Austurland - 14.08.1920, Qupperneq 3

AUSTURLAND
3
Hér með
tilkynnist öllum, í Norður- og Suður-
Múlasýslu, sem eiga að greiða veðdeild-
arárgjald til Landsbanka íslands, að þeir geta, ef þeir vilja,
greitt gjöldin til útbúsins á Eskifirði.
Eskifirði 13. ágúst 1920.
Guðm. Loftsson, bankasíjóri.
Kartöflur
fást hjá
Imslands erfingjum.
Tundurdufl.
Sú frétt barst hingað um síð-
ustu helgi, fyrst með færeyskum
fiskiskútum, að all-margt tundur-
dufla hafi sézt á reki víða um
sjó, einkum út af norðausturhorni
Austurlands. Hefur jafnvel ein
færeysk fiskiskúta tekið eitt slíkt
dufl upp á þilfarið og má mega
telja það hið mesta lán, að eigi
varð slys að. Hét skúta sú „Ingi-
rid“. Þá sögðu það einnig fær-
eyskir fiskimenn, að skútan „Kar-
en frá Suðurey í Færeyjum mundi
hafa farist á einu slíku dufli. Sáu
þeir hana nokkru eftir ■ að hún
kom frá Færeyjum, en fám dög-
um síðar fundu þeir ýmiss sprek
úr henni, en bezta veður hafði
alt af verið, þótt dimt væri nokk-
uð yfir. Skútan var að sögn sterkt
skip og gott og hlýtur því eitthvað
óvenjulegt að hafa orðið henni
að tjóni, annað en sú hin venju-
lega hætta, er vakir á leiðum
sjómannanna. Skipshöfnin var
sögð 15 manns.
Nokkur dufl hafa fundist rekin
á Langanesi og eitt í Bjarnarey
í Vopnafirði, en eigi vita menn
til þess, að slys hafi fleiri af hlot-
ist. Þórarinn Þórarinsson formað-
ur hér á Vestdalseyrinni fann og
sérkennilegan hlut rekandi hér úti
af firðinum. Er hann kútlagaður,
34 cm. hár og 73 cm. að um-
máli. Allur er hann úr viði, utan
plata í botninum, sem er úr eir.
Qengur í gegnum hana eirpípa,
er vír liggur eftir og upp í kútinn.
Bólur eru efst á hliðum hans,
ein á hvorn veg og liggur í gegn-
um þær vír. Segja menn að þetta
sé flotholt af amerísku tundur-
dufli, og hafi slitnað strengurinn
er tengdi það við duflið. Annað
slíkt mun hafa rekið hér líka og
var það tekið í sundur og reynd-
ist í gegn úr tré, en vírþræðir í
miðju.
Ættu menn að fara sem varleg-
ast og snerta alls ekki við slíkum
ókennilegum hlutum, þótt þeir
finni þá rekna eða á reKi. Hitt
væri góðra gjalda vert, að menn
hefðu með sér rifla eins og nú
tíðkast á kaupförum erlendis, og
skytu duflin niður. En gæta þarf
þess, að vera í svo mikilli fjar-
lægð sem unt er, svo að hægt
sé að liæfa.
En skaöræði hið mesta er að
því, að fjöldi tundurdufla sé hér
á reki með fram ströndum, án
þess að eitthvað sé gert til þess
að draga úr hættunni. Má telja
það skyldu stjórnarinnar að sjá
um að eitthvað verði gert til þess
að slæða upp duflin og eyðileggja,
eða ef það þætti eigi fært, þá að
niinsta kosti að sjá um að sett-
ar yrðu varúðarreglur öllum skip-
um, og láta við liggja stranga
hegningu brotum gegn þeim. Ef
ekkert yrði gert, gæti það leitt til
mikils manntjóns og gert sigling-
ar og fiskiveiðar umhverfis landið
svo ótryggar að mikill hnekkir
yrði að.
Frá útlöndum.
Frá Bolsivikkuin.
Ekki er langt síðan sú fregn
var hermd, að Lenin mundi hætt-
ur við að framfylgja til hins ýtrasta
stefnu Bolsivikka. En eftir fregn-
um þeim að dæma, er nú berast
frá útlöndum, virðist gengi Bolsi-
vikka aidrei hafa meira veríð. Um
hríð hafa þeir átt í ófriði við Pól-
verja og unnið á þeim einn sig-
urinn öðrum meiri. Hafa þeir
hafnað öllum málaleitunum Banda-
manna, pólska stjórnin er flúin
til Krakau og alt í uppnámi. Vildu
Rússar semja sérfrið við Pólverja
án allra afskifta Bandamanna, en
það vilja Bandamenn ekki fallast
á, en þykja nú horfuraar all-illar.
Hafa þeir leitað liðsinnis Banda-
ríkjanna og fara nú daglega skeyti
á milli stjórnanna í London,
París og Washington. Þykir alls
ekki ólíklegt að þetta geti dregið
til nýrrar og ferlegrar Evrópu-
styrjaldar. Hafa verkamenn í Eng-
landi, Frakklandi og Þýzkalandi
ótvírætt látið það í ljósi, að það
sé mjög á móti vilja þeirra, að
sendur sé her til Póllands. Rúmen-
ar og Þjóðverjar hafa lýst því
yfir, að þeir séu hlutlausir. Stað-
ið hafa nú all-lengi samningar
milli Finna og Rússa. Hafa þeir
tvisvar hætt að semja, en byrjað
á ný. Þóttu Rússum hin fyrstu
boð Finna skammarboð, sem þeir
vildu ekki líta við.
Frá Þýzkalandi.
Þjóðverjar liafa nú afnumið
hjá sér herskyldu og lagt niður
herskóla. Náðaðir hafa verið í
Þýzkalandi allir pólitískir afbrota-
menn, nema bæverskir Bolsivikk-
ar og fylgismenn Kapps byltinga-
foringja.
Frá Græniandi.
1 vetur geysaði þar spánzka
veikin og gerði usla mikinn í
strjálbýlinu, þar sem fátt varð til
hjálpar. Svo er sagt, að í einni
sveitinni hafi menn etið alla hunda
sína og tekið síðan að deyja úr
hungri, fyrst börnin, síðan hinir
fullorðnu. Nokkrir menn voru
sendir af stað til að leita bjargar,
en komust ekki til annara sveita;
en er þeir komu aftur, voru flest-
ir íbúar sveitarinnar dauðir.
»■
Fréttir.
Mannslát
Látinn er hér í bænum Friðrik
Jónsson í Sæbóli, maður við ald-
ur. Einnig er látinn Stefán Magn-
ússon, gamall maður hér í bænum.
faðir Magnúsar Stefánssonar
glímumanns.
Skip.
E. S. „Suðurland“ kom hingað
síðastliðinn laugardag og fór héð-
an aftur aðfaranótt þriðjudags. Með
skipinu kom frá Reykjavík Guðm.
Þorsteinsson læknir á Borgaríirði,
Sölvi Sigfússon bóndi í Snjóholti,
Einar Helgason garðyrkjustjóri,
Gísli Andrésson umboðssali, og
fl. Margt manna var með skipinu
sunnan af fjörðum, meðal þeirra
Þórhallur Daníelsson, kaup-
maður á Hornafirði. Með
skipinu fór til Reykjavíkur Jónas
Guðmundsson kennari og eitthvað
fleira manna. Suður á Firði fóru
Sig. Arngrímsson kaupmaður,
Þórhallur Daníelsson kaupmaður,
og Jón Benediktsson stud med.
— E.s. „Kora“ kom hingað að
kvöldi hins 11. þ. m. Meðal far-
þega var Brynjólfur Eiríksson
símaverkstjóri með nokkra verka-
menn. Ætla þeir að færa úr stað
símalínur suður á fjörðum. —
Með „Koru fór héðan ti! útlanda,
áleiðis heim, frú Dagmar Bruuhn,
fædd Wathne, og barn hennar.
Margir kvarta um það, að skip-
stjórinn á „Koru“ sé alls ekki
þjáll viðfangs. Á fimtudaginn fór
hann frá bryggjunni fyrir settan
tíma og póstur allur í Iandi, en
var þó kominn á bryggjuna þrem
mínútum fyrir farartíma skipsins.
Tókst með nauniindum að koma
póstinum um borð. — Varðskip
„íslands Falk“ kom hingað frá
Reykjavík í gærmorgun. Kom
hann hingað inn með Vigfús
Einarsson cand. júr. sem ferJiéð-
an til Eskifjarðar í erindum stjórn-
arinnar. Nýlega kvað birst 'nafa
all-svæsin grein í „Alþýðublaðinu“
um Sigurjón Markússon sýslu-
mann Sunn-Mýlinga, en ekkert skal
„Austurland" um það fullyrða,
hvort ferð Vigfúsar stendur að
nokkru í sambandi við það, sem
á er minst í blaðinu. Með varð-
skipinu voru hingað Halldór Jón-
asson cand phil, og Þórarinn Níels-
sen bankaritari. Til útlanda:
dönsku lögjafnaðarnefndarmenn-
irnir og frúr þeirra og Benedikt
Jónasson, verkfræðingur. — Skip
kom hér í fyrradag með kol til
landsverzlunarinnar hér. Er það
seglskip „Cornwall" að nafni.
Afli.
Ágætur afli er hér á fjörðum á
smærri báta, en fiskur lítill á
djúphafi. All-mikiil handfærafiskur
hér í firðinum.
Einar Helgason
garðyrkjustjóri er hér á eítirlits-
ferð. Ætlar hann að kynna sér
garðrækt hér austanlands og fór
héðan upp í Hérað. Skoðaði
hann garða hér og kvað betri
skilyrði trjáræktar heldur en syðra.
Kvað hann garð Stefáns Th. Jóns-
sonar konsúls prýðilegasta garð í
einstaklings eign hér á landi.
Trjáplönturnar í gróðrarstöðinni
hér, kvað hann mundu eiga all-
góð þroskaskilyrði fyrir höndum,
minsta kosti birkið. Taldi hann
þess enga þörf að stækk : hana
að svo komnu.
Vikið hefur
verið frá embætli um stundar-
sakir Bjarna Þ. Johnson sýslu-
manni Dalamanna. Aáun það sak-
ir óreglu utan sýslu sinnar, en
eigi sakir þess að embættisstörf
hans heima fyrir séu ekki í góðu
lagi. Settur sýslumaður er nú í
Dalasýslu Þorst. Þorsteinsson
cand. jur.
Tundurduflin.
Síðan greinin „Tundurdufl,,
var skrifuð, hefur „Austurland,,
átt tal við þórshöfn. Er þar fuh-
yrt að íæreyskir fiskimenn telji
að fjórar fiskiskútur færeyskar séu
týndar af tundurduflaárekstri. Sagt
er að skip hafi sézt springa í loft
upp á svo nefndum Heklugrunni
norðvestur af Langanesi. Reynist
þetta ekki orðum aukið, eru það
illar fréttir og óvænlegar og sízt
vanþörf þess að reisa einhverjar
skorður við launmorðum tundur-
duflanna.
Bjögunarskipið „Þór“
iiggur nú á Reykjavíkurhöt'n
ónotað. Vestmannaeyingar munu
hafa boðið landsstjórninni skipiö
til löggæzlu nyrðra um síldveiö-
atímann, en eigi samið með
þeim og stjórninni. Vilja Eyja-
r#enn fá skipið löggilt varðskip
og mun kostnaður áætlaður 25
þúsundir á mánuði. En það mun
stjórninni þykja of mikil eyðsla.
En Eyjamenn fullyrða að þeir
hafi grætt mörg hundruð þúsund
króna á gæzlu skipsins í vetur,
þar eð botnvörpungar hafi haldið
sig utan landhelgis og hvorki
spilt veiðarfærum né afla, svo
sem venja þeirra er. Mun „Aust-
urland“ bráðum minnast á strand-
gæzluna í heiid sinni.