Lögberg-Heimskringla - 24.01.1997, Blaðsíða 8

8 • Lögberg-Heimskringla • Föstudagur 24, januar 1997
Búmenn sem bjarga sér
Helgi er dverghagur hœði á járn og tré. Nýjasta smíði Helga
er handsög til að saga timhur, kjöt og jleira.
s
bænum Vestri- Meðalholtum
í Gaulverjabæjarhreppi hafa
tækni og þægindi nútímans
ekki verið látin sigla hjá. Þar búa
bræðurnir Helgi og Jón Ivarssynir
félagsbúi með kýr, hesta og fleira. Þó
báðir séu komnir yfir sjötugt eru þeir
sívakandi fyrir tækninýjungum og
öllu sem tengist búskapnum.
Meðalholtsbræður eru miklir
búmenn og ávallt sjálfum sér nógir um
flesta hluti enda oft hugsað meira um
vit en strit á þeim bænum.
Helgi er líklega einn af þeim er
teljast dverghagir bæði á járn og tré.
“Það hefur margt verið baukað og
mismerkilegt,” sagði Helgi af sunn-
lenskri hógværð í spjalli nýlega. Fyrir
daga rafmagns fannst honum lýjandi
til lengdar að handdæla vatni úr brunni
inni í fjósið.
“Við útbjuggum því vindmyllu
sem var tengd handdælunni og dældi
hún vatni í tunnu sem var höfð uppí
rjálfri fjóssins. Þetta gekk nokkuð vel
og jafnvel svo að tunnan var stundum
barmafull og flæddi úr henni þegar
komið var í fjósið,” sagði Helgi og
kímdi. Hins vegar kvað hann þetta lítið
hafa gagnastí logni. Það þurfti öfluga
standborvél á járn og tré og þá var hún
bara smíðuð. “Það er nú ekki falleg
smíð en hún hefur gert sitt gagn og
verið mikið notuð,” sagði Helgi.
Þeir bræður heyja allt í rúllur.
Rúllurnar geta vegið 500 kíló og
stundum meira. Til að létta gjöfina í
fjósinu handa nautgripunum útbjó
Helgi spil til að draga til rúllur í hlö
ðunni og á fóðurgangi. Þar var litlu til
kostað. Grindin smíðuð úr vinkiljárni.
Mótorinn úr heydreyfikerfi og vírinn
á spilinu úr flórsköfu í fjósinu. I
útihúsunum má sjá sterklegar lamir og
lokur á hurðum, hvorttveggja ættað úr
smiðju Helga.
Nýjasta smíðin hjá Helga er
bandsög til að saga timbur, kjöt og
fleira. Sagarblaðið snyst á tveim
bílfelgum. Þó Helgi sé með hálfgerða
tækjadellu fyrir því nýjasta er hinu
gamla sómi sýndur. Deutz-dráttarvél
afárgerðinni 1955,11 hestafla og eins
strokks, er vel gangfær inni i skemmu.
Hún er enn með sláttugreiðuna og er
enn notuð á sumrin til að slá kringum
útihúsin og bæinn.
Þeir Helgi og Jón eru ekkert
einsdami. En líklega eru þeir and-
stæðan við einbúana sem stundum er
spjallað við í fjölmiðlum, sáttir ennþá
við gamla tímann í verklagi og
hugsanagangi. Meðalholtsbræður
virðast jafnvígtir í hvort tveggja. □
Self-suffieient
Farmers
Modem technology and the
convenience it brings has
been welcomed on the
Meðalholt farm at Gaulverjabæjar
District. The brothers Helgi og Jón
ívarssons live and farm there with
cows, horses, etc. Although both are
past 70 their minds are open to new
inventions in farm technology.
The brothers are excellent farmers
and self-sufficient in most ways and
their mind works as hard as the body.
Helgi is one of those who can be
considered “skillful as a dwarf.” “We
have tinkered with many things, some
worthy, others not,” said Helgi with
humility in a recent interview with
Morgunblaðið. Before the time of
electricity he found it tiring to hand-
pump water from a well into the cow-
shed.
“We then made a wind-powered
pump which pumped water into a
barrel up at the rafters in the cow-shed.
This worked fairly well even to the
extent that the barrel overflowed when
we entered the shed,” Helgi said with
a smile. “However, the pump was
useless in calm weather. We needed a
powerful wood and metal drill which
we then made. It is not a beauty but it
has been useful,” said Helgi.
The brothers bind their hay into
rolls, each weighing 500 kg.or more.
In order to make feeding in the cow-
stable easier, Helgi made a winch to
pull the rolls. It was not expensive;
the frame was made from steel bars,
the motor taken from a hay blower
and the wire taken from a manure
rake. Doors on sheds and storehouses
have strong hinges and closures, all
made in Helgi’s smithy. Helgi’s
newest creation is a timber and metal
saw. The blade tums on two car rims.
Helgi is a bit fascinated with modem
machines, but he has respect for the
old as well. A one cylinder, 11 horse
power Deutz-tractor, model 1955, is
still in good condition in the machine
shed. It has got the same old swather
attached ti it and is used every
summer to mow the grass around the
sheds and the farm.
The Meðalholts brothers are not
content to get left behind in the old
times, rather they adopt the new as
well. □
Translated by Gunnur Isfeld
Manitoba Speci al Olympics
Almost 1,400 athletes, 1,300
volunteers and 500 coaches make
"Special O"
a success 365 days a year!

VVk?