Baldur - 21.03.1906, Blaðsíða 4

4
BALDUR 21. MARZ, 1906.
DULAKFULL FYRlRBklGÐl
(Framh. frá 3. sfðu.)
I enn f dag. Prestarnir hafa f þessu
j efni rjett að mæla. Leitið og þjer
þá monn, sem ekki lfía á stjórnmál rnunnð finna. Knýið á og hliðum
sama vej og landstjórninj Lengra
verður naumast komist í þvf, er
miður mi fara. Slfkt athæfi er
ekki hætt við að vnrði sannleikan-
um til falls.
Þá er goian úr dómkirkunn. Það
er piédikað jafnt og þjett gegn
rannsóknum á duiarfulluin fyrir-
brigðum af sumum—alls ekki öllum
samt — er þar stfga í stóiinn.
Dc'mkirkjupresturinn er rauna-
himnarfkis mun að nokkuru vcrða
lokið upp.fyrir yður. “
Svona cr talað úti um heiminn.
Og hjer í Reykjavík eru nokkurir
menn, sem ekki vilja láta þetta
j eins og vind um eyrun þjóta, vilja
sjálfir komast að raun um, hvort
þetta sje satt eða ekki.
Er það ekki skringilegt, að prja-
dikararnir f dómkirkjunni skuli
mæddur út af tilraununum til að standa á önðinni út af þessu? Er
afia sjer þess þekkingarauka. Og
einn óvígður predikari hefir nýlega
gerst svo svæsinn í munninum í
dómkirkjustólnum, að ummæli
hans hefðu áreiðanlega vcrið ! 1 gamla og nýjatestamentinu, sem
talist guölast ef þeir hcfðu verið i við dul.irfull fyrirbrigði voru riðnir,
viðhöfð um guðshugmynd þeirra ; eruð þ:ð á glötunarinnar leið —
það ekki kynlegt, að þeir skuli sega
sem svo. , ,Ef þið trúið ekki sög-
unum um Móse og Elías og Krist
og postulana og allan þann fjölda
manna, sem eru að þenja sig á
móti rannsóknum.
Að einu leyti má telja þetta
framför. Það hefir, svo sem kunn-
ugt er, tíðkast mjög f kirkjum þessa
lands, að sneiða hjá öliu þvf, sem
söfnuðurinn hefir verið að tala urn
dags.-daglega og á einn eður annan
hátt borið fyrir brjósti. Prestarn
ír hafa með predikunum sfnum átt
nauðalftinn þátt í hugsunar og
eti sjerstakiega er það samt ljótt og
óguðlegt af ykkur, cf þið reynið að
fá sannanir fyrir þvf, að þær sögur
geti vel hafa gerst, sem sagðar cru
af Móse og. Eliasi og Kristi og
postulunum?
Og athugum því næst málið frá
annari hlið, sem liggur að minsta
kosti eins beint við.
Hingað til hefir það verið og
enn cr það talið ekki óverulegur
menningarlífi þjóðarinnar, þó að þáttur í prjedikunar- og fræðslu-
þcir hafi oft lagt töluverðan skerf
til þess utan kirkju. Þeim ’nefir
hætt við að bjóða mönnum guð-
rækilegt hjal, sem hefir farið fyrir
starfi presta að koma inn hjá mönrt-
um trú á annað Ííf ekki aðeins
á það, að mað.urinn liíl, þótt hann
deyi, heldur og á hitt, að annað líf
ofan garð og neðan og fæstir hafa j sje að minsta kosti að þvf Icyti á-
munað stundu leingur. Ofstækis- framhald af þessu líf i, að þar upp-
mennirnir í dómkirkjunni eru að , skeri rnaðurinn það, sem hann sáir
reyna að hjala um það, sem óneit- ] hjer. Prestarnir munu að öllum
4|nlega er v.erið að lala ,um hjer í
bænum. Þegar þeir fara að tala
um rannsókn á dularfullum fyrir
brigðum, er tekið eftir því, sem
þeir segja, Eyrir því má líta svo
,á, sem þetta sje ofurlítil framför.
En skringileg frainför cr það.
jafnaði rnanna fúsastir til að viður-
kenna, að ekki haf i reynst svo
auðhlaupið að þessu, að minsta
kosti sjc það ekki ávalt auðsjcð á
breytni mannanna.að sannfæringin
um þetta sje mjög rík í hugum
þeirra. Og jafnframt munu fæstir
Prestarnir hafa öld cftir öld verið | prestarnir þess albúnír að ncita
að bcrjast við að koma því inn ílþví, að ef mannkymð væri veru-
höfuðin á rnönnum, að fyrir tnörg- | lega sannfært um annað líf, —
irni, mörgum öldum hafi duiarfuil I jafn-sannfært eins og, til dœmis
Jyrirbrigði gcrst austur í Asíu. að taka, pfslarvottarnir voru 1
hinni fyrstu kristni — þá mundi
dauðmn missa brodd sinn að mj !g
jafnvel frjálslyndustu og gætnustu
prestarnir hafa haldiö þvf fram,
að það væri að minnsta kosti mjög
mikiu Icyti, og þá mundi mönnuin
viðsjárvert íyr,r sálarheill ínani.- verða auðveldara cn nú verður
anna, ef þeir fengjust ekki t.l að [ raun á að jafnaði að líta skyn-
trúa pví, að þesi fyrirbrigði hcföu samlega á gæði og raunir þessa
gerst. Og ofstækisíulkr prestar
liafa haldið því að mönnum, að siíkt
trúleysi bakaði þeiin ævarand:
ófarsæld, Prestunum hefirgengið
lífs.
Nú eru miljónir manna úti ,um
heiminn, sem segja;
„Við citurn, að annað lff er-til.
mjög misjafnt að koma þcssari tiújFyrir okkur cr það ckki trúarat-
jnn hjá mönnum, Og á sföusluiriði heldur þekkingaratriði. Við
tímuin hefir þeim gengið það sjer- j vitum alveg jafnvel, að annað líf,
staklega þungiega,
Nú stendur svo á, að úti um
heirniim eru miljónir ínanna —-
mcntaðra, sannsögulla og góðra
jnanna, scin segja, -
,,Ekkert á að vera því til fyrir-
stöðu, að heimurinn trúi þessum
fornaldar-fyrirbiigðum, sem prest-
unum þykir svo mikið varið í.
Okkuj' er kunnugt um, að sams
er t,I e.ns og að þetta líf er til.
Við vitum að brcytni mannanna og
hugarfar hér í lífi hefir afar-rr'kar
aíleiðingar fyrir þá f öðru k'fi. Við
vitum að ástvinir okkar í öðru lffi
bera f brjðsti hcita þrá eftir að i
kornast í samband við okkur, gcra
okkur viðvart um, hvernig þeim
líður, og sérstaklcga gera okkur
viðvart um það, að þeir clski okk-
konar fyrirbrigð, eru að gerast nú, í ur enn heitar en þcir gerðu áður,
Og hvers vegna hefðu þau þá ekk | meðan víð nutum líkarnlegrar ná-
eins átt að gcta gerst fyrir igoo vistar þeirra. Og við vitum Ifka,
árum eða 4000 árum? Fíver sem \ a3 alíir aðrir geta fengið að vita
vill leggja tíma f og alúð við að þctta, ef þeir vilja“.
rannsaka málið, gctur sjálfur komist { Nú eru hér f Reykjavík . nokk-1
4ð raurj um, að fyrirbrigðin gerastjurir menn, scm þykir fróðlegt að j
^orvitnast um, hvort þetta sé satt
Sumir — sennilega allir — hafa
þeir misst ástvini einhvemtíma á
lífsleiðinni. Og öllum þykir þeim
þessi staðhæfing miljónanna þess
verð, að menn leitist við að fá vit-
neskju um, hvort hún kann að
vera sönn, eða hvort húfi or ekki
anr.að en heilaspuni.
Er það ckki kynlegt, að pré-
dikararnir f dómkyrkjunni skuli
taka þetta svona óstint upp ? Er
það ekki skringílegt, að eina pré-
dikunarframförin, sem þeir taka,
skuli vera sú, að vara menn við
því, sem hinu óguðlegasta athæfi,
að reyna að fá óbifanlega sannfær-
ing fyrir þvf, að maðurinn lifi,
þótt hann dcyi.
Jú, það er'skringilegt. En það
gerir ckkert til. Sannleikanum er
ekki fisað saman. Hann stcnzt
heirnatrúboðið hjerna í Reykja-
vík. Og alveg eins fyrir því, þó
að það fari upp í prédikunarstól-
inn f dómkirkjunni..
Loks er mótblásturinn frá alþýðu
manna. í raun og veru er hann
ekki teljandi. Allur þorri skyn-
samra manna virðist hafa tek ð
rannsóknunum vek Og víð til-
raunir eru menn víða farnir að
fást einsogeg skal. minnast nokk-
uru betur á sfðar. En nokkuð af
fáfróðum mönnúm hefir látið æs-
ast og fylla sig fjarstæðum.
Einkum hafa þeir menn fcngið
dáleiðulu-fælni. Þci'- hafa heyrt
dáleiðslu nefnda á nafn, vita auð-
vitað ekkcrt, hvað hún er, halda,
að þeir, sem kunni þá list að dá-
leiða menn, geti beitt henni hvar
og hvenær sem er, þurfi ekki, til
dæmis að taka, annað að gera en
líta á mcnn úti á götu — þá sé þcir
dáleíddir. Og þeir gera sjer í
hugarlund, að það sje hræðilegt
að verða fyrir öðru eins.
Stundum nota gárungar þessakyn-
legu fælni til þess að leika á rnenn.
Nýlega var cinn te-kinn fyrir. Einn
af samverkamönnúm hans segír við
hann, að það sje Ijótt að sjá f hon-
um augun; hann hafi víst verið dá-
leiddur. Manninum þótti það furða
i því að hann kenndi sjer einskis
meins. Þá kcmur an.nar gárung-
inn, og svö hveraföðrum, og all-
irsegja það sama. Manninutn
fer ekki að verða um scl. Hann
fer að reka minni tii þess, að hann
hefir nýlega úti á götu 4alað viö
Stúlku, scm sje til alls vís, og hefði
horft beint framan f hann. Og
svo sannfærist hann utn, að dá-
leiddur hafi hann sjálfsagt verið.
Kjeiagar hans segja honum að ekki
sjc á annað hættandi fyr'.r hann en
að Ieita sjer læknis. Maöurinn
hlýðir þvf og fer til homöopata.
Lækniriirn selur homun meðulfyrir
3 krónur og segir honurn að liggja
næsta dag f rúniinu.
TJtum landið hafa verið bornar
miður trúlegar kynjasögur af rann-
sóknunurn. Eg ætla að geta einn-
ar aðeins. I cina sveit landsins
var flutt sú saga og henni trúað af
ýmsum, að úr einu húsi kjer í
bœnum vieri fortcpiano flutt á
hverri nótt út f kyrkjugarðinn, til
þcss að Icika þar áþað fyrir einn
t^lj'C,., ■.
'S*.*

I
#
W
%
é
AS

The Winnipeg Fire Assurance Co’y,
Head office Vvdnnipeg.
Umboðsmaður: FINNUR FINNSSON, Hnausa P. O.
yfir allt N ýja í s I a n d, tekur í eldsábyrgð íbúðarhús og
öll önnur hús; eignir allar utan og innan húsa, þar með taldir
gripir, fyrir lægsta gjald. Peningalán fæst.
---Fjelagið vel þekt og áreiðanlegt. -
ŒPimr3íTttiR: jphníitssoisr,
(Agsnt.)
. >'iS- '•L.' '“'»•

%
Bót margra meina, er svala
drykkjarefni og incðöl þau, sem jeg
undirskrifaður hefi tekið að mjer
aðalútsölu á, f Manitoba, og sam-
an sett af Lundin&Co., Chicago
111., eftir nýjustu uppfyndningum
æknisfrœðinnar. Þau hafa eng-
in eiturefni inni að halda.
Einirberja-sfróp, sem hinn
heimsfrægi holli og þó ódýri
(Norðurlanda) Einirberjadrykkur
er samsettur zi, hefir meðmæli
fleiri þúsimd neytenda, sem öll
meðöl frá þessu fjelagi. Þeir sem
óska upplýsinga þessu viðvíkjandi
gjöri svo vel og snúi sjer til mfn,
annaðhvort munnlegaeða brjeflega.
Jeg gef allar u.pplýsingar þessu
viðvíkjandi, og sendi pantanirnar
ineð fyrstu póstferðum, ef fylgja
peningar pöntuninni. Jeg liefi
lækningabœkur tilheyrandi meðul-
um á Ensku, Dönsku, Þýzku,
Svensku, og innanskarnms á Is-
lenzku, fyrirþá^em þess óska.
Peningar scndist í ,,register“-
uðum brjefum, en jeg ábyrgist að
pantanirnar komist til sk'la.
Lysthafcndur geta einnig snúið
sjer til BJÖRNS. II. JÓNSSON,
GIMLI, MAN.
UTANÁSKRIFT MÍN ER :
Sv. Björnsson
IIECLA, - MAN.
Þeir setn eru að taka upp fs hjcr
framundan bænum ættu ekki að
skilja vakirnar eftlr ógirta", sfzt
um þetta leyt-i vctrar þ gar farið
cr að keyra eftir vatninu, á nótt
sem dcgi. það var nærri orðið al-
variegt slys af svona lagaðri ógætni
núna fyrir fáum dögutn, en það
ætti ekk: að koma fyrir ef stólpar
væru reknir niður við vökina og
bönd sett á milii, eins og venja cr
til bar sem ís er tekinn nálægt hý-
býiun manna.
M
m
■ u
T)r. O. Stephemen
643 Ross St.
WINNIPEG, MAN.
Telefón nr. 1498.
Wa
framliðinn mann, sem þar er jarð-
aður. Við hijóðfærasláttinn kom
maðurinn upp úr gröfinr.i, settist
á imði sitt oghlustaði á. Þeim sem
trúðu þessu, þótti athæfið í meira
lagi óguðlegt.
Svona er mótspyrnunni háttað.
Þeir menn mættu vera óvenjuiega
viðkvæmir, scm gerðu sjer mikla
reliu út af öðru eins, furðti ístöðu-
iitiir þeir, sem finnst þett ægilegt.
Arciðanicga er engum svo farið
þcirra, erviðþessar rannsóknir eru
að fást.
En nú sé eg, að þetta er þegar
tirðið lengra inál en,,Fjallk“. getur
rneð góðu móti sjcð af f einu blaði.
Og samt eregekki kominn að efn-
inu, Eg bið iesendur mínavel-
virðir.gar á þvf, og keinst að efninu
næst.
Athug: Ofanrituð grein* eftir herra
Einar Hjörleifs.son, höfum við tck-
ið upp í Baldur úr Fjal-lkonunni,
enda þótt hún sje ekki skrifuð
beinlf.iis fyrir Vestur-íslendinga.
En greinín er vel skrifuð, og húa
sýnir livaðan mestur mótblástur-
inn kemur þar heima gegn nýjum
rannsóknurn, en slfkt er fróðlegt
fyrir hvern mann að vita, ckki
sfður hjer en annarstaðar, þvf ef
að torfærurnar á menningarbraut-
um rnannkynsins ciga að afmást,
þá verða menn að skilja hverjar
þær.eru. í’ramhald af þessari
ritgjiirð kemur f næsta blaði.
E. Ó.
----------♦-------------
Kerling eitt smn kát á rúmið
se/.t,-
við karl sinn tjerhún: ,,heyrðu góði
m i n i!
Veiztu hvaða bein mjer þykirbezt
að bíta—það cr hryggj ,r'iðurinr.—“
Þorskabftur.