Lögberg-Heimskringla - 11.09.1992, Síða 8

Lögberg-Heimskringla - 11.09.1992, Síða 8
8 • LSgberg-Heimskringla • Föstudagur 11. september 1992 Innsetningarávarp forseta Islands, frú Vigdísar Finnbogadóttur, í Alþingishúsinu: Auðlindir eru ekki einungis í djúpi hafs og víðáttu lands Hér fer á eftir ávarp forseta íslands, frú Vigdísar Finnboga- dóttur, eftir að hún hafði verið sett inn í embætti fjórða sinni: Góðir íslendingar. in dýrmætasta gjöf sem hægt er að hljóta er traust þjóðar. Sá sem þiggur á að vera í senn auðmjúkur og þakklátur og honum ber að eiga þá ósk heitasta að geta endurgoldið slíka gjöf. Mér hefur nú verið færð sú gjöf í fjórða sinn og bið forsjónina um styrk til að endurgjalda hana eftir mætti. Hver örfleyg stund er áður en varir horfin í tímanna safn. Þegar skyggnst er fram á við virðist eitt ár óralangur tími. Sé litið um öxl er sem árin hafi flogið hjá á ógnarhraða, - inn í tímann, sem aldrei lætur á sér standa. Tímann sem ögrar til afreka því hann endist skammt og hegnir án miskun- nar fyrir hangs og tómlæti. Við erum ein þjóð, íslendingar, - ein fjölskylda. Til þess finnum við á stundum sorgar og gleði; annars vegar er eitthvað bjátar á, hins vegar á dögum sigra og velgengni. Fjölmörgum hefur okkur verið falið að fara með umboð þjóðarinnar í margvíslegum málefnum er varða hana miklu. Og skylda okkar hlýtur það ætið að vera að líta framhjá einkahagsmunum, en gæta að hagsmunum heildarinnar, - íslendin- ga sem þjóðar. Starf okkar er þó til lítils ef sérhver þegn þessa lands leg- gur ekki sitt af mörkum til þess að þjóðinni þoki fram á við. Það sem við hvert og eitt gerum í þágu heildarin- nar kemur okkur sjálfum að gagni. Við íslendingar erum frjáls þjóð í góðu landi. Sú kynslóð sem nú vex úr grasi telur frelsið sjálft jafn sjálfsagt og loftið sem við öndum að okkur. Frelsisbarátta þjóða í heimshluta okkar hefur engu að síður minnt alla á að ekkert sem íslensk þjóð hefur öðlast er sjálfgefið né heldur víst að við höfum það í hendi er fram líða stundir. Enginn veit á hvem veg forla- gahjól okkar snýst né hvemig okkur vegnar á þjóðliífsins braut. íslenskt lýðveldi hefur aðeins lifað tæpa hálfa öld. Mælt á kvarða heimssögunnar er það því eins og kornabarn. Það þarf alúð og aðgát. Það þarf stoð og það þarf styrk. Að því þarf að hlynna af dómgreind og styðja það af ástúð. Það er fjöregg okkar. Til þess að varðveita þetta fjöregg er okkur falin sú skylda að kenna sem best þeirri kynslóð sem mun erfa landið. Sem siðmenntarðri þjóð ber okkur þar að leggja áherslu á varðveislu og vemdun umhverfis og virðingu og verndun umhverfis og virðingu og rækt við sögu og men- ningu. Á okkar tímum, þegar fjar- lægðir nálgast fyrir tilverknað margs konar tækni, og erlendar tungur ferðast skilríkjalaust yfir landamæri og álfur, verður það keppikefli sérhverrar sjálfstæðrar þjóðar að varðveita og hlúa að móðurmáli sínu og menningu. Menntun bama okkar og þroska má aldrei fórna fyrir hagsmni hraðfleygrar stundar. Þeirra er framtíðin, þeirra vegna eigum við í amstri dagsins og þeirra vegna ber okkur að ávaxta menningu hugar og handa. Við erum á það minnt nú, þegar afla brestur, hversu djúptæk áhrif sveiflur í náttúrunni hafa á líf íslendinga og hve vandamikið reynist að taka ákvarðanir um nýtingu auðlinda okkar. En auðlindir eru ekki einungis í djúpi hafs og víðáttum lands. Fá verðmæti munu skipta jafn miklum sköpum þegar fram líða stundir og mannvit okkar, menntun og kunnátta. Framhald í næsta blaði Bakkabræður Úr þjóðsögum Jóns Árnasonar. Með myndum eftirEggert Guðmundsson. Brúnka Eftir þetta héldu þeir bræður til lands, bjuggu um lík karls og bundu það upp á brúna meri, sem hann átti, ráku hana síðan af stað og létu hana ráða hvert hún færi, því að þeir sögðu, að hún Brúnka gamla myndi rata. Seinna fundu þeir Brúnku berba- kaða og bandlausa í högum sínum og vissu þá, að hún hafði ratað, en ekki skyggndust þeir neitt eftir því, hvað hún hefði gert af karlinum. Þeir bræður bjuggu nú eftir föður sinn á Bakka og voru kenndir við bæinn og kallaðir ýmist Bakkabræður eða Bakkaflón. Þeir erfðu Brúnku eftir karlinn og létu sér mjög annt um hana. Fráfall Guðmundar gamla stúdents Hálfstolið og hálffrjálst Gamlárskveldið var indælt vetrarkveld, veðrið notalegt eins og vorblíða, en andrúmsloftið léttara og hreinna; andvarinn frá jöklinum lék um mann eins og fjörgandi ylur, manni jafnvel fannst, að snjórinn sjálfur myndi hlýr og voðfelldur eins og mjúk og hrein dúnsæng. Birta tungls og stjarna var mildari en nokkurt sólskin, þó hún væri ekki eins skær. Hálfþíður úthaginn blasti við manni, snivinn eða auður, eins og jólahlákan hefði gert hann að trygg- um sáttmála milli sumar-sólbruna og vetrarharðinda. Gamlárskveldið var bjart og blítt. Framhalds Stephan G. Stephansson var fæddur árið 1853 að Kirkjuhóli í Skagafírði. Hann flutti með foreldrum sínum til Bandaríkjanna árið 1873. Hann settist fyrst að í Wisconsin fylkinu frá 1874 - 80, en þá flutti hann til Norður Dakota fylkisins og síðan tii Markeville í Alberta fylkinu í Kanada árið 1889 og bjó þar til æviloka. Stephan er bezt þekktur fyrir hin snilldar- legu kvæði sín, en á árunum 1894 -1901 birtust í Heimskringlu uppdrættir af smásögum eftir hann sem kallast Ar. Hér á eftir og í næstu eintökum Lögbergs-Heimskringlu mun birtast ein af þessum sögum, bæði á íslenzku og í enskri þýðingu, Guðmundur gamli stúdent. íslenzki textinn er tekin úr bókinni “Bréf og ritgerðir”, Reykjavík 1948, tekin saman af Þorkatli Jóhannssyni. Enska þýðingin er tekin úr bókinni "Westem leelandic Short Stories” (þýðingar gerðu Kirsten Wolf & Árný Hjaltadóttir), með góðfúslegu leyfí útgefandans, Universify of Manitoba Press. Stephan G. Stephansson was born in 1853 at Kirkjuhóll, Skagafírði. He moved with his parents to the Uníted States in 1873. He settled first in Wisconsin from 1874 - 80, but then he moved to North Dakota and later in 1889 to Markeville, Alberta, Canada where he lived for the rest of his life. Stephan is best known for his ingenious poems, but between 1894 - 1901 a few sketches which he called Ar (Motes in a Sunbeam) appeared in Heimskringla. One of these short stories called “The Death of Old Guðmundur the Student” will appear both in Icelandic and in Engiish translation, in the next few issues of Lögberg-Heimskringla. The Icelandic text is taken from the book “Bréf og Ritgerðir”, Reykjavík 1948, compiled by Þorkell Jóhannsson. The Englísh translation is taken from the book ”Westem Icelandic Short Stories”, (translated by Kírsten Wolf & Ámý Hjaltadóttir), the courtesy of the University of Manitoba Press. Hefði maður átt að velja um það og fegursta sumardaginn, sem maður mundi eftir, og ekki getað hreppt nema annað hvort, myndi maður helzt hafa dregið um þau blindandi. Enginn veðumæmur mannshugur gat gert mun þeirra öðmvísi. Séra Hákon fann það líka á sér; hann var hress og léttur í spori, þó hann væri orðinn hálfsjötugur. Bæjarleiðin frá Garði ofan að Gerði var örstutt, enda óaði honum ekki við henni, þó nótt væri komin og hann einn saman. Hann þurfti heldur ekki að prédika í Garðskirkju að morgni. Sveinbjörn, aðstoðari hans, átti að gera það; því var hann líka feginn, uppgefínn og úttæmdur eins og hann var, á fjörutíu ára prédikunum, öllum um sama efni. Jafnvel meðalskynsemi fellst á, að það myndi vera þreytandi að kveða sömu vísuna alla ævi, ef ekkert mætti skipta um nema róminn, þó maður tryði, að hún væri. allra vísna falleg- ust. Framhald í næsta blaði The Death of Old Guðmundur the Student: Half-stolen and Half-created New Year’s Eve was a delightful winter evening. The weather was as pleasant as a mild spring, but the atmosphere lighter and cleaner. The breeze from the glacier played around one with vitalizing warmth, and one even had the feeling that the snow itself would be warm and soft like a soft, clean, downy quilt. The light from the moon and the stars was milder than any sunshine, and not as bright. The half-thawed pas- ture opened before one’s eyes, cov- ered with snow in some spots and clear of it in others, as if the Christmas thaw had made it into a trusty covenant between summer- suntan and winter severity. New Year’s Eve was bright and mild. If one had to choose between this evening and the most beautiful summer day one could remember, and one could only have one of them, one would have to draw straws for them. No human mind, having a keen sense for weather changes, could decide between than any other way. Reverend Hákon also felt it in his bones. He was in good spirits and light-of-foot, though he was by now sixfy-five. The distance between the farms, Garður and Gerði, was very short, and he didn’t mind it, even though night had fallen and he was alone. He didn’t have to preach in the church at Garður in the moming. Sveinbjörn, his assistant, was to do that. Consequently, he was relieved, exhausted and depleted as he was from forty years of preaching, all about the same subject matter. Even a man of average intelligence will agree that it must be tiresome to recite the same verse for a whole life- time, even though it be the most beautiful of all verses, if nothing could be changed but the voice. Continued next week

x

Lögberg-Heimskringla

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg-Heimskringla
https://timarit.is/publication/160

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.