Baldur


Baldur - 23.03.1903, Blaðsíða 3

Baldur - 23.03.1903, Blaðsíða 3
 RALDUR, 23. MARZ I9O3 Aftur um lijarðlög. í ’Baldri' nr. 9 er grein- um ,V)jarðlðg' eftir herra G. Th., og er þvf haldið þar fram, að það yrði til framfara fyrir sveitina að slfk lög verði samin. Fr& þvf fyrsta að farið var að tála um að bfia til þessi hjarðlög, hefi jeg vcrið & móti þeim, af þvf jeg hefi filitið þau óþörf og skaðleg; og vil jeg þvf láta koma fáein orð frá þeirri hlið, scm er á móti lög- unum tilvonandi. Helztu ástæður fyrir þvf, að rjett sje að semja hjarðlög, eru taldar: 1. Að lausir gripir „orsaka meiri eyðilcggingu á vegunum en öll önnur umfcrð,** og sumir „gætnir og athugulir menn halda þvf fram, að skemmdir af þcssum orsökum nemi þfisundum dollara á ári hverju“. 2. En „vesta tjönið sem leiðir af þessu gripaflakki er, að það gjör- ir þeim sem hafa áhuga fyrir að yrkja jörðina, ómögulegt að gjöra það“. Hvað fyrsta atriðið snertir, þá er mjer alveg ókunnugt um þá ’eyðileggingu* á vegunum sem lausir gripir valda; það mun að vfsu satt, að þeir skcmma dálítið skurðbarmana þegar þeir cru að fá sjer að drekka, en skurðbarmarnir hrynja niður hvort sem cr, þegar Vatnið grefur leirinn undan þeim, svo að leir (= Clay) berst ofan f og grynnir flesta skurði, þó að aldrei gengi þar gripir um. Að það skaði vegina þó þeir gangi „eftir skurð- unum .... til að bfta grastopp- ana á skurðabökkunum, “ er hcld jeg of þungt fyrir aðra að skilja en hjarðlagamennina ; en að ’dompar* smátroðist og skemmist af lausra gripa umferð er auðvitað, en samt ekki cins mikið, hvað þá heldur meira, hcldur en þegar þeir eru reknir, tcymdir eða keyrðir, þvf þá mynda þeir beinar götur sem vatn stendur f. Að halda þvf fram að lausir gripir skemmi meira vegina „en öll önnur umferð,“ er mesta fjarstæða ; þar sem jeg Þekki til hjer nálægt, álft jeg að lausir gripir gjöri ’dompum* mjög litla eða enga skemmd, þar sem gott efni er í vcginum, en þar sem ekki cr nema mold kássað upp á vegina, og 'domparnir* þar að auki of fiatir stundum, svo vatn standi & þeim, þá skemmast þeir af allri umferð, af þvf þeir eru ónýtir. Það scm aftur á móti að mfnu áliti langmest skemmir vegina eru vagnarnir, og munu þó lfklega ekki þcssir ’gætnu og athugulu* hjarðlagamenn, sem ’Baldur* hefir komist f kynni við, vilja að þeir sjeu lokaðir inni f girðingum ! Að skcmmdir á vegunum af gripaflakki nemi ,,þösundum doll- ara árlega,“ finnst mjcr svo fjar- stætt, að það sje tæpast svaravert. Hvað ætli væri nfi orðið mikið til af skurðum og ’dompum*, ef skemmdirnar næmu, segjum 2—3 þfisundum árlega? Það eru vfst mörg ár, sem ekki hefir verið varið svo miklu fje til vegabóta f sveit- inni, þvf í næstliðin 15 ár er fje það, scm sveitarráðið hefir lagt til veganna, til jafnaðar $425 á ári, og jeg hygg að frá fylkinu hafi tæpast verið lagt meira til jafnaðar á ári hverju (en um það hefi jeg ekki skýrslur), ef því „þfisundir dollara virði“ af vegunum ætti að hafa cyðilagst á ári hverju, þáætti ekki nokkur nýtilegur vegarspotti að vera til í sveitinni, og býst jeg við að allir heilskyggnir sjái hvílík lokleysa það er. Hjer í Vfkinni eru t. a. m. kaflar af ’dompum‘frá tíð J. Jfilfusar 1891, sem ekki hafa verið endurbættir ogsumir þó góð- ir ennþá ; um þessa vegi hafa þó gripir flakkað f 11 ár. Um 2. atr.: Þá er samt eftir ’vesta tjónið*, sem á að leiða af þessu gripaflakki, það, að menn geti ekki friðað sfna smáu akra- blctti fyrir annara gripum, „bœnd- ur hafa lagt stórfje og vinnu f vír- og viðar-girðingar á undanförnum árum, en standa þó litlu nær að verja akrabletti sfna“. Það mcga vera frámunalega miklir amlóðar eða klaufar þessir akuryrkjubletta bœndur, að geta ckki girt þcssa bletti svo dugi, og verja þó til þess ’stórfje*, þegar aðrir bcendur f sveitinni geta girt mikið stærri bletti, og útilokað bæði gripi og kindur, og það án þess að verja til þess s t ó r f j e. Jeg cr ekki kunnugur f allri sveitinni, en jeg er kunnugur hjer f Breiðuvíkinni og nokkuð f allri Fljótsbyggð, og þekki þó engan svo mikinn skussa að hann verji ekki garðinn sinn fyrir gripum og kindum, enda sumir sem hafa engj- ar eða góða haga f löndum sfnum, hafa girt þau öll. En svo veit jeg ckki hvað hugsunarvilla er, ef það er ckki það, að bfiast við að geta girt svo duglega að sfnir gripir tolli inni, en geta þó ekki girt svo, að annara gripir fari ekki inn! „Það felst f þvf dálftil ágengnis náttfira, að girða land sitt til þess, að geta haldið sfnum og annara gripum fyrir utan það‘-, segir enn fremur í ’Baldri*, en jeg fæ ekki sjeð að þessi áburður sje sannur. Á hverjum er ágangurinn vana- lega ? Á óteknum löndum — al- menningunum,— scm eru almenn- ings eign, á mcðan ráðsmaður hans (stjórnin) gefur ekki eða selur þá einhverjum. Þar sem jeg hefi frjett af f fylkinu, er það álitinn hagur fyrir bœndur að oddasectionir sjeu ekki gefnar sem Homestcad vegna þess, að þá geta næstu bficndur notað þær til beitar og slægna; og hefi jeg hvergi heyrt getið um svo hcimska bændur, nje ósanngjarnt sveitarráð, sem hafi stuðlað að því að menn gæti ekki notað sjer þessi hlunnindi. Hjer f skógunum við og nálægt Winnipegvatni, er þó miklu meiri þörf á að bœndur geti notað þetta, héldur en á grassljett- unum, þvf hjer þurfa gripirnir að fara vfðar yfir til að fá nokkurn- veginn björg. Margt eitt skóg- landið er svo hagalítið, að ekki hefðu nema örfáir gripir hagaíþví yfir allt sumarið ; ef þvf hver yrði að hafa alla sína gripi inni á einu landi allt sumarið, þá mættu mjög margirtaka helming af görðumsfn- um til beitar, og fækka þó um helming gripum sfnum, þvf hey- skapurinn yrði þá fráleitt meiri cn svo, þegar búið væri að taka frá akrablctti ogsáðgarða. Afleiðing- in yrði svo sfi, að mcnn gætu þvf sfður lifað góðu Iffi af gripunum ; og árangurinn af fillu saman yrði, að fjöldi manna ncyddist til að flýja fir sveitinni. Þessi oft um töluðu hjarðlög eru þvf að mfnu áliti, að minnsta kosti alveg ótímabær, meðan ekki er bfiið að ryðja og hreinsa löndin mikið meira. Þetta er sjálfsagt orðið nógu langt, svo jeg sleppi að tala um „framtfðar-akuryrkju'* hjer með vatnsströndinni í þessu sambandi. S. J. VíDAL. 3 Fundarboö. Útnefningarfundur conservative- flokksins verður haldinn f Skjald- breið á Gimli þann 25. þ. mán., kl. 2 e. hád., til að fitnefna þingmanns- efni fyrir Gimli kjördœmið fyrir komandi kjörtfmabil. Conscrvativar cru bcðnir að fjölmenna & fundinn. B. L. Baldwinson verður á þcss- um fundi. Gimli, 14. m*r7. 1903. Sv. Thorwaldson. Til landa minna í Nýja íslandi og Mikley. Þar jcg hcfi verið á ferð á meðal þcirra f þessum plássum, þá finnst mjer það skylda mfn, að ávarpa þessa menn með þakklæti fyrir góðar viðtfikur og höfðinglega gest- risni, eins og vfðast á sjer stað á meðal landa minna, hvar sem er, Jeg þakka þessum mönnum fyrir þau góðu viðskifti, sem jeg hafði við þá, og þá hjálp, sem þeir hafá veitt mjer scm umferðar-sölumanni fyrir ljóðabók Sigurbjarnar heitins Jóhannssonar. Jeg vona nú að bókin launi fyrir góðar viðtökur á mjer og henni. Jeg segi þetta ekki til að slá Ný-íslendingum gull- hamra, heldur af reynzlu, því hefðu þeir reynzt mjcr á verri vegitin, hcfði jeg vcrið eins fær um að á- varpa þá f öðrum anda — en kann ske gjört það sfður. Að segja ferðasögu mfna, eða ræða um önnur mál, hefi jeg ekki tfma; cn glaður hefði jeg viljað tala og vinna til gagns Ný-Islcncl- ingum, þvf þar veit jeg að skortir lið margra góðra manna Aðal-driffjöðrin f Nýja-íslandi æ 11 i að vera þingmaður þeirrar sveitar. Jeg ætla nfi ekki að orðlengja þetta meira, en óska að Nýja ís- land megi verða íslendingum til eins mikils gagns og sóma sem nokkur önnur íslcnzk byggð í Manitoba. Gimli, Man., 12. marz 1903. HóSEA JóSEPHSSON. Vertu ekki hárcistur þegar þfi leggur af stað, þú getur æfinlcga hækkað á þjer risið með sóma, en lækkað það aftur getur þfi ekki án minnkunar.

x

Baldur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Baldur
https://timarit.is/publication/165

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.