Baldur


Baldur - 26.04.1907, Blaðsíða 4

Baldur - 26.04.1907, Blaðsíða 4
4 BALDUR, 26. aprIL 1907. Trúfrelsið. Á fyrri öldum skifti löggjöfin sjer af miklu fleiri málum, en hún gjörir nú á dögum. Þar á meðal var trúin. Það er fyrst með stjórnarskránni 1874, að trúfrelsi er löghelgað hjer á landi, það er að segja löghelgað á pappfrnum. Samkvaemt konungalögunum 1665 var það beinlínis s k y 1 d a, að vera Lúterstrúar, og það var blátt áfram hegningarvert að vera ann- arar trúar. Reyndar voru ýmsar undanþágur veittar frá trúarskil- yrðinu hjer á landi, og mest af fjárhagsástseðum. Trúfrelsið fslenzka er f raun og veru varla nema pappírsfrelsi og hlýtur að vera það svo lengi sem ríkið verndar og styrkir eitt trúar- fjelag fremur öðru. Önnur trúfje- lög eiga að vfsu rjett á að fá viður- kenningu fyrir tilverurjetti sfnum, og rjett til þess að vera f landinu, ef þau kenna etiga þá lærdóma, sem strfða gegn lögum og velsæmi. En þau fá engan styrk af almanna- fje. Þjóðkyrkjan þar á móti á, samkvæmt stjórnarskránni, styrks rjett og verndunar af hálfu rfkis- ins, og ckki nóg með það. Þótt menn hafi sagt sig úr þjóðkyrkj- unni, þá verða þeir samt að gjalda til hennar þar til þeir hafa sannað, að þeir hafi gengið f annað viður- kennt trúarfjelag. Á þenna hátt lafir fjöldi manna f þjóðkyrkjunni, án þess, að hann trúi kenningum hennar eða á nokkurn hátt sje hlynntur henni. Þetta skapar að eins ytra band milli kyrkjunnar og einstaklingsins. — I'róðlegt væri að vita, hversu margir hjer á landi teljast til þjóðkyrkjunnar, eingöngu fyrir þá sök að þeir eru orðnir því vanir, hafa verið upp- aldir f henni og sjá sjer ógagn f því að segja sig úr henni, af ytri ástæðum. T. d. erviss trúarjátn- ing f orð. kveðnu heimtuð, til þess að fá veitingu fyrir ýmsum em- bættum hjer á landi, og enginn getur því þjónað þeim eða fengið veitingu fyrir þeim, sem eigi játar kenningum þjóðkyrkjunnar, enda vafasamt, hvort nokkur ‘vantrúað- ur‘ maður lögum samkvæmt gæti fengið embætti hjer á landi. Em- bættismenn eiga scm sje að vinna eið að því, að halda stjórnarskip- unarlög landsins (embættiseiðinn). Þessu mun að vfsu ekki strangt fylgt fram, en það sýnir einungis, að lffið fær menn stundum til að vfkja frá rjettarreglunum, af þvf að þæreru óheppilcgar eða ómögu- legt að halda þær. Það má í. d. fyrst benda á það, að ráðherra ís- lands yrði samkvæmt núgildandi rjettarreglum, að vera meðlimur þjóðkyrkjunnar. Æðsta stjórn kyrkjumála er f höndum hans, og mundi því vera talið algjörlega ó- viðurkvæmilegt, að hann væri op- inberlega fylgjandi annars trúar- fjelags. Skólastjórar við þá skóla, þar sem trúfræði er kennd, eiga Ifka vafalaust að vera evangelisk- lúterskir og allir barnakennarar, því að trúfræðikennslan er einmitt aðalþungamiðjan í undirbúningn- um til fermingarinnar, í barnaupp- fræðslunni. Vafasamt er það enn fremur, hvort dómarar þurfi ekki að vera vissrar trúar, án tillits til embætt- iseiðsins, sem áður hefir verið tal- að um. Þeir verða að eiðfesta menn, en eiðurinn byggist einmitt, eins og eiðstafurinn hljóðar nú, á trúarkenningum kyrkjunnar, og yrði því hugsunarrjett að krefjast þess, að dómarinn tryði þessum kenningum. Hjer má cinnig benda á það, að kennsla í trúfræðum þjóðkyrkjunn- ar er lögboðiti f barnaskólum. Af þessu leiðir, að foreldrar, sem ekki hafa efni á að kosta uppfræðslu barna sinna á annan hátt, en að láta þau sækja skólana, og þeir eru margir, verða að hlfta þvf, aðýms- um trúarkenningum sje þar troðið í börnin, sem foreldrarnir alls ekki trúa, og ef til vill kenna þeirbörn- unum allt annað um þau efni, svo að börnin vita ekki hvoru þau eigi að trúa heldur, því sem skólinn kcnnir þeim, eða þvf sem foreldr- arnir kenna þeim. Ýms fleiri dæmi mætti nefna. Þessi ættu að vera nægileg tilþess að sýna, að núgildandi löggjöf fullnægir hvorki þeim kröfum, sem eftir hlutarins eðli og núverandi menningarstigi ætti að gilda, nje heldur ákvæðum stjórnarskrárinn- ar. Þar stendur, að enginn skuli missa rjett til nokkurra borgara- legra cða pólitiskra rjettinda fyrir sakir trúar sinnar. Þessu er ekki unnt að fylgja, á meðan rfkið hcfir eitt trúfjelag á kostnað annara. Af þcssu sjezt, að trúf relsi og fijóðkyrkja eða ríhiskyrhja e,ru ósamrýmanleg liugtök. Enn fremur ná lögin frá 19. febr. 1880 um borgaralegt hjónaband, allt of skammt. Eftir þeim lögum geta hjónaefni gift sig löglega án kyrkju'eg 'ar athafnar, ef þau eru ekki játendur sama viðurkennda trúarfjelags eða alls einskis trúar- fjelags. Annars eru þau neydd- til að láta prestinn gefa sigfhjóna- band. Öllum ætti að minnsta kosti að vera leyft að giftast borg- aralegu hjónabandi. Þá eru ákvæði hegningarlaganna um refsing fyrir guðlast nokkuð gamaldags og jafnvel hlægileg. Nútfðarmönnum þykja nú galdra- brennur og trúarofsóknir miðald- anna bæði hlægilegar og bera vitni um grimmd og heimsku þeirra manna, er þá lifðu, en þeir geta eflaust gjört ráð fyrir þvf, að fram- tíðin muni ekki síður kýma af refsiákvæðum núgildandi laga fyr- ir guðlast. Refsiákvæði hegning- arlaganna um guðlast, hafa ekki heldur verið látin sofa í danska ríkinu. í Danmörku hafa nokkr- ir slíkir dómar verið dæmdir nú á síðustu árum, og f fyrra vetur var maður hjer f Reykjavfk dæmdur fyrir guðlast, eins og mcnn mun reka minni til. Reyndar var hon um sektin gefin upp, en það hefir víst meðfram verið af þvf, að menn i hafa talið hann citthvað smágeggj- aðan, en ekki eingöngu af þvf, að menn vildu ekki beita lögunum eftir ‘orðanna hljóðan1. [Eftir Fjallk. Stökur. m Vetrar galla, fyr sem fól, fá þá allir lfta, nú er að falla fyrir sól fönnin mjallahvfta. Kraftar myndast kaldri fold, klaka hrinda görmum ; visinn rinda og vota mold, vorið bindur örmum. Báran sanda sólgyllt þvær, saman blandar straumum. Vorsins andi viðum hlær vekur land af draumum. Hulda. Til Jóns Stefánssonar, eftir að hafa lesið “Fuglinn minn smái“. m Syngdu oft f sama tón, sumar, haust og kaldan vetur; þjer jeg færi þakkir, Jón, þú hefir sjaldan kveðið betur. Finndu vorið fyrir mig. Fáðu efni að ljóðum þfnum. Láttu eggin eiga sig og Auðunn gamla á ferðum sfnum. HULDA. Lengi lifi landinn! Þjer, sem þjáist af einhverjum veikleika og þar af leiðandi þarfn- ist meðala, 'Sendið tafarlaust pantanir til mín, svo að jeg gcti sameinað þær og sent til niNS GóDKUNNA Lundins-fjelags f Chi- cago, sem ávalt hefir þessi ein- kennilega góðu meðul tilbúin eftir ‘ordum‘. Föntunum þurfa ekki að fylgja peningar en áreiðanleg- lieit. Með kæru þakklæti til allra við- skiftavina minna fyr og sfðar. SV. BJÖRNSSON. GIMLI,-----MAN. Veitið athygli. Vantar að kaupa nokkrar lóðirá Gimli, ef verð og skilmálar er sanngjarnt. * ¥ * Hús tekin f eldsábyrgð. G. Thorsteinsson. Gimli,-------Man. Aldur Sedrusviðarins skiftir þús- undum ára. Ekkert trje veitir jafn mikla forsælu, og það er mælt að þau deyi aldrei nema af völdum eldiriganna eða axarinnar. Sagt er að i Japan komi fyrir 500 jarðskjálftar árlega. “MOTSAGNIR BIBLIUNNAR“ eru til sölu hjá undirri uðum, Verð 25 cts. E. ÓLAFSSON. Gimli -Man Eftirfylgjandi menn eru um- boðsmenn Baldurs, og geta þeir, sem eiga hægra með að ná til þeirra manna heldui en til skrdstofu blaðsins, af- hent þeim borgun fyrir blaðið og áskriftir fyrir því. Það er ekkert bundið við það, að snúa sjer að þeim, sem er til nefndur fyrir það pósthjerað, sem maður á heima f. Aðstoðarmenn Baldurs fara ekki í neinn matning hver við annan í þeim sökum: Jóhannes Grfmólfsson - Hecla. Stefán Guðmundsson - Ardal. Sigfús Sveinsson - - - Framnes. SigurðurG Nordal - - Geysir. Finnbogi Finnbogas.- Arnes. Guðlaugur Magnúss. - Nes. Ól. Jóh. Ólafsson.....Selkirk. Sigmundur M. Long - Winnipeg. Sveinn G. Northfield - Edinburg. Magnús Bjarnason - - -Marshland Magnús Tait ------ Sinclair. Björn Jónsson ----- Westfold. Pjetur Bjarnason -----Otto. Helgi F. Oddson - - - Cold Springs Jón Sigurðsson........Mary Hill. Ingin.undur Erlendss. - Narrows. Freeman F'reemans. - - Brandon. Guðmundur Ólafsson - Tantallon. Stephan G.Stephanss. - Markerviiie F. K. Sigfússon. Blaine, Wash. Chr. Benson. - - - Pcint Roberts TIL SÖLU. Bújörð með öllu tilheyrandi ná- lægt Geysir P. O., og sömuleiðis lönd f nánd við Gimli. E. ÓLAFSSON. Skrifstofa Baldurs. GIMLI. —— MAN Maí 1907 • s. M. Þ. M. F. F. L. I 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 3i Tunglkomur. Sfðasta kv. 4. kl. 3, 24 m. Nýtt t. 12. kl. 2, 30 m. Fyrsta kv. 20. kl. 2, 30 m. Fullt t. 27. kl. 7, 49 m. ÁGRIP AF HEIMILISRJETT- ARREGLUGJÖRÐ FYRIR CANADA-NORÐVESTUR- LANDIÐ. jþær ’sectiomV f Manitoba, Sas- katchewan og Alberta, sem númeraðar eru með jöfnum tölum, og tilheyra Dominion stjórninni (að undanskildum 8 og 26 og öðru landi.sem ersetttil síðu),eru á boð- stólum sem heimillsrjettarlönd handa hverjum (karli eða konu), sem hefir fjölskyldu fyrir að sjá, og handa hverjum karlmanni, sem hefir fjölskyldu fyrir að sjá, og handahverjumkarlmannisem eryfir 18 ára að aldri; 160 ekrur eða % úr ’section* er á boðstólum fyrir hvern um sig. Menn verða sjálfir að skrifa sig fyrir því landi, sem þeir vilja fá, 1 landstökustofu stjórnarinnar, í þvf hjeraði sem landið er f. Sá sem sækir um heimilisrjett- arland getur uppfylgt ábýlis- skylduna á þrennan hátt: 1. Með þvf að búa f 6 mánuði á landinu á hverju ári f þrjú ár, og gjöra umbœtur á þvf. 2. Með þvf að halda til hjá föður (eða móður, ef faðirinn er dauður), sem býr á landi skammt frá heimilisrjettarlandi umsækjand- ans. 3. Með þvf að búa á landi, sem umsækjandinn á sjálfur f nánd við heimilisrjettarlandið sem hann er að sækja um. # T S | he l SELKIRK $ LAND & IN- VESTMENT CO., LTD. t * t t t * t i t t SELKIEK, TÆ^VISriTOBVV. VERZLAR MEÐ FASTEIGNIR: HÚS OG LÖND, í BŒJUM OG ÚT í BYGGÐUM. ELDSÁBYRGÐ, LÍFSÁBYRGÐ ' OG PENINGAR TIL LÁNS. 5 5 # # t t\ t\ fl t Œ1 A. GEMMEL, 4) IÆ^3ST^.C3-Em. ^ Sex mánaða skriflegan fyrirvara þurfa menn að gefa Commissioner of D:minion lands f Ottawa um að þeir vilji fá eignarbrjef fyrir heimilisrjettarlandi. \V. \V. CORY, Deputy of the Minister of he Interior 60 YEAR8' EXPERIENCK Trade Marks Designs Copyrioht* Ae. yono senrtlng a eketrh and deBcrlptlon may kly ftscertain onr opinion free wnetner an ntion is probably pateiit«hle. Communicii- iBtrlctly conðdentlal. HANDBOOK on Patente free. OMest ncency forsecurlDB-patentB. tents taKen tbrouffh Mnnn & Co. reaelre al notice, wlthout charjíe, In the cieníífíc Bmcrican. mrtmnnolr lllnatrated weekly. elr- tlon of nnj Bcientlflo tournal. Terms. »3 a - íonr montha, tL Sold by all new,rtoaler». IMM P Po ílfi t Rrnadwav. Nouu Ynrlf & T)r. 0. Stephensen S 643 Ross St. J WINNIPEG, MAN. JQT Telefó n nr. 1498.

x

Baldur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Baldur
https://timarit.is/publication/165

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.