Baldur - 21.09.1903, Blaðsíða 3

BALDUR, 21. SEPT. I9O3
3
cðli hí)f3ingjavcldisins, og ástandið auðvalds fyrir-
komulag (Capitalism).
Þótt vfða sje nú til lýðrfki (Replublic) að nafninu,
þá er þar ekki enn um neitt annað en höfðingjaveldi
að rmða. Hið næsta framfaraspor, sem allir mann-
vinir óska nú eftir, er fullkomið þjóðVELDI (Panar-
chy) eða lýðstjórn (Democracy). Vitaskuld yrði sú
stjórn ekki svo góð, sem hinir b*ztu menn vildu, en
ekki heldur svo vond, sem hinir rangslcitnustu vildu.
Rngin meðhöndlun getur komist nær sönnu rjettlæti
hcldur en það, að hvorki einn cða fácinir, heldur
meiri hlutinn, ráði athæfi heildarinnar. Aðal-einkenni
sannarlegs þjóðveldis er fjelagslyndi, og ástandið
sjálft er kjörvaldsfyrirkomulag (Socialism).
Um þetta þrennt hefir mannfjelagið að velja : Her-
vald, Auðvald, og Kjörvald. Það eru engar líkur
til þess, að sjerhver einstaklingur fái nokkurn tíma
ótakmarkað sjálfsvald.
* -»
*
Leitist maður við að rekja fcril valdsins cftirtilvfs-
un sögunnar, þá finnur maður, að upp úr hinni dýrs-
legu óstjórn villimanna myndast fyrst smámsaman
höfðingjaveldi. Þessu ástandi lyktar svo með þvf, að
einn atgjörvismáður bœlir alla aðra híifðingja undir
sig eða hrekur þá af landi burt, eins og t. d. Harald-
ur hárfagri gjörði f Noregi. Sjerhver villimaður hafði
að rjettu lagi f fyrstu vald f sfnum höndum, en hann
var sjcr þcss ekki mcðvitandi. Þekkinguna skorti til
þcss, að meta það, og þess vegna gat hinn sterki og
hinn vitri dregið saman valdið, þangað til það var
komið f einn brennipunkt, — einveldi. Þannig ligg-
ur önnur leiðin frá Öllum til Eins, cn þá er ekki
nema hálfnuð sagan. Síðan um daga frclsisstrfðsins í
Bandarfkjunum hefir valdið verið á hraðri ferð til baka
aftur frá Einum til Allra. Þcgar þangað kemur, þá
cr sagan öll.
Þetta er eins og aflraun á kaðli milli eins og allra,
og ekkert annað cn gáleysi fjiildans gat valdið þvf,
að einn skyldi nokkurn tfma hafa sigur f þcim við-
skiftum.
Margskifting valdsins hefir ævinnlega leitt til ó-
blessunar. Valdið þarf að vera óskift, en það má ekki
vera í eins manns höndum (Monarchy), hcldur sam-
ciginlega í allra manna höndum (Panarchy).
Deerin«s nafntoíriiðu
O O
sláttuvélar
eru nú til sölu hjá
G. Thorsteinson
á Gimli,
Ljótt gaman.
—:o:—
(Niðurlag).
gagnvart henni, og áður en dagur rann var
hann búinn að ásetja sjcr hvað hann skyldi
gjöra.
Þenna sumarmorgun byrjuðu fuglarnir
snemma að kvaka, og sólin gægðist upp
-fyrir bakkann í austri. Nú opnaði líka
Esther Raymond augun.
Stundarkorn gat hvorugt þeirra talað.
Stúlkan hjclt sig dreyma.
Svo gekk þessi heiðarlegi kennari til
hennar, kraup niður við legubekkinn og
sagði, ofurlítið skjálfraddaður:
„Verið þjer ekki hræddar Esther. Jeg
vil helzt að þjer ímyndið yður að það hafl
vcrið jeg, sem skrifaði brjefin, og að þjer
viljið gjöra fyrir mig, þann virkilega Eg-
bert Summers, það sem þjcr hafið lofað í
yðar ástrfku, kvennlegu brjcfum, sem hafa
með hverju orði gengið mjer til hjarta“.
Hún settist upp í legubekknum og hann
stóð líka upp. Þannig horfðu þau hvert á
annað langa stund. Hún, eins og hún vildi
lesa hans innstu tilfinningar.
Loksins rjctti hún fram hcndina og lagði
hana f hendi Egberts, og mcð því var
samningurinn fullgjör.
Þegar pósturinn daginn eftir mætti tveim
farþcgum við Ruby Crcek, varð hann al-
veg hissa.
Þau óku með honum til Madura og voru
gift þann sama dag.
Stöðugur gcstur f litla húsinu, mestur
aðdáari og tryggur vinur Mrs. Summer er
ungur maður frá Madura, Richard Mea-
dows, almennt kallaður Dick. Þetta Ijóta
gaman hans bjó til gæfu tveggja persóna.
Ungu hjónin.
„Hefi jeg sagt þjer frá þvf, Frits, að jeg
hefi boðið föðursystur minni að dvelja hjá
okkur um tfma ?“
„Nei, það hefir þú ekki gjört,“ svaraði
Frits Wang og hleypti brúnum. „Má jeg
spyrja hvcr þeirra það er, scm ætlar að
hugnast okkur með sinni viðfeldnu nær-
veru, er það Kíarissa, þcssi sem þrammar,
eða Amalía, scm Ifkist krfunni ?“
„Frits !“
Kona hans leit við honum allergileg og
000
sagði: „Mjer finnst það ósæmilegt af þjer,
að tala á þenna hátt um mína nánustu ætt-
ingja. Þú varst vanur að segja að Amalfa
frænka vreri eins hyggin og klók og gam-
all verzlunarmaður“.
„Jeg skal verða sá síðasti ti! að neita
þvf, að hún hafi þennan hæfilegleika, Sez-
elja,“ svaraði Wang önugur. „Það var
reglulegur verzlunargrikkur sem hún gjörði,
lævfsa tóan, þegar hún narraði mig til að
kaupa horjörðina sína uppi f sveitinni.
Húsið er óhæft til fbúðar, engjarnar f ó-
rœkt, engir skurðir f mýrarnar, svo þær
eru svo votar og forugar að það cr sannar-
legt pestarpláss. Það ætti að ákæra hana
fyrir pretti og setja hana í fangelsi f stað
þess að veita henni móttöku sem gesti á
heiðarlegu heimili. Fj......fjærri mjer !
Hvar er morgunblaðið ?“
Varir Sezelju voru farnar að skjálfa.
,,Mjer finnst þú vera hræðilegur, Fritz,“
sagði hún að síðustu, og starði ásakandi
augum á mann sinn, sem allt f einu hafði
sökkt sjcr ofan í lestur blaðsins, sem hann
var aldrei vanur að lesa við borðið.
„Það er alveg rangt af þjcr að taia um
ættingja mfna með slfkri fyrirlitningu. Þú
ættir aldrei að gleyma þvf, að Klarissa
frænka hefir verið mjcr sem móðir og alið
mig upp síðan jeg var ofurlítil. Fyrsta
skiftið, scm þú sást mig, var líka á hennar
heimili”.
„Það veit jeg vel,“ svaraði Wang, ,,en
ef jeg hefði ekki fylgst með Gústav Horn,
þá hefði jeg lfklega aldrei sjeð neitt af ykk-
ur. Þá rótfestist í mjer fyrirlitning fyrir
þinni ’móðurlegu frænku1, og hún hefir á-
vallt þroskast síðan“.
„En þú sagðir oftar en hundrað sinnum,
að þjer þætti vænt um hana, Frits, — áður
en við giftumst".
Wang fjekk hóstakjöltur.
„Jeg varð að vera dálftið klókurþá, kæra
Sezelja. Þú véizt að jeg gat hvergi fundið
þig ncma á hcnnar hcimili, og þvf varð jeg
að látast vera vinur þessarar gömlu nor —
gömlu konu meina jeg“.
„Hcnni þótti að minnsta kosti vænt um
þig, Frits“.
,,0, ó, þar var jeg nærri búin að brenna
migákaffinu. Jeg átti dálftið af peningum,
sjáðu, og margar vildu ná f mig, og það —
sjáðu — hefir víst verið ástæðan til þess,
að hún gat vel liðið mig“.
,,Vogarþú að halda því fram að Klarissa
frænka hafi haft álit á þjer af því, að þú
áttir peninga og góða bújörð ?“ spurði Sez--
elja, blóðrjóð f framan af geðshræringu.
„Amalía frænkaþfn gjörði þaðað minnsta
kosti,“ svaraði Wang brosandi. „Þcgarjeg
keypti horkotið hennar, fjellu peningar
mínir f góða jörð, eða hitt hcldur“.
(Framh.)