir eru
teknar.
Ekið áfram að Arnarþúfufossi.
Hylurinn undir ,,Berginu“ (nr. 10) er
dimmur og ólgandi. Enginn fiskur
sést, þótt þessi veiðistaður hafi
reynst einna gjöfulastur í Ormarsá.
Veiddust þar 49 laxar í sumar og
álíka af silungi.
Við förum að fossinum. Þar er
falleg veturgömul ær, sem Höskuldur
á, með lambið sitt. Hún kemur fram
undan klettanöf, rétt hjá okkur, en
hörfar brátt og er horfin í hraunið. Það
hillir undir húsatættur og tún að
Grasgeira, fæðingar- og uppeldisstað
Margrétar húsmóður á Hóli. Hér ríkir
íslensk heiðarró. Fossinn og menn
myndaðir í bak og fyrir. — Bílnum
snúið við og ekið norður að
Deildarvatni og að Ölduánni, þar sem
hún fellur út í vatnið. Bátkænan er
nokkurn spöl vestan við árósinn. Þeir
frændur Höskuldur og Mark stíga um
borð og róa út að netunum, en hinir
þrír rölta til baka smátínandi bláber
og krækiber, sem þó eru ekki vel
þroskuð. Allt er grasi vafið. Kindur
sjást hér og þar.
Þær njóta enn
sumarsælunnar og
safna holdum á
hinu heilnæma og
ómengaða grasi.
Ég hefi upplýst að
féð á Hóli, sem
gengur í sumar-
högum, sé um 1260. Við göngum upp á
Hamraflöguklettinn. Við rætur hans
eru refagrenisholur. Frá klettinum
má líta yfir Ölduána, þar sem hún
líður í krókum niður að Deildarvatninu,
eftir gröfnum farvegi frá stíflu ofar í
ánni.
Vatnsmiðlun þessi gerð 1972, til
þess að auka hæfni vatnakerfis
Deildarár til laxveiðiaukningar. Hefir
þessi framkvæmd þegar sannað gildi
sitt með stóraukinni laxagengd.
Veiði þeirra frænda í rýrara lagi, 8
silungar. Myndir teknar af mönnum,
veiði og umhverfi. Veður síglaðnandi.
Ekið niður að Kappastöðum við
Síkislæk. Gengið inn í hjólhýsið og
veiðibók skoðuð. Búið að veiða 245
laxa, auk töluverðs fjölda silunga
(veiðin varð alls 275 laxar í sumar, var
147 í fyrra sumar). Veiðibók veitir
margvíslegar upplýsingar um veiðina,
svo sem: Nafn veiðimanns: þunga,
lengd og tölu fiska: Veiðistaði í ánni
beitu, veðurlag og fleira.
Komið heim í Hól
Komið var heim í Hól klukkan
rúmlega 12. En þá var nú ástandið
ekki í nógu góðu lagi. Rafmagnið hafði
ekki komist inn úr ,,töflunni“, að
eldvélinni, vegna bilunar og rafvirkinn
svifaseinn. Blessuð frænka mín, hún
Obba Kalla, hafði orðið að fara með
lambslærið til næsta bæjar (Höfða) til
þess að láta steikja það þar. Enda þótt
rafstraumurinn væri búinn að ná
réttum áttum, þegar hér var komið sögu,
þýddi þetta framlengt hungur um
meira en hálfa klukkustund.
Þar með var ferðaáætlunin farin
að skekkjast og fór sú skekkja jafnt og
þétt vaxandi, eftir því sem á daginn
leið. Að lokum reyndist þó steikta
Iærið, skyrið og fleira ætilegt, og til að
bæta meltinguna var leikin af
segulbandi listræn harmoníkumúsík,
sem listamaðurinn í Ormarslóni,
Jóhann Ó Jósefsson, spilaði af sinni
rómuðu fæmi. (Jóhann er náfrændi
minn í föðurætt).
Þá var mættur Garðar Friðgeirs-
son, frændi okkar, á bíl pabba síns
þ 1566, sem hann lagði til ferðarinnar,
en Garðar skyldi aka til Húsa-
víkur, sem hann og gerði með allri
prýði.
Raufarhafnarþorp
Kvatt var á Hóli um klukkan 2 eftir
hádegi. Ekið fram hjá bænum Vogi og
yfir Deildará, sem er laxveiðiá góð og
skilur lönd Hóls og Raufarhafnar.
Komið í Raufarhafnarþorp og Friðgeir
heimsóttur. Hann býr einn í íbúð sinni.
Allt er fágað og fínt og móttökur
húsráðanda svo sembestmátti, mótaðar
af hlýju og virðuleik. Viðdvöl varð um
1 l/2klukkustund. Umnógvaraðtala,
svo sem jafnan áður. Friðgeir lagði plötu
á „fóninn“ og spilaði þrjú lög, sungin af
Karlakór Reykjavíkur. Lögin vom öll
eftir séra Bjama tónskáld Þorsteinsson
á Siglufirði, mestaþjóðlagasafnara, sem
ísland hefir átt.
Framhald í næsta blaöi.
Fróðleiksmolar
Mesta
galdrasveitin:
Engin sveit á íslandi varð
eins illa úti í galdraofsóknunum
á sautjándu öld og Trékillysvík
á Ströndum. Fyrstagaldramálið
kom þar upp árið 1651, en árið
eftir greip um sig mikið galdrafár
í sveitinni. Segir svo um það í
Ballarárannál: ,,Það haust,
1652, kom ókyrrðleiki og plága
af vondum anda eða draugi í
Trékyllisvík, með því móti að oft á
einum degi og mest í kirkjunni (í Ámesi)
þá predikað var, vissu menn ei betur en
hann hlypi ofan í kverkar á fólki, svo að
það fékk mikla ropa og síðan ofurfylli.
Fengu það þær kvenpersónur sem
óspilltarpíkurvoru." í Fitjaannál getur
um að bera hafi þurft út úr kirkjunni
allt að 12 konur við sömu
messugjörðina.
Þorleifur Kortsson lögmaður tók
málið í sínar hendur og gekk hart fram
í því. Við yfirheyrslur játaði maður
nokkur að hann hefði séð djöfulinn í
tófulíki vera að sniglast í kringum einn
bæinn og annar játaði að hafa lagt lag
sitt við djöfulinn „með blóðtökum og
naglaskurði."
Sumarið 1664'voru þrír menn
brenndir á báli fyrir galdra, þeir Egill
Bjamason og Þórður Guðbrandsson
sem brenndir voru samtímis og síðar
Grímur Jónsson. Virtist það koma að
litlu haldi þar sem ásókn hélt áfram og
konur ropuðu í kirkjunni eftir sem áður
og búfénaður drapst á dularfullan hátt.
Gengu kæru- og klögumál á víxl og
lyktaði þeim þannig að sumarið 1670
vom tveir menn úr sveitinni hýddir
tvöfaldri hýðingu á Alþingi og sá þriðji
þrefaldri hýðingu. Þar með lauk að
Frá Trékyllisvík, mesta galdrastaö á
landinu. (Ámesstapar)
mestu galdraásókn í sveitinni, enda
skammt til þess að galdratrú missti
hljómgrunn sinn.
Fróöleiksmolarnireru teknirupp úrbókinni
íslands Metabók Arnar og Örlys, sem
Stelnar J. Lúövíksson tók saman og út
kom áriö 1983. Höfundur hefur gefiö
Lögbergi-Helmskrlnglu leyfí til aö birta
efnl úr bóklnnl.
GENGISSKRÁNING
Nr. 088 08. maf 1992
Kr. Kr. Toll-
Ein. Kl. 09.15 Kaup Sala Gongi
Doliari 58.51000 58.67000 59.44000
Sterlp. 105.50200 105.79100 105.23000
Kan. dollari ■48.78900 48,92200 49.64700
Dönsk kr. 9.27740 9.30270 9.26830
Nlorsk kr. 9.18090 9.20600 9.17990
Sænsk kr. 9.94140 9.96860 9.92870
Finn. mark 13.20020 13.23630 13.18250
Fr. franki 10.64640 10.67550 10,62900
Belg. franki 1.74230 1,74710 1,74150
Sv. franki 38.72270 38.82860 38.97700
Holl. gyllini 31.85170 31.93880 31.84480
Þýskt mark 35.85280 35.95090 35.81910
it. lira 0.04763 0.04776 0.04769
Austurr. sch. 5,09580 5.10970 5.09100
Port. escudo 0.42990 0.43110 0.42580
Sp. peseti , 0.57300 0.57460 0.57160
Jap. jen 0.44157 0.44278 0.44620
írskt pund 95,75200 96.01300 95.67800
SOR (Sérsl.) 80,83510 81.05610 81,46250
ECU, evr.m 73.63780 73.83910 73.60460
Tollgengi fyrir ma/ er sölugengi 28. apríl. Sjálfvirkur
simsvari gengisskránmgar er 62 32 70.
ICELffNDIC EXERCISE
e/fú/r- (7. /ts’tj6ór-&&o/r
1) This is Villi
get him to
^ytoo\iNbT/
UmV VÍ4N/V
i\L A9 ‘dVlALh
WR\R V/6 %
“ VATU 0VAN/4
Vekk, the shrewdest vote collector in all of lceland. •— I f you can
collect for you then you're on the top in the primaries, Gvendur.
@
mmGt\ t>L.væ>xm,
Vl/A/N WK0/.E6/ VILL\
V£KKf ic, MA V/'5f,
mi wi vír
WtlN /WQA-,
Vítfb&LÖhf,
2) How are
you, my dearest
Villi Vekk!
You wouldn't let
me offer you a
few champagne
glasses!
I&LI
"VKKl £/fV5 06
ÍUTTOéO AY
' W ^
—■
I guess ITI take about twenty of these.