Alþýðublaðið - 06.04.1961, Side 4

El
Guðni Guðmundsson:
um
MENN í FRÉTTUM
Yfirmaður USIS
ÁSTANDIÐ í Laos hefur nú
um stund skyggt næstum al-
gjör’.ega á vandamálin í Kon-
gó. Astæðan héfur verið sú,
að bardagar þar háfa verið
iharðir. og Paíihet Lao frekar
unnið á, aðallega vegna gíf-
urlegrar aðstoðar frá Rússum
á sama tíma sem Bandaríkja-
menn hafa að miklu leyti lát-
ið sína aðstoð við hægri menn
niður fa'la. í Kongó er fyrst
og fremst um innanlands ó-
-eirðir að ræða, sem Sameinuðu
iþjóðirnar eru önnum kafnar
við að reyna að lægja, þó að
E.ússar stvðji að visu veru-
íega stjórn Gizengas í Stan-
ieyviUe. En í Laos koma Sam
•einuðu þjóðirnar ekk[ ivið
^ögu, og þar eigast við hægri
-menn, studdir af Bandaríkja-
Tnönnum og flestum löndun-
um t SEATO (Suðaustur As-
•éji bandaiaginu, og kominún-
istar, studdir af Piússum.
Aðstoð Rússa við Pathet
Lao hefur aukizt mjög aö
urdanförnu, svo að menn í
Wafhington hafa fulla á-
•stæðu til að skelfast, en
■ibins vegar ber ekki að
pleyma því, að á undanförn
um árum hafa Bandaríkja-
mp’nn stutt hægri menn í
landinu mjög dvggilega.
Hernaðarleg og önnur aðstoð
•Bandaríkjamanna við Laos á
sl. fimm árum mun hafa
numið rúmlega 10.000 millj-
ónum ísl. króna.
E.rfitt er að átta sig á bar
dögum í Laos, og flestar
„stórorustur'1. reynast vera
■heldur lítílfjörlegar, þegar
alh kemur ti] alls. Það, s.em
•helzt hefur valdið áhyggjum
á Vesturlöndumi er sú stað-
reyrid, að flokkar úr liði
hægri. stjórnar Boun Oums
hafa misst áhugann og ým-
ist „sungið af“ heim eða
jafnve] gehgið í lið með
Pathet Lao,
Nú nýlega hefur Kennedy
Bandarigjaforseti gefið ský-
lausa yfirlýsingu um, að
Bandarikjaménn hyggist
ekki ]áta það afskipta’nust,
að allt Laos verði kommún-
istahernum að bráð og jafn-
ve] látið að þvf liggja, að
Bandaríkjastjórn muni fyrr
senda hermenn á staðinn en
sjá þá þróun mála verða of-
an á.
Það er enginn efi á því, að
langflestir Laosbúar vilja fá
að vera í friði og hlutlausir
í átökum stórveldanna. En
til þess að þeir fái að njóta
'hlutlsysisiní • vcrður að
koma upo í laxid’inu stjórn,
sem menn frá báðum aðil-
um eiga sætj í, Brezka
stjórnin hefur sent Moskvu-
stjórninni orðsendingu út af
þessu, þar sem stungið er
ucp á vopnahléi þegar í
.stað og samningaviðræðuun
um myndun slfkrar stjórnar
og loks alþjóðanáðstefnu, er
með einhverjum ráðum
tryggi áframihaldandi hlut-
leysi ' Laos. Þegar þetta er
skrifað, hefur svar ekki bor
izt frá Moskvu, en hins veg
ar talið, að undirtektir verði
þar jákvæðar.
I sambandi við þessa oi’ð-
sendingu Bveta, og áður en
vitað er cpinberlegá um við
brögð Rússa, vakna tvær
spurningar viðvíkjandi því,
hvort þessi lausn geti orðið
ofan á. Hin fyrri er, hyort
Patlhet Lao sé svo kommún-
istískt eða öruggt um sigur.
að hreyíingin neiti að semja
en hin spurningin ér, hvort
Rússar hafj sjálfir tekið á-
hyrgð á sigri Páhe Lao. Það
fer eftir svörunum við þess-
um spurningum, hvort þró-
un mála í Laos verður í
áttina til friðar og hlutleys-
is eða enn alvarlegri átáka,
og þi jafnve] beinlínis milli
stón-eldanna tveggja.
Ef til þess kemur, að
Framh. á 12. síðu.
EIN af þeim embættisveit-
ingum Kennedys Bandaríkja
forseta, sem athygli hefur
vakið, er skipun Edward R.
Murx-ow sem yfirmanns upp-
lýsingsþjónustu Bandaríkj-
anna. Mui'row er einn þekkt-
asti útvarpsfréttamaður og
fréttakönnuður Bandaríkj-
anna og hefur starf-
að í 25 ár hjá Col- "
umbia útvazpsfélag-
inu (CBS). Hann er
frægur fyrir frétta-
þætti sína This is the
News, Sée It Now og
Person to Person. Nú
má hins vegar segja.
að þáttur hans nú
heiti This is Ameriea,
er hann gerist yfir-
maður upplýsingaþjónustunn-
ar.
Murrow hóf störf sín hjá
CBS ááð 1935 sem yfirmað-
ur ræðuhalda og menningar-
mála, en 1937 gerðist hann yf-
irmaður upptöku menningar-
efnis í Lundúnum. Það var
einn af stórviðburðum sögunn
ar, sem breytti stefnu hans.
Árið 1938 marsjeruðu þýzk-
ir nazistar inn í Austurríkí.
Murrow tók þegar á leigu flug
vél og var kominn til Vínar í
tæka tíð til að útvarpa lýs-
ingu á ,.gæsagangi“ nazist-
anna inn í borgina. Upp frá
þeim tíma má segja. að hann
hafi verið sem límdur við
hljóðnemann.
Er hann kom aftur til Lond-
on úr þessari för, tók hann aö
ráða heilan hóp af útvarps-
fréttariturum fyrir CBS. A
stríðsárunum hlustuðu Banda
ríkjamenn á hverju kvöldi á
þátt Murrows ,_This is Lond-
Vil cg verða kanzlari?
6. apríl 1961 — Alþýöublaðið
Haldið þið ég segi nei ?!
Eg er mjög bjartsýnn
on“ og heyrðu hann lýsa stríð-
inu, eins og hann sá það. Hann
lýsti eitt sinn loftárás á Lond-
on þar sem hann stóð uppi á
húsþaki, hann lýsti loftárás á
húsið, sem hann var að út-
vai-pa úr og lýsingum á 25
flugferðum sínum inn yfir
Þýzkaland. Eitt sinn fór hann^
þrátt fyrir strengilegt
bann CBS, um borð í
tundurduflaslaeðara
og lýsti aðgerðuxxa
hans í einni ferð.
Murrow lýsti öllum
helztu viðburðum fyr
ir og í stríðinu — allt
frá falli Tékkóslóvak
íu txl sigux'dagríns,
(V-E Day). og að því
loknu fór hann heim
og gerðist einn af vrara-forset-
um CBS og yfirmaður frétta
þar. Úrval af útvarpssending-
urn hans frá London hefur ver
ið gefið út í bókaformi undir
nafninu „This is London“.
Árið 1947 lét Murrow af
stjórnarstörfum sínum og tók
upp útvarpssendingar sx'nar að
nýju. Árið 1950 flaug haun til
Kóreu og lýsti stríðinu þar_
en auk þess lýsti hann öllum
helztu atburðum áranna eftir
stríðið.
1951 tók hann að koma fram
í sjónvarpi og stjórnaði frétta-
bg fræðsluþættinum „See It
Now“, sem varð feikilega vin-
sæll strax í fyrsta sinn, en þá
sjónvarpaði Murrow úr kaf-
bátnum _.Sabiafish“, sem var
á siglingu í kafi.
Þátturinn „Person to Per-
son“, sem hann hóf að sjón-
varpa 1953, varð mjög vin-
sæll. Þá átti hann viðtöl í
sjónvarpi við alls konar frægt
fólk sem fréttamatur var í,
venjulega heima hjá því og
stundúm þannig. að hann sat
í New York, en fólklð kahn-
ski heima hjá sér einhvers
staðar víðs fjatri, stundum í
Evrópu. og spjallaði hann
þannig við það.
Murrow fæddist 25. apríl
1908 í Greensboro í Norður-
Karólinu sonur bónda, sem
nokkru síðar flutti með fjöl-
skyídu sína til Washington-
ríkis á norð-vesturströndinni.
Hann útskrifaðist 1930 frá
Washington State College. —
Hann varð skömmu síðar for-
maður stúdentasambandsins
og ferðaðist þá unx Bandarík-
in og Evrópu og stoínaði ferða
skr ifstofur stúdenta og kom á
kappræðufundum. Tveim ár-
um síðar varð hann yfirmað-
ur útibúa Institute of Inter-
national Education í nokkr-
um höfuðborgum Evrópu. Síð
ar varð hann framkvæmda-
stjóri þeirrar deildar stofnun
Framhald á 11. síðu.