Alþýðublaðið - 25.05.1961, Síða 13

Minningarorð
JÓHANN Þ. JÓSEFSSON
fyrrverandi ráSherra
Fætldur 17. júní 1886.
Dáinn 16. maí 1961.
HlNN 16. þ. m. barst mér
í útvarpsfregnum lát Jóhanns
Þ. Jósefssonar, fyrrverandi
fjármálaráðherra og alþingis-
manns, sem hafði verið á ferða-
lagi erlendis, en veiktist
skyndilega á heimleiðinni, og
lauk hann þar með langri,
starfsamri og gæfuríkri ævi á
erlendri grund, nánar tiltekið,
í Hamborg.
Með fráfalli þessa mæta
manns er skarð fyrir skildi.
Einn af mætustu sonum þjóðar
okkar á þessari öld er horfinn
okkur af sjónarsviðinu.
Leiðir olrkar lágu saman fyr-
ir rúmum 23 árum. Síðan höf-
um við starfað saman að ýms-
um málum. Fyrst nokkur ár
sem fulltrúar í Síldarútvegs-
nefnd, í Nýbyggingarráði með-
an það starfaði, en hann var
formaður þeirrar sofnunar. Þá
störfuðum við saman 1 Samlagi
skreiðarframleiðenda, en hann
var framkvæmdastjóri þess frá
stofnun þess til síðastliðinna
áramóta. Þá lágu leiðir okkar
mikið saman, er hann var fjár-
málaráðherra í stjórn Stefáns
J. Stefánssonar. Þykir mér því
rétt að minnast hans hér í fá-
um orðum að skilnaði.
Jóhann var gæddur alveg
sérsökum gáfum, algerlega
sjálfmenntaður. Þekkti alla
þætti atvinnu- og viðskiptalífs-
ins, en þó bezt allt það, er að
sjávarútvegi laut, enda sjómað-
ur á æskuárum á þeim stað,
þar sem sjómennska er enginn
barnaleikur og sízt á þeim ár-
um.
í hinu langa samstarfi okkar,
varð ég oft undrandi á hinni
djúpstæðu og framúrskarandi
þekkingu hans á hinum víð-
feðmu sviðum atvinnulífsins og
viðskiptamála. Verð ég að segja
að slíkir menn eru því miður
of fáir okkar á meðal.
Ég man sérstaklega eftir
samstarfi okkar í Nýbygging-
arráði, þar sem mjög ólík
sjónarmið hinna pólitísku
flokka í landinu trönuðu hátt,
og fulltrúarnir höfðu oft ólík-
ar skoðanir á þeim verkefnum,
sem þar þurfi að leysa, og
hvei-su alltaf formanninum,
Jóhanni, tókst að fella saman
sjónarmiðin og leiða málin til
farsællegra lykta að lokum.
Ég varð þar alveg sérstaklega
var við, að þar mat hann alltaf
meira þjóðfélagslega heill mál-
anna, en hirti minna um hina
pólitísku togstreitu, sem of oft
vill stinga upp kollinum í slík-
um stofnunum.
Þar kynn+ist ég líka hinni
frábæru þekkingu hans á svo
að segja öllum sviðum atvinnu-
lífsins, í bæ og sveit og á höf-
um úti
Hann varð strax á fyrsta ári
Samlags skreiðarframleiðenda
framkvæmdas+jóri þess, eins og
fyrr segir og var með að
byggja farsællega grundvöll
að þeirri stofnun, sem öðrum
síðar er ætlað að byggja við.
Vann hann þar eins og jafnan
störf sín af trúmennsku og
þeirri getu er heilsan leyfði,
en þá fór heilsan að bila og
hennar vegna lét hann þar af
störfum um síðastliðin áramót.
Þessi störf, sem ég hef hér
á minnzt eru lítili þáttur úr
ævistarfi þessa atorkumikla,
þjóðkunna manns. Á hinni
löngu þingmannsævi sinni
beitti hann sér fyrir fjölmörg-
um framfaramálum þjóðarinn-
ar. Munu aðrir annarsstaðar
greina þar frá, sem því eru
frekar kunnugir, en sá, er þetta
ritar. En það man ég, áð Jó-
hann heitinn sagði mér oft að
fyrstu þingsetuár sín hefði
hann lagt sig mikið eftir því að
nema þingmennsku af hinum
beztu mönnum þingsins. Man
ég að hann sagði að einn, nú
löngu látinn, þingskörungur,
hefði sagt sér, að jafnan skyldi
leita að kjarnanum í hverju
máli og fylgja því einu fram
er samvizkan fyrir legði.
Vanda mál í ræðum, gera and-
stæðingum ekki rangt til og
flytja mál sin ávallt með festu
og prúðmennsku.
Ég heyrði Jóhann flytja
margar ræður, bæði á alþingi
og við fjölmörg önnur tæki-
færi. Hygg ég að hann hafi til-
einkað sér alveg sérlega vel
þessar fögru dyggðir ræðu-
mannsins Hann var sérstak-
lega vandlátur á að rétt væri
farið með móðurmálið, hvort
sem var í ræðu eða við allar
bókanir á fundum. Er þetta því
m'erkilegra, þar sem hann sleit
aldrei spjörum sínum á skóla-
bekkjum. Hann nam sín fræði
í skóla lífsins, við langa lífs-
reynslu.
Að sjálfsögðu hlóðust á Jó-
hann ýmis trúnaðarstörf, bæði
meðan hann átti heima í Vest-
mannaeyjum og þá ekki síður
eftir að hann varð búsettur í
Rey.kjavík,
Heima í Eyjum, — eins og
hann jafnan sagði, er hann
minntizt á Vestmannaeyjar, —
vann hann mikið að félagsmál-
um. Finnst mér bera þar hæst
hið mikla starf, er hann vann
fyrir björgunarfélag þeirra
Eyjamanna. sem var forboði
slysavarna á íslandi. Hann var
fremstur í fararbroddi að
stofna Lifrarsamlagið þar og
formaður þess alla tíð til
dauðadags, auk þess sem hann
vann mikið starf fyrir bæjar-
félag þeirra Eyjamanna, bæði
fyrr og síðar.
Þetta, sem hér hefur verið
sagt um störf Jóhanns, er að-
eins ófullkomin mynd af hans
mörgu og þjóðnýtu störfum.
Hans verður víðar minnst og,
þar gert betri skil af þeim, er
þar kunna betur frá að segja.
En ég get ekki stillt mig um
að minnast á hina daglegu
framkomu Jóhanns. Prúður,
glaður, miðlaði öðrum af fróð-
leik sínum, var sérstaklega lag-
inn að segja vel frá, gat hann
þá fléttað inn í frásagnir sínar
meinlaust spaug, þannig að
maður gleymdi um stund grá-
um hversdagsleikanum. Jafn
alúðlegur í framkom-u við æðri
sem lægri, og ekkert var fjær
skapi hans en gera mun á per-
sónum, og hinn elskulegasti
húsbóndi þeirra, er hann hafði
yfir að segja.
En hann hafði stórt skap, og
beitti því aldrei í okkar löngu
samveru, nema hann teldi þess
fulla þörf og þá gat hann verið
fastur fyrir.
En nú er skeiðið runnið á
enda. Nú breiðir móðir jörð hið
græna vorskrúð yfir hinar
jarðnesku leyfar hans. Á vori
hinnar gróandi, íslenzku nátt-
úru flytur hann heim úr fjar-
lægu landi, heim, þar sem hann
vann sitt mikla ævistarf. En
hér gildir hið ævaforna lögmál,
að duftið hverfur aftur til jarð-
arinnar, en andinn fer til þess
guðs, er gaf hann. Þar bíða
hans eflaust stærri verkefni,
svo tækifærið verður fyrir
hendi: Meira að starfa guðs
um geim.
Jóhann Þ. Jósefsson var tví-
kvæntur, fyrri konu sína,
Svanihildi Ólafsdóttur, missti
hann eftir örstutta sambúð.
Lézt hún árið 1916. Setinni
kona hans, frú Magnea Þórðar-
dóttir, lifir mann sinn. Eignuð-
ust þau þrjú börn, Ólafur, sem
var flugstjóri að mennt og
fórst í flugslysi hér við land
fyrir nokkrum árum. Tvær
dætur þeirra eru á lífi, Svana
Guðrún, gift kona í Vestur-
heimi og Ágústa, gift ísleifi
Pálssyni fulltrúa, búsett í
Reykjavík. Auk þess átti Jó-
hann eina dóttur fyrir hið fyrra
hjónaband, Unnur að nafni,
sem dvaldi áratug á heimili
þeirra Jóhanns og Magneu.
Hún lézt 19 ára að aldri. Ynd-
isleg stúlka, sem var heimilis-
yndi beggja, bæði föður og
stjúpmóður meðan hún lifði.
Að lokum flyt ég eiginkonu
hans, börnum, barnabörnum
og aðstandendum öllum mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Sjálfur geymi ég hugljúfar
minningar frá samveru okkar
frá liðnum árum. Mynd sú, er
skír, hann er í huga mínum
Framhalf* ó ’ síðu.
1. MAÍ OG
UTVARPSÐ
Herra rittsjóri.
MÆTTI ég biðja yður að ljá
eftirfarandi línum rúm í blaði
yðar.
í Alþýðublaðinu föstudaginn
19. maj s. 1. segir í forsíðu-
grein:
„Innan Ríkisútvarpsins og ut-
an þess sitja kommúnistar á
svikráðum við þá stofnun til
að misnota hana í þágu
flokksins Grófar póhtískar
áróðursgreinar eru lesnar upp
í nafni rithöfundafélaga og
kallaðar skáldskapur. Fréttir
útvarpsins segja ekki frá 1.
maí hátíðahöldum neins stað-
ar utanlands nema i Rúss-
landi og Austur-Berlín. Og
þannig mætti lengi telja“.
Þarna er fyrst fullyrt, að
innan Ríkisútvarpsins sitji kom
múnistar á svikráðum við þá
stofnun til að misnota hana í
þágu flokksins, en siðan eru
tekin dæmi, sem hljóta að eiga
að renna stoðum undir þá stað-
hæfingu. Annað þeirra er um
fréttir útvarpsins. Þeirri ómak-
legu og einkar illkvittnu að-
dróttun, sem í þessu felst, m.ót-
mæli ég fyrir hönd starfs-
manna fréttastofu útvarpsins.
Þær fréttir, sem sagðar voru í
úvarpinu af 1. maí hátiðahöld-
um erlendis ,voru þær, sem
hvarvetna voru hafðar á odd-
inum í útvarpi og blöðum á
Vesturlöndum þennan dag.
Væntanlega á greinarhöfund
ur við, að það sé kommúnismi
að segja frá hátíðahöldum í
Moskvu og Austur-Berlín, tn
ekki t. d. í Oslo, Brússel eða
Róm. Auðvitað eru hátíðahöld
í tugum landa þennan dag og
óhugsandi að segja frá þeim
öllum. Fréttastofnanír velja
úr það, sem lielzt þykir tiðind-
um sæta Þennan dag náði
fréttamaður erlendra frétta í
fréttastofu útv. ekki Norð-
urlandahlustun og engin skeyti
bárust frá fréttariturum úl-
varpsins á Norðurlöndum. All-
ar erlendar fréttir þann dag
voru frá fréttastofu Reuters og
BBC, og að vísu var sagt frá
1. maí samkomum á fleiri stöð-
um en greinarhöfundur Alþýðu
blaðsins fullyrðir, en það er
aukaatriði. Aðalatriðið er það,
að hér eru sagðar þær fréttir
af margnefndum hátíðahöld-
um, sem fyrrnefndar frétta-
stofnanir töldu helzt tii tíð-
inda. Af hverju skyldu þær
hafa sagt frá hersýningu og
ræðuhöldum í Moskvu, hersýn-
ingu í Austur-Berlín og mann-
fjölda í Peking? Munu frétta-
ritarar þeirra „sitja á syikráð-
um“ við stofnanir sínar? — Ég
legg hér með afrit af kvöld-
fréttum útvarpsins 1. maí s. 1.
(kl. 19,30), þeim sem íjölluðu
um 1. maí hátíðahöld erlendis,
ef yður, herra ritstjóri, þætti
henta að birta þær, svo að les-
endur Alþýðublaðsins sjái,
hver slægur kommúnistum er
í þeim.
Jón Magnússon,
fréttastjóri útvarpsins.
ATHUGASEMD
BLAÐSINS:
Það er óþarfi að fjölyrða um
þetta mál, því landsmenn
hlusta flestir á fréttir útvarps-
ins og geta myndað sér skoðan-
ir á þeim. Hitt er óneitanlega
réttmætt efni til umkvartana,
að Ríkisútvarpið skuli ekiki
segja orð um 1. maí á Norður-
löndum, og stóðu þó yfir þar
vinnudeilur, sem gerðu daginn
fréttnæmari en ella. Sagt er
frá Austur-Berlín en ekki mörg
hundruð þúsunda útifundi í
Vestur-Berlín og mætti svo á-
fram telja um allan hinn frjálsa
heim. Það er því ekki að undra
þótt útvarpshlusténdur hér eigi
bágt með að skilja, hvers
vegna útvarpið nefnir ekki
aðra 1. maí hátíð en austan
tjalds. Erlend blsð, sem vissu-
lega segja frá hátíðahöldunum
eystra, höfðu margt aö segja,
um daginn vestan tjalds, hvað
sem líður BBC og Reuter.
Her-
maðurinn
Framhald af 4. síðu.
Er lögregluliðinu óx fiskur
um hrygg og varð að her,
hækkuðu hinir ungu foringjar
hratt í tign. Chang, hershöfð-
ingi, lagði einkum stund á
njósnastarfsemi og varð sér-
lega fær um að meta uppiýsing
ar, sem bárust suður yfir 39.
breiddarbauginn, landamæri
Norður og Suður-Kóreu.
Eftir árás Norður-Kóreu-
manna, þegar niðurbrotinn her
Suður-Kóreumanna var endur-
skipulagður síðla sumars 1950,
var Chang setiur yfir herdeild
og síðar varð hann yfirrnaður
annars herfylkis Suöur-Kóreu-
manna. Við lok stríðsins var
Chang skipaður varaforseti
herráðsins. í lok marz s. 1. tók
hann svo við af Choi Kyong
Rok, hershöfðingja, sem yfir-
maður herráðsins, og gegnir
þeirri stöðu enn.
Chang er þekktur fyrir var-
færnislega og þrákelnislega af-
stöðu til starfa sinna Hann og
kona hans, sem er læknir í Se-
oul, sjást sjaldan í veizlum. —
Þau eiga þrjú börn.
Alþýðublaðið — 25. maí 1961