Alþýðublaðið - 27.10.1961, Page 8

ASKJA er aftur byrjuð að
gjósa. Hún hefur um lang-a tið
verið dularfyllsta jarðelda-
svæði á fslantl/ og þótt víðar
vær£ leitað. Hníga að því ýms
rök, svo sem mannahvörf,
fe knarleg nattúrufegurð og
kynngimagn þess staðar, sem
aðe/'ns er kyrr á yfirborðinu
um stundarsak/r og hver stund
hans svikalogn.
Askja hefur ið líkindum gos
ið oft á fyrr' öldum þótt ekk-
ert gos hennar frá' því land
byggðist jafnist á við v/'kurgos
/ð mikla vorið 1875. Næst gaus
hún ár ð 1921 cg má segja að
þar hafi eldur ver/ð laus sam-
fleytt næstu sex árin, en árið
1926 kom gos upp úr vatns-
botninum og var það hið síð-
asta í röðinn/ þangað 11 nú, að
hún hefur brugð/ð undir sig
betri fótunum og spýr eldj og
eimyrju yf r land/ð.
Aðdragandinn að því gosi,
sem nú er í Öskju. hefur ekki
ver/ð langur og ólíkt styttrj og
átakaminn/ en aðfar r vikur-
gossins 1875, þegar svo mátti.
heita að ekki I/nnti jarðhrær-
'ngum í byggðum í næsta ná-
grenn/ hennar í langan tíma,
áður en hún spjó úr sér því
gífurlega vikurmagni, sem cnn
sér stað um norðaustanvert
Jandið.
Engir hafa r/tað betur um
Öskju en Páhni Hannesson,
rektcr, og verður hér stuðzt
við útvarpser nd/ hans frá því
í janúar 1933, og birt er í hinni
ágætu bók Land/'ð okkar, sem
út kom hiá Menningarsjóði
1957.
Það var í febrúar þjóðhátið'-
arár/ð 1874, sem Askja hóf und
Ljósm.: Páll Jónsson.
'rbúning s»nn að vikurgosinu
m/'kla. Þá sáust miklir gufu-
mekk/r stíga upp af henni, en
þeir hiöðnuðu brátt aftur, en á
jólafösiu urðu jarðskjálftar
víða um Norður- og Austur-
land. TTndir jólin liert jarð-
sk.jálftana svo var komið 2.
janúar '*'v hús í Mývatnssveit
nötruðu frá morgni t/I kvötds.
Morguninn eft r sást mikill
eldur í átt til Öskju, en hann
g 27. okt. 1961
Alþýðublaðið