Baldur - 06.01.1908, Blaðsíða 2

B A L DU R , V. ár„ nr. 4 r.
JALDUR
ER GEFINN ÚT Á
GIMLI,
OHAÐ VIKUBLAÐ.
firu Fjíjlnismenmimir til }>ess. Um
þá misbresti, sem Jónas Bnnur að
verða á lífi hans, kennir hann sjáíf-
um sjcr, cn ekki öðrum, og er }iað
göfugrranniegri hugsunarháttur en
hitt. Ef hann hefði sjálfur mátí
hlusta 4 alh, sem um hann hefir
MANITOHA ver*3 sagt 4 100 ára afsnæli hans,
þá beföi að líkimSum ekkert íátið
kymlegar f eynim Iians en kvartið
og kveinið, scm þar befir slaeðst
inn í, míb siisðferðina & sjáifum
honum.
þó veitt hluttaka í. Þar varð fjöl-
mennt og fór samsætið að öllu
mjiíg vel fram og stóð yfir til kl. 2
um nóttina.
Fyrir minni íslannfs las Matth.
Þórðarson, aðstoðarmaður við fom-
gripasafnið, upp kvæði jónasar:
“Þið þekkið fold með bJJðri brá“.
Þá rninntist formaður fjetagsins
jónasar og mæhi & þessa teið:
* ‘Skáldið, serji á fagra. sSt og vef-
|ur hana inn f kvseði sín, hann eign-
KOSTAR $1 DM ÁRIt>.
BORG18T FYRIKFRAM
ÓTGEFENPITR :
THE GIMLl PKINTING &
PUBLISHING COMPANY
LIMITED.
nír’'r& im xmnariitKtTV.
UTANÁSKRIFT TIE BLAoSINS :
zq.a.ílldttir;,
GIMLI,
TÆ_A_LsT.
Vnrð 4 «m»urn aBglýningjum »r 25 o*n
vrir þiiioJungílá'kalengðiír. Afnliti xr er
gflánn á »trprr »ug)ý»ingam,»r m b7rt»»1 j
blaðnu yðr l.-,Dgri tjma. Vi?>V3kj»ná3
I í k urr» »l«l»tti(>g <>*>riim f jármálum blaflB
m.ero mnnii bednir »i> surjft njer *ð ráð
manainom.
Að ífkindum íiti hann glöðuimjjast ótal sálir. Fegurðarþröin er
augum í það,. sem nnnist hefir síð-
an hann kvaddi, ef hann mætti nfo
Ifta upp ftr gröf sinni. En vfst er
það, að ekkert myndi hann telja
eftir fsiandi af því, sera hann hefir
fyrir það gert.
100 ára afmæli
JÓNASAR
HALLGRÍMS
SONAR.
Líkneski hans afhjúpað
í^Reykjavík.
Hátíðahöid í bænum.
Mundi Jónasi Hallgrfmssyni
nokkru sirjni á æfinni hafa dottið f
Um morguninn 16. |>. m. var
rosalegt loft og þjettings vindur.
Snemma blöktu fl<>gg á stfkigum
um aMan hæinn. En merni voru
jj
í aft segja, að Jónasi ætlaði ekkt að
gefa vei ár hjfipnum. Það fórsamt
öftnn-fsi. Þegar á Seið, f6r loftið
iíað lagast og ki. 2 um daginn var ;!
komið logn og blíðviðri. Mfogur
1 manna var þá saman kominn kring-
um líkneski Jónasar.
Fyrst var þar sungið kvæði eft-
ir Jón Ólafsson, mcð nýju lagi eft-
ir Áma Thorsteinsson. Þá stje
Bjami Jónsson fráVogií ræðu-
stóhnn, en hann er formaður nefnd-
arinnar, sem annast hefir um sam-
skoiin til minmisvarðans. Flutti
hann langt og snjallt erindi, sagði
s<>gti samskotanna og lýsti Jónasi
og störfum hans. En bæði ræða
hans og kvæðin tvö, sem sungin
vora við þetta tækifæri, koma ét f
sjerstökum bæklingi, sem verið er
að prenta, og er því ekkert af því
tekið hjcr upp.
En f miðri ræðu Bjama frá Vogijj
svifti formaður Stfidentafjeiagsins, í
Sig. Eggerz kand. jur., hjfipnum \
af líkneskinu, en mæíti k undan j
þcssi orð : j
“Fyrir hundrað árurn átti Éíand r
Jónas Hallgrfmsson f vöggu. Móð-
ir hans söng honum 3j<5>ð, &n skáld-
bamið, með failegu djópu augun-
um, hiýddi á. Árin liðu, Jónas
kvað, en öll fslenzka þjóðin btýddi
á. Hann snart hjartastreng þjóðar-
innar. Ljóðin hans deyja atótei.
djfop hjá öllttm,* og innstu streng-
irnir titra, þegar drottnsng hug-
sjónanna, fegurðin, snertir þá. I
rfki hennar eru fáir fitvaldir, örfá-
ir, sem brjóta ekki lögin, sem hfin
setur. Drotning ! Skáldin og lista-
mennimir skjálfa, þegar þeir horfa
í augu þjer. Ef þfi lftur þá horn-
auga, deyja þeir; ef töframir f
auguiií þímnn leiða þá, slær hjart-
að í Kstaverkunum þeirra, og sfiliu
lifir þax jafnveí 1 fskökEuani naarjB-
aranum.
jeg horfi inn í liðna tfmann. Jeg j
sje fyrir mjer þrekvaxinn mann,
fagureygan, þungbfiinn á svipinn,
Hann er tfgulegur í allri fram-
göngo. Samferðamenn hans f Ifí-
inu, oddborgararnir, lfta hann
hornauga. Jeg sje háðbrosið ávör-
um hans. Brosið hverfur, odd-
borgararnir eru gieymtíir, augun
hans verða enn dýpri og faUegri,
og einkennilegnm hjarma bregður
yfir andlil hans. Huldukonan
kallar:
Og jeg sje fegurðina, drotniniguna yfir teikandi ljóCum og Sfðandi tóo-
inm, drotninguna, sem lifir í fsköldum marmaranam, sem andarfmorg-
Hnroðanum og kveldroðanum, sem skín í norðurljfetínum, jeg sjjehana
kyssa á enni Jónasar Hallgrfmssonar. Er* hver sen drotningin k)’ss-
»r, deyr aldrei.
Lifi minning Jónasar Haligrfmssonar !'*
Þá var sungið eftirfarandi kvæði eftir ritstjóra þessa tóaðs :
Þfi varst íslands æsku sfil ?
Óminn þinna sólskinsljóða
geymir ennjtá íslenzkt mál;
andi hlýr frá þinni sál
fyllir loftið. — l.yftið skál
listaskáldsins okkar góða.
Ennþá geymir fslenzkt mál
óminn þinna sólskinsljóða.
‘Ástksera ylhýra málið
alíri rítód fcgra1.
Og jeg
mýkra:
heyri hvert hljóðið öðjru
‘Sáu þið bana systur mína
sitja lömb og spinna ull ?
Fyrrirrn átti’ eg Allc-g gull;
nfi er jcg bfiinn að brjóta’
týna'.
og
‘Fffiíbrdtka, gróin grand,
grösug hlfð með berjaiautom4.
Suroarið hlær við mjer. Jeg heyri I
fossnið og jeg sje grsena brekkti
með ihnandi blómum, og Jónas í
Haligrfmsson liggja í brekkunni |
og tala við þáú. Blómfn cra bros-'
hug, aðönnur eins viðhöfn yrði f L , ' / . 'jhýr; þau hitta svo sjaldan lifandi
_ y \ Island hcfir f dag sett slnurn bezta ..... . ,.
Reykjavfk á i oo ára afmæti hans
eins og hjer var 16. þ. m ?
Lfklega ekki
svara.
En hvers vegna þá ekki ?
Það cr þó bersýnilegt, að Jónasi
hefir verið vel ijóít, hvað hann var \
að vinna. Og það er sjálfsagt, að
hann hefir sjálfur kunnaö að meta
gildi verka sinna, þó það víeri mis-
jafnlega metið af öðrumframan af.
Lfkindsn eru mest til þess, að
hann hafiveísjeð og fundið sjálfur,
hvert uppáhald og eftiriæti hann
yrði á íslandi þegar fram 1 sækti.
Og trfi hans á framtíð íslandseri;
bjargföst.
“Fagur er dalur og fyllist skógi,
og frjálsir menti þegur aldir renha;
skáldið hnfgur og margir f moidu
rneð honum bfia, en þessu trfiið",
segir hann. Hann hugsaði vfst ailt
af miklu meira um framtíð íslands,
en framtfð sjáifs sfn bæði Sifandi
og dáins. Aðminsta kosti ber altt,
sem eftir hann liggur, vott um það.
Hann dcyr angur og æfi hans
cr ekki eins glæsileg og við nfi
mnndum óska að verið hefði. En
ekkert hefir vcrið honum fjariæg-
fveni, sem skilji þan. Myndin
tlslendingi minnisvarða. Stúdenta- L . , , . , ,
; . B íbreytist. Jeg er kominn upp í af
i fjelagið ínn.nist stfidentsins, setn |
munu margir í þag gleymir. I nafnt fjelags-
ins afhifipa jeg minnisvarða Jónas-
ar Haílgríinssonar".
Sfðan lagði formaður Ung-
dah. Jeg sje hvíta rjfipu. Vaiur-
inn ekir hana; f dauðans angist
þre>>tir hfin flugið. Sfðasta vonin
hennar er 3it3a hfisið gæðakonunn-
ar f dalnmn. Hfin smýgur inn um
mennafjelagsins, Jakob Lárasson, |gju&ganrl til hennar. En gæðakon-
lárviðarsvcig á höfuð líkneskisins. |
En að Jokinni ræðn Bjarna Jóns- ■
sonar var sungið kvæði eftir Þor-
stein Eriingssrn, með nýju lagi
eftir Sigffcs Einarsson. Eftir það
hrópaði aliur mannstöfnuðurinn
hfirra fyrir minningu Jónasar Hall-
grímssonar.
Stfidentafjelagið, Skólapiltafje-
S i'agið og Ungmennaíjeiagið kom
til afhjópunarinnar f skrfiðgöngu,
og um íeið og þau fóru frá Ifknesk-
Iinn, sungu þau : “Hvað er svo
g!att“, og “Þið þekkið foid“ o.
s. frv.
[ KI. 6 nrn kvöldið skipuðu stfi-
j dentar sjer mcð blys kringum Vík-
Ineskíð.
| ati hrósar happi
hennar 6r 3ið:
og dregur háls
‘piokkar, pils upp brýtur,
pott á htóðir setur,
segir happ þeim hlýtuv
og horaða rjfipu jeturt.
Jónas horíBr
| gæðakorunr
rocð fyrirlitningu 4
na. Jeg sje sársaukann
andliti bans, þegar dalkonan
, drcgur bvtta gestinn súnn, Iftil-
1 magnann, fir háisliðnram.
<
Aftur breytist royndin. Mjall
jihvítur jökull teygir koliinn upp f
; himinblámann. Skammdegisvof-
j ur hafa á dimmum vetramóttum
; þulið bölbænir f kringum höfuð
í “Stfidentafjelagið raðar björt- hans, en allt af er hann jafn hreinn j
iustu biysunum sfnum kringum ; og hvftur, þegar fyrsti sumargeisl
minningu jónasar Haiigrímsson- |inn skfn á kollinn hans. Jeg heyri
ar“, mælti formaður fjelagsins. rödd ofan af jökulbrfininni :
ara, en að kvarta yfir þvf, þó hann eftjr J^ias,
Sfðan voru sungin þar ýms kvæði;
mætti mótstöðu, eða væri ekki
mttinn eftir hans eigin mælikvarða.
Þeir hufðu of mikla hermannanátt-
KI. 8 um kvöldið hófst samsæti;
á Hótel Reykjavfk, setn Stfidenta-f
fjelagið stofnaði til, en öUunv var
‘Landið var fagnrt og frítt
og fannhvftir jöklanna tindar,
himininn hciður og blár,
hafið var skítiandi bjart'.
Enn er gott að hlusta á hann,
hulduljóða skáldið þýða,
sem hvert blóm í brekku ann;
blærinn, lindin, fossinn kann
ennþá Ijóðin eftir þann
ástvin bjartra sumartfða.
Enn er gott að blusta á hann,
hulduljóða skáldið þýða.
Ísland geyinir ekki margt,
ef það gleymir minning þinni.
Hvort pað bauð þjer blítt eða hart,
breiddirðu’ á það lofsins skart,
Sást þar lýiina sífellt bj'art
sólskin yfir framtfðinni.
— Sje þvf, Jónas, sffellt bjart
sólskin yfir framtfðinni.
Þ. G.
— Lögrjetta.
Lítill skeH'ur.*
Eftir HANN.
Jónas ! það er eins og allt
íslenzkt kveði rómi þínum
Veðrið, Iffið, volgt, og svalt
vcrður pjer að tóniim allt ;
berst ,sem sjöfalt sj<'itugfalt
svanaljóð að eyrum mfnum.
Jónas ! það er eins og a!)t
íslenzkt kveði rómi þfnum.
Kæra dropa kyssum for
krossagnösuin Ijóða þinna.
Skáldið fram að skapadfir
skenkir þfnum bikar fir.
Piltur sjerhvað prýðir trfir
perlum bernskuára sinna.
Kæra dropa kyssum fir
krossagrösum Ijóða þinna.
íslands bama eðli’ og mil
ómar þjcr við hjartarætur.
Hljótt við þfna harmaskál,
hrauns, og tinds, og blóma mil,
logar upp f lífi’ og sftl
löngunin að rfsa’ á fætur.
íslands bama eðíi’ og mál
ómar þjer við hjartarætur.
Enginn grætur Islendings
ævikýir f samfylgdinnr.
Striti’ og raun er stefnt til þings,
starfalaunum ízlendcngs.
Kennir einskis kvalastings
kaklfiðin á vegferðinni.
Enginn grætur íslendings
ævtkjir f samfylgdinni.
Fyrirmynd og fómarlamnb
frónskra dyggða, mannlffs slysa !
Venjan reisir rustakamb,
Refur saman býr við Lamb,
tryggðfbst Ást við drciflynt Dramb,
Dvergur tjálf* við braiðra Risa.
Fyriroiynd cg fórnaríamb
frónskra dyggða, mannlífs slysa l
m
Lagður til, fremur af vilja ai mætti, aftau við annara
endurminningar um Jónas HaUgrfmsson.