Baldur - 20.09.1905, Blaðsíða 4

4
BALDUR 20. SEFT, Í905.
Upphaf trúbragða.
Það cr nokkuð mismunandi
hvernig menn hugsa sjer að hin
fyrstu tráarbrögð hafi til orðið.
Sumir hugsa sjer að þau sjeu guð-
dómlegt boð, að f fyrstu hafi
mennirnir þekt hinn sanna Guð
talað við hann augliti til auglitis,
gengið með honum, glfmt við
hann, etið með honnm, að hann
hafi opinberað sig þeim, og að
hann hafi sezt niður eins og annar
sögumaður og sagt þeim frá sköp-
un veraldarinnar. Þetta og þvf
um lfkt 4 sjer stað hjá Gyðingum,
Grikkjum, Zóídasterstrúarmönn-
um og mörgum fleirum. En þeg-
ar menn fara að skoða þessar trú-
málasögur ofan f kjölinn þá reka
menn sig svo vfða á að ein trúar-
sagan verður annari lfk og allar
votta þær um bernskulcgar hug-
myndir þjóðanna um hugmyndir,
sem enginn lífandi maður mundi
*e&gJa trúnað á, ef þær væru f
fyrsta sinni sagðar f dag.
Aftur hafa aðrir haldið fram alt
öðrum hugmyndum um uppruna
trúarbragðanna og er aðalatriðið f
þeim hugmyndum það, að hin
fyrstu trúarbrögð hafi verið til-
raun þekkingarlausra manna til
þess að útskýra fyrir sjer viðburði
náttúrunnar, sem þeir f fávisku
sinni ekki skildu hið allra minsta
en hjeldu að allir viðburðir, sól-
skin regn, sumar og vetur, dagur
og nótt væru verk hinna og ann-
ara guða og svo gjörðu þcir þctta
alt að guðum sjálfir.
Að þctta hafi einhvernveginn
verið svo, og að & u n d a n ö 11-
um trúarbrögðum hafi
menn trúað á töfra og töfrakrafta.
Það sýnir alt sem mcnn hafa get-
að 'úppgötvað um fbúa Australfu,
sem standa einna lægst af ölinm
þjóðum á stigi vitsmuna og þekk-
ingar. Og þangað er það sem
vjer verðum að leita ef að vjer
viljum fá hugmynd um hina fyistu
trúmenn, um hina fyrstu opinber-
un. Jeg vil ekki segja að menn
þar geti sjeð þá Móses og Aron
og spámennina gömlu, þvf að Gyð-
ingar voru miklu lengra komtiir á
veg menningar og vitsmuna, en
Australfabúar eru nú. En um
fyrirrennara þeirra getum vjer
fengið nokkra hugmynd. Þvf að
eins og ástandið og trúin er nú
hjá hinum viltustu íbúum Ástralíu,
eins hefur trúin verið eða er lík hjá
öllum öðrum þjóðum þcgar þær
voru á líku rnenningarstigi og
Australfumenn eru nú. Þvf að
einhverntíma hafa allir börnin ver-
ið, eins þjóðirnar’ eins og einstak-
lingarnir.
Við hinar nákvæmustu rann—
sóknir hafa menn þá komist að
þvf, að þessir viltu menn Austra-
Ifu trúa allir á töfra og galdur.
En aftur ber ekki á þeim hug-
myndum hjá þeim, að þeir þurfi
að blfðka hina reiðu guði með
iórnum eða bænum. Þær hug-
myndir vakna fyrst seinna hjá
þjóðunum, þegar þær cru komn-
ar á lítíð eitt hærra stig menning-!
ar og vitsmuna. Það má segja
um Ástralfumenn, að þar sje hver
maðurgaldramaður, en enginn
þcirra cr prcstur- Scinna hjá
þjóðunum verða prestarnir galdra-
menn. Hver og einn Australíu-
maður trúir þvf, að hann mcð
töfrum geti unnið hitt og þetta,
geti haft áhrif 4 aðra mcnn eða
náttúruviðburðina sjálfa, en engan
þeirra dreymir um, að geta ráðið
| viðburðunum eða blfðkað guðina
mcð fórnum eða bænum. Merk
ur rithöfundur cinn segir nýlega,
að það sje áreiðanlegt, að það sje
ekki nokkur sá hinna viltu Astra-
Ifu frumbyggja, sem ekki trúi á
galdur og fjölkyngi eins og á eig-
in tilveru sfna. Og meira eða
minna voru allir að reyna að fást
við þetta hvar sem nokkur hópur
þeirra var, og jafnan voru það þá
einn eða tveir sem voru öðrum
fremri f listum þessum. Vjer
skulum ekki furða oss á þessu því
að töfrar. galdur og fjölkyngi er
ekkert annað en yfirnáttúrleg
meðöl til að koma einhverju fram,
og það vitum vjer vel að yfirnátt-
úrleg meðöl eru viðhöfð og trúað
á þaú meðal hinna mentuðu þjóða
en þann dag í dag.
Töframenn þessir hafa verið
ýmsum nöfnum nefndir, sfnu nafn-
| inu hjá hverri þjóð og hverjum
| flokk, en vanalega hafa hvítir menn
kallað þá doktora þegar þeir hafa
rekist á þá hjá hinum viltu þjóð-
um. Áður fyrri voru þeir spá.
menn og prestar nefndir. Sumar
þjóðir hafa nefnt þá lækna (medic-
inemen) eða regnpresta.
Vald það sem þeir hafa er ekki
bundið við annað en ímyndunarafl
sjálfra þeirra og trúgirni fjelaga
þeirra. Töframaðurinn hefur sam-
neyti við andana, tekur flug í
loftinu eftir vild, hann deyðir eða
læknar, hann cr ósærandi og ó-
sýnilegur hvenær sem honum sýn-
ist og hefir loft og sjó og vind og
regn, þrumur og eldingar í hendi
sinni. Dr. Hovvitt segir um
Australíumenn, að þeir trúi lvo
fastlega á drauma og fyrirburði og
| galdur alskonar, að enginn, jafnvcl
ekki þeir, sem galdurinn fremja
\
og brögðin vinna efist um mátt
annara galdramanna. Og ef að
þeim bregst að geta gjört citthvað
með töfrum sínumvþá kenna þeir
þvf um, að þcir kunni ekki galdur-
inn nógu vel, cða þá að einhver
kröftugri galdramaður sje að vinna
á móti þeim.
Þó að þetta sje nú það algcnga,
þá má þó sjá, að cinstöku menn
hafa lyft sjer á hærra stig ef að
hærra skal kalla. Það er t. d.
sagt að negraflokkarnir f kringum
Victoria hafi haft þann sið að
kinda elda utan um lík dauðra
manna sinna til þess að verma sál-
ir eða vofitr þeirra. Um Diera
er það sagt, að væri það höfðingi
eða mikils háttar maður sem dó
hjá þeim, þá báru þeir mat á leiði
hins dauða til þess að hann skyldi
ckki svangur vera og á vetrum
kintu þcir bál á gröf hans, svo
hann gæti vermt sig við bálið og
Framhald.
Úr Heimahögum.
mm
Einn af hinum góðu og vel- 1
komnu gestum Baldurs um dag-
inn, var vinr vor, gullsmiður G.
Thomas úr Winnipeg. Vorum
vjer glaðir að sjá hann sem æfin-
Iega. En undircins og hann kem-
ur heim, sendir hann Baldri góða
klukku. Raular hún stundir og
mfnútur f eyru prentara og rit-
stjóra, svo að þeir bregðist eigi
ásnum hvíta og kunnum vjer hon-
um allir þökk fyrir sendinguna.
. S p u rnin ga r.
1. Hafa ekki nautgripir rjett til
að vera á þjóðbrautum án tillits
til þess, hvort þeir eru fram und-
an húsum eða annarsstaðar mcð
löndum bænda, eftir núgildandi
lögum sveitarinnar? Svar: Jú.
2. Hefir bóndi sá meiri rjett til
að verja þjóðveg fram undan eign
sinni, þó vegurinn liggi yfir land
hans eins og póstvegur sveitar
it.nar gerir víða? Svar; Nei.
3. Jeg hef látið gripahjörð mfna
ganga á annars manns landi í
sumar og spilt eignum hans.
Fensið í kringum þær var ekki
löggirðing og brutust þeir f gegn-
um það. Getur hann komið nokk-
urri skaðabót á mig samkvæmt
hjarðlögum sveitarinnar?
Svar: Nei.
Athugasemdir:
Vegireru þjóðvegir, en ekki ein-
staklinga vegir. Hjarðlög á sveitin
engin. En þó virðist það vera
býsna hart, að ekki sje hægt að
fá bætur ef að eignum manna er
spilt. Lögin eiga að vernda
borgaralegan fjelagsskap, svo að
mönnum sje óhætt á lffi, limum
og eignum. Gjöri þau það ekki, \
þá eru þau ónýt og þá nær mann- j
fjelagið ckki tilgangi sínum. Það :
er aðgætandi við spurningar þcss- j
ar, að brotgripir eru hvergi frið-
helgir á löndum annara, eftir
sveitalögunum. En svo þarf Þá
að sanna að þelr sjeu brotgripir.
Eðlilegast væri, að mál þessi
kæmu fyrir sveitarráðið, þvf að
svör þessi verður að skoða sem
prívat álit.
Fátt um dollara á Baldri, getur
nokkur sagt oss hvernig dollarinn
lítur út í Nýja ísfandi.
Byggingar eru hjer og hvar að
koma upp á Gimli.—Ekki sjest til
járnbrautarinnar en þá.
Eftirfylgjandi menn eru um-
boðsmenn Baldurs, og geta
þcir, sem eiga hægra með
að ná til þeirra manna heldur
en til skrifstofu blaðsins, af-
hent þeim borgun fyrir blaðið og
áskriftir fyrir því. Það er ekkert
bundið við það, að snúa sjer að
þeim, sem er til nefndur fyrir það
pósthjerað, sem maður á heima í.
Aðstoðarmenn Baldurs fara ekki í
neinn matning hver við annan f
þeim sökum:
c
ic
u.
"6
e <
5 (g
(—
5 t/j
'S) k-J
rsi
C .
o W
V, ffi
iStf
S5| s
HH'P 22 !
mrnSi
Wli
pCDj
o
f WIMIPEG
BUSINESS
COLLEGE.
COR. PORT. AVE.
& FORT ST.,
WINNIPEG,
MAN.
Kennsludeildir:
1. Business Course.
2. Shorthand & Type-
writing.
3. Telegraphy.
4. Ensk tunga.
* . *
*
Skrifið eftir fallegri skóla-
skýrslu (ókeypis) til
G. W. Donald,
sec.
ROSSER.
MAN.
RÆKTA OG SELJA
STUTTHYRNINGS
NAUTGRIPI
OG
ENSK YORKSHIRESVÍN.
* •*
*
Sanngjarnt verð og vægir skil-
málar.
♦ ♦
Skrifið þeim eftir frekati upp-
lýsingum.
4? BONNAR & tw
W eða finnið
m
i
yís HARTLEY Z
MAN.
BARKISTERS Etc.
/is P. O. Box 223,
jK WINNIPEG, -
15?* Mr- B O N N A R er ýjjf
m* innlangsnjallasti málafærslu-W
m maður, sem nú er f þessu w
jj\ fylki.
B. B. OLSON
Gimli.
M LJ
L, n
g S
fe »
^ §
X th
O ö
ö «
n>
po
H S
K Dr. O. Stephensen j&.
643 Ross St.
"WINNIPEG, MAN. %
Telefön nr. 1498. M

Jóhánnes Grfmólfsson - Hecla.
Sveinn Þorvaldsson - - Icel. River
Sigfús Sveitisson - - - - Ardal.
Sigurður G. Nordal - - Geysir.
Finnbogi Einnbogas'- Arnes.
Guðlaugur Magnúss. - Nes.
Ól. Jóh. Ólafsson.....Selkirk.
Sigmundur M. Long - Winnipeg.
Sveinn G. Northfield- Edinburg.
Magnús Bjarnason------Mountain.
Magnús Tait...........Sinclair.
Guðmundur Stefánss. - Baldur.
Björn Jónsson.........Westfold.
Pjetur Bjarnason - - - - Otto.
Helgi F. Oddson - - - Cold Springs
Jón Sigurðsson........Mary Hill.
Davfð Valdimarsson - Wild Oak.
Ingin.undur Erlendss. - Narrows.
Freeman Freemans. - - Brandon.
Guðmundur Ólafsson - Tantallon.
Stephan G.Stejihanss. - Markerviiie.
Hans Hansson. - - Blaine, Wash.
Chr. Benson. - - - Point Roberts
<§í
Ǥ
'0 Áw lí*, I t —
9
>%%%%%%'
TIUND. ii1
»
SKaLDSAGA fra
Nýja-íslandi
efti r
C§ó UNNST. E YJÓFSSON.§3
VERN 15. cts.

«
C§ ER TJL SÖI. U 11JÁ §3
G. P. MA GNÚSSON, {%
rSIÍ GIML-----UAN t«S,
%i m m: %
CS*•»«•<» nm*** (y
KAUPIÐ ÆTÍÐ BEZTU
HEYFIRÍFUNA
V V
IIÚN FÆST IIJÁ
G. Thorsteinsson á Gimli