Baldur - 18.04.1904, Side 1

BALDUE.
II. ÁR. •
GIMLI, MANITOBA, 18. APRÍL 1904.
Nr. 16.
Neatvt Ioek LtE’EI
er eítt af allra elztu og áreiðanlegustu lffsábyrgðarfjelögum
heimsins. Sjóður þess er nú yfir $352 milljónir. Lífs-
ábyrgðarskýrteini þcss eru óhagganleg. Dánarkröfur borgaðar
hvar og hyernig sem fjelagsmenn þcss deyja.
Til frekari upplýsingar má skrifa
O. OLAFSSONT eð* J. Gr MOEGA2ST
AGENT. MANAGER.
650 William Ave.
Grain Exchange Buildin<j.
WINNIPEG.

Tildrög til stríðsins
milli Rússa og Ja-
paníta.
Ásælnisstefna sú er Rússar hafa
fylgt f Austurlöndum hin sfðustu
fimmtíu ár, átti fyrir sinn fyrsta
talsmann hertoga Nicholas Mura-
vicf, sem varð landstjóri Austur-
Síberfu árið 1847. Hann gjörði
sjer að markmiði framfarir og út-
breiðslu ríkisins. Það var undir
hans stjórn að áin Amur var fyrst
fyllilega könnuð, og russnesk vígi
byggð meðfram hcnni allri. Það
var lfka einn af undirforingjum
hans sem uppgötvaði, að Sagha-
lien, er sfðar varð að ágreinings-
efni við Japan, var eyja.
Tækifæri Rúáka til að færa út
kvfarnar kom árið 1857. Þegar
Frakkar og Englendingar sendu
hegningarleiðangurinn til Kfna.
Undir þvf yfirskyni að þcir hefðu
notað áhrif sín til að losa Kína
við þessa óviðfeldnu gesti fengu
Rússar því til leiðar komið að
Amur-áin var viðtekin sem landa-
mæri milli rfkjanna. Með því að
nota sjer þannig neyð Kfnverja,
græddist Rússum landflæmi tals-
vert stærra en rfkið Texas. Þessu
nýfengna landflæmi var skift f tvö
fylki: Amur- og Sjávar-fylkin,
og við mynni árinnar Ussuri var
öyggt hið mikla vfgi og hergagna-
búr Vladivostok.
Þannig höfðu Rússar á minna en
300 árum fært landamæri sfn frá
Uralfjöllunum alla leið austur að
Kyrrahafi, og útverðir þeirra að
austanverðu stóðu nú á Kyrrahafs-
ströndinni andspænis hinu Jap-
anska eyjaveldi. Japanítar höfðu
verið algjörlega afskekktir um 250
'ár, og hvorki Icitað eftir eða leyft
samneyti við aðrar þjóðir. Þcgar
Commodora Perry með skipa-
flota sinn og brjefið frá forseta
Bandarfkjanna kom inn á Yeddo-
fjörð, 8. júlí 1853, þáf raun og
veru komst Japan aftur í samband
við umheiminn, þó það þyrfti 1 5
ár enn að brjóta ánauðarböndin af
þjóðinni og köma á fót þingbund-
inni konungstjórn með frjálslegri
stjórnarskrá. En jafnvel fyrir
þenna tíma hafði Rússum og Ja-
panftum lent saman í Saghalien,
og tilraunir höfðu verið gjörðar af
Japönskum sendíherrum í St.
Pjetursborg, árin 1862 og 1867,
að semja á milli þessara tveggja
þjóða. Hinn fyrsti samningur um
þetta efni ákvað að rússneskir og
japanskir þegnar skyldu hafa jafn-
an rjett til að búa á eyjunni, en
cftir að þetta fyrirkomulag hafði
staðið f 8 ár voru Japanftar neydd-
ir til að gefa Saghalien algj'örlega
upp fyrir Rússum, cn Rússar aft-
ur á móti gáfu samþykki sitt til
þcss, að Japanítar mættu slá eign
sinni yfir Kurile eyjarnar.
Reynsla sú sem Japanítar þá
fengu af rússneskri stjórnkænsku
hcfir ekki gleymst, og hefir því á-
hrif á hinn yfirstandandi ófrið. Þó
að aðalotsakir þessa ófriðar sje að
finna í atburðum þcim er fylgdu á
eftir stríðinu við Kfna, 1894, þá
má maður ekki gleyma þvf að
þetta stríð er síðasti hlekkurinn á
langri keðju liðinna atburða og
nærri þvf óumflýanleg afleiðing af
landafræðislegri afstöðu og vexti
hins japanska rfkis. Stjórnmála-
maður einn í Japan sagði einhverju
sinni: ,,Korea er eins og ör sem
beint er að hjarta voru;“ og gegn-
um allar þær samkomulagstilraun-
ir sem gjörðar voru fyrir þennan
ófrið hafa Japanítar stöðugt haldið
þvf fram að það væri lffsspursmál
fyrir sig að viðhalda Koreu sem
sjálfstæðri og óskiftri hcild, og að
vernda sína aðalhagsmuni þar.
Frá hinum fyrstu tímum hefir Ko-
rea verið undir yfiráðum einhverrar
útlendrar þjóðar. Stundum Kfn-
verja stundum Japanfta og í nærri
200 ár undir sameiginlegum yfir-
ráðum þeirra bcggja.
Eftir stjórnarbótina í Japan,
1868, fór að bcra á óánægju í Ko-
reu, með yfirráð Japanfta. Óá- j
nægjan lýsti sjer helzt f því að
yfirvöldin f Koreu notuðu hvert
tækifæri sem þeir fengu til að láta
f ljósi fyrirlitningu sína fyrir Jap-
anftum fyrir að taka upp háttu
vestrænu þjóðanna.
Þessi óánægja fór sívaxandi þar
til Japanftar voru neyddir til að j
gjt'ira fyrir Koreu það sem Banda- j
ríkin höfðu gjört fyrir þá sjálfa, I
með leiðangri Commodorc Pcrry’s. :
Þegar Koreumenn voru þannig J
neyddir til að opna dyrnar fyrir
útlendum áhrifum þá gjörðu þeir
samning við Japanfta árið 1876,'
þar scm algjört sjálfræði Korcu
var viðUrkennt. P'usan var viður-
kenntsem japönsk nýlcnda og hafn-
arbær, og loforð gefið um að opna
tvær nýjar hafnir intian tiltekins
tfma. En Kínvcrjar voru ekki
alveg tilbúnir að sleppa tökunum I
á Koreu, og það var ekki fyr en !
1885 að samningur var staðfest-
ur í Tientsin er skyldaði bæði I
Kína og Japaníta að burtkallaj
herdeildir sfnar úr Koreu. Sá
samningur tók ein.nig fram, að ef
óeirðir kæmu aftur upp f Koreu
skyldi hvorug stjórnin hafa nein
afskifti af þvf án hinnar vitundar.
Rússar komu fyrst fram á sjón-
arsviðið í höfuðborg Koreu árið
1886, þegar samsæri til að koma
Koreu undir vernd Rússa var
uppgotvað. Það var<þá að Bretar
tóku P'ort Hamilton við Koreu-
sundið, og slepptu því ekki fyr cn
þeir fengu algjörða skuldbinding
frá Rússum um að senda ekki her
inn fyrir landamæri Koreu, undir
nokkrum kringumstæðum, Um
þessar sömu mundir hafði keisar-
inn gefið út skipanir um lagningu
járnbrautar yfir endilanga Síberfu
eftir þeirri styztu Ieið sem mögu-
legt væri, Mælingamenn Rússa
fundu bráðlega að styzta leiðin til
Vladivostok lá f gegnum Kfnverska
partinn af Manchuríu, þar sem
Amur áin tekur stóran sveig norð-
ur, Arið 1893 fcngu Rússar þvf
leyfi hjá Kfnverjum til að byggja
framlenging af Síberíujárnbraut-
inni, í gegrium Manchurfu.
(P'ramhald).
jp'yrirlitning er gott siðferðismeðal
en það er oftast misbrúkað. í
staðin fyrir að fyrirlfta mcnnina,
ætti að aumkva þá en fyrirlfta hin
vondu verk þcirra.